Γιατροί και φαρμακοποιοί παλεύουν καθημερινά να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ενώ μάχη με τις ελλείψεις φαρμάκων, προσωρινές ή μόνιμες, μικρής ή μακράς διαρκείας, δίνουν καθημερινά Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας, Φαρμακευτικές Υπηρεσίες και Διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας.
Στον κατάλογο των ελλείψεων του ΓεΣΥ περιλαμβάνονται 91 φάρμακα από τα οποία 33 αφορούν ελλείψεις που καταγράφηκαν το 2023 και 58 αφορούν ελλείψεις που καταγράφηκαν το 2024, ενώ άλλα 37 (κάποια εκ των οποίων γνωστά και ευρείας χρήσης) αφαιρέθηκαν αφού οι κάτοχοι αδειών κυκλοφορίας δεν προχώρησαν στην ανανέωση των αδειών τους, στις περισσότερες περιπτώσεις, επειδή, το μέγεθος της κυπριακής αγοράς είναι μικρό και ασύμφορο για τους κατασκευαστές.
Στα θετικά, 26 φάρμακα που παρουσίαζαν έλλειψη το προηγούμενο διάστημα, εντάχθηκαν και πάλι στον κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων του ΓεΣΥ αφού εισήχθησαν στην Κύπρο νέες ποσότητες.
Στα καλά νέα, για τα περισσότερα από τα φάρμακα στα οποία παρουσιάζεται πρόβλημα, η Κύπρος διαθέτει άλλα αντίστοιχα (γενόσημα) σκευάσματα ή άλλα σκευάσματα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία και οι γιατροί μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για τους περισσότερους ασθενείς τους.
Αναλυτικά και σύμφωνα με τον κατάλογο που στάλθηκε ήδη σε γιατρούς και φαρμακοποιούς:
> 91 φάρμακα παρουσιάζουν έλλειψη στην κυπριακή αγορά το 2023 – 2024. Για κάποια από αυτά, υπάρχουν αποθέματα σε ορισμένα φαρμακεία και ως εκ τούτου η εκτέλεση συνταγών συνεχίζεται, για κάποια αν και υπάρχουν αποθέματα και επιτρέπεται η εκτέλεση συνταγών, δεν επιτρέπεται η επανασυνταγογράφηση τους ενώ ορισμένα έχουν αφαιρεθεί από τον κατάλογο του ΓεΣΥ αφού δεν υπάρχουν αποθέματα.
> Για τα 60 από τα 91 σκευάσματα στον ΚΦΠ του ΓεΣΥ υπάρχουν άλλα διαθέσιμα, αντίστοιχα φάρμακα (ή φάρμακα της ίδιας κατηγορίας).
> Για όσα φάρμακα δεν υπάρχουν επιλογές και η έλλειψη θεωρείται σοβαρή, κινήθηκαν οι διαδικασίες για εξασφάλιση τους από την διεύθυνση Αγορών και Προμηθειών του Υπουργείου Υγείας.
> Από τα 91 φάρμακα, μόνο τα 14 φέρουν την σήμανση της «έλλειψης σοβαρής βαρύτητας».
Αναφέρεται ότι με την εξασφάλιση νέων ποσοτήτων από την ΔΑΠ, τα φάρμακα αυτά επιστρέφουν και στον κατάλογο φαρμάκων του ΓεΣΥ και επαναρχίζει η συνταγογράφηση τους από τους γιατρούς ή η επανεκτέλεση συνταγών χωρίς αντικατάσταση με άλλο διαθέσιμο φάρμακο.
Περαιτέρω:
> 37 φάρμακα αποσύρονται από την Κυπριακή αγορά. Μεταξύ αυτών και γνωστές εμπορικές επωνυμίες αντιβιοτικών και άλλων παυσίπονων φαρμάκων.
> Για τα 30 από τα 37 σκευάσματα στην Κύπρο κυκλοφορούν και διατίθενται μέσω του ΓεΣΥ άλλα αντίστοιχα φάρμακα ή/και φάρμακα της ίδιας κατηγορίας. Ως εκ τούτου δεν τίθεται θέμα για την κάλυψη των ασθενών.
