Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενδέχεται να είναι ο όρος που τους τελευταίους τρεις μήνες χρησιμοποιήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο στον τομέα της Παιδείας, καθώς αποτέλεσε μία νέα πραγματικότητα από τον περασμένο Μάρτιο, που τα σχολεία ανέστειλαν τη λειτουργία τους, στο πλαίσιο των μέτρων που λήφθηκαν για προστασία από τον κορωνοϊό. Με τα θετικά της αλλά και τα προβλήματά της, τα οποία διαφάνηκαν στην πράξη, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση εμπίπτει στον ευρύτερο σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας για την ψηφιακή τεχνολογία, και όπως λένε οι αρμόδιοι, ήρθε για να μείνει.
Αυτό είναι κάτι που ξεκαθάρισε εξαρχής και ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας Πρόδρομος Προδρόμου, ο οποίος από την πρώτη στιγμή που ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός για την παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στους μαθητές, τόνισε πως θα πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία αυτή για να είμαστε πιο εξοικειωμένοι και έμπειροι να χρησιμοποιούμε τη συγκεκριμένη μέθοδο και στο μέλλον, ακόμα και με την ενισχυτική της μορφή στη διδασκαλία, εκεί και όπου χρειάζεται.
Το υπουργείο Παιδείας το οποίο για το κεφάλαιο της ψηφιακής τεχνολογίας, βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με το υφυπουργείο Καινοτομίας, επεξεργάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και σύντομα θα είναι σε θέση να το παρουσιάσει. Το βασικό σενάριο του Υπουργείου είναι ότι οι επιδημιολογικές συνθήκες θα συνεχίσουν να βελτιώνονται ή τουλάχιστον να είναι όπως σήμερα.
Η τελευταία απόφαση για τη φοίτηση σε νηπιαγωγεία μέσα στην επόμενη περίοδο σύμφωνα με την πάγια νομοθεσία, δηλαδή με το σύνολο των παιδιών, δείχνει και την κατεύθυνση. Ο σχεδιασμός είναι επομένως ότι στην αρχή της επόμενης σχολικής χρονιάς θα φοιτούν κανονικά όλοι οι μαθητές. Όπως υπογραμμίζουν όμως στο Υπουργείο δεν μπορεί να αγνοηθεί το ενδεχόμενο να χρειαστούν και πάλι κάποια μέτρα προφύλαξης.
Οι οδηγίες που έχουν δοθεί είναι να αναπτυχθεί και ένα «Σχέδιο Β’». Αυτό θα προβλέπει ακόμα και μειωμένους αριθμούς όπως ξεκίνησαν τον Μάιο τα σχολεία. Σε μια τέτοια περίπτωση η εξ αποστάσεως διδασκαλία θα είναι όχι απλώς μια προσθήκη και ενίσχυση του σχολικού συστήματος, αλλά απόλυτη ανάγκη από την πρώτη μέρα. Ο σχεδιασμός καλύπτει επομένως και τα δυο αυτά σενάρια.
Οι τρεις βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται ο σχεδιασμός είναι:
>> Υποδομή σχολείων και κατάλληλος εξοπλισμός – διαδικτυακή σύνδεση.
>> Ψηφιακό επιμορφωτικό και εκπαιδευτικό υλικό.
>> Αξιοποίηση ψηφιακής τεχνολογίας στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Η υποδομή και ο εξοπλισμός είναι ίσως για το σημαντικότερο σημείο της όλης προσπάθειας. Στόχος είναι τα σχολεία να εξοπλιστούν κατάλληλα και να αποκτήσουν καλές διαδικτυακές συνδέσεις. Οι προδιαγραφές που έχουν δοθεί είναι να μπορεί να λειτουργούν σε κάθε σχολείο τόσες «ψηφιακές τάξεις» όσες είναι οι κανονικές τάξεις που λειτουργούν με διδασκαλία ταυτόχρονα μέσα στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα.
