Μια νέα άγνωστη, προς το παρόν, ασθένεια έχει θέσει εκ νέου σε συναγερμό τη διεθνή επιστημονική κοινότητα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) να την περιλαμβάνει στην τελευταία του αναφορά, (που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές της εβδομάδας) και να καταγράφει αναλυτικά δεδομένα τα οποία αφορούν σε εκατοντάδες περιστατικά και δεκάδες θανάτους, οι περισσότεροι των οποίων αφορούσαν παιδιά.

Ο νέος κορωνοϊός που εντοπίστηκε στην Κίνα και «ξύπνησε» μνήμες πανδημίας, η ολοένα και μεγαλύτερη εξάπλωση της Μποξ (ευλογιά των πιθήκων) και τα αυξανόμενα περιστατικά γρίπης των πτηνών σε άλλα ζώα αλλά και σε ανθρώπους, κυρίως στις ΗΠΑ, βρίσκονται ψηλά στην επιδημιολογική αναφορά του αρμόδιου ευρωπαϊκού φορέα.

Η άγνωστη ασθένεια που προτιμά τα παιδιά

Η καταγραφή των δεδομένων περιλήφθηκε αρχικά στο εβδομαδιαίο δελτίο της αφρικανικής περιφέρειας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο ΠΟΥ, ανέφερε συγκεκριμένα δύο ομάδες επιδημιών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κόγκο. Σύμφωνα με την έκθεση, καταγράφηκαν συνολικά 431 κρούσματα και 53 θάνατοι και ακόμη δεν έχει τεκμηριωθεί επιδημιολογική σύνδεση μεταξύ των δύο ομάδων επιδημιών που έχουν καταγραφεί η πρώτη τον Ιανουάριο και η δεύτερη στις αρχές Φεβρουαρίου. Η πρώτη αλυσίδα μετάδοσης αναφέρθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2025. Αφορούσε τρία παιδιά από το χωριό Μπολόκο που κατανάλωσαν ένα σφάγιο νυχτερίδας πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων. Τα παιδιά εμφάνισαν πυρετό, πονοκέφαλο, διάρροια και κόπωση, η οποία αργότερα εξελίχθηκε σε αιμορραγία. Και τα τρία παιδιά πέθαναν μεταξύ 10 και 13 Ιανουαρίου. Μεταξύ 15 και 22 Ιανουαρίου, σημειώθηκαν τέσσερις επιπλέον θάνατοι μεταξύ παιδιών από ίδιο χωριό, καθώς και επιπλέον θάνατοι και τέσσερα ενεργά κρούσματα σε γειτονικό χωριό. Συνολικά, μέχρι τις 27 Ιανουαρίου είχαν αναφερθεί δώδεκα περιστατικά και 8 θάνατοι στη συγκεκριμένη περιοχή. Η δεύτερη αλυσίδα αναφέρθηκε από τις αρμόδιες υγειονομικές Αρχές στις 9 Φεβρουαρίου σε άλλη περιοχή. Οι κύριες κλινικές εκδηλώσεις περιλάμβαναν πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο, μυαλγία, σώματικούς πόνους, εφίδρωση, ρινόρροια, δυσκαμψία του αυχένα, βήχα, εμετό, διάρροια και κοιλιακές κράμπες. Περίπου οι μισοί θάνατοι (22 συνολικά), σημειώθηκαν εντός 48 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων. Μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, αναφέρθηκαν συνολικά 419 κρούσματα και 45 θάνατοι.

Όπως επισημαίνει το ECDC αν και οι επιστημονικές εξετάσεις βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη και δεν έχουν προκύψει, προς το παρόν, τεκμηριωμένα συμπεράσματα, «είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όλα τα περιστατικά αφορούσαν άτομα σοβαρά υποσιτισμένα». Ταυτόχρονα, οι θάνατοι φαίνεται να αποδίδονται, σε μεγάλο βαθμό, στην καθυστερημένη παροχή υγειονομικών υπηρεσιών στους ασθενείς.

Η πόλη Γιουχάν και ο νέος κορωνοϊός

Το τελευταίο διάστημα αναστάτωση διεθνώς προκάλεσε η ανακοίνωση για εντοπισμό ενός νέου κορωνοϊού στην πόλη Γιουχάν της Κίνας. «Σύμφωνα με τη μελέτη, μια ομάδα ερευνητών από την Κίνα απομόνωσαν και διερεύνησαν έναν νέο κορωνοϊό (merbecovirus BtHKU5-CoV-2) από νυχτερίδες». Σύμφωνα με το ECDC, «ενώ η μελέτη παρέχει πολύτιμα εργαστηριακά δεδομένα χαρακτηρισμού σχετικά με την ικανότητα του ιού να δεσμεύεται σε ανθρώπινους υποδοχείς ACE2, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη μόλυνσης ή κινδύνου μετάδοσης του ιού στον άνθρωπο». Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρεται στην αναφορά του Ευρωπαϊκού Κέντρου, «οι ίδιοι οι συγγραφείς προειδοποιούν ώστε να μην υπερεκτιμηθεί η σημασία των αποτελεσμάτων τους».

Πολλοί κορωνοϊοί και ιοί γρίπης, ζωικής προέλευσης «μπορούν να αναπαραχθούν σε ανθρώπινα κύτταρα, ωστόσο, η αντιγραφή τους σε εργαστήριο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτοί οι ιοί μπορούν να μεταδοθούν με επιτυχία από τα ζώα στον άνθρωπο ή μεταξύ των ανθρώπων».

Γρίπη των πτηνών σε αγελάδες και σε ανθρώπους

Στις 10 Φεβρουαρίου, το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων των ΗΠΑ (CDC) ανέφερε ένα περιστατικό γρίπης των πτηνών σε άνθρωπο. Αφορούσε γυναίκα που είχε επαγγελματική έκθεση σε μολυσμένα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής. Στις 19 Φεβρουαρίου, το CDC ανέφερε άλλο ένα κρούσμα σε άνθρωπο στο Ουαϊόμινγκ. Αφορούσε γυναίκα με προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις από την κομητεία Platte που φέρεται να είχε έκθεση σε πουλερικά της αυλής γύρω από το σπίτι της. «Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν στοιχεία για εξάπλωση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο», αναφέρει το ECDC σημειώνοντας ότι «ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό παραμένει σε χαμηλά επίπεδα». Από την 1η Απριλίου 2024 και από τις 20 Ιανουαρίου 2025, καταγράφηκαν 69 κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους.

Ευλογιά των πιθήκων

Η ευλογιά των πιθήκων, νόσος Μποξ, εξακολουθεί να καταγράφεται σε αρκετές αφρικανικές χώρες ενώ τα περισσότερα κρούσματα που εντοπίστηκαν σε ευρωπαϊκές χώρες αφορούσαν άτομα που είχαν ταξιδέψει στην Αφρική. Η Ιρλανδία είναι η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα στην οποία εντοπίστηκε κρούσμα ενός νέου μεταδοτικού στελέχους του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Σε ό,τι αφορά την ΕΕ, περιστατικά της ευλογιάς των πιθήκων έχουν αναφερθεί, πέραν από την Ιρλανδία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Το ECDC επισημαίνει ότι αν και ο κίνδυνος μετάδοσης παραμένει χαμηλός εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας.