Ένας θησαυρός αρχαιοτήτων από ναυάγιο του 17ου αιώνα, διεκδικεί από το 2019 η Κυπριακή Δημοκρατία.
Πρόκειται για μια σοβαρή και συνάμα ενδιαφέρουσα υπόθεση που απασχολεί το κράτος από το 2015, με τις κατασχεθείσες αρχαιότητες που εντοπίστηκαν στο ερευνητικό πλοίο Odyssey Explorer με σημαία Παναμά, να έχουν τεράστια αξία, αφού πρόκειται για αντικείμενα από 14 διαφορετικούς πολιτισμούς.
Η διαμάχη κρατάει χρόνια, με τις κατασχεθείσες αρχαιότητες να βρίσκονται στα χέρια των Τελωνειακών Αρχών της Δημοκρατίας και την υπόθεση να οδηγείται στη Δικαιοσύνη. Η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται πλέον να αποδείξει στο Δικαστήριο ότι το θέμα εμπίπτει και αφορά το Διεθνές Δίκαιο, κάνοντας λόγο ακόμη και για πάταξη της αρχαιοκαπηλίας.
Όπως αποκαλύπτει ο «Φ», η υπόθεση εκδικάζεται ενώπιον του Αστικού Δικαστηρίου του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού με ενάγοντα την Κυπριακή Δημοκρατία και συγκεκριμένα το Τμήμα Αρχαιοτήτων, κι εναγόμενη την αμερικάνικη εταιρεία, Odyssey Retriever INC. Η εν λόγω εταιρεία διεκδικεί από το κράτος τις κατασχεθείσες πολύτιμες αρχαιότητες που ανασύρθηκαν από τον θαλάσσιο βυθό της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης του Λιβάνου το 2015, και δια μέσου των δικηγόρων της, αξιώνει αποζημίωση κλίμακας του μισού εκατομμυρίου ευρώ μέχρι και 2 εκατομμυρίων ευρώ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αρχαίο ναυάγιο ανακαλύφθηκε στον Πρωταρά
Η αγωγή σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», καταχωρίσθηκε το 2019 ενώπιον του Αστικού Δικαστηρίου Λεμεσού και πριν από περίπου έναν μήνα ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, για την υπόθεση κλήθηκαν και κατέθεσαν πρόσφατα ως μάρτυρες κατηγορίας διάφορα πρόσωπα που είχαν άμεση εμπλοκή, όπως λειτουργοί διαφόρων Τμημάτων και της Αστυνομίας με την εκδίκαση συνεχίζεται.
Από 14 διαφορετικούς πολιτισμούς
Η ιστορία των κατασχεθεισών αρχαιοτήτων έχει τεράστιο ενδιαφέρον όχι μόνο για τα στενά όρια της Κύπρου, αλλά και για άλλες χώρες, καθώς τίθεται θέμα αρχαιοκαπηλίας. Μάλιστα, το θέμα επανήλθε πριν από τρία χρόνια στο προσκήνιο μετά από ρεπορτάζ ξένων ειδησεογραφικών μέσων, με το Τμήμα Αρχαιοτήτων τον Απρίλιο του 2020 να τοποθετείται ως ακολούθως: «Η πιο πάνω εταιρεία είναι πολύ καλά γνωστή τόσο στην Κύπρο, όσο και σε άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς όπως η UNESCO για τις δραστηριότητες αρχαιοκαπηλίας σε θαλάσσιες ζώνες και στοχεύει στην πώληση αντικειμένων, όπως διαφαίνεται και στα έγγραφα τα οποία η εταιρεία κατέθεσε στο Χρηματιστήριο Αξιών των ΗΠΑ (NASDAQ)».
