Οι εμβοές, το γνωστό επίμονο κουδούνισμα, σφύριγμα ή βουητό στα αυτιά, αποτελούν ένα κοινό αλλά ιδιαίτερα ενοχλητικό σύμπτωμα, το οποίο μπορεί να διαφέρει σημαντικά ως προς τη συχνότητα και την έντασή του από άτομο σε άτομο.
Αν και σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται ως μια παροδική ή ήπια ενόχληση, για πολλούς ανθρώπους οι εμβοές εξελίσσονται σε μια χρόνια κατάσταση που επηρεάζει σοβαρά την καθημερινότητά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ήχοι είναι διαλείποντες και μόλις αντιληπτοί, ενώ σε άλλες είναι συνεχείς και τόσο έντονοι, ώστε να παρεμποδίζουν ακόμα και απλές καθημερινές δραστηριότητες.
Η εμπειρία των εμβοών είναι συχνά υποκειμενική, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ακριβή αξιολόγηση και αντιμετώπισή τους. Ωστόσο, η επίδρασή τους στην ποιότητα ζωής μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντική, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από δυσκολίες στον ύπνο, συγκέντρωση ή αυξημένα επίπεδα άγχους.
Τύποι εμβοών
Οι εμβοές μπορούν να χωριστούν σε δύο κύριες κατηγορίες, τις υποκειμενικές και τις αντικειμενικές. Σε περίπτωση υποκειμενικών εμβοών, που είναι και ο πιο συχνός τύπος, οι ήχοι γίνονται αντιληπτοί μόνο από τον ασθενή. Μπορούν να προκληθούν από προβλήματα στο εξωτερικό, μέσο ή εσωτερικό αυτί, καθώς και από διαταραχές στα ακουστικά νεύρα ή στο μέρος του εγκεφάλου που ερμηνεύει τα ακουστικά σήματα ως ήχους. Οι αντικειμενικές εμβοές από την άλλη πλευρά γίνονται αντιληπτές και από τρίτους. Αυτές είναι πιο σπάνιες και μπορεί να προκληθούν από αγγειακές διαταραχές, παθήσεις των ακουστικών οσταρίων στο μέσο αυτί ή μυϊκούς σπασμούς.
Που οφείλονται οι εμβοές;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις εμβοές. Συχνά, η ακριβής αιτία δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά μερικές από τις πιο κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
Βλάβη στα τριχωτά κύτταρα του έσω αυτιού, κύτταρα τα οποία απελευθερώνουν ηλεκτρικά σήματα που φτάνουν στον εγκέφαλο μέσω του ακουστικού νεύρου. Όταν αυτά υποστούν βλάβη, τα σήματα γίνονται ακανόνιστα, οδηγώντας σε εμβοές
Πρεσβυακουσία, αφού η απώλεια ακοής λόγω προχωρημένης ηλικίας δεν αποκλείεται να συνοδεύεται από εμβοές
Έκθεση σε δυνατούς θορύβους, καθώς η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλής έντασης θορύβους μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στην ακοή και κατά συνέπεια εμβοές
Εκτεταμένη συσσώρευση βύσματος κυψελίδας (κεριού) στο αυτί
Μη φυσιολογική λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας
Παθήσεις που πλήττουν τα αυτιά, όπως το σύνδρομο Meniere, η ωτοσκλήρυνση ή το ακουστικό νευρίνωμα
Διάφορες παθήσεις που αφορούν την κροταφογναθική άρθρωση
Παθήσεις, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, η αναιμία, τυχόν αλλεργίες, ο υποθυρεοειδισμός και ο σακχαρώδης διαβήτης
Τυχόν τραυματισμός στο κεφάλι, τα αυτιά ή το λαιμό, ο οποίος αποτελεί αίτιο είτε πρόκλησης είτε επιδείνωσης των εμβοών
Η λήψη ορισμένων ωτοτοξικών ή άλλων φαρμάκων (κάποια αντιβιοτικά, διουρητικά, αντικαταθλιπτικά ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα), τα οποία μπορούν είτε να προκαλέσουν είτε να επιδεινώσουν τις εμβοές
Να σημειωθεί πως η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η καφεΐνη, το άγχος και η κόπωση μπορούν όχι να προκαλέσουν, αλλά να αυξήσουν την ένταση των εμβοών.
Επιλογές διαχείρισης για τις εμβοές
Η αποτελεσματική θεραπεία των εμβοών εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Εάν οι εμβοές είναι αποτέλεσμα κάποιας πάθησης, η αντιμετώπιση αυτής μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει τις εμβοές. Ωστόσο, σε περιπτώσεις όπου οι αιτίες αφορούν βλάβες στον κοχλία, οι εμβοές μπορεί να είναι πιο επίμονες. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι μείωσης και πρόληψης των εμβοών, όπως:
Αντιμετώπιση υποκείμενων προβλημάτων όπως λοιμώξεις ή συσσώρευση βύσματος κυψελίδας
Ακουστικά βοηθήματα και κοχλιακά εμφυτεύματα σε περιπτώσεις εκτεταμένης βαρηκοΐας
Ηχοκάλυψη με ειδικές συσκευές
Θεραπεία επανεκπαίδευσης των εμβοών
Διαχείριση του άγχους
Ενδοτυμπανικές εγχύσεις
Υιοθέτηση ωφέλιμων συνηθειών όπως η προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος μέσω σωστής διατροφής και άσκησης ή η ελάττωση της κατανάλωσης καφεΐνης και αλκοόλ
Χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων ή συμπληρωμάτων διατροφής
Σε κάθε περίπτωση, οι εμβοές είναι ένα σύνθετο και άκρως ενοχλητικό σύμπτωμα με ποικίλες αιτίες. Το σύμπτωμα αυτό δυστυχώς ασκεί σημαντικούς περιορισμούς όχι μόνο στην καθημερινή ζωή αλλά και στην ψυχολογική κατάσταση του πάσχοντα. Το άκουσμα ενός μόνιμου βουητού στο αυτί μπορούμε εύκολα να φανταστούμε τον εκνευρισμό και τη δυσφορία που προκαλεί. Για να μετριαστεί, συνεπώς, η επίδραση της κατάστασης αυτής στην καθημερινή ζωή, η έγκαιρη αξιολόγηση από εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο κρίνεται αναγκαία. Η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τις εμβοές και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων.
