Οκτώ αναφορές την ημέρα για βία στην οικογένεια, καλείται να διαχειριστεί ο Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ), σύμφωνα με την Επιστημονική Διευθύντρια του Συνδέσμου, Δρ Άντρη Ανδρονίκου. Όπως ανέφερε σε συνέντευξη της στο philenews, σε περίπου 700 άτομα τον χρόνο παρέχεται στέγαση για λόγους ασφάλειας και προστασίας. Παρόλα αυτά, όπως τονίζει η Δρ Ανδρονίκου, οι αριθμοί που έχουν στη διάθεση τους αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του προβλήματος εφόσον πολλά περιστατικά δεν καταγγέλλονται, δεν φθάνουν ποτέ σε υπηρεσίες για βοήθεια, δεν αναγνωρίζεται η βία από τα ίδια τα θύματα ή και κάποιες φορές αυτή δεν μπορεί να αναγνωριστεί από επαγγελματίες, επομένως δεν καταγράφονται ως περιπτώσεις βίας.
Ένα σημαντικό ποσοστό των θυμάτων, όπως επισημαίνει η Δρ Ανδρονίκου δεν καταγγέλλει τον κακοποιητή, αλλά αναφέρει την κακοποίηση του, ζητώντας τις περισσότερες φορές να απαλλαγεί από τη βία και να τερματιστεί αυτό που συμβαίνει.
Παράλληλα, η Δρ Ανδρονίκου αναφέρεται στους φόβους ενός θύματος να προβεί σε καταγγελία, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες, οι δράστες τα έχουν απειλήσει επανειλημμένα για τη ζωή τους, για τη ζωή αγαπημένων προσώπων τους, για πιθανές βλάβες που μπορεί να προκαλέσουν στη φήμη τους, στον εργασιακό τους χώρο κλπ, προτιμούν να απαλλαγούν τα ίδια από τη βία χωρίς αυτό να έχει επιπτώσεις για το δράστη.
«Υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις που τα θύματα αποσύρουν την καταγγελία τους για διάφορους λόγους που σχετίζονται με την ίδια την κακοποίηση και τις επιπτώσεις που αυτή επιφέρει στα άτομα», σημειώνει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 700 καταγγελίες για βία στην οικογένεια – 30% αφορά ανήλικους
Ερωτηθείσα η Δρ. Ανδρονίκου σε ποιες ηλικίες παρατηρούνται κυρίως τα φαινόμενα βίας, απάντησε πως κατά μέσο όρο από 40-55 ετών είναι συνήθως οι περισσότερες κλήσεις. “Αυτό φυσικά δεν αποδεικνύει ότι σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία είναι κυρίως το πρόβλημα αλλά καταδεικνύει ότι χρειάζεται κυρίως 5-10 χρόνια το λιγότερο για να αναφέρεις την κακοποίηση που δέχεσαι. Οι περισσότερες καταγγελίες αφορούν ψυχολογική, λεκτική, οικονομική και σωματική βία από συζύγους και συντρόφους”, σημείωσε.
Επίσης επεσήμανε πως, τα θύματα είναι κατά πλειοψηφία που ξεπερνά το 85% γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους. Σύμφωνα με την ίδια στον Σύνδεσμο έχουν λάβει κλήσεις στη Γραμμή Βοήθειας 1440, από γυναίκες 85 ετών μέχρι και ανήλικα παιδιά που καλούν είτε για να ζητήσουν βοήθεια τα ίδια είτε για να ζητήσουν βοήθεια για τη μητέρα τους.
Κληθείσα η Δρ Ανδρονίκου να σχολιάσει την αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας τα τελευταία χρόνια, δήλωσε πως αυτό αποτελεί αναμενόμενο φαινόμενο εφόσον όσο περισσότερο το αποκαλύπτεις στην κοινωνία τόσο περισσότερο κινητοποιείς άτομα για να μιλήσουν γι΄αυτό, απενεχοποιόντας τα θύματα, κινητοποιώντας τα να μιλήσουν και αποδίδοντας παράλληλα την πλήρη ευθύνη στα άτομα που ασκούν την βία.
