Βιολογικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα στην εμπειρία του χρόνιου πόνου εντόπισε νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι, προσφέροντας εξηγήσεις για την αυξημένη ευαισθησία των γυναικών στον χρόνιο πόνο και τη διαφορετική τους ανταπόκριση στα παυσίπονα φάρμακα.
Η έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή Τουάν Τρανγκ και δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Neuron, ανοίγει τον δρόμο για πιο στοχευμένες θεραπείες, λαμβάνοντας υπόψη το φύλο του ασθενή.
Οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο από χρόνιο πόνο
Σύμφωνα με έκθεση της Καναδικής Ομάδας Εργασίας για τον Πόνο το 2019, ο χρόνιος πόνος είναι συχνότερος στις γυναίκες όλων των ηλικιών, ακόμη και στα μικρά κορίτσια. «Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εμφανίζουν πόνο, ωστόσο το κάθε φύλο αναπτύσσει πόνο μέσω διαφορετικών οδών», δήλωσε ο δρ Τρανγκ, καθηγητής στη Σχολή Κτηνιατρικής και στη Σχολή Ιατρικής Cumming του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι.
Ο ρόλος της αλλοδυνίας και των καναλιών Panx1
Η μελέτη επικεντρώθηκε στον νευροπαθητικό πόνο, που προκαλείται από τραυματισμό ή βλάβη στο νευρικό σύστημα, και πιο συγκεκριμένα στην αλλοδυνία – την αντίληψη πόνου από αβλαβή ερεθίσματα, όπως ένα άγγιγμα ή η αλλαγή θερμοκρασίας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, και στα δύο φύλα τα σήματα του πόνου μεταδίδονται μέσω των καναλιών Panx1 (Pannexin 1), αλλά εμπλέκονται διαφορετικοί τύποι ανοσοκυττάρων ανάλογα με το φύλο. Στα θηλυκά τρωκτικά, η ενεργοποίηση του Panx1 οδηγεί σε έκκριση λεπτίνης – ορμόνης που έχει συσχετιστεί με αυξημένη ευαισθησία στον πόνο.
Ανδροκεντρική έρευνα και θεραπευτικά κενά
Ο δρ Τρανγκ επισήμανε ότι «η πλειονότητα των προκλινικών μελετών σχετικά με τον πόνο έχει διεξαχθεί σε αρσενικά μοντέλα ζώων. Είναι επόμενο λοιπόν οι θεραπείες που έχουν αναπτυχθεί με βάση τη γνώση για το αρσενικό φύλο να μην είναι πολύ αποτελεσματικές στα θηλυκά».
Η παρατήρηση αυτή επιβεβαιώνεται και από προηγούμενες μελέτες, που είχαν καταγράψει αυξημένα επίπεδα λεπτίνης σε θηλυκά πειραματόζωα με χρόνιο πόνο, αλλά και σε γυναίκες με ανάλογα συμπτώματα, ήδη από τη δεκαετία του 1980.
Προς εξατομίκευση της παυσίπονης αγωγής
Η δρ Λόρι Μοντγκόμερι, αναπληρώτρια καθηγήτρια και ειδικός στον πόνο στην Ιατρική Σχολή Cumming, σημείωσε: «Στην κλινική πράξη γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο να υποφέρουν από χρόνιο πόνο σε σύγκριση με τους άνδρες και συχνά είναι δύσκολο να γνωρίζουμε γιατί ορισμένα άτομα αποκρίνονται στις παυσίπονες θεραπείες και άλλα όχι».
Κατά την ίδια, η νέα μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία του φύλου ως καθοριστικού παράγοντα στη διαχείριση του πόνου. «Το φύλο αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε ό,τι αφορά τον πόνο και αυτό απαιτεί πολύ περισσότερη διερεύνηση, ωστόσο η νέα μελέτη μπορεί να δείξει τον δρόμο εξατομίκευσης των θεραπειών για τον κάθε ασθενή ώστε να είναι πιο αποτελεσματικές», πρόσθεσε.
