Ιδού τα καθήκοντα του Ουλαμού Πάταξης Λαθροθηρίας της ΜΜΑΔ

Στην πρόληψη και πάταξη κάθε μορφής λαθροθηρίας στην Κυπριακή Δημοκρατία, περιλαμβανομένων τόσο των προστατευόμενων, όσο και θηρεύσιμων ειδών άγριων πτηνών και άλλων ειδών άγριας ζωής, όπως το αγρινό, προσδοκεί η επανασύσταση του Ουλαμού Πάταξης Λαθροθηρίας (ΟΠΛ), ο οποίος θα υπάγεται διοικητικά και επιχειρησιακά στον Διοικητή της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης (ΜΜΑΔ) της Αστυνομίας Κύπρου.

Με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο ΟΠΛ, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας (ΥΘΠ), θα συνδράμουν από κοινού στην πρόληψη και καταπολέμηση των αδικημάτων που διαπράττονται στη βάση της σχετικής νομοθεσίας.

Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου λήφθηκε την Πέμπτη 8/6/2023. Δύο ημέρες νωρίτερα, στις 6/6/2023, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης συναντήθηκε με το Κίνημα Ενωμένων Κυνηγών Κύπρου (ΚΕΚΚ), το οποίο με επιστολή ημερομηνίας 4/5/2023 ζήτησε την επανασύσταση του ΟΠΛ. Ωστόσο, σύμφωνα με σχετικές ανακοινώσεις του ΚΕΚΚ, ημερομηνίας 9/6/2023 και 10/6/2023, γίνεται λόγος για «άμεση επανασύσταση του Ουλαμού με δράση μόνο στο ενδημικό θήραμα».

Θέση την οποία όμως δεν ασπάζεται η κυβέρνηση, η οποία κλήθηκε από τον «Φ» να να τοποθετηθεί ξεκάθαρα επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως (ΥΔΔΤ), το πεδίο δράσης του ΟΠΛ, το οποίο θα είναι παγκύπριο, περιλαμβάνει την πάταξη κάθε μορφής και τρόπου λαθροθηρίας, τόσο σε ότι αφορά το ενδημικό, όσο και το αποδημητικό θήραμα.

Σημειώνεται ότι το θέμα της επανασύστασης του ΟΠΛ και τον τρόπο δράσης του, συζήτησε με την ΥΔΔΤ στις 11/4/2023, η Κυπριακή Ομοσπονδία Κυνηγιού και Διατήρησης Άγριας Ζωής (ΚΟΚ&ΔΑΖ). Σύμφωνα με την ΚΟΚ&ΔΑΖ «η επανασύσταση του ουλαμού της λαθροθηρίας θα πρέπει να αφορά τα ενδημικά είδη πανίδας, κυρίως τον λαγό και το αγρινό, τα οποία, όπως σημειώνεται, θα μείνουν πάλι απροστάτευτα αν ο ουλαμός αναλώνεται με υποθέσεις μεταναστευτικών πουλιών, όπως τα αμπελοπούλια».

Σημειώνεται ότι την επανασύσταση του ΟΠΛ ζήτησαν και περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) και ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου (ΠΣΚ). Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εισηγήθηκαν όπως ο ΟΠΛ δραστηριοποιείται σε όλα τα θέματα λαθροθηρίας, είτε αυτή αφορά προστατευόμενα ή θηρεύσιμα, είτε ενδημικά ή αποδημητικά είδη άγριων πτηνών, καθώς και άλλα είδη άγριας ζωής, όπως το αυστηρά προστατευόμενο, εμβληματικό και επιβλητικό είδος του κυπριακού αγρινού.

Ουσιαστικά, το ΥΔΔΤ σε απαντήσεις του στον «Φ», επισημαίνει ότι η επανασύσταση του ΟΠΛ – κάτι που περιλαμβάνεται και στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη – έχει αποφασιστεί στη βάση σχετικής μελέτης του Αρχηγού Αστυνομίας, έτσι ώστε ο ΟΠΛ να λειτουργήσει αποτελεσματικά και αποδοτικά για την επιτέλεση της αποστολής του.