Εξέφρασε παράλληλα την άποψη πως, αρωγός στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας στην οικογένεια είναι η πολιτεία τονίζοντας πως, όταν θέτει ως προτεραιότητα της τα ζητήματα αυτά και επενδύει μέσα από την ανάπτυξη προγραμμάτων και τη δημιουργία νέων για την πρόληψη και αντιμετώπιση συμβάλλει με τη σειρά της σ’ ένα ασφαλέστερο περιβάλλον όπου θύματα και μάρτυρες αισθάνονται ότι θα υπάρχει ανταπόκριση επομένως και ασφάλεια για να επικοινωνήσουν το πρόβλημα.
Η στήριξη της πολιτείας προς τον ΣΠΑΒΟ είναι πολυεπίπεδη, όπως είπε η Δρ Ανδρονίκου. «Από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, την Αστυνομία Κύπρου, Επιτρόπους, Τοπική Αυτοδιοίκηση , άλλες ΜΚΟ , Γυναικείες Οργανώσεις, Φορείς, θεσμούς, επιχειρήσεις και εθελοντές/τριες. Η συνεργασία δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική ενίσχυση των προγραμμάτων αλλά και στην ανάπτυξη μέσα από συνεργασίες, εκπαιδεύσεις και συνέργειες που πάντοτέ στόχο έχουν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και κυρίως την προάσπιση των θυμάτων βίας».
Την ίδια στιγμή η Δρ Ανδρονίκου αναφέρεται στη σημαντικότητα της θεσμοθέτησης ενός ισχυρού νομοθετικού πλαισίου μέσα από το οποίο, δημιουργείται μια ασπίδα προστασίας τόσο για τα θύματα όσο και για τους επαγγελματίες που εργάζονται στο πεδίο με μια παράλληλη “σαφώς καταδίκη τόσο του φαινομένου όσο και των δραστών”. «Διαπερνά επομένως ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα ότι, η βία σε οποιαδήποτε μορφή δεν είναι αποδεκτή, αναγνωρίζεται από το κράτος και τους νόμους του ως σοβαρή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα θύματα προστατεύονται και οι δράστες τιμωρούνται γι’ αυτό και θα πρέπει να καταγγέλλονται».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Χαιρετίζει την ένταξη της γυναικοκτονίας στη νομοθεσία ο ΣΠΑΒΟ
Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην πολύχρονη προσφορά του ΣΠΑΒΟ, καθώς και στο επιστημονικό έργο που υπέδειξε επισημαίνοντας πως αποτελούν «τον ακρογωνιαίο λίθο, που σήμερα η βία στην οικογένεια αποτελεί ένα από τα πολύ σημαντικά κοινωνικά προβλήματα που βρίσκεται ψηλά στην διάταξη της κυβερνητικής πολιτικής αλλά και στην αναγνώριση του έργου του από την κοινωνία και τους συνεργάτες σε επίπεδο Υπουργείων, Υφυπουργείων και της Αστυνομίας Κύπρου».
Μιλώντας για τους άξονες, στους οποίους βασίζονται κυρίως οι παρεμβάσεις του ΣΠΑΒΟ, είπε πως αυτοί είναι τρεις:
- Η πρώιμη πρόληψη όπου παρεμβαίνουν από τη νηπιακή και δημοτική εκπαίδευση μέσα από δομημένα εκπαιδευτικά προγράμματα ως μια προσπάθεια να διαμορφώσουν πρώιμες αντιλήψεις και στάσεις ανάμεσα στα δύο φύλα.
- Ακολουθούν οι προληπτικές δράσεις που στόχο έχουν, να αναγνωριστεί έγκαιρα το πρόβλημα, να απομυθοποιηθούν οι αντιλήψεις και στάσεις και να αποκτήσουν γνώση για τα δικαιώματα τους, το νομοθετικό πλαίσιο κλπ. «Αυτό που εμείς ονομάζουμε να παρέμβουμε πριν επέλθει χρονιότητα στην κακοποίηση, να αναγνωρίσουμε τα σημάδια πριν επιλέξουμε σύντροφο και να αναζητήσουμε έγκαιρα βοήθεια πριν παγιδευτούμε στο κύκλο της κακοποίησης».
- Τέλος οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στη μείωση της βλάβης , στην παροχή ασφάλειας και στήριξης όπου εντοπίζονται ευάλωτες περιπτώσεις με αυξημένο κίνδυνο, βιώματα κακοποίησης και που βρίσκονται στο κύκλο της βίας. «Απώτερος στόχος είναι σαφώς ο τερματισμός της βίας».
