Σε άνοιγμα προς τον Δημοκρατικό Συναγερμό προχωρά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης με την εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στο «Φ».

Στην πολύ ιδιαίτερη συγκυρία που διάγουμε, ο Πρόεδρος με νόημα στέλνει το μήνυμα πως πολλούς αποδέχτες: … «και εγώ ο ίδιος προέρχομαι από τον ΔΗΣΥ και δεν το έκρυψα ποτέ και επαναλαμβάνω υπάρχει ετοιμότητα από δικής μου πλευράς να υπάρξει μία τέτοια συνεργασία, εάν και εφόσον ο ΔΗΣΥ κρίνει ότι κάτι τέτοιο είναι προς το συμφέρον του τόπου».

Χωρίς να υποβαθμίζει τις σχέσεις με τα κόμματα, που στήριξαν την υποψηφιότητά του ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ανοίγει τα χαρτιά του σε ότι αφορά το εσωτερικό μέτωπο δίνοντας έμφαση στις θέσεις της κυβέρνησής του, που κρίνει ότι είτε ταυτόσημες είτε είναι πολύ κοντά στο Συναγερμό.  

– Υπήρχαν ψηλές προσδοκίες με την εκλογή σας από τον κόσμο που σας στήριξε. Θεωρείτε ότι έχετε ανταποκριθεί σε αυτές τις προσδοκίες;

– Συμφωνώ απόλυτα ότι υπήρξαν πάρα πολύ ψηλές προσδοκίες από πλευράς κοινωνίας και είναι κάτι που δεν το ξεχνώ στιγμή και είναι κάτι που με τιμά ιδιαίτερα. Και η εκλογή μου στην ουσία ήταν η επιθυμία της κοινωνίας για κάτι καινούργιο που θα προσφέρει ελπίδα και προοπτική στο σύνολο του λαού που κουράστηκε από τις συνεχόμενες κρίσεις, όπως η οικονομική, η ενεργειακή, η υγειονομική, κρίσεις που επηρέασαν καταλυτικά τη μεσαία τάξη της κυπριακής κοινωνίας, που ήταν διαχρονικά η ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας. Μέσα από τη στήριξη που μου πρόσφεραν, πίστεψαν στην ανάγκη, και σε αυτό που επικοινώνησα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, για να βάλουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο των πολιτικών μας. Χαίρομαι, λοιπόν, που υπάρχουν υψηλές προσδοκίες, είναι κάτι πολύ σημαντικό για μένα και αντιλαμβάνομαι απόλυτα και καθημερινά  την τεράστια ευθύνη και είμαι σίγουρος ότι θα ανταποκριθούμε με επιτυχία. Έχουμε ένα πρόγραμμα το οποίο έχει πενταετή πλάνο υλοποίησης.

Επιλύσαμε κάποια θέματα τα οποία ήταν αναγκαίο και μπορούσαν να επιλυθούν αμέσως. Όπως είναι η ΑΤΑ, τα τετράμηνα, τα αντισταθμιστικά για Ακάμα και πολλά άλλα. Για πρώτη φορά θα υποβάλουμε προϋπολογισμό στο αμέσως επόμενο διάστημα και ο προϋπολογισμός αυτός θα αντανακλά και τις προτεραιότητές μας, βάσει των οποίων μας επέλεξε η κοινωνία. Θα είναι ένας πλεονασματικός προϋπολογισμός, με κοινωνικό πρόσημο, έχοντας τον άνθρωπο στο επίκεντρο των πολιτικών μας. Μαζί με τον προϋπολογισμό λαμβάνουμε και άλλες ενέργειες που δείχνουν την ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία που θα επιτρέψει να προωθήσουμε τις προτεραιότητές μας, όπως αυτές προέκυψαν μέσα από τον διάλογο με την κοινωνία και περιλαμβάνονται στο προεκλογικό μου πρόγραμμα, όπως για παράδειγμα, ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική για πρώτη κατοικία.

Πρόσφατα, ο Υπουργός Οικονομικών, μετά από οδηγίες μου, έστειλε στη Βουλή επιστολή, αποσύροντας νομοσχέδιο με το οποίο οι κενωθείσες θέσεις στη Δημόσια Υπηρεσία αποπαγοποιούνταν αυτόματα. Προφανώς, δεν συμφωνούμε με μια τέτοια προσέγγιση και κάθε κενωθείσα θέση στο δημόσιο, θα πρέπει να αξιολογείται προτού πληρωθεί, λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Άρα, δημοσιονομική πειθαρχία και ισχυρή οικονομία που θα επιτρέπει την υιοθέτηση πολιτικών που θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών. Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι θα ανταποκριθούμε σε όλα αυτά που η κοινωνία περιμένει από εμάς και ήταν ο λόγος που μας στήριξε.

– Δίνετε σημασία στην εικόνα και την επικοινωνία. Παρακολουθώντας και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, θεωρείτε ότι αντανακλά η εικόνα της κοινωνίας σε αυτό που κάνετε εσείς; Υπάρχει μία μουρμούρα…

– Δεν έχουμε ως Κυβέρνηση, ένα κομματικό μηχανισμό που μας στηρίζει καθημερινά σε όποια απόφαση και αν λάβουμε. Ήμουν ανεξάρτητος υποψήφιος και είναι η πρώτη Κυβέρνηση που εξελέγη χωρίς να έχει τη στήριξη ενός εκ των δύο μεγάλων κομμάτων. Την ίδια ώρα, τα κόμματα που με στήριξαν -και εκτιμώ πάρα πολύ την στήριξή τους- δεν έχασαν  την αυτονομία τους. Δεν σημαίνει, δηλαδή, ότι συμφωνούν και στηρίζουν οποιαδήποτε απόφαση της Κυβέρνησης. Άρα, δεν υπάρχει δεδομένη στήριξη, όποια και αν είναι η απόφαση της Κυβέρνησης.

Παρακολουθούμε και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και τις αντιδράσεις της κοινωνίας, στις οποίες δίνω ιδιαίτερη σημασία. Ένας λόγος που μού ασκείται κριτική, για παράδειγμα, είναι γιατί συνεχίζω να έχω επαφές με τον κόσμο, να πηγαίνω σε εκδηλώσεις και να ανταποκρίνομαι θετικά σε προσκλήσεις που λαμβάνω. Θα συνεχίσω να το κάνω, διότι  θέλω να συνεχίσω την επαφή μου με την κοινωνία. Διότι, με ενδιαφέρει ο άνθρωπος και, πηγαίνοντας σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις, ακούω την κοινωνία και εισπράττω τις ανησυχίες, τις έγνοιες, τις προσδοκίες της, και αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό. Δεδομένη στήριξη δεν έχω από κανένα και εκεί που είμαι υπόλογος καθημερινά είναι η κοινωνία, με την οποία δεν πρόκειται να σταματήσω την επαφή μου.

– Υπάρχει θέμα δημιουργίας κάποιας πλατφόρμας ή πολιτικής κίνησης που να σας στηρίζει; Αισθάνεστε αυτή την ανάγκη;

– Όχι, το ανέφερα και προεκλογικά και δεν αισθάνομαι αυτή την ανάγκη διότι, όπως είπα, η απευθείας επαφή που έχω με την κοινωνία είναι για μένα η καλύτερη συνταγή, δεν θα σταματήσει, γιατί, επαναλαμβάνω, εκεί είμαι υπόλογος και από αυτήν κρίνομαι καθημερινά. Αυτό είναι κάτι που ζήτησα και από τους Υπουργούς μου, να το πράττουν.