Σύμφωνα με το οργανόγραμμα που έχει καθοριστεί, ο ΟΠΛ θα έχει διπλάσια δύναμη από αυτή που είχε το 2019, όταν αναστάλθηκε η λειτουργία του. Πιο συγκεκριμένα, από την αριθμητική δύναμη των έξι μελών, ο επανασυσταθείς ΟΠΛ θα αριθμεί 13 Μέλη της Αστυνομίας με επικεφαλής Αξιωματικό. Ο ΟΠΛ θα συνδράμει την ΥΘΠ στην εκτέλεση των αρμοδιοτήτων της, όπως αυτές πηγάζουν από τις σχετικές νομοθεσίες.

Σε ερώτηση του «Φ» κατά πόσο ο ΟΠΛ θα επικεντρώνεται αποκλειστικά σε ζητήματα προστασίας του ενδημικού θηράματος από τη λαθροθηρία ή/και θα ασχολείται με την πρόληψη και πάταξη κάθε μορφής λαθροθηρίας και κυρίως την αντιμετώπιση του φαινομένου της παράνομης, μη επιλεκτικής και μαζικής παγίδευσης αποδημητικών αγρίων πτηνών, τόσο προστατευόμενων (π.χ. αμπελοπούλι) όσο και θηρεύσιμων (π.χ. τζίκλα), η απάντηση του ΥΔΔΤ ήταν ξεκάθαρη.

Συγκεκριμένα, σημειώνει ότι, στο πεδίο δράσης του ΟΠΛ περιλαμβάνεται η πάταξη όλων των ειδών λαθροθηρίας, τόσο σε ότι αφορά την προστασία του ενδημικού θηράματος, όσο και του αποδημητικού θηράματος. Τα βασικά καθήκοντα και αρμοδιότητες των μελών του ΟΠΛ, όπως απορρέουν από τη σχετική νομοθεσία αφορούν στην διενέργεια περιπολιών, ελέγχων υπόπτων προσώπων, διερεύνηση πληροφοριών για πράξεις λαθροθηρίας καθώς και καταγγελιών και σύλληψης προσώπων που ενέχονται στην διάπραξη τέτοιας φύσεως αδικημάτων.

Με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εξουσιοδοτούνται οι Υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης να προχωρήσουν στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Αστυνομίας Κύπρου και της ΥΘΠ το συντομότερο δυνατόν. Ανάμεσα σε άλλα, σημειώνεται, ο ΟΠΛ θα έχει ως κύρια καθήκοντα την πρόληψη και πάταξη της λαθροθηρίας, την παροχή κάθε δυνατής βοήθειας στους κυνηγούς και την επιμόρφωση των κυνηγών.

>Μνημόνιο συναντίληψης

Σύμφωνα με το ΥΔΔΤ, στο μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ της Αστυνομίας και της ΥΘΠ περιλαμβάνεται σαφής αναφορά πως οι δράσεις των δύο συμβαλλομένων Μερών λαμβάνουν υπόψη την Εθνική και Ευρωπαϊκή πολιτική/ στρατηγική για αποτελεσματική αντιμετώπιση των αδικημάτων που εμπίπτουν σε συναφείς νομοθεσίες και που αφορούν εγκλήματα εις βάρος άγριων ειδών, διατήρηση των αποδημητικών ειδών και της άγριας πανίδας, διεθνές εμπόριο απαγορευμένων ειδών, παράνομη θανάτωση και παγίδευση. Στο μνημόνιο αναφέρεται επίσης πως τα συμμετέχοντα μέρη μπορούν να ενεργούν αυτόνομα ή και από κοινού, στη βάση των σχετικών νομοθεσιών.

