Η ενεργειακή αναβάθμιση των σχολικών κτηρίων δεν έχει να κάνει μόνο με τους σχετικούς κανόνες που ισχύουν σήμερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ούτε μόνο με την ανάγκη προσαρμογής στα νέα πράσινα δεδομένα της εποχής. Αλλά, αναμφίβολα, συνδέεται και με την ουσία της Εκπαίδευσης, με προεκτάσεις ακόμη και στα μαθησιακά αποτελέσματα των παιδιών.
Αυτό το σημαντικό και ταυτόχρονα, ενδιαφέρον συμπέρασμα προέκυψε στο πλαίσιο της παρουσίασης του έργου PEDIA – για την ολιστική ενεργειακή αναβάθμιση σχολείων – που έγινε πριν από μερικές μέρες στο υπουργείο Παιδείας.
Στην παρουσίαση της προϊστάμενης της Μονάδας Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη του υπουργείου Παιδείας, δρος Αραβέλλας Ζαχαρίου, επισημάνθηκαν τα ακόλουθα στοιχεία, όπως αυτά προέκυψαν από διάφορες έρευνες και μελέτες:
>> Διασύνδεση της σχέσης του εσωτερικού περιβάλλοντος των σχολικών αιθουσών, με ασθένειες, διαταραχές και ικανότητες μάθησης.
>> Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η θερμοκρασία, ο φωτισμός, ο δροσισμός, η ποιότητα του αέρα επηρεάζουν καταλυτικά τις συνθήκες άνεσης στο εσωτερικό των σχολικών τάξεων και συμβάλλουν σε ένα υγιές σχολικό περιβάλλον.
>> Μαθητές που βρίσκονται σε σχολικές τάξεις με καλύτερο φωτισμό, δροσισμό και αερισμό παρουσιάζουν καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα σε ποσοστό 13%-26% έναντι των άλλων παιδιών που δεν τους διασφαλίζονται αυτές οι συνθήκες.
>> Οι συνθήκες θερμικής άνεσης των σχολικών αιθουσών συμβάλλουν στην ανάπτυξη δημιουργικού και θετικού κλίματος, ενισχύουν την επίδοση των μαθητών και δημιουργούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών.
>> Ένα περιβαλλοντικά και ενεργειακά αναβαθμισμένο σχολικό περιβάλλον αυξάνει την αυτοεκτίμηση των εκπαιδευόμενων, επηρεάζει θετικά την ψυχολογική τους διάθεση και συνεπικουρεί εν τέλει στη διάδοση της γνώσης αλλά και στη δημιουργικότητά τους.
Αξιοποιώντας όλα τα πιο πάνω, οι αρμόδιοι έχουν σχεδιάσει ανάλογα και το πρωτοποριακό έργο PEDIA, το οποίο υπενθυμίζεται ότι αρχίζει αυτή την περίοδο στα πρώτα πέντε σχολεία που έχουν επιλεχθεί και τα οποία σε οκτώ μήνες θα έχουν αναβαθμιστεί σε κτήρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.
Σύμφωνα με τη δρα Ζαχαρίου, στο πλαίσιο του PEDIA οι παρεμβάσεις που προγραμματίζονται να πραγματοποιηθούν είναι μελετημένες σε τέτοιο βαθμό, ώστε η ενεργειακή αναβάθμιση των σχολείων να συνδέει το σχολικό περιβάλλον με προηγμένες μεθόδους διδασκαλίας, με τα νέα γνωστικά αντικείμενα και τις δημιουργικές δραστηριότητες στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη. Παράλληλα, γίνεται σύνδεση των σχολικών κτηρίων με τα περιεχόμενα μάθησης για την καλύτερη κατάκτηση των εννοιών, την απόκτηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων, τη διαμόρφωση στάσεων σεβασμού για το φυσικό χώρο και το περιβάλλον.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΥΠΑΝ: Ενεργειακή αναβάθμιση των πέντε πρώτων σχολείων
Αυτό που προβλέπεται μέσα από το έργο παιδαγωγικά και μαθησιακά με τη μετατροπή τους σε σχολεία σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, όπως ανέφερε η δρ Ζαχαρίου, είναι:
>> Σύνδεση των κτηρίων με ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος σχετικές με την ενέργεια, την κλιματική αλλαγή και το πράσινο.