–– Έχετε βρει τα πατήματά σας; Πρώτα με τα κόμματα που σας στήριξαν και μετά με την αντιπολίτευση;

– Θέλω να πω ξανά ότι εκτιμώ πάρα πολύ το γεγονός ότι στηρίχθηκα από κάποια κόμματα. Ήταν και είναι για μένα ιδιαίτερα σημαντικό. Την ίδια στιγμή, τα κόμματα αυτά, το επαναλαμβάνω, δεν χάνουν την αυτονομία τους. Υπάρχουν θέματα για τα οποία έχουμε διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις. Σίγουρα, υπάρχει συντονισμός και φυσικά υπάρχει περιθώριο ακόμα καλύτερου συντονισμού και με τα κόμματα που με υποστήριξαν στις εκλογές, αλλά και από πλευράς μας υπάρχει και ετοιμότητα και θέληση να υπάρξει συντονισμός με όλα τα κόμματα και ειδικότερα αυτά με τα οποία θεωρώ ότι οι πολιτικές μας ταυτίζονται. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στον ΔΗΣΥ.

– Έχετε διαύλους επικοινωνίας με τον ΔΗΣΥ;

– Φυσικά και έχω διαύλους επικοινωνίας με τον ΔΗΣΥ. Και με στελέχη του κόμματος και φυσικά με την πρόεδρο του και Πρόεδρο της Βουλής έχουμε πρώτα και πάνω από όλα θεσμικά μια εξαιρετική σχέση, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι συμφωνεί ο ΔΗΣΥ με ό,τι κάνει η Κυβέρνηση.

– Πώς διαβάσατε εσείς τις νουθεσίες του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά τη συνεργασία σας με τον ΔΗΣΥ;

– Σας έχω ήδη αναφέρει ότι έχω μια εξαιρετική συνεργασία με τον ΔΗΣΥ και στελέχη του και θα ήταν ευχής έργον να είχα και τη συμμετοχή στην κυβέρνηση του ΔΗΣΥ. Θεωρώ ότι σε πολλά των θεμάτων που καλούμαστε να διαχειριστούμε καθημερινά, οι προσεγγίσεις μας με τον ΔΗΣΥ, είναι πολύ κοντά.

– Μπορεί να προκύψει στήριξη και μέσα από συμμετοχή στην Κυβέρνηση. Το έχετε συζητήσει;

– Δεν το έχουμε συζητήσει και θέλω να είμαι ξεκάθαρος προς αυτό. Να πω όμως ότι, την ίδια στιγμή, υπάρχουν άτομα στην Κυβέρνηση που προέρχονται από τον ΔΗΣΥ. Εξάλλου, και εγώ ο ίδιος προέρχομαι από τον ΔΗΣΥ και δεν το έκρυψα ποτέ και επαναλαμβάνω υπάρχει ετοιμότητα από δικής μου πλευράς να υπάρξει μία τέτοια συνεργασία, εάν και εφόσον ο ΔΗΣΥ κρίνει ότι κάτι τέτοιο είναι προς το συμφέρον του τόπου. Εξάλλου, πολλά από τα προβλήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και οι λύσεις που τροχιοδρομούμε, θεωρώ ότι είναι πολύ κοντά στις προσεγγίσεις του ΔΗΣΥ.

– Μπορεί να μην είναι στελέχη, μπορεί να είναι απλοί συναγερμικοί που θα μετέχουν στην Κυβέρνηση; Και επειδή επίκειται αλλαγή των δ.σ. των Ημικρατικών Οργανισμών θα αξιοποιήσετε και συναγερμικούς;

–  Οι διορισμοί στα δ.σ. των Ημικρατικών Οργανισμών θα γίνουν βάσει του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου. Ήταν κάτι το οποίο είχα υποσχεθεί προεκλογικά και είναι κάτι που άρχισε να υλοποιείται. Είδατε ότι τα μέλη του Γνωμοδοτικού, δεν επιλέχθηκαν στη βάση κομματικής ή/και ιδεολογικής τοποθέτησης και, μάλιστα, κάποιοι εξ αυτών δεν με στήριξαν καν στις εκλογές. Θεωρώ ότι η πρώτη αξιολόγηση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος που θα γίνεται και θα προωθείται προς το Υπουργικό Συμβούλιο από το Γνωμοδοτικό, είναι μία εξέλιξη που στέλνει και ένα μήνυμα προς την κοινωνία.

Διότι, πέραν από το θέμα του μεταναστευτικού που προανέφερα ότι είναι ένα από τα εφτά ζητήματα στις προτεραιότητες της Κυβέρνησης, στις προτεραιότητές μας είναι και η ανάγκη για χρηστή διοίκηση, η απάλειψη του αισθήματος περί ευνοιοκρατίας, κ.ο.κ. Το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο και κάποιες άλλες αποφάσεις που ήδη πάρθηκαν, είναι ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση. Για παράδειγμα, συστήσαμε στο Προεδρικό για πρώτη φορά, ομάδα εσωτερικού ελέγχου. Οποιαδήποτε απόφαση, οτιδήποτε γίνεται, περνά μέσα από τον εσωτερικό έλεγχο στο Προεδρικό ενώ σύντομα, τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα κληθούν να υπογράψουν και Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος ετοιμάστηκε σε συνεργασία με την Επίτροπο Νομοθεσίας και είναι πάρα πολύ αυστηρός.

-Δεν απαντήσατε για τους συναγερμικούς…

-Φυσικά και συναγερμικοί θα συμμετέχουν στους ημικρατικούς οργανισμούς. Το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο θα καλέσει δημόσια όσους ενδιαφέρονται για συμμετοχή σε ημικρατικούς να εκδηλώσουν ενδιαφέρον, θα αξιολογηθούν και θα γίνουν συστάσεις στο Υπουργικό Συμβούλιο.

– Σε ό,τι αφορά τον Κώδικα Δεοντολογίας, θα είναι πιο προχωρημένος από τον προηγούμενο;

– Ναι, πολύ πιο προχωρημένος από τον προηγούμενο.

– Τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας πώς τον βλέπετε; Αόρατο ελέφαντα; Ταύρο εν υαλοπωλείο, πολιτικό συνταξιούχο;

-Είμαι φίλος με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Με τίμησε με σημαντικές θέσεις κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του και είναι κάτι που εκτιμώ πάρα πολύ. Είμαι σε επαφή μαζί του και δεν θεωρώ ότι οι οποιοιδήποτε χαρακτηρισμοί θα πρέπει να λέγονται, είτε περί αόρατου ελέφαντα, είτε περί πολιτικού συνταξιούχου.

