Προστατίτιδα στους άνδρες και κολπίτιδα στις γυναίκες.
Εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ζωής στους περισσότερους ανθρώπους και σε πολλές περιπτώσεις επιμένουν για μεγάλα χρονικά διάστημα. Δεν ξεχωρίζουν ηλικίες, μπορεί να οφείλονται σε κάποιο μικρόβιο ή όχι και σε πολλές περιπτώσεις ενδέχεται να έχουν εξαιρετικά δυσάρεστες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Κλειδί στην αντιμετώπιση τους η έγκαιρη διάγνωση και ο έγκαιρος εντοπισμός του μικροβίου, αν υπάρχει, που προκαλεί τη φλεγμονή.
Πότε πρέπει να αποταθεί κάποιος στον γιατρό; Ποιες οι επιπτώσεις της καθυστερημένης διαχείρισης του προβλήματος και ποιες οι επιπτώσεις μιας λανθασμένης αντιμετώπισης των συμπτωμάτων;
Ο παθολόγος – λοιμωξιολογος Νικόλαος Σπερνοβασίλης εξηγεί όλα τα δεδομένα και καταθέτει 8 απλά μέτρα που μπορεί ο κάθε ένας να λαμβάνει προκειμένου να αποφύγει, την προστατίτιδα, αν είναι άνδρας και την κολπίτιδα αν είναι γυναίκα.
Τι είναι κολπίτιδα και τι προστατίτιδα;
«Πρόκειται ουσιαστικά για φλεγμονές ενός τμήματος του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα (στην περίπτωση της προστατίτιδας) ή της γυναίκας (στην περίπτωση της κολπίτιδας), οι οποίες μπορεί να οφείλονται ή όχι σε παθογόνο μικροοργανισμό. Στην περίπτωση εκείνη κατά την οποία η φλεγμονή οφείλεται σε κάποιο μικροοργανισμό μιλάμε για λοίμωξη, και είναι εξέχουσας σημασίας η σωστή αρχική διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση, αφού οποιεσδήποτε αστοχίες σε αυτό το στάδιο αυξάνουν την ήδη υπάρχουσα πιθανότητα για να καταστούν αυτές οι λοιμώξεις χρόνιες και να ταλαιπωρήσουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα τους ασθενείς».
Το πιο σημαντικό ίσως βήμα, τόνισε, «είναι η κατάλληλη και με ορθό τρόπο λήψη δειγμάτων από την περιοχή του σώματος που φλεγμαίνει (και ο οποίος τρόπος διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος της φλεγμονής) και η αποστολή των δειγμάτων αυτών σε μικροβιολογικά εργαστήρια τα οποία να έχουν εμπειρία στη διαγνωστική προσέγγιση τέτοιων καταστάσεων».
Δυστυχώς όμως, είπε, «αρκετές φορές επισκέπτονται το ιατρείο μου άτομα τα οποία ταλαιπωρούνται για μήνες ή και χρόνια από προστατίτιδα ή κολπίτιδα και, αναζητώντας το ιστορικό της νόσου τους, εντοπίζονται σημαντικές αστοχίες ή παραλείψεις στην αρχική διαχείριση».
Το αποτέλεσμα είναι «αυτοί οι άνθρωποι να είναι συνήθως πολυθεραπευμένοι εμπειρικά και όχι στοχευμένα, συχνά χωρίς λόγο αφού δεν έχει αποδειχθεί η λοιμώδης αιτιολογία της φλεγμονής (ενίοτε και λόγω ανεπαρκούς διερεύνησης), και πλέον αποικισμένοι ή προσβεβλημένοι από πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς».
Δυστυχώς και «εφόσον πρόκειται για λοίμωξη, στο ευοίωνο σενάριο καταφεύγουμε σε ισχυρά αντιμικροβιακά, στο δε δυσοίωνο σενάριο μπορεί να μην έχουμε καν δραστικά αντιμικροβιακά για τη λοίμωξη αυτή και ουσιαστικά να λαμβάνει χώρα συμπτωματική και μόνο αντιμετώπιση ή να πρέπει να αναζητηθούν δυσεύρετες ή πολύπλοκες θεραπευτικές προσεγγίσεις».
Είναι σημαντικό, είπε ο κ. Σπερνοβασίλης «να ξέρουμε τι θεραπεύουμε εξαρχής. Είναι λοίμωξη ή όχι; Αν ναι, σε ποιο παθογόνο οφείλεται και ποια φάρμακα είναι δραστικά έναντι αυτού; Εδώ είναι απαραίτητη η σωστή αρχική κλινική διαχείριση και η ύπαρξη αξιόπιστου μικροβιολογικού εργαστηρίου. Για παράδειγμα, το κολπικό υγρό μιας γυναίκας με πιθανή κολπίτιδα θα πρέπει να μικροσκοπείται το συντομότερο και οπωσδήποτε εντός μιας ώρας, ακόμα και από τον ίδιο τον κλινικό ιατρό που το λαμβάνει, και θα πρέπει να έχουν ληφθεί παραπάνω από ένα δείγμα για περαιτέρω μικροβιολογικό έλεγχο».
