Ο Χρυσόστομος Π. Ρουσής, πρώην διευθυντής σχολείων Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, καταγράφει λάθη που κάνουμε όταν μιλάμε.
Όσοι αγαπάμε τη γλώσσα μας και ενδιαφερόμαστε για την ποιότητά της, θα πρέπει να θελήσουμε να προσέξουμε μερικά από εκείνα τα λάθη που ακούμε ή διαβάζουμε:
1. Θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του «ωρολόγιου» προγράμματος για το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία (αντί του ορθού: του ωρολογίου προγράμματος). – Οι ανελέητες επιθέσεις που δέχεται ο ανεξάρτητος υποψήφιος Ν.Χ. γίνονται από τους δύο βασικούς «ανθυποψήφιούς του» (αντί του ορθού: από τους δύο ανθυποψηφίους του). – Είναι αδιανόητο να σχεδιάζονται έργα και να μην προβλέπεται η διατήρηση του αστικού «πράσινου» (αντί του ορθού: η διατήρηση του αστικού πρασίνου).
Ν.Β. (Σημειώστε): Τα τρισύλλαβα/ πολυσύλλαβα ουσιαστικά κατεβάζουν τον τόνο: ο έφηβος, του εφήβου, τους εφήβους – το ωρολόγιο, του ωρολογίου.
2. Στην 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση συμμετέχει και το προσωπικό των «δημοσίων νοσοκομείων» (αντί του ορθού: των δημόσιων νοσοκομείων). – Η αύξηση κρουσμάτων κορωνοϊού προκάλεσε ανησυχία στους «αρμοδίους φορείς» (αντί του ορθού: στους αρμόδιους φορείς). Αλλά: προκάλεσε ανησυχία στους αρμοδίους. (ουσιαστικό)
Ν.Β. (Σημειώστε): Τα επίθετα διατηρούν τον τόνο στην ίδια συλλαβή: ο αρμόδιος φορέας, του αρμόδιου φορέα – τους αρμόδιους φορείς. Κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα, όταν χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά*: ενδιαφέρει τους αρμοδίους*/εργαζομένους*.
3. Μερικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Πάφου παίρνονται με «στενή πλειοψηφία» (αντί του ορθού: με σχετική/ ισχνή πλειοψηφία) Λέμε: ισχνά αποτελέσματα – ισχνός μισθός. (= πολύ λίγος, ελάχιστος, πενιχρός). «Η ισχνή πλειοψηφία των Φινλανδών θα επέλεγε το ΝΑΤΟ με ή χωρίς τη Σουηδία [η «απλή πλειοψηφία» επιτυγχάνεται όταν η πλειονότητα των μελών μίας επιτροπής ψηφίζει υπέρ (15 από τις 27 χώρες της ΕΕ) και η «απόλυτος πλειοψηφία» συμπληρώνει το ½ + ενός των παρόντων μελών]
4. Τα Δικαιώματα του Παιδιού κατοχυρώνονται στα «πλαίσια» του Διεθνούς Δικαίου (αντί του ορθού: στο πλαίσιο) – Ο κορωνοϊός έχει αλλάξει τις ζωές μας (αντί: τη ζωή μας).
Ν.Β. (Σημειώστε): Μερικά αφηρημένα ουσιαστικά [δομή, ένταση, ζωή, λειτουργία, λογική, μουσική, νοοτροπία, πλαίσιο, (αλλά: πλαίσια εικόνων), πολιτική, πρακτική, ρυθμός, στρατηγική, συμπεριφορά, τακτική] συνήθως εμφανίζονται στον ενικό αριθμό.
5. Αν αποκτήσει η Πάφος Ιατρική Σχολή, τότε το όφελος θα είναι «πολύ μεγαλύτερο» από αυτό που φανταζόμαστε (αντί του ορθού: το όφελος θα είναι μεγαλύτερο).
Ν.Β. (Σημειώστε): Ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου σχηματίζεται α) μονολεκτικά, προσθέτοντας την κατάληξη -ότερος ή -ύτερος στο θέμα (καλ-ύτερος) και β) περιφραστικά, προσθέτοντας το επίρρημα «πιο» μπροστά από το επίθετο (πιο καλός). Η λέξη «πολύ» στο συγκριτικό βαθμό πλεονάζει.
Πηγές: Παπαζαφείρη I. , «Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας»
Τριανταφυλλίδη Μ. , «Νεοελληνική Γραμματική»