Η απόδοση των Υπουργών θα κρίνει την παρουσία τους στο κυβερνητικό σχήμα

– Αξιολόγηση Υπουργών πότε θα γίνει;

– Η αξιολόγηση των Υπουργών είναι καθημερινή. Είχαμε μία συνεδρία Υπουργικού Συμβουλίου στο Τρόοδος, η οποία κράτησε 13 ώρες και κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήσαμε και ανταλλάξαμε απόψεις επί όλων των θεμάτων. Ήμασταν όλοι ειλικρινείς, πρώτος απ’ όλους εγώ προς κάθε Υπουργό και ενώπιον όλων διότι είμαστε συλλογικό σώμα. Δεν σημαίνει ότι εάν ένας Υπουργός πάει καλά, δεν πρέπει να τον ενδιαφέρει το σύνολο της Κυβέρνησης να πηγαίνει καλά. Αν πάμε όλοι καλά, τότε η Κυβέρνηση πάει καλά, αν δεν πάμε όλοι καλά, σημαίνει ότι δεν πάει κανένας καλά. Άρα, η αξιολόγηση είναι συνεχής και συνολική, και εκεί που χρειάζεται να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, θα γίνουν, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη αυτά που λέγονται ότι κάποιος πρέπει να υπηρετήσει δεκαοκτώ μήνες για να έχει συνταξιοδοτικά ωφελήματα, κ.ο.κ.

– Άρα, θα ακολουθήσετε την φόρμουλα Χατζηγιάννη και την αποχώρησή του από το Υφυπουργείο Πολιτισμού; Δηλαδή όταν φτάσει ο κόμπος στο χτένι, θα λαμβάνονται αποφάσεις;

– Δεν θα σκεφτώ οτιδήποτε άλλο πέραν από την απόδοση του κάθε Υπουργού. Θεωρώ ότι χρειάζονται χρόνο για να δείξει ο καθένας το έργο του και είμαι δίπλα από τον καθένα, του οποίου έχω και την ευθύνη για τον διορισμό του. Αλλά όταν κρίνω ότι δεν μπορεί να προσφέρει αυτά που η κοινωνία αναμένει, θα γίνουν αλλαγές.

– Δεν θα είναι ανασχηματισμός, αλλά αντικατάσταση όποιου κρίνετε ότι δεν ανταποκρίνεται στα καθήκοντά του;

– Ακριβώς.

– Να μου επιτρέψετε κ. Πρόεδρε να πω ότι τους χρονικούς σταθμούς αξιολόγησης των Υπουργών σας, εσείς τους θέσατε. Εσείς οι ίδιοι δημιουργήσατε και την χρονική πίεση πάνω σας για να γίνει αυτή η αξιολόγηση. Βλέπουμε όμως τον τελευταίο καιρό να αλλάζετε ρητορική, λέγοντας ότι δεν είναι αξιολόγηση του κάθε Υπουργού, αλλά του κάθε Υπουργείου που θα γίνει. Γιατί διολισθήσατε σε αυτή τη σπουδή, δημιουργώντας και την πίεση πάνω σας;

– Δεν νιώθω την οποιαδήποτε πίεση. Όπως σας είπα, εάν κρίνω ότι κάποιος Υπουργός δεν ανταποκρίνεται στα καθήκοντά του, θα προχωρήσω σε αντικατάστασή του. Δεν έχω συγκεκριμένους και αυστηρούς χρονικούς ορίζοντες. Σίγουρα κάποιος χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα να δείξει εάν μπορεί να ανταποκριθεί. Οι έξι μήνες, αν θέλετε, είναι ένα πρώτο ορόσημο. Όπως και ο ένας χρόνος είναι ένα ορόσημο. Αλλά δεν υπάρχει για μένα συγκεκριμένη ημερομηνία. Είναι καθημερινή αυτή η αξιολόγηση.

– Το θέμα στο Υπουργείο Υγείας έχει κλείσει;

– Είχα συνάντηση με την Υπουργό Υγείας και με τη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας και ξεχωριστά με την κάθε μία και κοινή. Οι οδηγίες μου ήταν ξεκάθαρες ότι εκείνο που μας ενδιαφέρει ως Κυβέρνηση είναι ο τομέας της Υγείας, ο οποίος έχει πάρα πολλές προκλήσεις και μαζί με την Παιδεία είναι δύο από τα πιο σημαντικά ζητήματα για τα οποία θα κριθούμε στο τέλος της θητείας μας και δεν χωρούν οι οποιεσδήποτε προσωπικές ή άλλες διαφωνίες. Είχα αναφέρει, μάλιστα, σε αυτή τη συνάντηση μαζί τους, ότι πριν την αναχώρησή μου για τη Νέα Υόρκη, θα ξανασυναντηθώ μαζί τους. Εάν δω ότι η σχέση δημιουργεί τα οποιαδήποτε προβλήματα στην υλοποίηση των πολιτικών της Κυβέρνησης για τα θέματα της Υγείας, δεν θα διστάσω να πάρω αποφάσεις.

– Αυτό φαίνεται ότι δεν το κατορθώσατε στον επιθυμητό βαθμό με βάση τα όσα είδαμε στην συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας την περασμένη Δευτέρα…

– Γιατί το λέτε αυτό;

– Αναφύησαν ξανά οι διαφωνίες και συντηρούνται στη δημόσια συζήτηση…

– Ενδεχομένως, κάποιοι να θέλουν να συντηρούν τις οποιεσδήποτε διαφωνίες. Εμένα οι οδηγίες μου ήταν πολύ συγκεκριμένες και σαφείς. Η υλοποίηση του κυβερνητικού έργου όσον αφορά τον τομέα της Υγείας. Τίποτε άλλο δεν με ενδιαφέρει. Αν δω ότι επηρεάζεται με οποιοδήποτε τρόπο η υλοποίηση της πολιτικής της Κυβέρνησης, τότε θα πάρω αποφάσεις.

Παραμένουν ως έχουν οι Ημικρατικοί

– Τους διορισμούς στους Ημικρατικούς πότε θα τους ανακοινώσετε;

– Κάποιων Ημικρατικών Οργανισμών η θητεία των Διοικητικών Συμβουλίων τελειώνει τέλος Ιανουαρίου. Αντιλαμβάνεστε ότι πρέπει να γίνει μια διαδικασία από το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο το οποίο θα βγει με δημόσια έκκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και ελπίζω να υπάρξει ανταπόκριση από την κοινωνία. Θα έρθουν στο Υπουργικό Συμβούλιο συγκεκριμένες εισηγήσεις, θα γίνουν διορισμοί και ακολούθως μετά θα αναλάβουν. Δεν θέλω να υπάρξει το οποιοδήποτε κενό.

– Θα υπάρξει συρρίκνωση κάποιων; Κάνετε αξιολόγηση ποιοι οργανισμοί χρειάζονται και ποιοι όχι;

– Όσοι υπάρχουν αυτή τη στιγμή, θα συνεχίσουν να υπάρχουν.

– Το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο θα έχει άποψη για τους έντεκα σημαντικούς ή για όλους;

– Με απασχόλησε το συγκεκριμένο θέμα. Ξεκινούμε με τους έντεκα συγκεκριμένους και ελπίζω η αξιολόγηση αυτής της προσπάθειας να είναι θετική και να εκδηλωθεί ενδιαφέρον από την κοινωνία για αυτή τη διαδικασία. Εάν εξελιχθεί όπως εύχομαι, η αρμοδιότητα του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου θα επεκταθεί.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Στο τέλος της χρονιάς θα δοθεί βαθμολογία

– Μετά από τόσους μήνες στην εξουσία, τι βαθμό θα βάζατε στον εαυτό σας;

– Είμαι ο πιο αυστηρός κριτής του εαυτού μου. Εκείνο που με ενδιαφέρει όμως είναι ο συνολικός βαθμός στο τέλος της χρονιάς.