Περαιτέρω, το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε αυτούσια την πρόταση που κατέθεσε ενώπιον του το ΥΔΔΤ με την μόνη επισήμανση όπως η συγκρότηση του ΟΠΛ γίνει άμεσα από το υφιστάμενο προσωπικό της Αστυνομίας και χωρίς να αναμένεται η έγκριση νέων θέσεων. Το συντομότερο δυνατό θα υπογράφει και το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Αστυνομίας και της ΥΘΠ.

>Η διάλυση του ΟΠΛ το 2019

Ο ΟΠΛ ιδρύθηκε αρχικά στις 21/6/2007. Μέχρι τη διάλυση του στις 14/11/2019, αποδεδειγμένα συνέβαλε καθοριστικά στις προσπάθειες πάταξης κάθε μορφής λαθροθηρίας στην Κυπριακή Δημοκρατία. Οι προσπάθειες αυτές αφορούσαν τη λαθροθηρία τόσο προστατευόμενων όσο και θηρεύσιμων ειδών άγριων πτηνών και άλλων ειδών άγριας ζωής, καθώς και τη λαθροθηρία του αγρινού.

H διάλυση του ΟΠΛ το 2019 έχει δημιουργήσει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στις προσπάθειες πάταξης κάθε μορφής λαθροθηρίας στην Κυπριακή Δημοκρατία. Παράλληλα, έχει επιφέρει ένα τεράστιο επιχειρησιακό φόρτο εργασίας στην ΥΘΠ του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία πλέον καλείται να εκπληρώσει την αποστολή, τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα της, χωρίς ουσιαστικά οποιαδήποτε επιχειρησιακή υποστήριξη.

Yποστηρικτικά προς την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας

Ο ΟΠΛ ιδρύθηκε αρχικά στις 27/6/2007 και υπαγόταν στην ΜΜΑΔ. Τα κυριότερα καθήκοντα και η αποστολή του ήταν:

• Η πρόληψη και πάταξη της λαθροθηρίας,

• Η παροχή κάθε δυνατής βοήθειας στους κυνηγούς,

• Η επιμόρφωση των κυνηγών σε θέματα ασφάλειας και η ενημέρωσή τους για τη νομοθεσία, και

• Η διεύρυνση και ενδυνάμωση της συνεργασίας της Αστυνομίας με όλους τους συναρμόδιους φορείς.

Στις 14/11/2019, μετά από ετοιμασία σχετικής έρευνας και αφού λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι η ευθύνη αποτροπής, πάταξης και δίωξης της παράνομης παγίδευσης πουλιών, αλλά και άλλων ειδών της άγριας πανίδας, ανήκει στην ΥΘΠ και η Αστυνομία συνδράμει και υποστηρίζει το έργο της εκεί και όπου προκύπτει η ανάγκη, με απώτερο σκοπό να επιτυγχάνεται η αποτελεσματικότητα και η βέλτιστη δυνατή διαχείριση των ανθρώπινων πόρων, ο τότε Αρχηγός Αστυνομίας προχώρησε στην κατάργηση του εν λόγω ΟΠΛ.

Επισημαίνεται ότι, παρά την κατάργηση του ΟΠΛ, η Αστυνομία συνεχίζει μέχρι σήμερα να ενεργεί υποστηρικτικά προς την ΥΘΠ και συμβάλλει ανά πάσα στιγμή, σε επιχειρήσεις και δράσεις που αφορούν στην πάταξη της λαθροθηρίας. Για τον σκοπό αυτό, ορίστηκε ο Υποδιοικητής Επιχειρήσεων της ΜΜΑΔ, ως σημείο επαφής, για συνέχιση της στενής συνεργασίας με την ΥΘΠ. Παράλληλα, συνεχίζει να λειτουργεί στη ΜΜΑΔ, επί 24ώρου βάσεως, η «Γραμμή του Κυνηγού», στον αριθμό 1414, στην οποία μπορούν να δοθούν οποιεσδήποτε πληροφορίες για θέματα που αφορούν τη λαθροθηρία, οι οποίες αξιολογούνται και αξιοποιούνται ανάλογα.