Σύμφωνα με τοποθετήσεις Βρετανών αρχαιολόγων, το πλοίο με τον πολύτιμο θησαυρό βυθίστηκε το 1630 και βρέθηκε σε βάθος 2 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ανάμεσα στις αρχαιότητες περιλαμβάνονται κινέζικες πορσελάνες, κανάτες βαμμένες με έντονα χρώματα από την Ιταλία, ενώ οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ενδεχομένως το πλοίο να βυθίστηκε ενώ ταξίδευε μεταξύ Αιγύπτου και Κωνσταντινούπολης.
588 αντικείμενα σε ειδικό χώρο του πλοίου
Μετά από οδηγίες της Νομικής Υπηρεσίας, η υπόθεση ταξινομήθηκε ως μη αστυνομικής φύσεως και δόθηκαν οδηγίες όπως αναλάβουν οι τελωνιακές Αρχές, ενώ στον καπετάνιο του πλοίου εκδόθηκε εξώδικο πρόστιμο ύψους €40.000.
Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, τον Δεκέμβριο του 2015 το Υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε την Αστυνομία ότι το ερευνητικό πλοίο με την ονομασία Odyssey Explorer, διεξήγαγε έρευνες μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου του 2015, σε θαλάσσια περιοχή μεταξύ της ΑΟΖ της Κύπρου και της ΑΟΖ του Λιβάνου, ενώ τον Δεκέμβριο το πλοίο ελλιμενίστηκε στο Λιμάνι Λεμεσού.
Από την Αστυνομία κρίθηκε αναγκαία η διεξαγωγή έρευνας στο πλοίο, καθώς ηγέρθησαν υποψίες ότι το εν λόγω πλοίο, καθώς και η ιδιοκτήτρια αμερικανική εταιρεία ODYSSEY MARINE EXPLORATION INC διεξήγαγε έρευνες για αρχαιότητες και τις ανέλκυσε από την ΑΟΖ της Κύπρου. Ακολούθησε έρευνα την ίδια ημέρα στο πλοίο από τμήματα της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λεμεσού, το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το Τελωνείο Λεμεσού, μετά την έκδοση δικαστικού εντάλματος. Κατά την έρευνα εντοπίστηκε αποθηκευτικός χώρος εντός του πλοίου, ο οποίος ήταν κλειδωμένος και ελεγχόμενος από κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης, στον οποίο βρίσκονταν φυλαγμένα 57 πλαστικά κιβώτια στα οποία υπήρχαν οι εν λόγω αρχαιότητες. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων αφού πρώτα διαπίστωσε ότι πράγματι επρόκειτο για αρχαιότητες, προχώρησε σε κατάσχεση και αυτές μεταφέρθηκαν σε ειδικό χώρο, όπου τέθηκαν υπό τη φρούρηση των Αρχών.
Από την περαιτέρω διερεύνηση και καταγραφή διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για 588 αρχαία αντικείμενα μεταξύ των οποίων υπήρχαν κινέζικες πορσελάνες και άλλα σπουδαία αρχαία αντικείμενα, τα οποία ήταν καλά συντηρημένα και συσκευασμένα ώστε να μην υποστούν κάποια ζημιά.
Βίντεο από την ανάσυρση
Η όλη διαδικασία ανάσυρσης των αρχαιοτήτων είχε καταγραφεί σε βίντεο το οποίο εντόπισαν οι Αρχές, αφού προηγουμένως είχαν παραλάβει συγκεκριμένο τεκμήριο. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Φ», είχε εντοπιστεί σκληρός δίσκος στον οποίον καταγραφόταν η έρευνα και η ανάσυρση των αρχαιοτήτων, το βάθος και το γεωγραφικό στίγμα από τον θαλάσσιο βυθό της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης του Λιβάνου. Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι για την ανάσυρση των αρχαιοτήτων χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένο μηχάνημα – ρομπότ. Η ανάσυρση των αρχαιοτήτων διαπιστώθηκε ότι έγινε στην ΑΟΖ του Λιβάνου και τα τεκμήρια παραμένουν μέχρι σήμερα στην κατοχή του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