>>Σχεδιασμός περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη βάση των αλλαγών που θα γίνουν σε κάθε σχολικό κτήριο.
>> Δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για το βιοκλιματικό σχεδιασμό και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες.
>> Σχεδιασμός προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης στον σχολικό χώρο με εργαλείο μελέτης τα ίδια τα σχολικά κτήρια.
>> Σχεδιασμός δραστηριοτήτων για ανάπτυξη των ικανοτήτων STEM, αξιοποιώντας το σχολικό κτήριο ως χώρο πιλοτικών εφαρμογών.
PEDIA: Καλή αρχή με πέντε σχολεία
Αναφορικά με το έργο PEDIA, όπως αυτό παρουσιάστηκε προ μερικών ημερών από τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Παιδείας, Νεόφυτο Παπαδόπουλο, σε πρώτη φάση πέντε σχολεία σε οκτώ μήνες από σήμερα θα έχουν μια ολιστικά ανανεωμένη όψη όσον αφορά την ενεργειακή τους εικόνα και κατάσταση. Πρόκειται για το Γυμνάσιο Αγίου Δομετίου, το Δημοτικό Αγίων Τριμιθιάς, το Β’ Δημοτικό Ιδαλίου, το Στ’ Νηπιαγωγείο Αγλαντζιάς και το Νηπιαγωγείο Αγίου Αντωνίου με συνολική επένδυση περίπου €2 εκατ.
Το έργο PEDIA είναι το πρώτο έργο που προσεγγίζει συνολικά και σφαιρικά τις ανάγκες των σχολικών κτηρίων στην Κύπρο για να μετατραπούν σε κτήρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, επιδιώκοντας την αντιμετώπιση διαχρονικών προβλημάτων, όπως τη θέρμανση, τον κλιματισμό, το φωτισμό και τον αερισμό. Το PEDIA χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συντονίζεται από το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου σε συνεργασία με την Μονάδα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη του υπουργείου Παιδείας. Μέσω αυτού θα ενεργοποιηθούν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους €7,5 εκατ. και θα αναπτυχθεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ενεργειακής ανακαίνισης για όλα τα δημόσια-σχολικά κτήρια, εισάγοντας ένα διαδικαστικό πλαίσιο για ενεργειακές αναβαθμίσεις, βασισμένο σε περιβαλλοντικά, ενεργειακά και κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Σημαντικός ο στρατηγικός σχεδιασμός
Στο ευρύτερο πλαίσιο, στο οποίο κινείται το υπουργείο Παιδείας όσον αφορά στην πράσινη μετάβαση και την εκπαίδευση και την αειφόρο ανάπτυξη, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η υλοποίηση του αναθεωρημένου εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού 2030, η οποία αποτελεί βασική προτεραιότητα. Κι αυτό διότι, μέσα από αυτό τον σχεδιασμό επιδιώκεται η εφαρμογή σε επίπεδο τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης ολοκληρωμένων συστηματικών, ενιαίων και μακροπρόθεσμων οριζόντιων μέτρων, τα οποία θα συμβάλουν στην ενίσχυση και στην προώθηση των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται σε επίπεδο πολιτικών, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τυπικής και μη τυπικής μάθησης, εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων, έτσι ώστε να διαμορφωθούν πολίτες αλλά κι επαγγελματίες των οποίων η νοοτροπία, οι ικανότητες και δράσεις να διέπονται από την προσπάθεια σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, από την πρώτη παιδική ηλικία και διά βίου για τη διασφάλιση ενός πράσινου και αειφόρου μέλλοντος.
