Φάρμακα ακριβά, φάρμακα φθηνά, φάρμακα πάσης φύσεως, τρείς τέσσερις ή περισσότερες συσκευασίες του ιδίου σκευάσματος καταλήγουν σε σακούλες των σκουπιδιών για πέταγμα.
«Πελάτης μου, όταν απεβίωσε δικός του άνθρωπος πέταξε φάρμακα αρκετών εκατοντάδων ευρώ. Με αντιπηκτικές ενέσεις, με ακριβά καρδιολογικά φάρμακα. Πολλές συσκευασίες. Δεν γίνεται να συνταγογραφούνται φάρμακα σε τόσο μεγάλες ποσότητες και μετά απλά να τα καταστρέφουμε, διότι μια συσκευασία που έφυγε από το φαρμακείο και την είχε στο σπίτι του κάποιος για μερικούς μήνες σίγουρα δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί», ανέφερε στον «Φ» φαρμακοποιός του ΓεΣΥ. «Ακόμα και τώρα και μετά από τους περιορισμούς που έχει εφαρμόσει ο ΟΑΥ στο λογισμικό του ΓεΣΥ για τη συνταγογράφηση φαρμάκων, υπάρχουν συνταγές που μας προκαλούν ιδιαίτερο προβληματισμό και μετά μας επιστρέφουν πολλές συσκευασίες του ιδίου σκευάσματος, είτε επειδή ο ασθενής απεβίωσε, είτε επειδή ο ασθενής δεν χρειάζεται πλέον τα φάρμακα αυτά», προσθέτει.
Η τοποθέτηση του συγκεκριμένου φαρμακοποιού ενισχύεται από την δήλωση του προέδρου του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Πλούταρχου Γεωργιάδη, στον «Φ», ο οποίος τόνισε ότι «με τον ρυθμό που πάμε, οι δικαιούχοι του ΓεΣΥ θα βάλουμε σε περιπέτειες το Σύστημα».
Ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, είπε ο κ. Γεωργιάδης, «έχει εφαρμόσει κάποιους περιορισμούς σε ό,τι αφορά τον τρόπο συνταγογράφησης των φαρμάκων και πολύ καλά έγινε». Ωστόσο, «και πάλι οι φαρμακοποιοί παρατηρούμε κάποια φαινόμενα. Για παράδειγμα, προ ΓεΣΥ η συνταγογράφηση συγκεκριμένου αντιβιοτικού αφορούσε μια συσκευασία. Πλέον, η συνταγοράφηση του ίδιου φαρμάκου αφορά δύο συσκευασίες. Οι συσκευασίες δεν άλλαξαν. Δεν περιλαμβάνουν λιγότερα χάπια. Η δοσολογία για κάποιο λόγο έχει αλλάξει σχεδόν για όλους τους πολίτες και το φαινόμενο αυτό μάλλον έχει γίνει πλέον πάγια πρακτική». Δυστυχώς, είπε ο πρόεδρος των φαρμακοποιών, «οι πολίτες δεν εκτιμούν πλέον την αξία των φαρμάκων που παίρνουν επειδή είτε τα παίρνουν με μόνο €1 ή οι συνεισφορές που πληρώνουν είναι μικρές και σίγουρα μάλλον έχουμε ξεχάσει τα ποσά που πληρώναμε για φάρμακα στην προ ΓεΣΥ εποχή».
«Πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι ένα φάρμακο δεν στοιχίζει όσα εμείς καταβάλλουμε ως συμπληρωμή, δηλαδή €1 ή ως συνεισφορά αλλά πολύ περισσότερα. Δεν γίνεται να επιστρέφονται στους φαρμακοποιούς τρεις-τέσσερις συσκευασίες του ίδιου σκευάσματος. Σημαίνει ότι κάτι δεν έγινε σωστά», είπε ο κ. Γεωργιάδης και συνεχίζοντας τόνισε: «η σπατάλη φαρμάκων δεν συμφέρει κανέναν. Ούτε τους φαρμακοποιούς, ούτε τον ΟΑΥ, αλλά ούτε και τους δικαιούχους του ΓεΣΥ. Είναι χρήματα όλων μας που σπαταλούμε. Εδώ και πολύ καιρό οι φαρμακοποιοί έχουν θέσει ενώπιον του ΟΑΥ κάποιες παρατηρήσεις τους. Ο ΟΑΥ ορθώς έπραξε και προχώρησε σε συγκεκριμένους περιορισμούς και κανόνες. Για να λειτουργήσει σωστά το ΓεΣΥ και να εξασφαλίζει ο κάθε ένας τα φάρμακα που χρειάζεται την ώρα που τα χρειάζεται, πρέπει να υπάρξει συνεργασία όλων. Και των επαγγελματιών αλλά και των πολιτών. Πρέπει όλοι να νιώθουμε υπεύθυνοι για την προστασία του ΓεΣΥ».