– Είσαστε ικανοποιημένος ή όχι;

– Σε κάποια θέματα είμαι απόλυτα ικανοποιημένος, σε κάποια άλλα θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα. Κάνω την αυτοκριτική μου καθημερινά. Μην ξεχνάτε ότι το πρόγραμμά μας έχει πενταετές πλάνο υλοποίησης.

– Περνάτε τη βάση; Που στέκεστε ως Κυβέρνηση; Στο καλώς, λίαν καλώς;

– Για μένα είναι παρά πολύ σημαντικό και έτσι ξεκινήσαμε και τη συνέντευξη, ότι δηλαδή η κοινωνία έχει πολύ ψηλές προσδοκίες από τη δική μας διακυβέρνηση. Θα σας απαντήσω ότι είμαι ικανοποιημένος, όταν η κοινωνία αισθανθεί ότι ανταποκριθήκαμε σε αυτές τις υψηλές προσδοκίες, οι οποίες, αντιλαμβάνεστε, σε έξι μήνες δεν μπορούν να ικανοποιηθούν.

– Τι εξήγηση δίνετε, γιατί υπήρξε αυτό το αίσθημα απογοήτευσης;

– Δεν συμφωνώ ότι υπήρξε αίσθημα απογοήτευσης, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι το δικό μας εγχείρημα πρώτη φορά γίνεται στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε αντίθεση με οποιονδήποτε άλλον προηγούμενο Πρόεδρο, καμία στήριξη στην παρούσα διακυβέρνηση δεν είναι δεδομένη. Οι προηγούμενοι Πρόεδροι και δεν το λέω με κριτική διάθεση, είχαν μια δεδομένη κομματική στήριξη σε ό,τι έκαναν. Εμείς δεν έχουμε δεδομένη καμία στήριξη και είμαστε υπόλογοι στην κοινωνία που δικαιολογημένα έχει ψηλές προσδοκίες από εμάς, και να είστε βέβαιοι θα τη δικαιώσουμε.

– Την ίδια ώρα όμως δεν έχετε ούτε αυστηρή αντιπολίτευση πέραν από το ΑΚΕΛ. Έχετε στήριξη τριών κοινοβουλευτικών κομμάτων. Δεν είναι δεδομένη η στήριξη αλλά δεν ασκούν ούτε αντιπολίτευση. Όπως και για τον ΔΗΣΥ, δεν μπορούμε να πούμε ότι ασκεί αυστηρή αντιπολίτευση…

– Τη στιγμή όμως που γίνεται αντιπολίτευση από το ΑΚΕΛ και δεν υπάρχει αντίλογος από κάποια κόμματα, ενδεχομένως να εκληφθεί ότι δεν υπάρχει στήριξη. Ήμουν μέρος και σε προηγούμενα κυβερνητικά σχήματα και γνωρίζω πάρα πολύ καλά πώς, πότε και γιατί υπάρχει στήριξη ή/και αντίδραση σε οτιδήποτε. Στη δική μας περίπτωση είναι η πρώτη φορά που δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο.

– Υπήρξε αντίδραση για τους διορισμούς της Κυβέρνησης, αυτό δεν σας έχει προβληματίσει;

– Διαχρονικά επί όλων των κυβερνήσεων πάντα υπάρχει αντίδραση στους διορισμούς. Τούτων λεχθέντων, δεν ισχυρίζομαι ότι δεν έγιναν λάθη, και για αυτό υπάρχουν και διορθωτικές κινήσεις. Ρωτήστε όμως τα κόμματα που με στήριξαν αν είναι ικανοποιημένοι από τους διορισμούς. Είμαι σίγουρος θα σας πουν πως δεν είναι. Οι διορισμοί έγιναν αποκλειστικά από εμένα. Εγώ έχω την ευθύνη, αξιολογώ καθημερινά και θα λάβω και αποφάσεις όταν χρειαστεί.

– Ασκήθηκε μία κριτική όμως ότι από την κομματοκρατία, περάσαμε στην «κουμπαροκρατία» και την «οικογενειοκρατία»…

– Ποια είναι η οικογενειοκρατία και η κουμπαροκρατία; Ποιος από τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου είναι κουμπάρος μου;

– Δεν αναφέρονται στο Υπουργικό Συμβούλιο αλλά στην επιλογή συνεργατών σας..

– Συγκεκριμένα, τότε. Ποιοι διορισμοί είναι κουμπαροκρατία και οικογενειοκρατία; Όταν ξεκινήσαμε μια προεκλογική εκστρατεία και κάποιοι φοβόντουσαν έστω να μιλήσουν και να εκδηλώσουν στήριξη προς εμένα, εγώ έστησα μία ομάδα με την οποία δούλεψα απέναντι σε ισχυρούς κομματικούς μηχανισμούς, απέναντι σε ομάδες, πολλές από τις οποίες ήταν επαγγελματικές και αυτή η δική μου ομάδα εκ του αποτελέσματος, ήταν πετυχημένη. Άρα, όσον αφορά τους άμεσους συνεργάτες μου, προχώρησα στη βάση κάποιων δεδομένων που είχα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής μου εκστρατείας και επαναλαμβάνω ήταν απόλυτα πετυχημένα εκ του αποτελέσματος. Ας κοιτάξουν επίσης όσοι ισχυρίζονται κάτι τέτοιο, την ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους εμπειρία.

«Δεν έχω καμιά κρυφή ατζέντα στο Κυπριακό»

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπογραμμίζει σε ό,τι αφορά το Κυπριακό πως πρωταρχικός στόχος είναι να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Plan B σε σχέση με άλλης μορφής λύση του Κυπριακού ξεκαθαρίζει πως δεν είναι ούτε καν θέμα προς συζήτηση. Διαμηνύει δε πως: «Ούτε καν θα δεχθώ να μπω σε συζήτηση για άλλης μορφής λύση του Κυπριακού». Για τα ενεργειακά και τη μεταφορά φυσικού αερίου αναφέρει συζήτησε και κατά τη διάρκεια της παρουσίας του κ. Νετανιάχου στην Κύπρο

-Επίκειται το πρώτο σας ταξίδι στη Νέα Υόρκη, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ποιες οι προσδοκίες σας απ’ αυτό το ταξίδι;

-Ξεκίνησα μια προσπάθεια από την πρώτη ημέρα της ανάληψης της εξουσίας, προς την κατεύθυνση της επανέναρξης των συνομιλιών. Πιστεύω ακράδαντα ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού, και η πάροδος του χρόνου δημιουργεί νέα τετελεσμένα, απομακρύνοντας, ακόμη περισσότερο, την προοπτική επίλυσης του κυπριακού. Θεωρώ, λοιπόν, ως κορύφωση και της προσπάθειας που ξεκινήσαμε από τον Μάρτιο, το ταξίδι στη Νέα Υόρκη καθοριστικής σημασίας, όπως και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου. Ο στόχος για τον οποίο εργάζομαι, και έχω ενημερώσει σχετικά και όλα τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου -δεν έχω καμιά κρυφή ατζέντα- είναι να επιτευχθεί ο διορισμός εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα, ο οποίος θα διερευνήσει τις προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών. Θεωρώ ότι ένας τέτοιος διορισμός εντός Σεπτεμβρίου, θα ανοίξει τον δρόμο και για ενδεχόμενες θετικές εξελίξεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Οκτωβρίου. Άρα, προσδοκώ στη συνάντησή μου με τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, στον οποίο απευθύνθηκα ξανά πριν λίγα εικοσιτετράωρα, ενθαρρύνοντάς τον να καλέσει από κοινού συνάντηση με τον κ. Τατάρ, μετά το πέρας της επίσημης βδομάδας της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ. Την ίδια στιγμή, κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στη Νέα Υόρκη θα είμαι σε επαφή και με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γιατί είναι σημαντικό να συντονιστούν οι ενέργειές μας, αφού θα συναντηθούν και οι ίδιοι με τον ΓΓ. Θεωρώ ότι μέχρι την μέρα της μετάβασής μου στη Νέα Υόρκη θα έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα.

