Όταν ακούς αριθμούς τρομάζεις: Τόσα κρούσματα, τόσοι νεκροί, τόσοι μετανάστες, τόσα εκατομμύρια… 250 λοιπόν κρούσματα βανδαλισμών σε σχολεία. Κάποια μπορεί να αφορούν την αναγραφή συνθήματος στον τοίχο, άλλα την καταστροφή ενός κάλαθου κι άλλα το κάψιμο αιθουσών με όλο τον εξοπλισμό ή την κακοποίηση μαθητή. Αυτό που αποτυπώνεται όμως είναι ο αριθμός. Ο οποίος είναι τρομακτικός.
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως υπάρχει πρόβλημα παραβατικών έως και εγκληματικών συμπεριφορών. Ως απότοκο μιας γενικότερης ατμόσφαιρας που καλλιεργεί και ενισχύει τέτοιου είδους τάσεις. Σε άλλες εποχές, ένα μέρος της κοινωνίας τουλάχιστον, θα προσπαθούσε να δει πίσω από τα γεγονότα ψάχνοντας τις αιτίες και συζητώντας τρόπους πρόληψης και αποτροπής. Σήμερα, μοναδική λύση που συζητείται, είναι η τοποθέτηση φρουρών και καμερών στα σχολεία, στα οποία ήδη έχουν τοποθετηθεί ψηλά κάγκελα. Μέτρο ωστόσο που δεν απέδωσε και πολύ αφού τα κρούσματα έχουν αυξηθεί.
«Ρομαντικοί» εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που κατά καιρούς ασχολούνται με το θέμα αντιπροτείνουν τη δημιουργία δημιουργικότητας, ευρηματικότητας, πνεύματος συνεργασίας, ενεργό συμμετοχή και καλλιέργεια όλων των επιμέρους ικανοτήτων καθενός μαθητή. «Το μάθημα σε γενικές γραμμές θα πρέπει να προκαλεί χαρά, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών, στους προβληματισμούς και στα ενδιαφέροντα τους, να λειτουργεί ως συμπαραστάτης στην προσπάθεια καθενός να προσεγγίζει δημιουργικά τον κόσμο που τον περιβάλλει και τον προβληματίζει», σημειώνουν οι Παναγιώτης Χηνάς (σχολικός ψυχολόγος, Κώστας Χρυσαφίδης (αναπλ. καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών), Νικόλαος Πετρόπουλος Νικόλαος (σύμβουλος Κοινωνιολογίας Π.Ι.) και Αντωνία Παπαστυλιανού (Διδάκτωρ Ψυχολογίας). Τα ίδια είπανε πολλές φορές και δικοί μας εκπαιδευτικοί και εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι. «Το μάθημα αυτής της μορφής τονίζει όλες εκείνες τις δραστηριότητες, που αποβάλλουν καταστάσεις απραξίας, αδιαφορίας, έλλειψης συμμετοχής. Οι μαθητές δεν είναι απλοί θεατές των τεκταινόμενων, αλλά ενεργά μέλη του σχεδιασμού και της οργάνωσής τους. Η συμμετοχή τους στη μάθηση είναι ενεργός, χωρίς να χρειάζεται ενίσχυση με εξωγενή κίνητρα. Η μάθηση αντιμετωπίζεται ως εσωτερική ανάγκη. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες φαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος των αιτιών που προκαλούν την επιθετικότητα υποχωρούν, γιατί και η «καλή» επιθετικότητα βρίσκει διεξόδους έκφρασης, αλλά και η «κακή» δεν ενισχύεται από ανταγωνιστικές διαθέσεις και φοβικές καταστάσεις. Μεταβιβάζοντας τις αρμοδιότητες δράσης και πρωτοβουλιών στην ίδια την ομάδα από μαθητές και εκπαιδευτικούς, ενισχύουμε την υπευθυνότητα, το ζήλο, το ενδιαφέρον, τη συμμετοχή, που είναι στοιχεία αποτρεπτικά των επιθετικών διαθέσεων».
Το σχολείο δεν είναι αυτό που δημιουργεί το πρόβλημα. Τα προβλήματα, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, γεννιούνται μέσα στις οικογένειες. Ωστόσο το σχολείο μπορεί να λειτουργήσει σαν αντίδοτο. Οι κάμερες δεν είναι η λύση.
