Περισσότερα από 20 ντοκιμαντέρ από την Κύπρο και τον κόσμο παρουσιάζει σε πρώτη παγκύπρια προβολή το 19ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, που θα διεξαχθεί από την 1η μέχρι και τις 8 Αυγούστου στο Ceronia Hall – Χαρουπόμυλος Λανίτη.
Πολυβραβευμένες ταινίες από διακεκριμένους σκηνοθέτες αλλά και πρωτοεμφανιζόμενα ταλέντα συνθέτουν το φετινό πρόγραμμα προβολών.
Με όχημα τη διεισδυτική ματιά των δημιουργών τους, τα φετινά ντοκιμαντέρ προτείνουν νέες κινηματογραφικές προσεγγίσεις και καταπιάνονται με επίκαιρες θεματικές που ενισχύουν τον δημόσιο διάλογο και προάγουν την κριτική σκέψη. Στο κινηματογραφικό σύμπαν, που με μαεστρία πλάθουν οι σκηνοθέτες των ντοκιμαντέρ, η κάθε προσωπική ιστορία αποτυπώνεται μέσα από το ιδιαίτερο πρίσμα της σύγχρονης πραγματικότητας.
Κλιματική κρίση: αντίστροφη μέτρηση
Η κλιματική κρίση που βιώνει ο πλανήτης μας είναι κεντρικός άξονας των θεματικών με τις οποίες ασχολούνται τα φετινά ντοκιμαντέρ. Το «Farming the Revolution» της Nishtha Jain μάς οδηγεί στον πυρήνα των μαζικών διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης της Ινδίας, η οποία επέβαλε επί lockdown μια σειρά από νέους αγροτικούς νόμους. Το ντοκιμαντέρ, που απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Διεθνούς Ντοκιμαντέρ στο φετινό Hot Docs του Καναδά, σκιαγραφεί με τρόπο καθηλωτικό τη διαμαρτυρία ως συλλογική πράξη, στη μεγαλύτερη δυνατή της κλίμακα.
Το «Architecton» είναι ο επικός, προσωπικός και ποιητικός στοχασμός του σκηνοθέτη Victor Kossakovsky γύρω από την αρχιτεκτονική και τον τρόπο με τον οποίο ο σχεδιασμός και η κατασκευή κτιρίων από το αρχαίο παρελθόν αποκαλύπτουν την καταστροφή μας. Πώς πρέπει να κτίζουμε; Ή, μάλλον, πώς να κτίζουμε καλύτερα προτού να είναι αργά;
Ένα 12χρονο κορίτσι παλεύει να επιβιώσει της κλιματικής αλλαγής στο εντυπωσιακό, βιωματικό ντοκιμαντέρ από τον Άγγελο Ράλλη που τιτλοφορείται «Η Αφρίν στον καιρό της πλημμύρας». Σε ένα νησί από λάσπη που σιγά σιγά αφανίζεται, η 12χρονη Αφρίν, ετοιμάζεται να αφήσει τον κόσμο που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα για να αντιμετωπίσει τα μυστήρια ενός άλλου, που κυριολεκτικά βυθίζεται.
Σε μια απομονωμένη πόλη της Σιβηρίας πέφτει μαύρο χιόνι εξαιτίας της ρύπανσης. Όταν τα ειδησεογραφικά βίντεο της ακτιβίστριας Natalia Zubkova κάνουν τον γύρο του διαδικτύου, εκείνη θα βρεθεί στο στόχαστρο μιας μαζικής κυβερνητικής εκστρατείας παραπληροφόρησης, στο «Black Snow» που υπογράφει η Alina Simone.
Πώς ηχούν οι συναγερμοί της κλιματικής αλλαγής, της πανδημίας και της ανόδου του φασισμού; Θα τους ακούσουμε, άραγε, προτού συμβούν; Σε μια εποχή όπου διασταυρώνονται πολιτικές, ανθρωπογενείς και οικολογικές καταστροφές, το «Preemptive Listening» της Aura Satz αποτελεί μια ωδή στις σειρήνες ενός κόσμου που αλλάζει συνεχώς.
Iστορίες- εργόχειρα
Εδώ και πέντε χρόνια, ο Basel Adra, Παλαιστίνιος ακτιβιστής, κινηματογραφεί την ισοπέδωση της κοινότητάς του, της Μασάφερ Γιάτα, από την ισραηλινή κατοχή, κτίζοντας παράλληλα μια απροσδόκητη σχέση με έναν Ισραηλινό δημοσιογράφο που επιθυμεί να συστρατευτεί στον αγώνα του. Το «No Other Land» των Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham και Rachel Szor απέσπασε το Βραβείο Καλύτερoυ Ντοκιμαντέρ στη φετινή Μπερλινάλε, το Βραβείο Κοινού στο τμήμα Panorama και πολλά άλλα σημαντικά βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ.
