Οι εννέα στους δέκα πολίτες δηλώνουν ότι το Γενικό Σύστημα Υγείας έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας. Μεγαλύτερα προβλήματα στο ΓεΣΥ, σύμφωνα με τους πολίτες, είναι ο χρόνος αναμονής για επίσκεψη σε ειδικό γιατρό και η έλλειψη γιατρών σε συγκεκριμένες ειδικότητες. Πέραν αυτών, το 81% δηλώνει ότι ο θεσμός του προσωπικού γιατρού έδωσε μεγαλύτερη αξία στους ίδιους τους πολίτες.
Τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη από την IMR/ Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του 7ου Cyprus Healthcare Conference. Στην έρευνα έλαβαν μέρος, μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, 500 άτομα, άνδρες και γυναίκες δικαιούχοι του ΓεΣΥ και ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο.
Σε γενικές γραμμές από την έρευνα προέκυψε ότι:
- Το 92% δήλωσε ότι το ΓεΣΥ έχει βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
- Το 93% δήλωσε ότι θεωρεί ότι το σύστημα έχει βελτιώσει γενικότερα την ποιότητα ζωής των πολιτών στην Κύπρο.
- Ποσοστό 32% θεωρεί ότι οι λίστες αναμονής για επίσκεψη σε ειδικό ιατρό ή διεκπεραίωση εγχείρησης, αποτελεί τη σοβαρότερη αδυναμία του ΓεΣΥ.
- Ποσοστό 24% θεωρεί ως αδυναμία του ΓεΣΥ τη μη κάλυψη συγκεκριμένων τύπου εξετάσεων και φαρμακευτικών θεραπειών.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα κλήθηκαν να βαθμολογήσουν το ΓεΣΥ και σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που προσφέρει αλλά και τον τρόπο που λειτουργεί με βάση την φιλοσοφία του.
Η βαθμολογία είχε καθοριστεί από το 0 μέχρι το 10.
- Κατά μέσο όρο το ΓεΣΥ έλαβε βαθμολογία 7,69/10 στην τοποθέτηση ότι το ΓεΣΥ είναι κοινωνικά αλληλέγγυο και προστατεύει τους κοινωνικά αδύνατους.
- Βαθμολογία 7,22 έλαβε το ΓεΣΥ στην τοποθέτηση ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει επωφεληθεί από την εφαρμογή του συστήματος.
- Η μέση βαθμολογία που έλαβε το ΓεΣΥ στην τοποθέτηση ότι παρέχει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών φροντίδας ήταν το 6,22/10.
- Ενώ κατά μέσο όρο οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν με 6,52/10 το ΓεΣΥ στην τοποθέτηση ότι το σύστημα προωθεί την ίση μεταχείριση όλων των δικαιούχων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η βαθμολογία που έδωσαν οι συμμετέχοντες στην έρευνα στις τοποθετήσεις που αφορούσαν τους προσωπικούς γιατρούς του ΓεΣΥ.
Συγκεκριμένα:
- Στην τοποθέτηση ότι ο προσωπικός γιατρός εξηγεί με κατανοητό τρόπο τη διάγνωση και τις επιλογές θεραπείας/ αντιμετώπισης, η μέση βαθμολογία ήταν 8,36.
- Στην τοποθέτηση που αφορούσε την άμεση πρόσβαση στον προσωπικό γιατρό όποτε τον χρειαστούν, οι συμμετέχοντες έδωσαν βαθμολογία 8,35.
- Στην τοποθέτηση που αφορούσε το επίπεδο εμπιστοσύνης προς τον προσωπικό γιατρό σε ό,τι αφορά την διαχείριση της υγείας τους, οι συμμετέχοντες έδωσαν βαθμολογία 8,14.
Για τον θεσμό του προσωπικού γιατρού στο ΓεΣΥ, το 81% απάντησε ότι η τοποθέτηση ότι αυτός προσθέτει αξία στους δικαιούχος ισχύει σε μεγάλο ή ικανοποιητικό βαθμό ενώ το 19% ανέφερε ότι ισχύει σε μικρότερο βαθμό ή καθόλου.
Στα αποτελέσματα της έρευνας αποτυπώνεται όμως και η γενικότερη διαπίστωση ότι οι δικαιούχοι του ΓεΣΥ δεν γνωρίζουν σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να συμπεριφέρονται εντός του συστήματος. Για παράδειγμα, στο ερώτημα εάν γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να υποβάλουν κάποιο παράπονο που σχετίζεται με το ΓεΣΥ, έδωσαν βαθμολογία μόλις 4,34, ενώ στο ερώτημα εάν γνωρίζουν που μπορεί να αποταθούν για να λάβουν υπηρεσίες ή πληροφορίες τις οποίες χρειάζονται, η βαθμολογία που δόθηκε ήταν 7,21. Σε ερώτημα για το αν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους εντός του συστήματος, τις υπηρεσίες που καλύπτει το σύστημα και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να τις εξασφαλίσουν, η μέση βαθμολογία ήταν 6, 65.