Αυτό σημαίνει ανάλογο εξοπλισμό στις τάξεις διδασκαλίας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να γίνει πρόνοια για σύνδεση στο διαδίκτυο και εσωτερικό ασύρματο δίκτυο στο σχολείο ανάλογης ισχύος και εμβέλειας που να «σηκώνει» συνολικά τέτοιο φόρτο διδασκαλίας. Όπως σημειώθηκε και πιο πάνω, στόχος δεν είναι η ψηφιακή τεχνολογία να μπει στην άκρη και να χρησιμοποιηθεί ξανά σε περίοδο έκτακτης ανάγκης αλλά να παραμείνει βασικός πυλώνας στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Αυτό είναι κάτι που ξεκαθάρισε εξαρχής και ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας Πρόδρομος Προδρόμου, ο οποίος από την πρώτη στιγμή που ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός για την παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στους μαθητές, τόνισε πως θα πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία αυτή για να είμαστε πιο εξοικειωμένοι και έμπειροι να χρησιμοποιούμε τη συγκεκριμένη μέθοδο και στο μέλλον, ακόμα και με την ενισχυτική της μορφή στη διδασκαλία, εκεί και όπου χρειάζεται.
Το υπουργείο Παιδείας το οποίο για το κεφάλαιο της ψηφιακής τεχνολογίας, βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με το υφυπουργείο Καινοτομίας, επεξεργάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και σύντομα θα είναι σε θέση να το παρουσιάσει. Το βασικό σενάριο του Υπουργείου είναι ότι οι επιδημιολογικές συνθήκες θα συνεχίσουν να βελτιώνονται ή τουλάχιστον να είναι όπως σήμερα.
Η τελευταία απόφαση για τη φοίτηση σε νηπιαγωγεία μέσα στην επόμενη περίοδο σύμφωνα με την πάγια νομοθεσία, δηλαδή με το σύνολο των παιδιών, δείχνει και την κατεύθυνση. Ο σχεδιασμός είναι επομένως ότι στην αρχή της επόμενης σχολικής χρονιάς θα φοιτούν κανονικά όλοι οι μαθητές. Όπως υπογραμμίζουν όμως στο Υπουργείο δεν μπορεί να αγνοηθεί το ενδεχόμενο να χρειαστούν και πάλι κάποια μέτρα προφύλαξης.
Οι οδηγίες που έχουν δοθεί είναι να αναπτυχθεί και ένα «Σχέδιο Β’». Αυτό θα προβλέπει ακόμα και μειωμένους αριθμούς όπως ξεκίνησαν τον Μάιο τα σχολεία. Σε μια τέτοια περίπτωση η εξ αποστάσεως διδασκαλία θα είναι όχι απλώς μια προσθήκη και ενίσχυση του σχολικού συστήματος, αλλά απόλυτη ανάγκη από την πρώτη μέρα. Ο σχεδιασμός καλύπτει επομένως και τα δυο αυτά σενάρια.
Οι τρεις βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται ο σχεδιασμός είναι:
>> Υποδομή σχολείων και κατάλληλος εξοπλισμός – διαδικτυακή σύνδεση.
>> Ψηφιακό επιμορφωτικό και εκπαιδευτικό υλικό.
>> Αξιοποίηση ψηφιακής τεχνολογίας στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Η υποδομή και ο εξοπλισμός είναι ίσως για το σημαντικότερο σημείο της όλης προσπάθειας. Στόχος είναι τα σχολεία να εξοπλιστούν κατάλληλα και να αποκτήσουν καλές διαδικτυακές συνδέσεις. Οι προδιαγραφές που έχουν δοθεί είναι να μπορεί να λειτουργούν σε κάθε σχολείο τόσες «ψηφιακές τάξεις» όσες είναι οι κανονικές τάξεις που λειτουργούν με διδασκαλία ταυτόχρονα μέσα στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα.