–Από την έως τώρα ενημέρωσή σας, πιστεύετε ότι ο ΓΓ είναι έτοιμος αυτή τη φορά να προχωρήσει στον διορισμό απεσταλμένου; Γιατί και την προηγούμενη φορά, πριν από δύο χρόνια, είχαμε φτάσει στην ανακοίνωση του διορισμού και τελικά δεν έγινε.

– Όντως θυμάμαι ότι υπήρξε συμφωνία για ανακοίνωση διορισμού και μετά το πέρας της συνάντησης, και ενώ τα Ηνωμένα Έθνη είχαν ήδη αποστείλει προσχέδιο της ανακοίνωσης με αναφορά στον διορισμό, υπήρξε αντίδραση από πλευράς Τουρκίας και τελικά τα Ηνωμένα Έθνη δεν προχώρησαν σε ανακοίνωση. Δεν μπορώ και ούτε είναι σωστό να μιλήσω εκ μέρους του ΓΓ των ΗΕ. Εκείνο που μπορώ να σας αναφέρω για τον ΓΓ, λαμβάνοντας υπόψη και τη συζήτησή μου με τον κ. Γιέτζια στην Κύπρο, είναι από την μια τη δέσμευσή του για επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και από την άλλη την αναγνώρισή της δικής μας ετοιμότητας για επίλυση του Κυπριακού και το ξεκάθαρό μας πλάνο για το πώς επαναρχίζουν οι διαπραγματεύσεις. Δεν πρέπει επίσης να υποβαθμίζουμε την πρόσφατη δημόσια έκκληση του ΣΑ των ΗΕ προς τον ΓΓ για την ανάγκη διορισμού αντιπροσώπου του για το Κυπριακό.

-Χωρίς να προτρέχουμε ότι αυτά που επιδιώκουμε θα γίνουν, αλλά και επειδή έχουμε βιώσει πάρα πολλές πρωτοβουλίες, εάν δεν προχωρήσει, δεν ξεκινήσουν οι συνομιλίες, υπάρχει Plan B για την κυβέρνηση για το πώς θα κινηθούμε;

-Ο πρωταρχικός στόχος είναι να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Αν με ρωτάτε εάν υπάρχει Plan B σε σχέση με άλλης μορφής λύση του Κυπριακού, μπορώ να σας ξεκαθαρίσω ότι δεν είναι ούτε καν θέμα προς συζήτηση. Ούτε καν θα δεχθώ να μπω σε συζήτηση για άλλης μορφής λύση του Κυπριακού. Θεωρώ ότι υπάρχει μια συγκυρία, γιατί στο Κυπριακό το τι συμβαίνει σε διεθνές επίπεδο πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Υπάρχει μια συγκυρία η οποία είναι ευνοϊκή για την επανέναρξη των συνομιλιών. Είναι μέσα στο πλαίσιο αυτό που προβάλαμε και την ανάγκη ενεργότερης εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία μπορεί να δώσει σε όλα τα μέρη να αντιληφθούν τα οφέλη που δύναται να προκύψουν μέσα από την επίλυση του Κυπριακού. Γιατί αν δεν αντιληφθούν τα οφέλη που δύναται να προκύψουν μέσα από τη λύση του Κυπριακού, κανένας δεν θα προχωρήσει στην επίλυσή του. Σε περίπτωση που αυτή η προσπάθεια δεν καρποφορήσει, έχω κάποιες σκέψεις για εμπλοκή κάποιων άλλων παραγόντων, που θα μπορούσαν ίσως να βοηθήσουν στην επανέναρξη των συνομιλιών, που προσωπικά αυτή τη στιγμή ούτε τις έχω μοιραστεί με κάποιον άλλο. Αλλά οφείλω στο μυαλό μου να τις επεξεργάζομαι. Και να ξεκαθαρίσω ότι δεν αφορά αλλαγή της μορφής της λύσης του Κυπριακού. Αυτό είναι, επαναλαμβάνω, εκτός συζήτησης.

 -Είσαστε της λογικής μαστίγιου και καρότου, γιατί εσείς είσαστε και ο εμπνευστής της πολιτικής των κυρώσεων.

-Γι’ αυτό μιλώ για αμοιβαία οφέλη και την ετοιμότητά μας να συζητήσουμε συγκεκριμένα κάτι τέτοιο. Αν δεν υπάρξει ανταπόκριση από πλευράς Τουρκίας, και προχωρήσει σε άλλες ενέργειες, που ξεφεύγουν του πλαισίου της νομιμότητας και ελπίζω να μην είναι αυτή η εξέλιξη, όλα τα δεδομένα είναι ανοικτά.

–Πέραν των διπλωματικών κινήσεων πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί η αρνητικότητα της Τουρκίας;

-Ο διπλωματικός τομέας είναι ο μόνος που μπορεί να οδηγήσει σε εξελίξεις στο Κυπριακό. Την ίδια στιγμή, θεωρώ σημαντικό να «κερδίσουμε» την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η συντριπτική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων θέλει να ζήσει μαζί με τους Ελληνοκύπριους, και σίγουρα όχι σε δύο χωριστά κράτη. Ήταν μέσα σε αυτό το πλαίσιο, που αποφασίσαμε και επεξεργαστήκαμε συγκεκριμένη δέσμη μέτρων για τους Τουρκοκύπριους, η οποία έχει κοστολογηθεί, έχει εξεταστεί για να διαφανεί στην πράξη ότι μπορεί να εφαρμοστεί. Όπως είπα και στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, χωρίς να μπαίνω σε λεπτομέρειες των προτάσεων, θα την ανακοινώσω όταν κρίνω ότι θα είναι βοηθητική και για την προσπάθεια επανέναρξης συνομιλιών.

-Για την περίπτωση της Τουρκίας, όσον αφορά το «δώσε» στα ενεργειακά, υπάρχει τέτοιο θέμα;

-Όχι, δεν μπαίνει θέμα για τα ενεργειακά. Και έχω πει και στον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ που έκανε τη συγκεκριμένη εισήγηση για τα ενεργειακά, ότι τα ενεργειακά άπτονται της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και, κατ’ επέκταση, αγγίζουν τη μορφή λύσης του Κυπριακού. Γιατί, εάν αγγίξουμε τα θέματα κυριαρχίας, κυριαρχικής ισότητας και ούτω καθ’ εξής, σημαίνει ότι υιοθετούμε την τουρκική προσέγγιση για λύση δύο κρατών, αμφισβητούμε τη βάση λύσης του Κυπριακού. Και σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να μπω σε μια τέτοια συζήτηση.