Γίνονται όπως ανέφερε εκστρατείες κατά της βίας στην οικογένεια σε Σχολεία, Πανεπιστήμια, Επιχειρήσεις, Επαγγελματίες, Φορείς, Ειδικούς κλπ.
Κληθείσα να σχολιάσει παρεμβάσεις και επιθέσεις δραστών κατά τη διάρκεια που ο ΣΠΑΒΟ φιλοξενεί ένα θύμα, η Δρ. Ανδρονίκου επεσήμανε πως, «αναγνωρίζοντας τον κύκλο της βίας καθώς και των επιπτώσεων που αυτή επιφέρει αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες για την απόκτηση της ανεξαρτησίας τους, δηλαδή την οικονομική αποκατάσταση και την στέγαση , κάποιες γυναίκες επιστρέφουν στην κακοποιητική σχέση. Ο δράστης μέσα από την χειριστική του συμπεριφορά, τον έλεγχο αλλά και την περίοδο της ειρήνης που επικρατεί μετά από κάθε επιστροφή εκμαιεύουν πληροφορίες από τις γυναίκες ή ακόμη και από τα παιδιά για την τοποθεσία που βρίσκονταν. Επομένως σε μια επόμενη φιλοξενία ο δράστης ήδη γνωρίζει την τοποθεσία».
Για τη διατήρηση της ασφάλειας αυτά τα ζητήματα αποτελούν προτεραιότητα στον Οργανισμό, τόνισε η Δρ Ανδρονίκου γι’ αυτό και συζητούνται από την πρώτη ημέρα με τα θύματα και την Αστυνομία. Σύμφωνα την ίδια, υπάρχουν περιπτώσεις που για λόγους ασφάλειας θα μετακινήσουμε μια οικογένεια σε καταφύγιο άλλης πόλης. «Παράλληλα οι χώροι προστατεύονται από κλειστό κύκλο παρακολούθησης και συναγερμό που είναι συνδεδεμένος με την Αστυνομία για άμεση παρέμβαση».
Ανέφερε επίσης ότι, ο ΣΠΑΒΟ εργάζεται με δράστες εφόσον λειτουργεί από το 2020 το πρόγραμμα ΠΡΩΤΕΑΣ που απευθύνεται σε άτομα που ασκούν βία στο πλαίσιο των συζυγικών και συντροφικών σχέσεων. Πρόκειται, συνέχισε Δρ Ανδρονίκου για ένα παρεμβατικό Πρόγραμμα Αυτοέλεγχου με κύριο σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, τη μείωση της επικινδυνότητας ,της συχνότητας και της έντασης της βίας. Απώτεροι στόχοι του είναι η ενίσχυση της κατανόησης για τη βίαιη συμπεριφορά, η ανάληψη της ευθύνης και των συνεπειών των βίαιων πράξεων, η αποτροπή βίαιων συμπεριφορών και η δημιουργία κινήτρων για αλλαγή
«Ο ΠΡΩΤΕΑΣ έχει και δική του τηλεφωνική γραμμή 1406, όπου μπορούν να αποταθούν εκεί για ενημέρωση και συμβουλευτική. Το προσωπικό του Οργανισμού είναι εκπαιδευμένο στη διαχείριση περιστατικού όπου δράστης προσπαθήσει να παραβιάσει θέματα ασφάλειας και προστασίας είτε αυτά αφορούν τα ίδια τα εξυπηρετούμενα άτομα είτε μέλη του προσωπικού».
Ερωτηθείσα για το πως επιλέγονται τα άτομα, τα οποία στελεχώνουν τον Σύνδεσμο, η Δρ Ανδρονίκου επεσήμανε πως οι θέσεις που χρειάζονται να συμπληρωθούν δημοσιεύονται και ακολουθεί αξιολόγηση από ειδική επιτροπή, όπως προνοείται στο Καταστατικό του Οργανισμού.
Καταλήγοντας σημείωσε πως για να μπορέσει ένα άτομο να εργαστεί με το τραύμα της κακοποίησης σίγουρα χρειάζονται ακαδημαϊκά προσόντα, κοινωνικού λειτουργού , ψυχολόγου αλλά το κυριότερο που χρειάζεται είναι προσωπικότητα ισορροπημένη, ομαδικό πνεύμα, ταπεινότητα, εργατικότητα και ψυχική ανθεκτικότητα. «Το σπουδαιότερο όμως είναι το πάθος και η αγάπη γι’ αυτό που κάνει με μια δόση επαγγελματικού θάρρους».
