«Χτυπούσαν ασταμάτητα τα τηλέφωνα στα νοσοκομεία από ανθρώπους που χρειάζονταν ασθενοφόρο και δεν υπήρχε οργανωμένο σύστημα προς άμεση διαχείριση των κλήσεων». Αυτά ήταν μεταξύ άλλων, τα λόγια της Διευθύντριας της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, Ριάνας Κωνσταντίνου, η οποία χαρακτήρισε απαράδεκτη και χαώδη την κατάσταση που επικρατούσε στο σύστημα υγείας, πριν από τη δημιουργία της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων του ΟΚΥπΥ το 2017. Όπως ανέφερε η κ. Κωνσταντίνου σε συνέντευξη της στο philenews, προηγουμένως υπήρχαν στα νοσοκομεία ασθενοφόρα, με τα οποία ανταποκρίνονταν οι οδηγοί με τους νοσηλευτές των νοσοκομείων, ωστόσο δεν υπήρχε μια ενιαία οργανωμένη υπηρεσία με ένα επιχειρησιακό κέντρο που να μπορεί να ανταποκρίνεται Παγκύπρια στις ανάγκες των ασθενών, όπως στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με την κ. Κωνσταντίνου, να καλούν οι ασθενείς στις Πρώτες Βοήθειες και να μην υπάρχει εκεί κάποιος αρμόδιος να απαντήσει, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και να μην υπάρχει άμεση ανταπόκριση από εξειδικευμένο προσωπικό στις επείγουσες κλήσεις.
Η αναγκαιότητα που υπήρχε για τη δημιουργία της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων του ΟΚΥπΥ, μιας εθνικής Υπηρεσίας που να μπορεί αφενός να ανταποκριθεί άμεσα στις κλήσεις και αφετέρου να διαχειριστεί τις κρίσεις, κινητοποίησε το Υπουργείο Υγείας, το οποίο προχώρησε στην αναδιοργάνωση της το 2017. Μετά τον διορισμό της η κα Κωνσταντίνου αντιλήφθηκε την ανάγκη για τη δημιουργία στρατηγικού σχεδιασμού και για βελτίωση του συστήματος υγείας της χώρα και έτσι ξεκίνησε σταδιακά η δημιουργία της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων. Η δημιουργία της Υπηρεσίας, η οποία είναι στελεχωμένη από 340 άτομα εξειδικευμένο προσωπικό και η οποία έχει ως πρότυπο το σουηδικό μοντέλο, μετέτρεψε την άλλοτε χαώδη κατάσταση που επικρατούσε στα νοσοκομεία, σε μια οργανωμένη και πλήρως συντονισμένη κατάσταση, για την οποία οι πολίτες της Κύπρου πρέπει να είμαστε περήφανοι.
Όπως εξήγησε η κα Κωνσταντίνου μέσα από την προσωπική της εμπειρία, θεώρησε πως το σκανδιναβικό μοντέλο ήταν το ιδανικότερο, για να υιοθετηθεί από τη χώρα μας. Συγκεκριμένα για τη δημιουργία της Υπηρεσίας:
• Έγινε εξειδίκευση του προσωπικού. Στο ασθενοφόρο μεταβαίνουν πάντα ο νοσηλευτής και ο διασώστης.
• Εφοδιάστηκαν τα ασθενοφόρα με εξειδικευμένο, ψηφιακό εξοπλισμό. Στα ασθενοφόρα που έχει στη διάθεση της η Υπηρεσία υπάρχουν tablet για να λαμβάνονται οι κλήσεις.
• Διεξήχθη έρευνα για το ποιες περιοχές παρουσιάζουν ανάγκη ανάπτυξής ασθενοφόρων. Σκοπός είναι η μείωση του χρόνου ανταπόκρισης στη σκηνή.
• Δημιουργήθηκε επιχειρησιακό κέντρο. Λειτουργεί επί 24ωρου βάσεως και είναι διεθνών προδιαγραφών με πρωτόκολλα, βασισμένο κατευθυντήριες οδηγίες.