–Πέραν των ΜΟΕ μήπως υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού σας, βελτίωση σχέσεων με Τουρκοκύπριους;

-Τρία θέματα: Πρώτον, τα μέτρα, όσον αφορά τους Τουρκοκύπριους, είναι μονομερή μέτρα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεύτερον, υπάρχουν κάποια μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα, και αυτά τα έχουμε επεξεργαστεί και είμαστε έτοιμοι. Τρίτον, είναι αυτό που αναφέρατε, και Ναι, είμαστε σε επαφή με ομάδες Τουρκοκυπρίων. Μετά τη δημοσιοποίηση της συνάντησής μου με μια συγκεκριμένη ομάδα Τουρκοκυπρίων, έχουμε γίνει αποδέκτες πολλών αιτημάτων από οργανωμένα και μη σύνολα των Τουρκοκυπρίων, και προσωπικότητες, οι οποίες ήθελαν να μοιραστούν μαζί μας προτάσεις, εισηγήσεις κλπ.

–Αυτά τα μέτρα είναι οικονομικά; Τι θα περιλαμβάνουν;

-Είναι μέτρα που άπτονται της καθημερινότητας των Τουρκοκυπρίων και η υλοποίησή τους δεν χρειάζεται τη σύμφωνη γνώμη, τη συνεργασία, του κατοχικού καθεστώτος.

–Εξετάζετε σ’ αυτό το πακέτο και το αίτημα που διατυπώνεται από διάφορους για την απόδοση ταυτότητας σε παιδιά με έναν γονέα έποικο;

-Είναι ένα θέμα που έχει εξεταστεί, πάντα στο πλαίσιο της νομιμότητας, να μην ξεφεύγουμε, δηλαδή, του διεθνούς πλαισίου και φυσικά του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι ένα θέμα το οποίο μας έχει απασχολήσει. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες.

Και νέα ονόματα στη διαπραγματευτική ομάδα –Δεν αλλάζει ο διαπραγματευτής

-Να ρωτήσω, σε ό,τι αφορά τη διαπραγματευτική ομάδα. Μπαίνει θέμα στήριξης της διαπραγματευτικής ομάδας, θα παραμείνει ως έχει, ο διαπραγματευτής θα παραμείνει ο ίδιος;

Ο διαπραγματευτής θα παραμείνει ο ίδιος και ήδη έχω καταγράψει κάποια πρώτα άτομα για την ομάδα Κυπριακού. Δεν τους έχω ενημερώσει, αλλά σε συνεργασία και με τους συνεργάτες μου, έχω καταγράψει κάποια ονόματα τα οποία και θα ενημερώσω στο αμέσως επόμενο διάστημα και με την ολοκλήρωση της Ομάδας.

–Μέχρι πότε υπολογίζετε;

-Αναλόγως και των εξελίξεων στη Νέα Υόρκη.

–Με τις τεχνικές επιτροπές τι θα γίνει; Παραμένουν; Παραμένουν με την ίδια σύνθεση;

-Φυσικά Παραμένουν. Είχα μια πρώτη συνάντησή μαζί τους η οποία ήταν πάρα πολύ παραγωγική. Δυστυχώς, οι τεχνικές επιτροπές δεν παράγουν το έργο που παρήγαγαν προηγουμένως, ειδικότερα μετά την ανάληψη της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων από τον κ. Τατάρ. Παρ’ όλα αυτά, είχα συνάντηση μαζί τους, είχα ζητήσει να μου φέρουν εισηγήσεις για ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε μονομερώς και ανταλλάξαμε απόψεις για τη λειτουργία τους. Κάποια μέλη που παραιτήθηκαν και δεν ενδιαφέρονταν να συνεχίσουν, έχουν αντικατασταθεί. Είμαστε σε συχνή επαφή, και ειδικότερα ο διαπραγματευτής, με τις τεχνικές επιτροπές.

–Με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας τι γίνεται;

-Με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας έχουμε ήδη προχωρήσει. Έγινε και μία συνάντηση με τον Υπουργό Οικονομικών, την Υφυπουργό και τον κ. Τζιωνή, ώστε και στον προϋπολογισμό του 2024 να υπάρχει συγκεκριμένη πρόνοια σε σχέση με τη λειτουργία του. Όσον αφορά το ΣΕΑ χαίρομαι γιατί κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Πύλα λειτούργησε στην πράξη πολύ ουσιαστικά.

Καμιά συμφωνία που να αμφισβητεί το καθεστώς της Νεκρής Ζώνης

–Υπήρξε κατάληξη για την Πύλα;

-Όχι, δεν υπάρχει κατάληξη αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Όντως, υπάρχουν διεργασίες σε εξέλιξη που στόχο δικό μας έχουν, η δική μας προτεραιότητα, είναι να μην υπάρξει η όποια αμφισβήτηση του καθεστώτος της Νεκρής Ζώνης, όπως την είδαμε να εκδηλώνεται και με την προσπάθεια των κατοχικών δυνάμεων αλλά και μέσα από τις δηλώσεις του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, για δήθεν έδαφος της λεγόμενης «τουρκικής δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου».

–Ποια θα είναι η λύση στην περίπτωση της Πύλας;

-Επαναλαμβάνω, συζητούμε. Δεν υπάρχει κατάληξη για εμάς. Εάν υπάρχει κατάληξη δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί με οποιοδήποτε τρόπο το καθεστώς της Νεκρής Ζώνης.

–Η διάνοιξη του δρόμου, συμφωνήθηκε -όπως έχει γραφτεί- θα προχωρήσει;

-Επαναλαμβάνω ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή που μιλάμε συμφωνία για το θέμα της Πύλας. Υπάρχει σε εξέλιξη διαβούλευση και θα δούμε ποια θα είναι η κατάληξη.

-Πως απαντάτε στους φόβους ότι θα δημιουργηθεί νέο καθεστώς Στροβιλιών;

-Ακριβώς με αυτό που σας είπα. Η Κυπριακή Δημοκρατία σε καμιά περίπτωση δεν θα προχωρήσει σε οποιαδήποτε διευθέτηση που θα αμφισβητεί: Πρώτον, το καθεστώς της Νεκρής Ζώνης, και δεύτερον, να δημιουργεί το οποιοδήποτε συγκριτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα στις κατοχικές δυνάμεις. Αντίθετα, η οποιαδήποτε διευθέτηση, εάν και εφόσον υπάρξει,  θα αντιμετωπίζει τέτοιου είδους σχεδιασμούς ή σκέψεις.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ

Σε 3-6 μήνες τελικές αποφάσεις για τα κοιτάσματα κοντά στο Ισραήλ

-Όσον αφορά το φυσικό αέριο, υπήρξαν και ανακοινώσεις από τον κ. Νετανιάχου για τον EastMed σχετικά με την αξιοποίησή του, όμως παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ κάνει αυτές τις εξαγγελίες και μάλιστα μας προλαβαίνει, κρατά το κοίτασμα Αφροδίτη σε ομηρία, δεν συνεργάζεται. Μού δημιουργείται η εντύπωση πως πέραν των εντυπώσεων που θέλει να δημιουργήσει το Ισραήλ, επί της ουσίας όταν πρέπει να δώσει κάτι, δεν συνεργάζεται…

