Το αριστούργημα του Χένρικ Ίψεν «Ο μικρός Έγιολφ» προτείνει από τις 28 Μαρτίου η Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους» του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Σουηδού Στέφαν Λάρσον.
Παρόλο που το, εν μέρει, αυτοβιογραφικό, έργο του σπουδαίου Νορβηγού δραματουργού παίζεται σπάνια, παραμένει συγκλονιστικά επίκαιρο σε κάθε χώρα και εποχή για όλα όσα πραγματεύεται. Ενοχές, απωθημένα, αμφιβολίες και κρυμμένα μυστικά πυροδοτούν μέχρις εσχάτων τις συγκρούσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες του έργου.
Το εμμονικό ερωτικό πάθος και η μονομανής αγάπη αποτελούν την αιτία και αφορμή για τα όσα θα βιώσει ο μικρός Έγιολφ από τη βρεφική του ηλικία. Η απερισκεψία και αμέλεια των γονέων που οδηγεί, ακούσια ή εκούσια, στην κακοποίηση των ίδιων τους των παιδιών, ενίοτε και στο θάνατό τους, είναι ένα οικείο θέμα παντός καιρού, που όταν αυτό βγαίνει στην επιφάνεια αναπόφευκτα συγκλονίζει το υγιές κομμάτι της κάθε κοινωνίας.
Για τον διακεκριμένο Σουηδό σκηνοθέτη Στέφαν Λάρσον, «O μικρός Έγιολφ» είναι ένα έργο βαθιά προσωπικό. Η ταύτισή του Στέφαν Λάρσον με το έργο είναι αναπόφευκτη αφού η τραγική απώλεια ενός παιδιού αποτελεί «κοινό βίωμα» με τον κεντρικό χαρακτήρα του έργου. Στη διασκευή του, ο Λάρσον προσάρμοσε τις προσωπικές, δικές του εμπειρίες, σκηνοθετώντας μία μοντέρνας αισθητικής παράσταση που αναδεικνύει τις λεπτές αποχρώσεις του έργου, παραμένοντας ωστόσο πιστή στην ουσία και τις προσδοκίες του συγγραφέα.
Μελετητής και γνώστης του ιψενικού έργου, και με περισσότερες από 50 σκηνοθεσίες έργων από όλο το φάσμα της δραματουργίας, ο Στέφαν Λάρσον σκηνοθετεί για πρώτη φορά στην Κύπρο, έχοντας μια δυνατή καλλιτεχνική ομάδα να τον πλαισιώνει.
«O μικρός Έγιολφ», έργο της ώριμης περιόδου του Χένρικ Ίψεν, συμπυκνώνει όλα εκείνα που διαχρονικά τον απασχόλησαν: τον έρωτα ως ψευδαίσθηση και αφορμή μεγάλων δεινών, το νόημα της ύπαρξης, την αναζήτηση ταυτότητας και τα ζητήματα ηθικής – όλα αυτά που συχνά οδηγούν στην ανθρώπινη τραγωδία. Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο οικογενειακό δράμα ποιητικού ρεαλισμού που έχει στο επίκεντρο το γνωστό ιψενικό τρίγωνο. Ο Προτεστάντης Ίψεν αναπόφευκτα πραγματεύεται έννοιες όπως αυτές του καθήκοντος, της ενοχής, της τιμωρίας και του ελέους.
Η υπόθεση
Ο επίδοξος συγγραφέας Άλφρεντ παντρεύεται την πλούσια κτηματία Ρίτα Άλμερς προσδοκώντας ότι θα του εξασφαλίσει οικονομική άνεση ώστε να μπορέσει να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Το ζεύγος γεννά ένα αγόρι, τον Έγιολφ. Η κτητική Ρίτα απαιτεί να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του άντρα της με αποτέλεσμα να παραμελεί το βρέφος της.
Από ένα περιστατικό ανεξέλεγκτου πάθους μεταξύ του ζευγαριού προκύπτει ένα ατύχημα που αφήνει το παιδάκι ανάπηρο. Η Άστα τους επισκέπτεται συχνά και φροντίζει τον μικρό Έγιολφ. Η Άστα κρυφά ερωτευμένη με τον Άλφρεντ, ζει με τον ανομολόγητο πόθο της. Με την παρότρυνση της ζηλιάρας Ρίτα δέχεται το έντονο φλερτ του μηχανικού Μπόρκιεμ και την πρόταση του για γάμο.