Αυτό σημαίνει ανάλογο εξοπλισμό στις τάξεις διδασκαλίας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να γίνει πρόνοια για σύνδεση στο διαδίκτυο και εσωτερικό ασύρματο δίκτυο στο σχολείο ανάλογης ισχύος και εμβέλειας που να «σηκώνει» συνολικά τέτοιο φόρτο διδασκαλίας. Όπως σημειώθηκε και πιο πάνω, στόχος δεν είναι η ψηφιακή τεχνολογία να μπει στην άκρη και να χρησιμοποιηθεί ξανά σε περίοδο έκτακτης ανάγκης αλλά να παραμείνει βασικός πυλώνας στο εκπαιδευτικό σύστημα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κατοχυρώνεται με νομοθεσία η εξ αποστάσεως εκπαίδευση
Στο μεσοδιάστημα, συνεχίζονται οι σχεδιασμοί ώστε εκτός της ψηφιοποίησης των βιβλίων που χρησιμοποιούνται, να εμπλουτιστούν οι ιστοσελίδες των σχολείων με ψηφιακό υλικό που θα είναι μόνιμα διαθέσιμο, να εμπλουτισθεί μια βασική ταινιοθήκη για την τηλεοπτική τηλεόραση και να αναπτυχθεί σχετικό κανάλι στη γνωστή εφαρμογή YouTube όπου θα μπορεί να είναι επίσης μόνιμα διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό στη βάση των Αναλυτικών Προγραμμάτων.
Τα εύσημα του Υπουργού στους εκπαιδευτικούς
Σε δηλώσεις του στον «Φ», ο κ. Προδρόμου ανέφερε ότι «παρά τις όποιες αδυναμίες υπάρχουν ακόμα, νοιώθω πολύ ικανοποιημένος διότι το δημόσιο σχολείο, οι εκπαιδευτικοί μας και οι μαθητές κέρδισαν το στοίχημα. Το δημόσιο σχολείο έχει δείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση της σύγχρονης τεχνολογίας και γι’ αυτό θέλω να επαναλάβω τα συγχαρητήρια μου στο σύνολο των εκπαιδευτικών.
Πέραν αυτού όμως έχουμε συνείδηση ότι έχουμε κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα. Μας περιμένει όμως πολλή δουλειά. Τώρα είναι η ώρα να προχωρήσουμε περισσότερο σε βάθος, στην ουσία. Η νέα πρόκληση για το εκπαιδευτικό μας σύστημα και για το Υπουργείο είναι να αναπτύξουμε και το ψηφιακό παιδαγωγικό περιεχόμενο.
Τη μεθοδολογία για αξιοποίηση στην πράξη της ψηφιακής τεχνολογίας. Γίνεται ήδη σημαντική προεργασία και στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στο οποίο βασίζουμε και πάλι πολλά και στις διευθύνσεις και τις ομάδες των επιθεωρήσεων στο Υπουργείο. Αλλά θα ανοιχτούμε και προς τα έξω. Υπάρχει ήδη ενδιαφέρον και διάθεση συνεργασίας και θα αξιοποιήσουμε τεχνογνωσία που υπάρχει τόσο στον πανεπιστημιακό χώρο όσο και σε άλλους οργανισμούς και στον ιδιωτικό τομέα.
Επομένως μας περιμένει πολλή δουλειά για να περάσουμε σε ένα δεύτερο στάδιο, να αξιοποιήσουμε και τις πρωτοβουλίες που έχουμε ήδη από πολλούς εκπαιδευτικούς και να υλοποιήσουμε ένα στόχο που με απλά λόγια μπορώ να διατυπώσω ως εξής: ο στόχος της ψηφιακής τεχνολογίας στο σχολείο δεν εξαντλείται στο να μπορούμε να στέλνουμε εξ αποστάσεως ένα μάθημα, αλλά να ενσωματώσουμε τις ψηφιακές δυνατότητες στην όλη παιδαγωγική προσέγγιση».