ΟΑΥ: Μάλλον πρέπει να ξαναμελετήσουμε κάποια ζητήματα
Κατά καιρούς, «φθάνουν και κοντά μας αναφορές από φαρμακοποιούς στους οποίους πολίτες επιστρέφουν φάρμακα επειδή δεν τα χρειάζονται», ανέφερε από πλευράς του στον «Φ» ο διευθυντής του ΟΑΥ, Άθως Τσινωντίδης. Ο Οργανισμός, πρόσθεσε, «έχει προχωρήσει σε εφαρμογή συγκεκριμένων περιορισμών και στο λογισμικό του ΓεΣΥ. Οι φαρμακοποιοί μας εντοπίζουν όμως διαρκώς κάποια φαινόμενα και σίγουρα η προσπάθεια για αποφυγή της σπατάλης πρέπει να είναι διαρκής και από πλευράς μας».
«Για να μπορέσουμε να πετύχουμε όμως την συγκράτηση της σπατάλης πρέπει να υπάρχει συνεργασία από όλους. Κοντά μας έρχονται πληροφορίες και για πολίτες οι οποίοι απαιτούν από τους γιατρούς τους να συνταγογραφήσουν κάποιες ποσότητες. Δεν θα πω ότι λάθος κάνουν μόνο οι γιατροί γιατί και εκείνοι δεν είναι εύκολο να δέχονται συνεχώς πιέσεις». Άρα, είπε καταλήγοντας ο κ. Τσινωντίδης, «πρέπει μάλλον να ξαναμελετήσουμε κάποια ζητήματα και αν χρειάζονται κάποιες περαιτέρω ενέργειες από πλευράς του Οργανισμού, θα τις κάνουμε».
«Πάγια θέση αλλά και απαίτηση της ΟΣΑΚ είναι όπως έχουν όλοι οι ασθενείς στη διάθεση τους τα φάρμακα που χρειάζονται, την ώρα που τα χρειάζονται. Το ΓεΣΥ είναι εδώ για να μας προσφέρει και σίγουρα η σπατάλη δεν συμφέρει κανέναν και πρώτα από όλα εμάς τους ασθενείς», ανέφερε με τη σειρά του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου, Χαράλαμπος Παπαδόπουλος. «Θα ήταν ανεύθυνο από μέρους μας εάν λέγαμε ότι “δεν πειράζει ας έχει απόθεμα που δεν το χρειάζεται κάποιος στο σπίτι του παρά να μην έχει φάρμακα”. Εμείς τονίζουμε ότι τα χρήματα του ΓεΣΥ είναι χρήματα όλων μας. Για να εξασφαλίζουμε υπηρεσίες υγείας και φάρμακα την ώρα που τα έχουμε ανάγκη. Για αυτό καλούμε όλους και τον ΟΑΥ να λάβει τα μέτρα του και τους επαγγελματίες υγείας, τους γιατρούς και τους φαρμακοποιούς αλλά και τους ίδιους τους ασθενείς, να αποφεύγουν πράξεις που συνιστούν σπατάλη. Με το σύστημα που εφαρμόζεται στο ΓεΣΥ έχουμε στη διάθεση μας διαφορετικές επιλογές στα φάρμακα μας, κάτι το οποίο προ ΓεΣΥ δεν είχαμε. Ακόμα και οι συνεισφορές που πληρώνουμε που σε κάποιες περιπτώσεις μας φαίνονται υψηλές, είναι αρκετά χαμηλότερες από την πραγματική τιμή ενός φαρμάκου και αυτό πρέπει πάντα να το έχουμε κατά νου. Οι σπατάλες δεν ωφελούν κανέναν. Για κάθε συσκευασία που παίρνουμε από το φαρμακείο να κοιτάζουμε και την πραγματική τιμή που αναγράφετε σε αυτήν για να καταλάβουμε ότι πλέον με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ότι προ ΓεΣΥ».
Σε εξέλιξη η διαδικασία για την ανακύκλωση φαρμάκων
Η διαδικασία τοποθέτησης κάδων ανακύκλωσης φαρμάκων βρίσκεται σε εξέλιξη και ήδη, όπως πληροφορούμαστε ήδη αρκετά φαρμακεία έχουν καλυφθεί. Στους κάδους αυτούς οι πολίτες μπορούν να ρίχνουν φάρμακα που δεν χρειάζονται, είτε αυτά έχουν φθάσει στη λήξη τους είτε όχι. Η πρακτική αυτή ακολουθείται σε ολόκληρη την Ευρώπη αφού όταν ένα φάρμακο φυλάσσεται σε συνθήκες που δεν είναι ελεγμένες, δεν είναι δυνατό να χορηγηθεί σε ασθενείς, έστω και εάν δεν έχει φθάσει στην ημερομηνία λήξης του. Οι κάδοι ανακύκλωσης φαρμάκων είναι τοποθετημένοι, εντός ή εκτός φαρμακείου και σε εκείνους που είναι εκτός, οι πολίτες μπορούν να ρίχνουν τα φάρμακα που δεν χρειάζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ωρου. Υπολογίζεται ότι μέχρι τις αρχές του 2026, σε όλα τα φαρμακεία της Κύπρου θα υπάρχει εγκατεστημένος, κάδος ανακύκλωσης.
