Η Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1954 και γιορτάζεται στις 20 Νοεμβρίου κάθε έτους με σκοπό την προώθηση των δικαιωμάτων των παιδιών και την ευαισθητοποίηση για τη βελτίωση της ευημερίας τους σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με μήνυμα της Επιτρόπου Νομοθεσίας Λουίζας Χριστοδουλίδου Ζαννέτου για την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού.
“Η παγκόσμια ημέρα εορτασμού των δικαιωμάτων του παιδιού συμπίπτει με την εξαιρετικής σημασίας έγκριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1959 της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Παιδιού και το 1989 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Κομβικό σημείο για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών σε εθνικό και νομοθετικό επίπεδο αποτέλεσαν οι κυρωτικοί νόμοι των Συμβάσεων: ο περί της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικός) Νόμος του 1990, ο περί της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικός) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2000 προς αντικατάσταση του Πίνακα ΙΙ και ο περί της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικός) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2010, κυρώνοντας το Προαιρετικό Πρωτόκολλο.
Η Επίτροπος Νομοθεσίας, σύμφωνα με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι Συντονιστής για την ετοιμασία και Επικεφαλής της Κυπριακής Αντιπροσωπείας για την παρουσίαση/εξέταση της περιοδικής έκθεσης της Κύπρου ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών στο πλαίσιο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η εξέταση της Κύπρου για την 5η και 6η Περιοδική Έκθεση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία και έλαβε θετικά σχόλια από την Επιτροπή του ΟΗΕ λαμβάνοντας χώρα κατά την 90η Σύνοδό της στη Γενεύη στις 16 και 17 Μαΐου 2022. Η Επιτροπή, η οποία αποτελείται από εμπειρογνώμονες προερχόμενους από πολλά κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών, εξέφρασε την ικανοποίησή της και η Κυπριακή Αντιπροσωπεία έλαβε θετικά σχόλια που έχουν αποτυπωθεί από την Επιτροπή στη βάση των όσων συζητήθηκαν από την αποστολή ως προς το επίπεδο προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών στην Κύπρο.
Μέσω των ερωτημάτων που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή προς την Κυπριακή Αντιπροσωπεία διαφαίνονται τα βασικά θέματα που απασχολούν την Επιτροπή και τη διεθνή κοινότητα εν γένει, για τα οποία ήδη η Κύπρος, στην πλειονότητά τους, λαμβάνει μέτρα με σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις (εν αναμονή και της επικείμενης ψήφισης νομοθετημάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων) και πολιτικές και διοικητικές προσεγγίσεις. Διαφάνηκε, επίσης, και η πιστή δέσμευση της Κύπρου για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των παιδιών με τρόπο έμπρακτο μέσω των νομοθετικών εξελίξεων που προωθούνται αλλά και στρατηγικών δράσεων, προγραμμάτων και εκπαιδεύσεων είτε από κυβερνητικούς είτε από μη κυβερνητικούς φορείς.
Στα πλαίσια των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του στη σύνταξη νομοθεσιών που αφορούν παιδιά, το Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας έχει ύψιστο και πρώτιστο μέλημα τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των παιδιών και την τήρηση της θεμελιώδους αρχής του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού (best interest of the child). Είναι απαραίτητη, επιτακτική και ολοένα αυξανόμενη η ανάγκη προώθησης μέτρων που αποσκοπούν στην ευημερία των παιδιών.
Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας του Παιδιού για το 2022 είναι Ισότητα και Ένταξη/Συμπερίληψη, για κάθε παιδί. Αυτό το θέμα σημαίνει ότι όλα τα παιδιά σε οποιαδήποτε κοινωνία, κοινότητα ή εθνικότητα έχουν ίσα δικαιώματα”.