Πιλοτικά απογευματινά και θερινά προγράμματα
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πληροφορίες αναφέρουν ότι γίνεται προσπάθεια για να αξιοποιηθεί η ψηφιακή τεχνολογία και σε πιλοτικά προγράμματα, τα οποία μπορεί να πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφέρει στη διάρκεια των θερινών διακοπών, σε όσα παιδιά της Στ΄Δημοτικού θα επιθυμούν να προετοιμαστούν καλύτερα για τη νέα χρονιά και τη μετάβαση στην Α’ Γυμνασίου, κάποια παιδαγωγική στήριξη ή ακόμα και εξ αποστάσεως διδασκαλία ενισχυτικών μαθημάτων για καλύτερη προετοιμασία.
Διευκρινίζεται όμως από το Υπουργείο ότι αυτό δεν υποκαθιστά το ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης που θα γίνει ούτως ή άλλως στις αρχές Σεπτεμβρίου. Θα είναι μια προσπάθεια για περαιτέρω ενίσχυση. Σύμφωνα με τον κ. Προδρόμου, ένα ενδεικτικό πεδίο για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η ψηφιακή τεχνολογία είναι η διοργάνωση πρόσθετων επιμορφωτικών ενοτήτων σε όλες τις βαθμίδες με θέματα που δεν προβλέπονται στην τακτική διδασκαλία, αλλά κρίνονται ιδιαίτερα χρήσιμα.
«Μπορούμε αμέσως να διοργανώσουμε επιμορφωτικά προγράμματα για ένα σωρό χρήσιμα θέματα σφαιρικής μόρφωσης, όπως η οδική συνείδηση, η ασφαλής χρήση του Διαδικτύου, η αντίσταση στις εξαρτήσεις, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οι διατροφικές συνήθειες, ο χρηματο-οικονομικός αλφαβητισμός κ.ο.κ. Μπορεί να πρόκειται για απογευματινά προαιρετικά σεμινάρια, για τα οποία όμως μπορεί να συνδυάσουμε και κάποιο κίνητρο για την παρακολούθηση σε συνδυασμό με την αξιολόγηση. Είναι θέματα που μελετούμε και θα συζητήσουμε με όλους τους εταίρους», ανέφερε ο υπουργός Παιδείας.
Στο μεσοδιάστημα, συνεχίζονται οι σχεδιασμοί ώστε εκτός της ψηφιοποίησης των βιβλίων που χρησιμοποιούνται, να εμπλουτιστούν οι ιστοσελίδες των σχολείων με ψηφιακό υλικό που θα είναι μόνιμα διαθέσιμο, να εμπλουτισθεί μια βασική ταινιοθήκη για την τηλεοπτική τηλεόραση και να αναπτυχθεί σχετικό κανάλι στη γνωστή εφαρμογή YouTube όπου θα μπορεί να είναι επίσης μόνιμα διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό στη βάση των Αναλυτικών Προγραμμάτων.
Τα εύσημα του Υπουργού στους εκπαιδευτικούς
Σε δηλώσεις του στον «Φ», ο κ. Προδρόμου ανέφερε ότι «παρά τις όποιες αδυναμίες υπάρχουν ακόμα, νοιώθω πολύ ικανοποιημένος διότι το δημόσιο σχολείο, οι εκπαιδευτικοί μας και οι μαθητές κέρδισαν το στοίχημα. Το δημόσιο σχολείο έχει δείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση της σύγχρονης τεχνολογίας και γι’ αυτό θέλω να επαναλάβω τα συγχαρητήρια μου στο σύνολο των εκπαιδευτικών.
