Χωρίς μόνιμη έδρα, το φοιτητικό και διδακτικό σώμα, καθώς και η ομάδα του Dutch Art Institute, συγκεντρώνονται επτά φορές τον χρόνο σε διαφορετικά σημεία της Ευρώπης και του κόσμου για συλλογική μελέτη, υφαίνοντας ένα αρχιπέλαγος από μοναδικές τοποθεσίες και πρωτοβουλίες- καθεμία με τους δικούς της στόχους και το ιδιαίτερο ύφος της. 

Ως Archipelago Weaver 2025, η επιμελήτρια και διδάσκουσα Μαρίνα Χριστοδουλίδου καθοδηγεί ένα παρατεταμένο ταξίδι στην Κύπρο. Tο δημόσιο πρόγραμμα του DAI πραγματοποιείται στη Λευκωσία και φιλοξενείται στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ την Τετάρτη 26 Μαρτίου, σε επιμέλεια του ανεξάρτητου χώρου πολιτιστικών δράσεων Θκιο Ππαλιές (Peter Eramian & Στέλιος Καλλινίκου).

Ο Παλαιστίνιος δάσκαλος Μουνίρ Φασέχ γράφει «ανακαλύψαμε τις μορφές εκείνες της δύναμής μας που συνδέονται με το εσωτερικό ανοσοποιητικό μας σύστημα». Με εφαλτήριο τα λόγια του, στον πυρήνα της συζήτησης βρίσκεται η διερεύνηση ιδέων γύρω από δυνάμεις που κατά κάποιον τρόπο βρίσκονται παντοτινά μέσα μας (Ever Given). Ποιες είναι οι μορφές αντίστασης που έχουμε στη διάθεσή μας, ανά πάσα στιγμή; 

Εμπνευσμένοι από το γεγονός της φραγής της Διώρυγας του Σουέζ το 2021, όταν το πρωί της 23ης Μαρτίου, ισχυροί άνεμοι είχαν ως αποτέλεσμα το γιγαντιαίο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με την ονομασία «Ever Given» να φράξει τη διώρυγα προκαλώντας διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο. Η συνάντηση επιχειρεί να αναγνωρίσει και να αναλογιστεί τις δυνάμεις μας που έχουν τη δυνατότητα να υπερβαίνουν τη χωρική και χρονική κλίμακα.

Το νησί της Κύπρου, λόγω της γεωστρατηγικής του θέσης στη Μεσόγειο και των άφθονων φυσικών πόρων, υπήρξε ιστορικά ένα σταυροδρόμι σημαντικό για το εμπόριο, ένας τόπος εξορυκτικής εκμετάλλευσης, αλλά και ένας χώρος όπου τα ανταγωνιστικά αποικιοκρατικά συμφέροντα, διαχρονικά, διαπλέκονται. Αυτό είναι εμφανές μέχρι και σήμερα, καθώς μεγάλοι διεθνείς παράγοντες εκμεταλλεύονται το χαμηλό φορολογικό καθεστώς, την ίδια ώρα που παγκόσμιες δυνάμεις βαθαίνουν την επιρροή τους στο νησί για να διασφαλίσουν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή.

Στο πλαίσιο αυτό, η Κύπρος δεν διαφέρει πολύ από τη Διώρυγα του Σουέζ, ένα πέρασμα που εξυπηρετεί παγκόσμιας κλίμακας οικονομικά συμφέροντα, με τις επιπτώσεις και στις δύο περιπτώσεις να εκτείνονται πέρα από τα γεωγραφικά τους όρια.

Παράλληλα, τώρα περισσότερο από ποτέ, οι τοπικές κοινότητες οργανώνονται και (ανα)σχηματίζουν ριζοσπαστικές συνθέσεις, φέρνοντας μαζί ακτιβιστές, καλλιτέχνες, μουσικούς, συγγραφείς και ακαδημαϊκούς από όλο το νησί, ενώ καταβάλλουν προσπάθειες να δημιουργήσουν και να αναβιώσουν υπερεθνικές συμμαχίες με κοινότητες από την ευρύτερη περιοχή. Η συνάντησή μας αφορμάται από αυτές τις επείγουσες ανάγκες, και προσκαλεί συμμετέχοντες των οποίων οι πρακτικές εκφράζουν έννοιες και αξίες που συναντιούνται με την παρούσα επιμελητική πρόταση και είναι αλληλέγγυες με ζωτικές υποδομές και οικοσυστήματα που δημιουργούνται από τη βάση της κοινωνίας.

– Αντλώντας έμπνευση από τις σκέψεις του Μουνίρ Φασέχ για το «χώμα», η Οράιμπ Τούκανσκέφτεται σε συνέργεια με το πνεύμα της γεωλογίας και προσπαθεί να κατανοήσει γιατί οι εικόνες εμφανίζονται μερικές φορές με τον τρόπο που αναδύονται, προσμετρώντας το χώρο μεταξύ του ορατού και του αόρατου. Εξετάζοντας συγκεκριμένα την παλαιστινιακή πέτρα, τόσο ως εικόνα όσο και ως μεταφορά, η Τούκαν διερευνά γιατί αυτό το μικροσκοπικό υπερεκτεθειμένο κομμάτι γης, με την εξαιρετική διαύγεια και τις αξιοσημείωτες πολυεπίπεδες αποχρώσεις, παραμένει αόρατο. 