Στην περίπτωση της προστατίτιδας, «η διαγνωστική προσέγγιση είναι τελείως διαφορετική μεταξύ της οξείας (με έντονη και θορυβώδη συμπτωματολογία ολίγων ωρών ή ημερών) και της χρόνιας μορφής (με αμβληχρά και παρατεταμένης διάρκειας συμπτώματα). Από την άλλη, συγκεκριμένα παθογόνα ανιχνεύονται μόνο μέσω συγκεκριμένων και εργωδών μικροβιολογικών μεθόδων. Τέλος, υπάρχουν και νεότερες μικροβιολογικές μέθοδοι διάγνωσης, οι οποίες βασίζονται στη μοριακή ανίχνευση του γενετικού υλικού μικροοργανισμών και οι οποίες είναι ταχύτατες και αξιόπιστες».
«Χωρίς να παραβλέψουμε ποτέ ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των φλεγμονών δεν οφείλεται σε μικροοργανισμό αλλά και ότι δεν υπάρχει διαγνωστική μέθοδος με 100% επιτυχία στην ανίχνευση ενός παθογόνου μικροοργανισμού, ακόμα και όταν αυτός υπάρχει και προκαλεί τη φλεγμονή αυτή, αν καταλήξουμε ότι η φλεγμονή οφείλεται σε μικροοργανισμό (άρα είναι λοίμωξη), είναι σημαντική η αρχική επιλογή του κατάλληλου αντιμικροβιακού, της κατάλληλης δόσης, της κατάλληλης οδού χορήγησης, και της κατάλληλης διάρκειας θεραπείας».
Και οι τέσσερις αυτές παράμετροι «είναι κεφαλαιώδους αξίας. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι επιπλεγμένες μορφές αυτών των νοσημάτων μπορεί να οφείλονται σε αρχικά λανθασμένη επιλογή αντιμικροβιακού, λανθασμένη δοσολογία του ή περιορισμένη διάρκεια θεραπείας των οξέων μορφών των λοιμώξεων αυτών, τα οποία δύναται να οδηγήσουν είτε στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών είτε στην εγκατάσταση χρόνιας και δύσκολης μετέπειτα στην αντιμετώπιση λοίμωξης».
Για παράδειγμα, «ελάχιστα από του στόματος αντιβοτικά είναι διαθέσιμα για την αντιμετώπιση της χρόνιας προστατίτιδας που οφείλεται σε βακτήριο, ενώ λίγα είναι και τα αντιμυκητικά που είναι διαθέσιμα γενικά για την αντιμετώπιση της κολπίτιδας εκείνης που οφείλεται σε μύκητα. Εάν αυτές τις περιορισμένες επιλογές δεν τις χρησιμοποιήσουμε εξαρχής σωστά, τότε τα υπεύθυνα για αυτές παθογόνα μπορεί να γίνουν ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά, και η αντιμετώπιση τους καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις με χαμηλά ποσοστά επιτυχίας».
Δεδομένου δε ότι «οι λοιμώξεις αυτές πλήττουν συχνά και νεαρά σε ηλικία άτομα, η επίπτωση στην ποιότητα της ζωής τους ενδέχεται να είναι εξαιρετικά δυσάρεστη, ενώ κάποιες από αυτές τις λοιμώξεις μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αναπαραγωγική ικανότητα του ατόμου».
Με ποια μέτρα μπορούμε να αποφύγουμε τα δυσάρεστα
Υπάρχουν μέτρα τα οποία μπορεί ένα άτομο να λαμβάνει προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο και να προστατευθεί.
1. Η καλή υγιεινή της περιοχής των γεννητικών οργάνων.
2. Η λήψη προφυλακτικών μέτρων κατά τη συνουσία με περιστασιακούς συντρόφους.
3. Η αποφυγή της κατανάλωσης υπέρμετρης ποσότητας αλκοόλ.
4. Η διακοπή του καπνίσματος.
5. Η επαρκής ενυδάτωση.
6. Η ισορροπημένη διατροφή με τροφές που περιέχουν φυσικά προβιοτικά και η τακτική σωματική άσκηση.
7. Η χρήση άνετων εσωρούχων κατασκευασμένων από υλικά διαπερατά από τον αέρα, και
8. Η αποφυγή της άσκοπης λήψης αντιβιοτικών.
«Όπως έχουν καταδείξει αρκετές μελέτες, τα μέτρα αυτά μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης των διαφόρων υποτύπων αυτών των λοιμώξεων και των άσηπτων φλεγμονών, οι οποίες μπορεί να μιμηθούν τέτοιες λοιμώξεις.».