Πέραν αυτού όμως έχουμε συνείδηση ότι έχουμε κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα. Μας περιμένει όμως πολλή δουλειά. Τώρα είναι η ώρα να προχωρήσουμε περισσότερο σε βάθος, στην ουσία. Η νέα πρόκληση για το εκπαιδευτικό μας σύστημα και για το Υπουργείο είναι να αναπτύξουμε και το ψηφιακό παιδαγωγικό περιεχόμενο.
Τη μεθοδολογία για αξιοποίηση στην πράξη της ψηφιακής τεχνολογίας. Γίνεται ήδη σημαντική προεργασία και στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στο οποίο βασίζουμε και πάλι πολλά και στις διευθύνσεις και τις ομάδες των επιθεωρήσεων στο Υπουργείο. Αλλά θα ανοιχτούμε και προς τα έξω. Υπάρχει ήδη ενδιαφέρον και διάθεση συνεργασίας και θα αξιοποιήσουμε τεχνογνωσία που υπάρχει τόσο στον πανεπιστημιακό χώρο όσο και σε άλλους οργανισμούς και στον ιδιωτικό τομέα.
Επομένως μας περιμένει πολλή δουλειά για να περάσουμε σε ένα δεύτερο στάδιο, να αξιοποιήσουμε και τις πρωτοβουλίες που έχουμε ήδη από πολλούς εκπαιδευτικούς και να υλοποιήσουμε ένα στόχο που με απλά λόγια μπορώ να διατυπώσω ως εξής: ο στόχος της ψηφιακής τεχνολογίας στο σχολείο δεν εξαντλείται στο να μπορούμε να στέλνουμε εξ αποστάσεως ένα μάθημα, αλλά να ενσωματώσουμε τις ψηφιακές δυνατότητες στην όλη παιδαγωγική προσέγγιση».
Πιλοτικά απογευματινά και θερινά προγράμματα
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πληροφορίες αναφέρουν ότι γίνεται προσπάθεια για να αξιοποιηθεί η ψηφιακή τεχνολογία και σε πιλοτικά προγράμματα, τα οποία μπορεί να πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφέρει στη διάρκεια των θερινών διακοπών, σε όσα παιδιά της Στ΄Δημοτικού θα επιθυμούν να προετοιμαστούν καλύτερα για τη νέα χρονιά και τη μετάβαση στην Α’ Γυμνασίου, κάποια παιδαγωγική στήριξη ή ακόμα και εξ αποστάσεως διδασκαλία ενισχυτικών μαθημάτων για καλύτερη προετοιμασία.
Διευκρινίζεται όμως από το Υπουργείο ότι αυτό δεν υποκαθιστά το ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης που θα γίνει ούτως ή άλλως στις αρχές Σεπτεμβρίου. Θα είναι μια προσπάθεια για περαιτέρω ενίσχυση. Σύμφωνα με τον κ. Προδρόμου, ένα ενδεικτικό πεδίο για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η ψηφιακή τεχνολογία είναι η διοργάνωση πρόσθετων επιμορφωτικών ενοτήτων σε όλες τις βαθμίδες με θέματα που δεν προβλέπονται στην τακτική διδασκαλία, αλλά κρίνονται ιδιαίτερα χρήσιμα.
«Μπορούμε αμέσως να διοργανώσουμε επιμορφωτικά προγράμματα για ένα σωρό χρήσιμα θέματα σφαιρικής μόρφωσης, όπως η οδική συνείδηση, η ασφαλής χρήση του Διαδικτύου, η αντίσταση στις εξαρτήσεις, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οι διατροφικές συνήθειες, ο χρηματο-οικονομικός αλφαβητισμός κ.ο.κ. Μπορεί να πρόκειται για απογευματινά προαιρετικά σεμινάρια, για τα οποία όμως μπορεί να συνδυάσουμε και κάποιο κίνητρο για την παρακολούθηση σε συνδυασμό με την αξιολόγηση. Είναι θέματα που μελετούμε και θα συζητήσουμε με όλους τους εταίρους», ανέφερε ο υπουργός Παιδείας.