– Η Νατάσα Σαντρ Χαγκιγιάν αναρωτιέται, πώς βρίσκει κανείς τον προσανατολισμό του εν μέσω γενοκτονίας και καταπίεσης. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή στις τέχνες που απαιτεί μια πιο βαθιά αναθεώρηση των στρατηγικών, των δεξιοτήτων, των επιθυμιών, των αισθητηριακών αναζητήσεων και ενεργειών. 

– Η Ιλαέρια Αγρότου Γεωργίου διερευνά την ιστορική θέση της γυναίκας μέσα από τον παραδοσιακό κυπριακό χορό, αποκαλύπτοντας την ιστορία ενός λαού υπό την αποικιοκρατική εξουσία που δεν είχε πρόσβαση σε αρχεία. 

– Το «Choosing the Sad End» είναι ένα καλλιτεχνικό ερευνητικό έργο τεσσάρων κεφαλαίων από τους Αλί Χουσεΐν Αλ Αντάουι και Χαϊτάμ ελ-Γουαρνάνι, το οποίο επιδιώκει να εμπνεύσει μια πολιτική φαντασία στη δεδομένη χρονική συγκυρία, μέσα από διαλόγους με τέσσερις μορφές σε τέσσερις διαφορετικές πόλεις, που λειτουργούν ως πύλες σε συγκεκριμένα αρχειακά και ιστορικά δίκτυα, εμπλέκοντας την εθνική απελευθέρωση, τα κινήματα αποαποικιοποίησης και τη διεθνιστική αλληλεγγύη στον λεγόμενο «Τρίτο Κόσμο» (Παγκόσμιος Νότος). 

– Στην παρουσίαση «Waters of Cyprus, Syria, and Egypt», ο Σταύρος Καραγιάννης θέτει ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την κιναισθησία του σώματος, ως άρρηκτα συνδεδεμένη με τα διάφορα είδη κληρονομιάς που φέρει το σώμα, όπου η μνήμη σμιλεύει την παρουσία της στην κίνηση. 

– Η Γιαέλ Ναβάρο συζητά τις σχέσεις των ανθρώπων με τους χώρους, τη γη, τα σπίτια, τα αντικείμενα, τους ιερούς τόπους και τα δέντρα που άφησαν πίσω τους άλλοι που ζούσαν εκεί πριν από την καταστροφή, μέσα από οπτικό υλικό από ανθρωπολογικές εργασίες στη μεταπολεμική Λευκωσία της Κύπρου και τη μεταγενοκτονική Αντάκια της Τουρκίας. 

– Ο Χαΐγκ Αϊβαζιάν και η Νουρ Αμπέντ θέτουν σε εφαρμογή μια παρτιτούρα που αποτελείται από ήχο, κείμενο και κίνηση, ανασυνθέτοντας στοιχεία από μια πρόσφατη αλληλογραφία που διήρκεσε αρκετούς μήνες, ως έναν τρόπο να καταπιαστούν με μια έντονη ιστορική στιγμή που χαρακτηρίζεται από την κορύφωση του διαρκούς βουητού της γενοκτονικής βίας που έχει χαρακτηρίσει τις πορείες και των δύο καλλιτεχνών αντίστοιχα. 

– Η Honest Electronics παρουσιάζει ένα μουσικό πρόγραμμα με τους steliosilchuk και x.ypno, οι οποίοι θα παρουσιάσουν ακυκλοφόρητο υλικό από το επερχόμενο δεύτερο άλμπουμ τους μαζί με ήδη κυκλοφορημένα κομμάτια στην κυπριακή διάλεκτο. Η Kasska, της οποίας τα κομμάτια καθοδηγούνται από breakbeats και μια απότομη ρυθμική ροή, ερμηνεύει τραγούδια που δίνουν νέο ρυθμό στους κυπριακούς στίχους, ενώ καταπιάνεται με θέματα ανθεκτικότητας, επιμονής και αυτοευθύνης. Η dj harama, κλείνει τη μέρα με ένα πειραματικό χορευτικό σετ που ταιριάζει στις μεταβατικές ώρες, κινούμενη σε διαφορετικά είδη, ενώ διευρύνει τα ακουστικά όρια της πίστας.

Πρόγραμμα:

  • 10:00 Χαιρετισμός από τη διευθύντρια της DAI, Gabriëlle Schleijpen
  • 10:15 Εισαγωγή από τη Μαρίνα Χριστοδουλίδου
  • 10:20 Καλωσόρισμα από τις Θκιό Ππαλιές Roaming Assembly#32~ Ever Given by Thkio Ppalies(Πήτερ Εραμιάν, Στέλιος Καλλινίκου)
  • 10:45 Oraib Toukan: Things Bigger Than What Can Be Seen
  • 11:35 Natascha Sadr Haghighian: Tactical junctures
  • 12:25 Ιλαέρια Αγρότου Γεωργίου: A choreographed identity: exploring the historical
  • position of women through traditional Cypriot dance
  • 13:15-14:50 διάλειμμα
  • 15:00 Haytham el-Wardany & Ali Hussein Al-Adawy: “Choosing the Sad End”
  • 15:50 Σταύρος Καραγιάννη: Waters of Cyprus, Syria, and Egypt: Tactile affect,
  • Dancing Memory
  • 16:40 Yael Navaro: Walking Through the Ruins
  • 17:20-17:30 διάλειμμα
  • 17.35 Haig Aivazian & Noor Abed: Nothing Will Remain other than the Thorn
  • Lodged in the Throat of this World
  • 18:30-19:50 διάλειμμα

Honest Electronics lineup:

  • 20:00 Kasska
  • 21:00 Stelios Ilchuk & Xypno
  • 22:00 dj harama