Σημαντική μείωση καταγράφουν τα θανατηφόρα δυστυχήματα με θύματα μοτοσυκλετιστές και μοτοποδηλάτες, τόσο στην Κύπρο όσο και στην ΕΕ, την τελευταία δεκαετία, ωστόσο, υψηλό παραμένει το ποσοστό οδηγών που χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία, επειδή δεν φέρουν το κράνος τους.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρατίθενται στην έκθεση PIN Flash Report 44 του προγράμματος Road Safety του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) που θα κυκλοφορήσει σήμερα, την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των οδικών θανάτων μοτοσυκλετιστών και μοτοποδηλατών στην ΕΕ μειώθηκε κατά 25%, ήτοι από 5.216 θανάτους το 2011 σε 3.891 το 2021. Στην πλειονότητά τους τα θύματα ήταν μοτοσυκλετιστές. Ο αριθμός όλων των άλλων οδικών θανάτων μειώθηκε κατά 33% την ίδια περίοδο. Στην Κύπρο την περίοδο αυτή, οι οδικοί θάνατοι μοτοσυκλετιστών και μοτοποδηλατών μειώθηκαν κατά 17% ( από 17 το 2011 σε 14 το 2021).
Ωστόσο, η χώρα μας είναι η δεύτερη χειρότερη από 12 ευρωπαϊκές χώρες που έδωσαν στοιχεία, όσον αφορά στη μη χρήση κράνους.
Όπως αναφέρεται, η χρήση κράνους σε μοτοσυκλέτα είναι υποχρεωτική σε όλες τις χώρες της ΕΕ και, συνολικά, τα ποσοστά συμμόρφωσης είναι υψηλά. Και όμως, σε ορισμένες χώρες, το ποσοστό των μοτοσυκλετιστών που χάνουν τη ζωή τους και δεν φορούν κράνος, παραμένει υψηλό. Στην Κύπρο, κατά το 2021, 43% των μοτοσικλετιστών και μοτοποδηλατών που έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα, δεν έφεραν κράνος.
Παράλληλα, σύμφωνα με την έκθεση, οι θάνατοι μοτοποδηλατών μειώνονται ταχύτερα από τους θανάτους μοτοσυκλετιστών. Τα τελευταία δέκα χρόνια, ο αριθμός των θανάτων μοτοποδηλατών μειωνόταν κατά μέσο όρο 6% ετησίως στην ΕΕ των «24», από 983 το 2011 σε 526 το 2021. Στην Κύπρο, οι αριθμοί ήταν πολύ μικροί για να έχουν κάποια στατιστική σημασία (τρία το 2011 και δύο το 2021).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 26 ετών μοτοσικλετιστής χάθηκε στη άσφαλτο
6.759 σοβαροί τραυματισμοί μοτοποδηλατών και 17.228 μοτοσυκλετιστών καταγράφηκαν το 2020 στην ΕΕ των «27». Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί είναι πιθανό να είναι χαμηλότεροι από τους πραγματικούς λόγω του υψηλού επιπέδου ελλιπούς αναφοράς σοβαρών τραυματισμών.
Η 3η Ευρωπαϊκή Οδηγία, όπως αναφέρεται, για την άδεια οδήγησης (2006/126), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2013, εισήγαγε ουσιαστικά τη Διαβαθμισμένη Άδεια Οδήγησης για τους μοτοσυκλετιστές και μοτοποδηλάτες, καθορίζοντας μια σειρά σταδίων για την απόκτηση πλήρους άδειας για τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες μοτοσυκλέτες. Ελάχιστες ηλικίες ισχύουν για κάθε στάδιο, αλλά τα άτομα άνω των 24 ετών έχουν άμεση πρόσβαση στις πιο ισχυρές μοτοσυκλέτες. Βρίσκεται σε εξέλιξη αναθεώρηση της Οδηγίας, με περαιτέρω αλλαγές.
Περαιτέρω, καταγράφεται μια σοβαρή διαπίστωση που τη βιώνουμε και στην Κύπρο, σε σχέση με τους εργαζόμενους σε καθεστώς «ευέλικτης εργασίας», πολλοί από τους οποίους χρησιμοποιούν μοτοσυκλέτα ή μοτοποδήλατο για να κάνουν παραδόσεις τροφίμων ή άλλων αγαθών (ντελιβεράδες). Αυτά τα άτομα, θεωρείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Μεταφορών ότι αντιμετωπίζουν μια «τέλεια καταιγίδα» παραγόντων κινδύνου στον δρόμο, συμπεριλαμβανομένης της ανεπαρκούς εκπαίδευσης, ενός μοντέλου πληρωμής που πιέζει τους οδηγούς να επιταχύνουν και να εργάζονται ενώ είναι άρρωστοι, δεν υπάρχει εποπτεία της ασφάλειας ή της κατάστασης του οχήματος και έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα στοιχεία δείχνουν μεγάλη μείωση των οδικών θανάτων μοτοσυκλετιστών και μοτοποδηλατών μεταξύ των ατόμων ηλικίας 14-23 ετών από το 2011 στο 2021. Θα μπορούσε να υποτεθεί ότι μέρος αυτής της μείωσης σχετίζεται με τις προαναφερθείσες αλλαγές στην άδεια οδήγησης. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε μεταξύ των 14χρονων, καθώς η συνιστάμενη ελάχιστη ηλικία για την οδήγηση μοτοποδηλάτου στην ΕΕ ορίζεται πλέον στα 16 έτη. Η κατάρτιση για την κατηγορία αυτή είναι πλέον υποχρεωτική σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η μέση ηλικία των μοτοσυκλετιστών αυξάνεται σταθερά με την πάροδο του χρόνου και υπάρχουν περισσότεροι μοτοσυκλετιστές μέσης ηλικίας που σκοτώνονται σήμερα από ότι το 2011. Αυτές οι πρόσφατες αλλαγές υποδηλώνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό μοτοσυκλετιστών, είτε χρησιμοποιεί δεξιότητες που αποκτήθηκαν πρόσφατα, είτε βασίζεται σε δεξιότητες που αναπτύχθηκαν μερικά χρόνια πριν και οι οποίες μπορεί στη συνέχεια να έχουν υποβαθμιστεί λόγω έλλειψης χρήσης. Ο τρόπος με τον οποίο οι μοτοσυκλετιστές χτίζουν την εμπειρία τους έχει επίσης αλλάξει. Οι μεσήλικες «νεοσύλλεκτοι» στη μοτοσυκλέτα τείνουν να ανεβαίνουν σε ισχυρές μηχανές πολύ πιο γρήγορα.
Η ασφάλεια των μοτοσυκλετιστών είναι ένα ανδρικό πρόβλημα. Μεταξύ των θανάτων μοτοσυκλετιστών, το 92% είναι άνδρες οδηγοί, το 2% είναι άνδρες επιβάτες, το 3% είναι γυναίκες οδηγοί και το 3% γυναίκες επιβάτες. Μεταξύ των θανάτων μοτοποδηλατών στην ΕΕ, το 86% είναι άνδρες οδηγοί, το 4% άνδρες επιβάτες, το 8% γυναίκες οδηγοί και το 2% γυναίκες επιβάτες.
Σημειώνεται ότι εκπρόσωπος της Κύπρου στο πρόγραμμα Road Safety PIΝ είναι ο κ. Γιώργος Μορφάκης.