-Όσον αφορά το κοίτασμα Αφροδίτη- Ισάι, να πούμε ότι εκεί εμπλέκεται και ο ιδιωτικός τομέας. Άρα, δεν είναι, αν θέλετε, αποκλειστικά θέμα αποφάσεων των κυβερνήσεων μόνο. Αυτό που έγινε στη συνάντηση με τον κ. Νετανιάχου και θα ήθελα να το μεταφέρω, είναι πως συμφωνήσαμε ότι στους επόμενους τρεις με έξι μήνες θα λάβουμε συγκεκριμένες αποφάσεις για τα ενεργειακά. Αποφάσεις και σ’ ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση αλλά πολύ περισσότερο για το φυσικό αέριο. Ο στόχος μας είναι να φέρουμε και ισραηλινό φυσικό αέριο από την περιοχή στην Κύπρο, για τις  ανάγκες της εσωτερικής κατανάλωσης, και για εξαγωγή στην Ευρώπη που και το Ισραήλ αντιλαμβάνεται τη στρατηγική σημασία μιας τέτοιας εξέλιξης. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τη συγκυρία που υπάρχει αυτή τη στιγμή, από πλευράς Ευρώπης, για εξεύρεση εναλλακτικών ενεργειακών διαδρόμων. Σε πέντε χρόνια μπορεί αυτή η συγκυρία να μην υπάρχει. Αυτό το αντιλαμβάνεται απόλυτα και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός. Γι’ αυτό και συμφωνήσαμε ότι σε τρεις με έξι μήνες, πολύ συγκεκριμένα, θα ληφθούν τελικές αποφάσεις. Αυτά αφορούν τα κοιτάσματα που είναι πιο κοντά στο Ισραήλ.

Τώρα έρχομαι στα άλλα κοιτάσματα που εμπλέκονται η Exxon, η  Eni, και η Total, που είναι πιο κοντά στην Αίγυπτο. Όταν θα είμαι στη Νέα Υόρκη θα έχω συναντήσεις και με την Exxon, συναντήθηκα ήδη με την ΕΝΙ και την TOTAL, ακριβώς για να δούμε πώς προχωρούμε αμέσως με τα συγκεκριμένα κοιτάσματα. Αν δεν τα αξιοποιήσουμε τώρα, αυτή η συζήτηση που κάνουμε ίσως να μην έχει καμιά αξία ύστερα από πέντε χρόνια. Άρα, τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων, λαμβάνοντας υπόψη και την ευρωπαϊκή συγκυρία.

–Άρα θα λυθεί και το θέμα με την Αφροδίτη;

-Ναι, και εκείνο το θέμα μέχρι το τέλος του χρόνου, θεωρώ ότι θα έχουμε αποτελέσματα.

–Αν δεν λυθεί;

-Έχουμε και μηχανισμό ποιο είναι το επόμενο βήμα, για το πώς θα λυθεί, εάν δεν υπάρξει συμφωνία.

–Η Αίγυπτος βγαίνει εκτός κάδρου;

Όχι, δεν βγαίνει εκτός κάδρου η Αίγυπτος. Είναι η πρώτη χώρα με την οποία ξεκινήσαμε περιφερειακές συνεργασίες, είναι πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή και σε δύσκολες στιγμές για την Κυπριακή Δημοκρατία, η Αίγυπτος ήταν παρούσα, όπως για παράδειγμα στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης. Πρόκειται για στρατηγικής σημασίας εταίρο και σε καμιά περίπτωση η Αίγυπτος δεν είναι εκτός του σχεδιασμού και του πλάνου μας. Ο στόχος μας είναι να υπάρξουν συνέργειες με όλες τις χώρες της περιοχής.

–Όσον αφορά το φυσικό αέριο είπατε ότι το θέλουμε να έρθει προς την Κύπρο.

-Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν και ποσότητες να πηγαίνουν προς την Αίγυπτο. Δεν αποκλείουμε σε καμιά περίπτωση και την επιλογή της Αιγύπτου.

–Όσον αφορά τον αγωγό EastMed όλοι θεωρούν ότι είναι δύσκολο να γίνει και μόνο  το Ισραήλ είναι που τον συντηρεί …

-Ως Κυπριακή Δημοκρατία, και σωστά πράξαμε, έπρεπε να ωριμάσουμε πολιτικά όλες τις επιλογές. Και μια από τις επιλογές είναι και ο EastMed. Άλλες επιλογές είναι η Κύπρος, η Αίγυπτος, το Ισραήλ. Τη μόνη επιλογή που δεν εξετάσαμε, και αυτό δεν οφείλεται σε κάποιας μορφής αλλεργία αλλά γιατί εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να εξεταστεί, είναι αυτή της Τουρκίας. Όσον υπάρχει κατοχή, κάτι τέτοιο, δηλαδή ένας αγωγός από την Κύπρο προς την Τουρκία, δεν μπορεί να εξεταστεί. Ωριμάσαμε όλες τις πιθανές επιλογές, προχωρήσαμε σε διακρατικές συμφωνίες και μετά έρχεται ο ιδιωτικός τομέας, που οι αποφάσεις του είναι καθοριστικής σημασίας. Ένα σκέλος που αφορά τον EastMed, που είναι η μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Κύπρο με αγωγό, το συζητήσαμε και κατά τη διάρκεια της παρουσίας του κ. Νετανιάχου στην Κύπρο. Στο τέλος της ημέρας, η απόφαση που θα ληφθεί θα είναι και στη βάση των οικονομικών δεδομένων.

–Με τον ηλεκτρισμό τι γίνεται;

-Είναι κάτι που ενδιαφέρει πάρα πολύ το Ισραήλ. Αυτή τη στιγμή επικεντρωνόμαστε κατά κύριο λόγο στην πτυχή που αφορά τη σύνδεση Κύπρου και Κρήτης. Είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία. Είμαστε η μόνη χώρα κράτος μέλος της ΕΕ που είμαστε απομονωμένοι σε θέματα ηλεκτρισμού, ενέργειας κλπ. Βγήκαμε σε προσφορές και αναμένουμε από συγκεκριμένο οίκο αξιολόγησης, σχετική μελέτη για να πάρουμε αποφάσεις στη βάση συγκεκριμένων δεδομένων. Η γεωστρατηγική σημασία του έργου δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σε καμιά περίπτωση και για αυτό, εξάλλου, έχει περιληφθεί και ως έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Το συζητήσαμε εκτενώς στη διμερή συνάντηση που είχαμε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Είναι ένα έργο που και η ίδια η Ελλάδα στηρίζει.

–Ένα έργο του οποίου η χρηματοδότηση προκαλεί αντίδραση από πλευράς ΕΕ;

-Όπως προανέφερα, η ΕΕ έχει χαρακτηρίσει το έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Περιλαμβάνεται και στο σχέδιο ανάκαμψης. Στη βάση της αξιολόγησης που θα έχουμε εντός Οκτωβρίου θα λάβουμε κι εμείς αποφάσεις ως κυβέρνηση.

–Αν η μελέτη κρίνει ότι είναι ασύμφορο το έργο τι θα γίνει;

-Αν πει ότι είναι ασύμφορο θα εξετάσουμε άλλες επιλογές που ήδη έχουμε στο μυαλό μας.

