Ένα από τα πιο δημοφιλή τεχνητά γλυκαντικά, η σουκραλόζη, φαίνεται να έχει απροσδόκητη επίδραση στον εγκέφαλο και την όρεξη, σύμφωνα με νέα μελέτη Αμερικανών επιστημόνων. Η σουκραλόζη, που χρησιμοποιείται ευρέως ως «σύμμαχος» στον έλεγχο του σωματικού βάρους, ενδέχεται τελικά να οδηγεί σε αύξηση της πείνας, ιδιαίτερα στα παχύσαρκα άτομα.
Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Keck στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Metabolism, αποκάλυψε ότι η κατανάλωση σουκραλόζης αυξάνει τη δραστηριότητα στον υποθάλαμο, την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει την πείνα και το βάρος. Παράλληλα, αλλάζει τον τρόπο επικοινωνίας του υποθαλάμου με άλλες εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με τα κίνητρα και τη λήψη αποφάσεων.
Επιδράσεις σε βασικούς νευρωνικούς μηχανισμούς
Η επικεφαλής της μελέτης, δρ Καθλίν Αλάνα Πέιτζ, δήλωσε: «Βοηθούν όμως τελικά αυτές οι ουσίες στη ρύθμιση του σωματικού βάρους; Τι συμβαίνει στο σώμα και στον εγκέφαλο όταν τις καταναλώνουμε; Οι επιδράσεις τους διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο;». Η δρ Πέιτζ είναι διευθύντρια του Ερευνητικού Ινστιτούτου για τον Διαβήτη και την Παχυσαρκία του USC και συνεπικεφαλής του Τμήματος Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη στην Ιατρική Σχολή Keck.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI), δείγματα αίματος και υποκειμενικές αξιολογήσεις πείνας, μελετώντας τις αντιδράσεις 75 συμμετεχόντων που κατανάλωσαν είτε νερό, είτε ποτό με σουκραλόζη, είτε ποτό με ζάχαρη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σουκραλόζη ενεργοποιεί τον υποθάλαμο και αυξάνει την πείνα, ιδίως σε άτομα με παχυσαρκία, ενώ επηρεάζει περιοχές όπως ο φλοιός της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου, που εμπλέκεται στη λήψη αποφάσεων.
Η έλλειψη ορμονικής απόκρισης ενισχύει το αίσθημα πείνας
Σε αντίθεση με τη ζάχαρη, η σουκραλόζη δεν αύξησε τα επίπεδα ορμονών που προκαλούν αίσθημα κορεσμού. Η κατανάλωση ζάχαρης οδήγησε σε αύξηση του σακχάρου και στην έκκριση ορμονών όπως η ινσουλίνη και το GLP-1. Αντίθετα, η σουκραλόζη δεν είχε καμία επίδραση, όπως εξήγησε η δρ Πέιτζ: «Το σώμα χρησιμοποιεί αυτές τις ορμόνες ώστε να στείλει σήμα στον εγκέφαλο ότι έχουν καταναλωθεί θερμίδες και άρα η πείνα πρέπει να μειωθεί». Πρόσθεσε επίσης: «Η σουκραλόζη δεν είχε αυτή την επίδραση – και οι διαφορές στην ορμονική απόκριση στη σουκραλόζη σε σύγκριση με την απόκριση στη ζάχαρη ήταν πιο έντονες στα άτομα με παχυσαρκία».
Ο εγκέφαλος σε «σύγχυση»
Η δρ Πέιτζ υποστήριξε ότι το γλυκαντικό προκαλεί «σύγχυση» στον εγκέφαλο, προσφέροντας γλυκιά γεύση χωρίς την αντίστοιχη θερμιδική ενέργεια. «Αν το σώμα περιμένει να καταναλώσει θερμίδες εξαιτίας της γλυκύτητας αλλά δεν λαμβάνει τις θερμίδες που αναμένει, τότε μπορεί να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος αναζητά αυτές τις ουσίες σε μάκρος χρόνου», ανέφερε. Η «σύγχυση» αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά, προκαλώντας συχνότερες λιγούρες.
Διαφορετική επίδραση ανά φύλο – έρευνα σε παιδιά
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες εμφάνιζαν μεγαλύτερες αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα σε σχέση με τους άνδρες, γεγονός που υποδηλώνει πιθανές διαφορές ως προς το φύλο στην αντίδραση στον συγκεκριμένο γλυκαντικό παράγοντα.
Η επιστημονική ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει νέα μελέτη για να ερευνήσει πώς επιδρούν τα γλυκαντικά στον εγκέφαλο παιδιών και εφήβων – πληθυσμιακές ομάδες που καταναλώνουν τις μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης και υποκατάστατων της. «Οδηγούν αυτές οι ουσίες σε αλλαγές στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο παιδιών που βρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για παχυσαρκία; Ο εγκέφαλος είναι πολύ ευάλωτος στις μικρές ηλικίες και, ανάλογα με τα αποτελέσματά μας, η συγκεκριμένη αναπτυξιακή φάση θα είναι ζωτικής σημασίας για παρέμβαση», κατέληξε η δρ Πέιτζ.