• Την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και εξοικονόμηση πολύτιμών εργατοωρών από όλους τους εμπλεκόμενους,

• Την άμεση επιβολή προστίμου,

• Την επιβολή υψηλότερων ποινών οι οποίες να είναι ανάλογες της σοβαρότητας και της έκτασης των αδικημάτων, και

• Τη δημοσιοποίηση της επιβολής των προστίμων ώστε αυτά να λειτουργούν αποτρεπτικά.

• Στην περίπτωση που το πρόστιμο δεν πληρωθεί στο καθορισμένο από το Νόμο χρονικό διάστημα και θα παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου, ο δικαστής να έχει ενώπιον του μία ξεκάθαρη ένδειξη εξώδικης ποινής που έχει επιβληθεί.

Η επανασύσταση και επαναδραστηριοποίηση του ΟΠΛ έκτοτε αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί διαχρονικό αίτημα της κοινωνίας των πολιτών και ιδιαίτερα των κυνηγών οι οποίοι εκπροσωπούνται από την ΚΟΚ & ΔΑΖ και το ΚΕΚΚ. Επιπρόσθετα, η επανασύσταση του ΟΠΛ περιλαμβάνεται στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, στην Θεματική Ενότητα υπό τον τίτλο «Πολιτική 5 – Προστασία της πλούσιας βιοποικιλότητας της Κύπρου».

Η Αστυνομία ζήτησε 13 νέες θέσεις

Για το σκοπό υλοποίησης της επανασύστασης του ΟΠΛ, ο Αρχηγός Αστυνομίας ετοίμασε σχετική μελέτη, στην οποία, μεταξύ άλλων, καταγράφονται συγκεκριμένες ενέργειες που απαιτούνται έτσι ώστε ο υπό επανασύσταση ΟΠΛ να λειτουργεί αποτελεσματικά και αποδοτικά για την επιτέλεση της αποστολής του. Συγκεκριμένα, ο Αρχηγός Αστυνομίας αναφέρει ότι για να καταστεί εφικτή η επανασύσταση του ΟΠΛ απαιτείται η παραχώρηση 13 νέων οργανικών θέσεων στην Αστυνομία και συγκεκριμένα μία θέση Υπαστυνόμου, δύο θέσεων Λοχιών και 10 θέσεων Αστυφυλάκων οι οποίοι θα στελεχώσουν τον ΟΠΛ.

Με βάση το οργανόγραμμα ξεκινά η λειτουργία του ΟΠΛ με δύο ομάδες. Επικεφαλής και των δύο θα είναι Υπαστυνόμος. Η κάθε ομάδα θα έχει από ένα Λοχία και πέντε Αστυφύλακες.

Σύμφωνα με τον Αρχηγό Αστυνομίας, η ανάγκη για τις νέες αυτές θέσεις προκύπτει από τα ολοένα αυξανόμενα υπηρεσιακά καθήκοντα, καθώς και τις απαιτήσεις της κοινωνίας, όπως και το γεγονός ότι η Αστυνομία οφείλει να ανταποκρίνεται άμεσα και αποτελεσματικά σε αυτά.

Προς τον σκοπό αυτό, το ΥΔΔΤ, με επιστολή του ημερομηνίας 16/3/2023, προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, υπέβαλε σχετικό αίτημα για έγκριση των 13 νέων θέσεων στην Αστυνομία. Το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, σε απαντητική του επιστολή ημερομηνίας 11/5/2023, ενημέρωσε ότι το Υπουργείο Οικονομικών δεν συμφωνεί με τη δημιουργία των πιο πάνω πρόσθετων θέσεων στην Αστυνομία και ότι το αίτημα, θα μπορούσε να επανεξεταστεί, αφού πληρωθούν οι κενές θέσεις στην Αστυνομία, οι οποίες ήδη είναι εγκεκριμένες, και επαναξιολογηθούν οι ανάγκες στελέχωσης του ΟΠΛ στα πλαίσια της συνεργασίας με την ΥΘΠ.