Στο μεταξύ ο μικρούλης Εγιολφ παραμελημένος από τους γονείς του μεγαλώνει με μόνη του παρέα τη γιαγιά του (κατά την εκδοχή του σκηνοθέτη Στέφαν Λάρσον). Ένα της παραμύθι για μια μεσαιωνική ποντικομαμή που «γήτευε» με τον αυλό της τα ποντίκια, οδηγώντας τα στη θάλασσα, θα οδηγήσει στο τραγικό γεγονός που θα πυροδοτήσει τη μέχρις εσχάτων σύγκρουση ανάμεσα στους κεντρικούς χαρακτήρες του έργου.
«Ο μικρός Έγιολφ» αποτέλεσε το βασικό υλικό για την ταινία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν «Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη» ενώ ευδιάκριτη είναι και η αναφορά στον «Αντίχριστο» του Δανού σκηνοθέτη Λαρς φον Τρίερ.
Ο σκηνοθέτης
Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας με σημαντικές διακρίσεις στην καριέρα του ο Στέφαν Λάρσον έχει σκηνοθετήσει γύρω στις 50 θεατρικές παραστάσεις, στην πλειονότητα τους για το Royal Dramatic Theatre/ Dramaten, στη Στοκχόλμη. Η πιο πρόσφατη του συνεργασία αφορά στη διασκευή και σκηνοθεσία για το έργο «Ο μικρός Έγιολφ» του Χένρικ Ίψεν που έκανε πρεμιέρα τον Ιανουάριο του 2024 εξασφαλίζοντας τη θερμή υποδοχή του από κοινό και κριτικούς. Την ίδια διασκευή και με προσαρμοσμένη –στη διανομή και στα δεδομένα του ΘΟΚ– σκηνοθεσία θα παρακολουθήσει το θεατρικό κοινό της Κύπρου.
Ο Λάρσον έχει καταπιαστεί επανειλημμένα στο παρελθόν με έργα του Ίψεν όμως στον «Μικρό Έγιολφ» τους συνδέει μια παράξενη κοινή μοίρα αφού και οι δύο έχουν χάσει παιδί… και αδερφό.
Στις σκηνοθεσίες του για το θέατρο συχνά χρησιμοποιεί τα σύγχρονα μέσα με καινοτόμο τρόπο, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά την τέχνη του θεάτρου με αυτήν του κινηματογράφου. Στην πρόσφατη, βραβευμένη του, παράσταση με το έργο «Λεωφορείον ο Πόθος/ Linje Lusta», που επίσης είχε παρουσιαστεί στο Dramaten με μεγάλη επιτυχία χρησιμοποίησε «ζωντανά» επί σκηνής κάμερα, με την παράσταση να προβάλλεται ταυτόχρονα σε κινηματογραφική οθόνη. Στοιχεία αυτής του της τεχνικής θα δούμε και στη σκηνοθεσία του στον «Μικρό Έγιολφ».
Η διασκευή του για το θρυλικό μιούζικαλ «Lazarus» με τη μουσική του Ντέιβιντ Μπόουι που παρουσιάστηκε στο Μπέργκεν της Νορβηγίας εξασφάλισε εξαιρετικές κριτικές και ενθουσιώδη υποδοχή από το κοινό. Έργα δικά του θεατρικά όπως και σενάρια του για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο βρίσκονται σε διαδικασία παραγωγής. Ο ίδιος έχει και υποκριτικό υπόβαθρο. Έχει εμφανιστεί ως ηθοποιός σε πολλές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, ενώ έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία και στην τηλεόραση.
Συντελεστές
- Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ
- Σκηνοθεσία-Διασκευή: Stefan Larsson
- Σκηνικά: Σβεν Χάραλντσον
- Kοστούμια: Λάκης Γενεθλής
- Σύμβουλος οπτικής δραματουργίας: Τόρμπεν Λέντορφ
- Συνεργάτιδα Σκηνοθέτιδα: Μάγια Κυριαζή
- Ζωντανή κινηματογράφιση- Χειρισμός κάμερας: Νεφέλη Κεντώνη
- Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς
- Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Αντρέας Κουτσόφτας, Μαρίνα Μακρή, Λένια Σορόκου, Ανδρέας Τσέλεπος
Πού και πότε
- Λευκωσία, Θέατρο ΘΟΚ, Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους». Πρεμιέρα: 28 Μαρτίου. Παραστάσεις: κάθε Παρασκευή 8μ.μ., Σάββατο & Κυριακή (διπλή) 5μ.μ. & 8μ.μ. Πρόσθετες παραστάσεις: Τετάρτη 23 Απριλίου 8μ.μ., Πέμπτη 24 Απριλίου 8μ.μ. Υπεριτιτλισμένες: Παρασκευή 11 Απριλίου 8μ.μ. (αγγλικά & τουρκικά), Σάββατο 12 Απριλίου 8μ.μ. (ελληνικά). Και σε περιοδεία
Εισιτήρια: 77772717 & thoc.org.cy