Όλα αυτά αποτελούν το κλειδί για να έχουμε ένα από τα καλύτερα συστήματα στον κόσμο, σημείωσε η κα Κωνσταντίνου, τονίζοντας ότι οι πολίτες μας πρέπει να είναι περήφανοι και ευτυχισμένοι που έχουμε φτάσει σε αυτό το επίπεδο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μείωση 17,8% στα θανατηφόρα – Αποδίδεται στις κάμερες
Ιεράρχηση επικινδυνότητας περιστατικών
Η ιεράρχηση των περιστατικών γίνεται σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και σε αυτά δίνονται χρωματικοί κωδικοί βάσει της επικινδυνότητας τους.
Κόκκινος κωδικός: Σημαίνει ότι απειλείται η ζωή και όπου και αν πηγαίνει το ασθενοφόρο αν δεν υπάρχει άλλο διαθέσιμο πρέπει να αλλάξει πορεία για να σωθεί η ζωή του ασθενή.
Κίτρινος κωδικός: Σοβαρά, χρειάζεται ο ασθενής ασθενοφόρο, ωστόσο μπορεί να περιμένει.
Πράσινος κωδικός: Δεν χρειάζεται ο ασθενής το ασθενοφόρο, απλώς το κάλεσε γιατί δεν έχει άλλο μεταφορικό μέσο να μεταβεί στο νοσοκομείο.
Μαύρος κωδικός: Ο ασθενής είναι ήδη νεκρός.
Όπως μας λέχθηκε από την κα Κωνσταντίνου, για να γίνει σωστή αξιολόγηση του κάθε περιστατικού, υπεύθυνοι είναι οι εξειδικευμένοι λειτουργοί στο συντονιστικό κέντρο, οι οποίοι θα κατηγοριοποιήσουν τον κάθε ασθενή. Σύμφωνα με την κα Κωνσταντίνου γίνονται έλεγχοι για να διαπιστωθεί αν συμβαίνουν λάθη κι αυτό όχι για να γίνει επίπληξη, αλλά για σκοπούς βελτίωσης.
Όπως διαπιστώσαμε από την επίσκεψη μας στην Υπηρεσία Ασθενοφόρων, ο κάθε λειτουργός είναι υπεύθυνος για μια επαρχία, ούτως ώστε να γίνεται σωστός συντονισμός.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προωθεί ν/σ για ασθενοφόρα ο Υπ. Υγείας πριν τη λήξη της θητείας του
Τα τηλέφωνα κτυπούν συνεχώς, με την Υπηρεσία να ανταποκρίνεται σε περίπου 70.000 περιστατικά τον χρόνο. Οι λειτουργοί, οι διασώστες, οι νοσηλευτές, οι οποίοι έχουν καθημερινή επαφή με ανθρώπους, οι οποίοι αγωνιούν για τη ζωή τους ή για τη ζωή των δικών τους ανθρώπων, διαπιστώνουν πως σε αυτή τη δουλειά και το κάθε δευτερόλεπτο μετρά.
Τα συχνότερα περιστατικά για τα οποία καλούν ασθενοφόρα οι πολίτες είναι:
• Τροχαία ατυχήματα
• Παθολογικά περιστατικά
• Καρδιολογικά περιστατικά
Συνεργασία με άλλες υπηρεσίες
Η συνεργασία με άλλες υπηρεσίες είναι άψογη και απαραίτητη. Όπως σημειώνει η κα Κωνσταντίνου «όταν μας καλέσει κάποιος για ένα τροχαίο και δούμε πως υπάρχει εγκλωβισμός ατόμου η πρώτη κίνηση είναι να κληθεί η Πυροσβεστική και η Αστυνομία με τα μέλη τους να μεταβαίνουν άμεσα στα σημεία».
Ψυχολογική στήριξη στο προσωπικό της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο να εξηγήσω με λέξεις τι σημαίνει να πεθαίνει στα χέρια σου ένας άνθρωπος, ένα παιδάκι. Δεν μπορεί εύκολα κάποιος που ήταν μάρτυρας, να ξεχάσει τον πόνο και τα δάκρυα των δικών του ανθρώπων, δεν συνηθίζεται», επισημαίνει η κα Κωνσταντίνου.