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο διαβούλευσης της Αστυνομίας με την ΥΘΠ και με στόχο τον καθορισμό του πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών σε θέματα που άπτονται της πρόληψης και πάταξης της λαθροθηρίας και την καθιέρωση της συνδρομής της Αστυνομίας προς την ΥΘΠ, συμφωνήθηκε η υπογραφή ενός Μνημονίου Συνεργασίας. Το εν λόγω Μνημόνιο, ετοιμάστηκε από την Αστυνομία σε συνεργασία με την ΥΘΠ και είναι έτοιμο προς υπογραφή από τους αρμόδιους Υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης. Σημειώνεται επίσης ότι, το πλαίσιο συνεργασίας των δύο εμπλεκομένων Υπηρεσιών συζητήθηκε και σε επίπεδο αρμοδίων Υπουργείων στο περιθώριο της Σύσκεψης για την πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών που συγκάλεσε ο Υπουργός Εσωτερικών στις 29.3.2023.

Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και οργανώσεις, η ΚΟΚ&ΔΑΖ, το ΚΕΚΚ, η ΟΠΟΚ και ο ΠΣΚ συμφωνούν με την επανασύσταση του ΟΠΛ.

Yποστηρικτικά προς την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας

Ο ΟΠΛ ιδρύθηκε αρχικά στις 27/6/2007 και υπαγόταν στην ΜΜΑΔ. Τα κυριότερα καθήκοντα και η αποστολή του ήταν:

• Η πρόληψη και πάταξη της λαθροθηρίας,

• Η παροχή κάθε δυνατής βοήθειας στους κυνηγούς,

• Η επιμόρφωση των κυνηγών σε θέματα ασφάλειας και η ενημέρωσή τους για τη νομοθεσία, και

• Η διεύρυνση και ενδυνάμωση της συνεργασίας της Αστυνομίας με όλους τους συναρμόδιους φορείς.

Από το 1990, η ΥΘΠ ενεργεί τόσο με σκοπό την πρόληψη, όσο και με σκοπό την πάταξη κάθε μορφής λαθροθηρίας. Χαρακτηριστικά επισημαίνεται, ότι από τον Ιούλιο του 2017, όπου εφαρμόστηκε η νομοθεσία για την εξώδικη ρύθμιση όλων των αδικημάτων που προκύπτουν από τον περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμο, έχουν εκδοθεί πέραν των 3,200 εξωδίκων προστίμων με το συνολικό πρόστιμο να πλησιάζει τα €3,5 εκατομμύρια, κάτι που δείχνει την ανάγκη υποστήριξης και ενίσχυσης των προσπαθειών της. Σημειώνεται, ότι η τροποποίηση του 2017 στην οποία περιλαμβάνεται η εξώδικη ρύθμιση όλων των αδικημάτων έγινε με σκοπό: • Την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και εξοικονόμηση πολύτιμών εργατοωρών από όλους τους εμπλεκόμενους, • Την άμεση επιβολή προστίμου, • Την επιβολή υψηλότερων ποινών οι οποίες να είναι ανάλογες της σοβαρότητας και της έκτασης των αδικημάτων, και • Τη δημοσιοποίηση της επιβολής των προστίμων ώστε αυτά να λειτουργούν αποτρεπτικά. • Στην περίπτωση που το πρόστιμο δεν πληρωθεί στο καθορισμένο από το Νόμο χρονικό διάστημα και θα παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου, ο δικαστής να έχει ενώπιον του μία ξεκάθαρη ένδειξη εξώδικης ποινής που έχει επιβληθεί.