–Πέραν από το θέμα της Αφροδίτης με το Ισραήλ έχουμε και το θέμα των επενδύσεων στα κατεχόμενα. Το συζητήσατε καθόλου;

-Φυσικά το συζητήσαμε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Επ’ αυτού υπάρχουν δύο θέματα: Ως Κυπριακή Δημοκρατία επεξεργαζόμαστε μαζί με τη Νομική Υπηρεσία και θα ανακοινώσουμε σύντομα συγκεκριμένα νομικά μέτρα όσον αφορά την αγορά περιουσιών στις κατεχόμενες περιοχές. Και κατά δεύτερον, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός μού ζήτησε κάποιες πληροφορίες, τις οποίες θα τους δώσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα, ώστε να μπορούν να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους προς Ισραηλινούς πολίτες για το παράνομο της αγοράς περιουσιών στις κατεχόμενες περιοχές.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΑΚΡΙΒΕΙΑ- ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ

-Υπάρχει μια κριτική προς την κυβέρνηση για το θέμα της τιμής του ηλεκτρισμού ότι θα μπορούσατε να αφήσετε το σχέδιο να παραταθεί και το καλοκαίρι που ήταν ψηλές οι θερμοκρασίες.

-Σίγουρα υπάρχει κριτική και την ακούω και εγώ και ενδεχομένως, Ναι, να μπορούσαμε να αφήναμε το σχέδιο σε λειτουργία, μέσα στο καλοκαίρι. Την ίδια στιγμή, όταν λαμβάνουμε αποφάσεις πρέπει να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, όλα τα θέματα που υπάρχουν και όχι μεμονωμένα το κάθε θέμα. Έπρεπε, δηλαδή, να λάβουμε υπόψη μας ότι το κόστος αυτής της διευθέτησης ανερχόταν συνολικά από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο του 2023 σε σχεδόν 75 εκατομμύρια, σε αντίθεση με τα στοχευμένα μέτρα που ανακοινώσαμε που το κόστος θα ανέλθει από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο σε 3 εκατομμύρια.

Αντιλαμβάνομαι απόλυτα την αντίδραση που υπάρχει από πλευράς κοινωνίας, και οφείλω να πω – γιατί κάνω και αυτοκριτική – πως εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση με τις τιμές, είναι κάτι που μπορεί να το επαναξιολογήσουμε.

Την ίδια στιγμή θα πρέπει να τονίσω ότι η δημοσιονομική πειθαρχία για μένα είναι εκτός συζήτησης. Στη συζήτηση με όλους τους Υπουργούς, στο Τρόοδος, για 13 ώρες, πέραν της αξιολόγησης που έγινε για κάθε Υπουργείο, έγινε αναφορά και στους σχεδιασμούς και στους τρόπους υλοποίησης. Και ήμουν πάρα πολύ αυστηρός, όσον αφορά την οικονομία, δεν πρόκειται να ξεφύγουμε. Δεν πρόκειται να παίξω ή να προχωρήσω σε ενέργειες που να διακινδυνεύσουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την οικονομία. Ακόμα στους Υπουργούς έχω αναφέρει ότι στα υπουργείαόπου «υπάρχει λίπος» θα πρέπει να αποκοπεί ώστε να μπορούμε να κάνουμε κοινωνική πολιτική.

-Τι απαντάτε στην κριτική ότι ανοίγετε τα δημόσια ταμεία και δίνετε σε όποιον ζητήσει βοήθεια ή στήριξη;

– Μόλις συζητήσαμε ένα παράδειγμα που δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Θα κριθούμε στη βάση του πρώτου προϋπολογισμού που θα υποβάλουμε ως κυβέρνηση. Ακόμα δεν υποβάλαμε προϋπολογισμό, άρα πώς μπορούμε να κριθούμε για κάτι τέτοιο;

– Νέα μέτρα για αντιμετώπιση της ακρίβειας, επεξεργάζεστε ως Κυβέρνηση;

– Επεξεργαζόμαστε. Πέραν από τα μέτρα που ανακοινώσαμε για μηδενικό ΦΠΑ, μελετούμε κάποια άλλα μέτρα. Την ίδια στιγμή θέλω να στείλω και ένα μήνυμα προς τις τράπεζες. Το είπα και προεκλογικά, το επαναλαμβάνω και σήμερα. Πρέπει και οι τράπεζες να λάβουν κάποιες αποφάσεις, έτσι ώστε να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

– Εννοείτε σε σχέση με τα επιτόκια;

– Ναι. Είναι σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Την ίδια στιγμή η ακρίβεια επηρεάζει πολλά άλλα πράγματα. Είπα προηγουμένως για εφτά προτεραιότητες της Κυβέρνησης. Μια από τις βασικές προτεραιότητές μας είναι η στεγαστική πολιτική, όπου διαπιστώνουμε ότι υπάρχει πρόβλημα. Τέλος Σεπτεμβρίου, ο Υπουργός Εσωτερικών θα βγει δημόσια με συγκεκριμένες πολιτικές στα θέματα του στεγαστικού, όχι με ευχολόγια αλλά με συγκεκριμένα μέτρα, ώστε να αντιμετωπιστεί το θέμα της προσιτής κατοικίας. Την ίδια ώρα προσπαθούμε να φέρουμε ποιοτικές επενδύσεις στη χώρα.  Μέσα και σε αυτό το πλαίσιο, ξεκινήσαμε την προσπάθεια γιαφορολογικό μετασχηματισμό. Αυτά όλα θα βοηθήσουν το οικονομικό κλίμα, θα ενισχύσουν τις ποιοτικές επενδύσεις στη χώρα μας και θα μας επιτρέψουν να κάνουμε κοινωνική πολιτική και να αντιμετωπιστούν προβλήματα της καθημερινότητας που υπάρχουν. Και όταν μιλώ για κοινωνική πολιτική, αναφέρομαι στην ποιότητα ζωής που αγγίζει θέματα παιδείας, υγείας, πρόνοιας, απασχόλησης, περιβάλλοντος, κοινωνικής ένταξης, ισότητας και πολλά άλλα.

– Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες προκύπτει θέμα πιο αυστηρού ελέγχου ή συνεργασίας; Ο κόσμος έβαλε από την τσέπη του πολλές φορές και στήριξε αυτά τα τραπεζικά ιδρύματα. Τα προβλήματα όμως παραμένουν και σε ό,τι αφορά τα δάνεια και σε ό,τι αφορά τα τέλη που πληρώνει ο κόσμος. Μπαίνει θέμα ελέγχου; Υπάρχει καλή συνεργασία με τον Κεντρικό Τραπεζίτη;

– Ο έλεγχος καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

– Κάνουμε ό,τι μάς λέει η Φρανκφούρτη;

– Όχι δεν κάνουμε μόνο ό,τι μας λέει η Φρανκφούρτη και είμαστε σε συνεχή επαφή και με τον κεντρικό τραπεζίτη και με τον Σύνδεσμο Τραπεζών. Δεν είμαι εξ εκείνων που προσεγγίζω τις τράπεζες ως αντιπάλους. Ένα ισχυρό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στη χώρα μας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχεις μια ισχυρή οικονομία. Είναι σημαντικό όμως οι Τράπεζες να διευκολύνουν τον κόσμο που αντιμετωπίζει προβλήματα, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε περισσότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, περισσότερες εκποιήσεις, με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Άρα, Ναι, αναμένω ότι θα ανταποκριθούν και είναι προγραμματισμένη μία συνάντηση στις 13 Σεπτεμβρίου με τον Υπουργό Οικονομικών και ελπίζω να υπάρξουν κάποιες ανακοινώσεις. Ως εκτελεστική εξουσία δεν μπορούμε να παρέμβουμε. Όμως, μπορούμε να κάνουμε συστάσεις και εισηγήσεις προς τις τράπεζες.