> Για τα υπόλοιπα 7 σκευάσματα για τα οποία δεν υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές, έχουν προωθηθεί οι διαδικασίες για εξασφάλιση τους από το Υπουργείο Υγείας. Νέες ποσότητες κάποιων εκ των συγκεκριμένων φαρμάκων έχουν ήδη εισαχθεί στην Κύπρο.
> Η έλλειψη 15 εκ των 37 φαρμάκων χαρακτηρίζεται ως «σοβαρής βαρύτητας».
Τέλος 26 φάρμακα, επανατοποθετήθηκαν στον κατάλογο του ΓεΣΥ και η συνταγογράφηση τους έχει ήδη αρχίσει.
Αναφέρεται ότι η πλειοψηφία των ελλείψεων οφείλεται σε αδυναμία των εταιρειών εισαγωγής να εισάξουν νέες ποσότητες στην Κύπρο, είτε εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής από τους κατασκευαστές, ή εξαιτίας ελλείψεων που παρατηρούνται διεθνώς ή πανευρωπαϊκά και η κυπριακή αγορά, λόγω μεγέθους κρίνεται ως ασύμφορη και δεν βρίσκεται σε πρώτη προτεραιότητα ή για άλλους λόγους.
Σε δηλώσεις της στον «Φ» η ανώτερη λειτουργός του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας Γνώσια Αχνιώτου ανέφερε ότι οι ελλείψεις που παρατηρούνται στην Κύπρο και κυρίως στο Γενικό Σύστημα Υγείας είναι διαχειρίσιμες, τονίζοντας ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες ενεργούν, τις περισσότερες φορές, με την απαραίτητη ταχύτητα και καλύπτουν τα κενά εκεί και όπου παρουσιάζονται και ταυτόχρονα η κυπριακή φαρμακοβιομηχανία προσφέρει ασφάλεια, αφού τα κυπριακά φάρμακα καλύπτουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ανάγκες του πληθυσμού, σε φάρμακα τα οποία σε άλλες χώρες, παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια σημαντικές ελλείψεις.
«Σε γενικές γραμμές, οι ελλείψεις στο ΓεΣΥ βρίσκονται υπό έλεγχο και συγκριτικά με το τι συμβαίνει πανευρωπαϊκά, η Κύπρος είναι από τις χώρες η οποία δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα παρά το μικρό της μέγεθος. Σε αυτό παίζει ρόλο η συνεχής παρακολούθηση του φαινομένου από τις αρμόδιες Αρχές (ΟΑΥ και υπουργείο Υγείας), η καλή συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων μερών (αρμόδιες Αρχές, φαρμακοποιοί, ιατροί και αντιπρόσωποι των φαρμακευτικών εταιρειών στην Κύπρο) καθώς και η ύπαρξη της κυπριακής φαρμακοβιομηχανίας», είπε η κ. Αχνιώτου.
Εγκλωβισμένα στην Ελλάδα φάρμακα για την Κύπρο
Στα 37 φάρμακα, των οποίων οι άδειες κυκλοφορίας στην Κύπρο δεν έχουν ανανεωθεί, περιλαμβάνονται και δύο φάρμακα τα οποία ο Κύπριος εισαγωγέας μερίμνησε να τα εξασφαλίζει μέσω εταιρείας στην Ελλάδα. Χιλιάδες συσκευασίες των δύο αυτών φαρμάκων όμως, είναι εδώ και μερικές εβδομάδες, εγκλωβισμένες στην Ελλάδα αφού ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων της χώρας έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές. Πρόκειται για ένα ισχυρό αναλγητικό (Palexia) που χορηγείται σε ασθενείς με σοβαρό πόνο έναντι οπιοειδών σκευασμάτων και το δεύτερο για οφθαλμολογική χρήση (Saflutan).