Μήνυμα της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Δέσπως Μιχαηλίδου:
Καθώς σκεφτόμουν το φετινό μήνυμα προς τα παιδιά για την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού και αναλογιζόμενη τις προκλήσεις διερωτήθηκα, κατά πόσον: αν το μήνυμα το έγραφαν τα ίδια τα παιδιά, θα είχε τους ίδιους προβληματισμούς και ανησυχίες; Θα είχε την ίδια αξία και βαρύτητα; Η δική μου τουλάχιστον απάντηση, είναι καταφατική και δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Τα παιδιά είναι σε καλύτερη θέση από τους ενήλικες για να μιλήσουν για όσα τα ίδια βιώνουν. Συνεχώς αποδεικνύουν ότι μπορούν ως πολίτες του σήμερα να είναι πρωταγωνιστές στα θέματα που τα αφορούν ως ισότιμα και ενεργά μέλη της κοινωνίας, διεκδικώντας τα δικαιώματά τους. Αυτά ακριβώς τα δικαιώματα που κατοχυρώνει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε σαν σήμερα, στις 20 Νοεμβρίου 1989, σηματοδοτώντας την είσοδο σε μια νέα εποχή, που αφήνει πίσω αντιλήψεις που ήθελαν το παιδί παθητικό δέκτη της φροντίδας των ενηλίκων, ενώ παράλληλα δημιουργεί στα Κράτη την υποχρέωση να εγγυώνται ότι το κάθε παιδί απολαμβάνει όλα του τα δικαιώματα.
Ωστόσο, παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η απρόσκοπτη πρόσβαση των παιδιών στα δικαιώματά τους παραμένει μια ανοικτή πρόκληση. Οι πόλεμοι, η μεταναστευτική κρίση, η ενεργειακή κρίση, η πανδημία, οι φυσικές καταστροφές, περιλαμβανομένης της κλιματικής κρίσης, σπρώχνουν, καθημερινά, περισσότερα παιδιά στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στον κοινωνικό αποκλεισμό, στη μετανάστευση.
Το Γραφείο μου, αφουγκραζόμενο την απαίτηση των παιδιών για στροφή σε έναν νέο, φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής, θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την ανάγκη λήψης αποφάσεων που θα κατοχυρώνουν το δικαίωμά τους σε ένα υγιές περιβάλλον, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσβαση στην κλιματική δικαιοσύνη ως μέσο διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. Υποστηρίζουμε τα παιδιά ακτιβιστές για το περιβάλλον και προτρέπουμε όλους τους αρμοδίους να διασφαλίσουν το δικαίωμα της συμμετοχής τους σε ειρηνικές διαμαρτυρίες. Τα παιδιά με το δίκιο τους είναι θυμωμένα με τους ενήλικες και για το πως καταφέραμε να φτάσουμε λίγο πριν το χείλος της καταστροφής.
Όμως και άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως οι πόλεμοι και πανδημία επισωρεύουν και επαυξάνουν την οικονομική δυσχέρεια των οικογενειών και έχουν άμεσες επιπτώσεις στη ζωή των παιδιών προκαλώντας μεγάλη ανησυχία. Το Κράτος έχει ευθύνη να στηρίξει τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν επηρεάζουν απλώς την εμπειρία των παιδιών κατά την παιδική ηλικία, αλλά συχνά περιορίζουν τις ευκαιρίες ζωής που έχουν αργότερα ως ενήλικες ενώ η φτώχεια μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Δεν έχουμε περιθώριο για άλλη καθυστέρηση. Η δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα επιτρέπουν στα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο θα απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους και θα αναπτύσσουν το πλήρες φάσμα των ικανοτήτων τους, είναι άμεση και επιτακτική.
Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για να πετύχουμε κάτι τέτοιο, είναι τα ίδια τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ό,τι τα αφορά. Η συμμετοχή σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες που επιτρέπουν στα παιδιά να εκτονώνονται και να απελευθερώνουν τη σκέψη και την έκφραση των συναισθημάτων τους μπορούν να αποτελέσουν όχι μόνο μια ευχάριστη και ουσιαστική διέξοδο, αλλά και να αποτρέψουν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Με αυτό το σκεπτικό, για να γιορτάσουμε τη σημερινή επέτειο επιλέξαμε να σας γνωρίσουμε σε μια συναυλία “The Sound of Rights” που γίνεται σε συνεργασία με το πρόγραμμα Sistema Cyprus, το οποίο προσφέρει μουσική εκπαίδευση σε μια ομάδα παιδιών και νέων που αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για άνιση μεταχείριση. “Χίλια ηχοχρώματα”, λοιπόν, “χίλια δικαιώματα”, μια συναυλία που εύχομαι να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και σεβασμού στα παιδιά και τα δικαιώματά τους.