Σε ό,τι αφορά τα οφέλη που αποκόμισαν οι πολίτες μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, οι συμμετέχοντες στην έρευνα ανέφεραν, κατά 62% ως όφελος τη μείωση/ εκμηδενισμό του κόστους πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, κατά 32% αναφέρθηκαν στην αύξηση των επιλογών σε ό,τι αφορά τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, κατά 21% δήλωσαν ότι βελτιώθηκε η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και 19% εντόπισε μείωση του χρόνου αναμονής, παρά το γεγονός ότι στη γενική ανάλυση της έρευνας ο μεγάλος χρόνος αναμονής αναφέρεται (32%) ως η σοβαρότερη αδυναμία του ΓεΣΥ αυτή τη στιγμή.
Ως επιβαρυντικός παράγοντας, χαρακτηρίστηκε από τον έναν στους τέσσερις συμμετέχοντες (24%) η μη κάλυψη συγκεκριμένου τύπου εξετάσεων και θεραπειών από το ΓεΣΥ. Το 23% θεωρεί ως επιβάρυνση την ανάγκη για έκδοση παραπεμπτικού από προσωπικό γιατρό για επίσκεψη σε ειδικούς γιατρούς του συστήματος. Το 11% ανέφερε ότι θεωρεί αδυναμία του ΓεΣΥ το γεγονός ότι συγκεκριμένες ιατρικές ειδικότητες παρουσιάζουν πρόβλημα με τον αριθμό των διαθέσιμων γιατρών.
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν και σε ερωτήματα που αφορούσαν τις υπηρεσίες υγείας που έλαβαν τα τελευταία πέντε χρόνια εντός και εκτός ΓεΣΥ.
Όπως προέκυψε από τις απαντήσεις που δόθηκαν, το 61% αναζήτησε και έλαβε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όταν τη χρειάστηκε μέσω το ΓεΣΥ, το 28% αναζήτησε περίθαλψη και εντός και εκτός ΓεΣΥ, 6% αναζήτησε περίθαλψη εκτός ΓεΣΥ και το υπόλοιπο 5% δήλωσε ότι δεν χρειάστηκε περίθαλψη.
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που έλαβαν εντός ΓεΣΥ, οι συμμετέχοντες απάντησαν κατά 94% ότι επισκέφθηκαν τον προσωπικό τους γιατρό τα τελευταία δύο χρόνια. Το 80% ανέφερε ότι επισκέφθηκε ειδικό ιατρό, το 75% εξασφάλισε τα φάρμακα που χρειάστηκε μέσω του ΓεΣΥ, ενώ 54% επισκέφθηκε οδοντίατρο, 35% πραγματοποίησε επίσκεψη σε άλλο επαγγελματία υγείας και 20% χρειάστηκε να λάβει ενδονοσοκομειακη περίθαλψη.
Πέραν αυτών, το 71% υποβλήθηκε σε εργαστηριακές εξετάσεις και ένα καθόλου μικρό ποσοστό για τα δεδομένα της Κύπρο, 8% χρειάστηκε και έλαβε υπηρεσίες αποκατάστασης μέσω του ΓεΣΥ.
Επίπεδο υπηρεσιών και σύγκριση υπηρεσιών εντός και εκτός ΓεΣΥ
Καλύτερη χαρακτήρισε την κατάσταση μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, σε ό,τι αφορά τους χρόνους αναμονής το 32% των συμμετεχόντων. Το 29% χαρακτήρισε την κατάσταση χειρότερη, 24% ίδια με προ ΓεΣΥ και 16% απάντησε ότι δεν γνωρίζει.
Αναφορικά με την εξειδίκευση των επαγγελματιών υγείας, ποσοστό 43% απάντησε ότι εντός ΓεΣΥ η εμπειρία που είχαν ήταν καλύτερη, 13% χειρότερη, 37% το ίδιο και 7% δεν έδωσε απάντηση.
Ποσοστό 49% απάντησε ότι η ποιότητα εγκαταστάσεων και εξοπλισμού μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ είναι καλύτερη, 8% χειρότερη, 37% η ίδια, 6% δεν γνωρίζει.
Στην ερώτηση αν έχει ελαφρυνθεί ο οικογενειακός προϋπολογισμός σε σχέση με τα όσα ξοδεύονταν για ιατρική περίθαλψη πριν από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, ποσοστό 86% απάντησε θετικά και 14% αρνητικά, ενώ το 32% ανέφερε ότι εξακολουθεί να διατηρεί ιδιωτική ασφάλιση.
Σε άλλα επί μέρους ερωτήματα, το 42% απάντησε ότι αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια να λάβει υπηρεσίες εντός ΓεΣΥ, 12% δεν αισθάνεται ασφάλεια, το 36% αισθάνεται το ίδιο και εντός και εκτός ΓεΣΥ και 10% δεν γνωρίζει ενώ αρκετά ενημερωμένο για ζητήματα που αφορούν το ΓεΣΥ δήλωσε το 60% των ερωτηθέντων.
