Η Κύπρος κατέγραψε εντυπωσιακή μείωση κατά 43% στους σοβαρούς τραυματισμούς από τροχαία δυστυχήματα κατά τη δεκαετία 2013-2023, σε αντίθεση με τον μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ που ήταν μόλις στο 13%.
Επίσης, η χώρα μας κατέγραψε τη 2η μεγαλύτερη μέση ετήσια μείωση στην ΕΕ, μετά τη Ρουμανία.
Τα στοιχεία αυτά αναφέρονται στην 48η έκθεση του προγράμματος Road Safety PIN (Performance Index) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), που κυκλοφόρησε σήμερα και αφορά στους σοβαρούς τραυματισμούς από τροχαία.
Επιπρόσθετα, η Κύπρος κατέγραψε τη μεγαλύτερη μείωση στους ελαφρούς τραυματισμούς κατά την ίδια δεκαετία 2013 – 2023.
Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση στους σοβαρούς τραυματισμούς ήταν 13% μόνο, ενώ η αντίστοιχη μείωση στους θανάτους ήταν 16%.
Όπως αναφέρεται, η μείωση του 13% απέχει πολύ από το στόχο του 50% για τη δεκαετία 2020-2030.
Παράλληλα, τονίζεται ότι κάθε χρόνο καταγράφονται στην ΕΕ περίπου 1.291.000 οδικοί τραυματισμοί, από τους οποίους 141.000 είναι σοβαροί.
Ένα μεγάλο ποσοστό από τους σοβαρούς τραυματισμούς προκαλούν μόνιμες αναπηρίες και άλλα σοβαρά προβλήματα εφ’ όρου ζωής.
Στην Κύπρο καταγράφηκαν το 2024, 226 σοβαροί οδικοί τραυματισμοί, με βάση τον εθνικό ορισμό.
Δεδομένου του γεγονότος ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον ορισμό του σοβαρού τραυματισμού ανάμεσα στα κράτη μέλη, η ΕΕ καθόρισε το νοσοκομειακό ορισμό MAIS3+, για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα σύγκρισης μεταξύ των κρατών.
Ακόμα ένας λόγος για την υιοθέτηση του MAIS3+, είναι η ελλιπής καταγραφή του συνόλου των τραυματισμών από την Αστυνομία, σε κάποιες χώρες.
Στην Κύπρο δεν παρατηρείται πρόβλημα στην καταγραφή των οδικών τραυματισμών και ιδιαίτερα των σοβαρών.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της χώρας μας στο πρόγραμμα Road Safety PIΝ, η Κύπρος άρχισε να καταγράφει συστηματικά τους σοβαρούς οδικούς τραυματισμούς με την κατηγοριοποίηση MAIS3+, από το 2017.
Αναγνωρίζοντας το μέγεθος των κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων που προκαλούν οι σοβαροί οδικοί τραυματισμοί, η ΕΕ καθόρισε στόχο τη μείωση τους κατά 50%, από το 2020 μέχρι το 2030, όπως είναι και ο στόχος για τους οδικούς θανάτους.
Η Κύπρος έχει καθορίσει τους ίδιους στόχους στο εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030.
Η κατανομή των σοβαρών τραυματισμών στις διάφορες κατηγορίες των οδικών χρηστών διαφέρει από χώρα σε χώρα.
Κατά μέσο όρο, όμως, σε όλη την επικράτεια της ΕΕ, το 35% των σοβαρών τραυματισμών αφορά σε επιβαίνοντες αυτοκινήτων (24% οδηγοί και 11% επιβάτες).
Πολύ δυσανάλογο είναι το ποσοστό του 25% που αφορά σε ποδηλατιστές, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε θανάτους ποδηλατιστών ανέρχεται στο 10%.
Η Κύπρος καταγράφει τα ίδια ποσοστά με το μέσο όρο της ΕΕ σε ότι αφορά τους επιβαίνοντες αυτοκινήτου, αλλά μόνο 4% για τους ποδηλατιστές.
Υπάρχει επίσης μεγάλη διαφορά στην κατανομή των σοβαρών τραυματισμών κατά φύλο, που κυμαίνεται για τους άρρενες από 81% στην Ελλάδα, στο 55% στην Εσθονία.
Ο μέσος όρος της ΕΕ για τους άρρενες είναι 66%. Στην Κύπρο, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 73%.
Σύμφωνα με την έκθεση, για την αντιμετώπιση του προβλήματος και για την επίτευξη του στόχου για τη μείωση των σοβαρών τραυματισμών, απαιτείται η υιοθέτηση της προσέγγισης του «Ασφαλούς Συστήματος».
Η εν λόγω προσέγγιση αναγνωρίζει το ευάλωτο του ανθρώπινου σώματος και στοχεύει στη δημιουργία ενός συστήματος οδικής ασφάλειας, που ελαχιστοποιεί τους κινδύνους πρόκλησης οδικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Στα βασικά στοιχεία του Ασφαλούς Συστήματος, περιλαμβάνονται:
• Ασφαλείς ταχύτητες. Διαχείριση της ταχύτητας σε επίπεδα κατάλληλα για το οδικό περιβάλλον και το ευάλωτο των οδικών χρηστών.
• Ασφαλείς δρόμοι. Σχεδιασμός και συντήρηση των οδικών υποδομών, ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος πρόκλησης συγκρούσεων και να ελαχιστοποιείται η σοβαρότητα των τραυματισμών.
• Ασφαλή οχήματα. Προώθηση της τεχνολογίας στα οχήματα, η οποία αποτρέπει τις συγκρούσεις και προστατεύει τους επιβαίνοντες αλλά και τους ευάλωτους οδικούς χρήστες σε περίπτωση σύγκρουσης.
• Ασφαλείς οδικοί χρήστες. Ενθάρρυνση της υπεύθυνης οδικής συμπεριφοράς, με εκπαίδευση, με αστυνόμευση/επιβολή και με παροχή κινήτρων.
• Αποτελεσματική ανταπόκριση μετά την οδική σύγκρουση. Διασφάλιση έγκαιρης και αποτελεσματικής ανταπόκρισης και ιατρικής φροντίδας, για μείωση των συνεπειών των συγκρούσεων.
