Νέα μελέτη με σχεδόν 300.000 συμμετέχοντες στην Ουαλία καταγράφει την ισχυρότερη μέχρι σήμερα ένδειξη ότι το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, περιλαμβανομένου του Αλτσχάιμερ, αν και ο ακριβής μηχανισμός παραμένει ασαφής.

Η μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature, βασίστηκε σε στοιχεία από πρόγραμμα εμβολιασμού στην Ουαλία, το οποίο ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία και προσέφερε το εμβόλιο σε άτομα που είχαν γεννηθεί μετά την 1η Σεπτεμβρίου 1933. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι τα εμβολιασμένα άτομα είχαν κατά μέσο όρο 20% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης οποιασδήποτε μορφής άνοιας σε βάθος επταετίας.

Ο επικεφαλής της μελέτης, Πασκάλ Γκέλντσετζερ του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, δήλωσε ότι «τα ευρήματα ήταν πράγματι εντυπωσιακά. Όπως και να κοίταζες τα δεδομένα, η προστατευτική δράση παρέμενε». Ιδιαίτερα έντονη βρέθηκε η προστασία στις γυναίκες, γεγονός που αποδίδεται πιθανώς στη μεγαλύτερη ανοσολογική απόκριση που παρουσιάζουν σε σύγκριση με τους άνδρες.

Παρόμοια συμπεράσματα προέκυψαν και από αναλύσεις σε Αγγλία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Καναδά, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη δημοσίευση, ενισχύοντας ωστόσο την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων.

Ο έρπητας ζωστήρας προκαλείται από τον ιό της ανεμοβλογιάς, ο οποίος παραμένει ανενεργός στο νευρικό σύστημα και μπορεί να επανενεργοποιηθεί σε άτομα άνω των 50 ετών. Το εμβόλιο της μελέτης είναι βασισμένο σε ζωντανό εξασθενημένο ιό και κυκλοφόρησε από την εταιρεία MSD το 2006. Μελέτες έχουν δείξει ότι η νεότερη εκδοχή του εμβολίου από την GSK, βασισμένη σε ιικές πρωτεΐνες, ίσως προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη προστασία, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση στο Nature Medicine το 2023.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο εμβολιασμός πιθανόν μειώνει τη φλεγμονή στο νευρικό σύστημα ή ενισχύει το ανοσοποιητικό με τρόπο που προστατεύει τον εγκέφαλο. Όπως επισημαίνει σε συνοδευτικό σχόλιο ο Άνουπαμ Τζένα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, «το εμβόλιο θα μπορούσε να αποτελέσει μια οικονομικά αποδοτική παρέμβαση με σημαντικά οφέλη για τη δημόσια υγεία που υπερβαίνουν τον αρχικό του στόχο».

in.gr / Βαγγέλης Πρατικάκης