Στο αυτοβιογραφικό «My Stolen Planet», της Farahnaz Sharifi, η Ιρανή Φαράχ αναγκάζεται να μετοικήσει στον δικό της ιδιωτικό πλανήτη για να μπορέσει να αισθανθεί ελεύθερη. Αγοράζει αναμνήσεις άλλων ανθρώπων σε Super8 φιλμ και δίσκους, που αξιοποιεί μαζί με δικά της αρχεία, για να δημιουργήσει μια εναλλακτική ιστορία του Ιράν. Η ταινία έκανε διεθνή πρεμιέρα στη φετινή Μπερλινάλε ενώ απέσπασε τον Χρυσό Αλέξανδρο και το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI στο φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.
Στον απόηχο της καταστροφικής έκρηξης της 4ης Αυγούστου 2020 στη Βηρυτό, ένα κινηματογραφικό συνεργείο έρχεται αντιμέτωπο με ένα μεγάλο δίλημμα: να αψηφήσει το χάος και να συνεχίσει το γύρισμα ή να παραδοθεί στις πολλαπλές κρίσεις που εξαπλώνονται σε όλη τη χώρα; Στο «Dancing on the Edge of the Volcano», ο Cyril Aris θα πάρει την απόφαση να συνεχίσει να κάνει σινεμά σε μια ρημαγμένη πόλη.
Ανιχνεύοντας τη βία
Το «Sugarcane» των Julian Brave NoiseCat και Emily Kassie, που απέσπασε στο Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας Αμερικανικού Nτοκιμαντέρ στο φετινό Σάντανς, αποτελεί μια καθηλωτική έρευνα ανώνυμων τάφων σε ένα οικοτροφείο αυτόχθονων Ινδιάνων που αποκαλύπτει μυστικά κάτω και πάνω από το χώμα.
Το «hold on to her», του Robin Vanbesien, ανιχνεύει τις έρευνες μιας ομάδας που μάχεται για να αποδοθεί δικαιοσύνη σε μια υπόθεση πρωτοφανούς αστυνομικής βίας με θύμα τη δίχρονη κόρη μεταναστών. To ντοκιμαντέρ έκανε τη διεθνή του πρεμιέρα στο Forum Expanded της φετινής Μπερλινάλε.
Η βραβευμένη με το ειδικό βραβείο επιτροπής ως καλύτερο διεθνές ντοκιμαντέρ στο φετινό Sundance «Soundtrack to a Coup d’État», είναι και η πιο πρόσφατη ταινία του σκηνοθέτη και multimedia artist Johan Grimonprez. Πρόκειται γιαένα συναρπαστικό κινηματογραφικό δοκίμιο που διερευνά πώς η τζαζ και η γεωπολιτική συγκρούονται σε ένα ειδεχθές κεφάλαιο της ιστορίας του Ψυχρού Πολέμου: τη δολοφονία του Patrice Lumumba.
Ντοκιμαντέρ για να βυθιστείς στα «άδυτα» της τέχνης
Το «Dahomey» του Mati Diop που απέσπασε τη Χρυσή Άρκτο στη φετινή Berlinale είναι μια δραματοποιημένη αφήγηση για 26 βασιλικούς θησαυρούς του Βασιλείου της Δαχομέη, που μαζί με χιλιάδες άλλα αρχαιολογικά ευρήματα λεηλατήθηκαν από τα γαλλικά αποικιακά στρατεύματα το 1892. Η ταινία εξερευνά την επιστροφή τους από τη Γαλλία στη Δημοκρατία του Μπενίν καθώς το ζήτημα γίνεται αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης.
Το «Obsessed with Light» των Zeva Oelbaum και Sabine Krayenbühl σκιαγραφεί την πρωτοπόρο περφόρμερ Loïe Fuller και την εντυπωσιακή επιρροή που άσκησε το έργο της στη σύγχρονη τέχνη.
Στη δύση της μουσικής της 60ετούς της καριέρας, η θρυλική τραγουδοποιός και ακτιβίστρια Joan Baez κάνει μια ειλικρινή ενδοσκόπηση στη ζωή της, αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά τους προσωπικούς της αγώνες που μέχρι πρόσφατα κρατούσε μακριά από τη δημοσιότητα στο «Joan Baez, I Am A Noise», που σκηνοθέτησαν οι Karen O’Connor, Miri Navasky, Maeve O’Boyle.