Από τα πιο δύσκολα περιστατικά, τα οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν στην υπηρεσία ασθενοφόρων είναι αυτά που αφορούν θανάτους μικρών παιδιών και νεαρών ατόμων. «Είναι πραγματικά γροθιά στο στομάχι, να βλέπεις ένα νέο άτομο να χάνει τη ζωή του. Οι κραυγές των γονιών δεν φεύγουν από το μυαλό μας. Σε στιγμές εκτός δουλειάς, είτε μόνοι μας είτε με παρέα, έρχονται στο μυαλό μας αυτά τα περιστατικά».
Μιλώντας για τις προσωπικές της εμπειρίες, η κα Κωνσταντίνου, η οποία βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή μαζί με τους συναδέλφους της, ανέφερε πως από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές που έζησε μέσα από το επάγγελμά της, ήταν η τραγωδία στο Μαρί.
Ερωτηθείσα για την ψυχολογική στήριξη που λαμβάνει το πλήρωμα δήλωσε πως είμαστε λίγο πίσω στην ψυχολογική υποστήριξη του προσωπικού κι αυτό είναι κάτι που προσπαθούμε να αναπτύξουμε τώρα.
Επιθέσεις στο προσωπικό
Η κα Κωνσταντίνου έκανε παράλληλα αναφορά και στις επιθέσεις που δέχεται το προσωπικό, οι οποίες, όπως είπε είναι αρκετές συχνές και σε κάποιες περιπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα ακόμη και σοβαρούς τραυματισμούς των εργαζομένων. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η εθνική υπηρεσία της Αμερικής αξιολογεί το επάγγελμα του διασώστη ως το πιο δύσκολο στον κόσμο.
Αντιμετώπιση κορωνοϊού
Σε ερώτηση αν το σύστημα υγείας θα άντεχε χωρίς την ενιαία οργανωμένη Υπηρεσία Ασθενοφόρων κατά την περίοδο του κορωνοϊού, η κα Κωνσταντίνου απάντησε «οι πρώτες μέρες που έπρεπε τα πληρώματα να ανταποκριθούν στον κορωνοϊό ήταν από τις πιο δύσκολες ημέρες που ζήσαμε σε αυτή τη δουλειά, οι άνθρωποι ήταν πολύ φοβισμένοι στην αρχή. Δεν ξέρω τι θα γινόταν, ο συντονισμός, οι μεταφορές, η αντιμετώπιση των περιστατικών, σηκώνω τα χέρια ψηλά». Η κα Κωνσταντίνου ανέφερε ότι «ο κορωνοϊός μας βρήκε πολύ καλά εκπαιδευμένους και δεν μπόρεσε να μας φοβίσει, αντιμετωπίσαμε την ασθένεια με πολλές δυσκολίες, αλλά ήταν πολύ εκπαιδευμένο το προσωπικό μας κι αυτό ήταν το κέρδος μας».
Την ίδια ώρα χαρακτήρισε τον κορωνοϊό μάθημα για όλους και κάλεσε τους αρμόδιους να είναι σε ετοιμότητα, αφού όπως εκτιμά τα επόμενα χρόνια θα συμβούν περισσότερες κρίσεις στον τομέα της υγείας, λόγω και των κλιματικών αλλαγών.
Η κα Κωνσταντίνου, δήλωσε περήφανη για όλους όσοι εργάζονται στην Υπηρεσία Ασθενοφόρων, μια δύσκολη και απαιτητική δουλειά, η οποία δεν γνωρίζει από ωράρια και αργίες. Άνθρωποι, οι οποίοι βρίσκονται εκεί για να σώσουν τις ζωές των συνανθρώπων τους.
Καταλήγοντας, η Διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων ζήτησε από τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και από τον επόμενο Υπουργό Υγείας, να στηρίξουν και να διαφυλάξουν την Υπηρεσία ασθενοφόρων ως κόρη οφθαλμού και ως την εθνική υπηρεσία διάσωσης της Κύπρου.
Διακρίσεις στο εξωτερικό
