Ο Χαράλαμπος Μερακλής γράφει για τον μεγάλο συγγραφέα και πνευματικό άνθρωπο.
Ο Νίκος Καζαντζάκης αναγνωρίζεται όχι μόνο από τους Έλληνες αλλά και από τους ξένους και είναι ο πλέον μεταφρασμένος ανά την υφήλιο νεοέλληνας συγγραφέας. Ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την ποίηση, τη μετάφραση κ.λπ.
Γεννήθηκε το 1883 – 1957 στο Ηράκλειο της Κρήτης και στη διάρκεια της ζωής του ταξίδευσε σε Ευρώπη, Ασία, Αφρική. Μέρος της ζωής του το έζησε στο Παρίσι αυτό έγινε αιτία το έργο του να μεταφρασθεί σε διάφορες γλώσσες.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης το 1956 και προτάθηκε επανειλημμένα για το Βραβείο Nobel χωρίς να προφτάσει να το πάρει.
Η κυκλοφορία του έργου του «Ασκητική» τού άνοιξε τον δρόμο ούτως ώστε τα βιβλία του να κυκλοφορούν το ένα μετά το άλλο.
Ο Καζαντζάκης χρησιμοποίησε στο έργο του το τεράστιο πνευματικό οπλοστάσιο των αρχαίων Ελλήνων, των λαών της Ανατολής και των σύγχρονων Ευρωπαίων. Τρία είναι τα έργα του που μπορεί κάποιος να διεισδύσει στον ιδεολογικό του χώρο και να παρακολουθήσει την πορεία του. Αυτά είναι η «Ασκητική», η «Οδύσσεια» και η «Αναφορά στον Γκρέκο».
Ο Νίκος Καζαντζάκης θα υπάρχει για πάντα, γιατί μίλησε την αλήθεια και δεν περιορίσθηκε στα ιδεολογικά σερβιρίσματα. Δεν λέρωσε τις μπότες του με τις λάσπες των πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Αυτός με τη γραφίδα του χάραξε τη νέα πλάση του κόσμου, το δρόμο της λευτεριάς, τονίζοντας πως αυτή κερδίζεται με αγώνες και με ψυχική αγρυπνία. Είναι πάντα επίκαιρος και αγάπησε με πάθος τη φύση, γυναίκα, ζωή και τον άνθρωπο.
Για την εξέλιξη τονίζει πως αυτή είναι στο χέρι μας και εξαρτάται πως θα την αξιοποιήσουμε και πως θα την χειριστούμε γιατί τώρα ζούμε σε μια περίοδο ψευδοευδαιμονισμού, ψευδοκουλτούρας που αμφότερες κρατούν τα σκήπτρα της δημοσιότητας και επικαιρότητας ενώ στην καθημερινή ζωή μας κυριαρχεί ο καθένας για τον εαυτό του και οι Θεός για κανένα.
Ο Καζαντζάκης στο έργο του τονίζει πως εμείς δολοφονούμε την πίστη μας στο όνομα της μοντέρνας αθυρογλωσσίας με την οποία δηλητηριάζουμε την ψυχή μας και δεν γεμίζουμε το κενό μέσα μας με χαρά της ζωής, γιατί εμμένουμε στο πνεύμα της ύλης, ενώ την πραγματικότητα την μετατρέπουμε σε τραγωδία, επειδή εμμένουμε στην παρακουλτούρα, παραπληροφόρηση και στην κενή ευδαιμονία που γεννούν δουλείες και απαγορεύσεις για υπερβάσεις.
Παρόλο που ο Καζαντζάκης ήταν θρησκευόμενος, εντούτοις τον γοήτευσε η δίψα του απόλυτου και η τάση προς το μυστήριο και γι’ αυτό αρνήθηκε τις συμβιβαστικές συμπεριφορές.
Αρνήθηκε να ζήσει σ’ έναν προκατασκευασμένο κόσμο, τον οποίο έχουν πλασάρει οι εξουσίες, άλλοι άνθρωποι, άλλες φωνές, μικροσυμφέροντα, μυθοπλασίες και σκοπιμότητες.
Γι’ αυτό συνέχεια διαμαρτύρεται, φωνάζει και έγινε ανυπότακτος και αντάρτης.