Το ντοκιμαντέρ «Tish» του Paul Sng είναι ένα συγκινητικό πορτρέτο για τη Βρετανίδα φωτογράφο Tish Murtha, που αφιέρωσε τη ζωή της στη φωτογραφική αποτύπωση της ζωής της εργατικής τάξης στη Βορειοανατολική Αγγλία.
Ιστορίες για την «τέλεια» αγάπη, την «τέλεια» κοινότητα, το «τέλειο» γεύμα
«Στον Ουρανό του Τίποτα με Ελάχιστα» o Χρήστος Αδριανόπουλος ακολουθεί τις ζωές ενός ηλικιωμένου ζευγαριού που ζει μαζί εδώ και 43 χρόνια αποδομώντας την εξιδανικευμένη οπτική της τέλειας, παντοτινής αγάπης.
Το «A New Kind of Wilderness» της Silje Evensmo Jacobsen από την Νορβηγία, εξετάζει με ευαισθησία και διορατικότητα τους δεσμούς που ενώνουν και τη διαχείριση της απώλειας, την εύθραυστη σχέση μας με τη φύση και την ευθύνη μας απέναντι στον πλανήτη. H ταινία απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής για Καλύτερο Διεθνές Ντοκιμαντέρ στο φετινό Sundance.
Τη δεκαετία του ’70, λεσβίες από όλο τον κόσμο καταφθάνουν σε ένα μικρό χωριό της Λέσβου. Η σκηνοθέτρια Τζέλη Χατζηδημητρίου– που βρέθηκε στη μέση ως ντόπια και ως λεσβία– αφηγείται στο ντοκιμαντέρ «Λεσβία» μια ιστορία 40 και πλέον χρόνων για την αγάπη, την κοινότητα, τις συγκρούσεις, αλλά και για το τι σημαίνει να αισθάνεται κανείς αποδεκτός.
«Το Τέλειο Γεύμα», του Αλέξανδρου Μερκούρη,εξερευνά την πιο πρόσφατη επιστήμη γύρω από τη μεσογειακή διατροφή, αναδεικνύοντας την πρωτοποριακή έρευνα γύρω από το πώς και γιατί ορισμένοι συνδυασμοί τροφίμων μπορούν να αποτρέψουν τις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο, την παχυσαρκία και τη γήρανση του εγκεφάλου.
Από την Κύπρο
Από την Κύπρο θα δούμε δύο μεσαίου μήκους ντοκιμαντέρ από την Έφη Σαββίδου – «Camp Pournar» και «Camps Vathy – Zervou». Το πρώτο εξερευνά το καθεστώς κράτησης μεταναστών, επιχειρώντας να διερευνήσει και να συστήσει εκ νέου την καθημερινή πραγματικότητα στον Καταυλισμό Πουρνάρα. Το «Camps Vathy – Zervou» καταγράφει αφηγήσεις ανθρώπων που ζούνε στη Σάμο (ακτιβιστών, αιτητών ασύλου, προσφύγων, κατοίκων) και την εμπειρία τους σε σχέση με την υποδοχή προσφύγων.
Από τη στιγμή που πεθαίνει μέχρι την επιστροφή του ανθρώπου στη γη, μεσολαβούν σιωπηλές, ιερές αλλά συνάμα κοινότοπες διαδικασίες. Το «Metavasis» του Γιάννη Χρηστίδη εξυμνεί την ανθρώπινη φύση των νεκρώσιμων τελετουργιών στην Κύπρο.
Παράλληλα, το Φεστιβάλ φιλοξενεί στις προβολές του δημιουργούς των ντοκιμαντέρ από την Κύπρο και το εξωτερικό, ανοίγει δημόσια τον διάλογο με τους σκηνοθέτες, και παρουσιάζει live μουσικές εμφανίσεις, DJ sets και υπαίθρια πάρτι με άκρως καλοκαιρινή διάθεση.
Δείτε το πρόγραμμα προβολών στον ιστότοπο του φεστιβάλ.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού διοργανώνεται από τη Brave New Culture και επιχορηγείται από το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Το στηρίζει το Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη.
Yπότιτλοι: ελληνικοί, αγγλικοί.
Όλες οι ταινίες είναι για άτομα άνω των 18 ετών.
