Η ενέργεια του Προέδρου της Δημοκρατίας να αποστείλει επιστολή προς τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, επανέφερε μετά από αρκετό καιρό το Κυπριακό στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, θέτοντας στο προσκήνιο καίρια ερωτήματα για την πορεία του εθνικού ζητήματος, λίγους μήνες πριν από την αλλαγή σκυτάλης στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Το θέμα θα αποτελέσει μάλιστα και αντικείμενο σύσκεψης του Εθνικού Συμβουλίου την ερχόμενη Πέμπτη.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θέσεις των υποψηφίων για την Προεδρία της Δημοκρατίας γύρω από το ζήτημα, αφού μέσα από τις τοποθετήσεις τους μπορούμε να λάβουμε το στίγμα της οπτικής τους γύρω από το επίμαχο θέμα.

Υπενθυμίζεται ότι, όπως αποκάλυψε ο «Φιλελεύθερος», ο Νίκος Αναστασιάδης, σε μια προσπάθεια να ανακόψει τα τετελεσμένα, που δημιουργούν οι Τούρκοι στην Αμμόχωστο και να βγάλει από το τέλμα το Κυπριακό, απέστειλε επιστολή στον Ερσίν Τατάρ, στην οποία ανέλυσε την πρότασή του για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού. Σημειώνεται ότι η επιστολή του Προέδρου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται στη συμφωνία, που συνήψε με τον πρώην κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου, το 2014, αλλά και στη λήψη δέσμης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που ήταν ήδη γνωστά και είχαν απορριφθεί από την πλευρά των Τουρκοκυπρίων.

Ας πάρουμε, λοιπόν, με τη σειρά τους υποψηφίους για την Προεδρία της Δημοκρατίας και ας δουμε πώς τοποθετήθηκαν γύρω από το ζήτημα.

Αβέρωφ Νεοφύτου

Ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού και υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας, Αβέρωφ Νεοφύτου, σε πλήρη ταύτιση με την κυβερνητική πολιτική, έσπευσε να προωθήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις προτάσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, αφού κατέθεσε και πέτυχε την ομόφωνη υιοθέτηση σχετικού ψηφίσματος από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ενώ το Κυπριακό αποτέλεσε το επίκεντρο των επαφών του με Ευρωπαίους αξιωματούχους (Μετσόλα, Βέμπερ Τουσκ) στο πλαίσιο του συνεδρίου του ΕΛΚ.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, στην τοποθέτησή του για το ψήφισμα, που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αναφέρθηκε στην καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, προβαίνοντας σε παραλληλισμούς με την εισβολή στην Κύπρο και ζητώντας τη στήριξη των συνέδρων. «Αγαπητοί φίλοι, δυστυχώς ως Κύπριοι, γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τι σημαίνει πόλεμος και προσφυγιά. Και βιώνουμε τις τραγικές συνέπειες του πολέμου και της παράνομης κατοχής από την Τουρκία τα τελευταία 48 χρόνια. Με αυτό το ψήφισμα, ζητούμε την υποστήριξη σας στις προσπάθειες του Προέδρου Αναστασιάδη για επανέναρξη των συνομιλιών, οι οποίες ενθαρρύνονται από τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Επιπρόσθετα», επεσήμανε, «σας ζητάμε να καταδικάσετε τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και το περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων καθώς και την απαράδεχτη θέση της Τουρκίας για δημιουργία δυο κρατών στην Κύπρο».

Νωρίτερα ο Δημοκρατικός Συναγερμός, σε σχετική ανακοινωσή επί του θέματος, σημείωσε ότι «η επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς τον Ερσίν Τατάρ στηρίζεται στον πατριωτικό ρεαλισμό και στο πώς θα σπάσουμε το αδιέξοδο και θα ανοίξουμε το παράθυρο ελπίδας για επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων», δίνοντας έγκριση στους χειρισμούς του Προέδρου.

Παράλληλα ο ΔΗΣΥ έσπευσε «να ρίξει την μπάλα στην εξέδρα», «προκαλώντας» τους υποψηφίους Προέδρους της Δημοκρατίας να τοποθετηθούν γύρω από το θέμα. «Και ο κ. Μαυρογιάννης, και ο κ.Χριστοδουλίδης, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι. Συμφωνούν με τις πρωτοβουλίες του Προέδρου Αναστασιάδη ή τώρα έχουν αντίθετη άποψη;» διερωτήθηκε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, σε σχετική ανακοίνωση.

Ανδρέας Μαυρογιάννης

Ο τέως διαπραγματευτής για το Κυπριακό, Ανδρέας Μαυρογιάννης, μπορεί να μην έχει εξαγγείλει επίσημα την υποψηφιότητά του, αναμένοντας τις τελικές αποφάσεις του ΑΚΕΛ την ερχόμενη Κυριακή, κληθείς, εντούτοις, να τοποθετηθεί για το περιεχόμενο της επιστολής του Προέδρου Αναστασιάδη, σχολίασε ότι έχει μιλήσει «εν εκτάσει σε συνεντεύξεις του τους περασμένους μήνες για την κομβική σημασία των ΜΟΕ», ενώ τόνισε ότι «όλα όσα έχω πει εξακολουθούν να ισχύουν».

Θέλησε ακόμη να υπογραμμίσει ότι ήταν «από τους πρωτεργάτες των προσπαθειών για υπέρβαση του αδιεξόδου, για αντιστροφή των τετελεσμένων στην Αμμόχωστο και για επανέναρξη της διαπραγμάτευσης του Κυπριακού από το σημείο που έμεινε», ενώ υπέδειξε ότι «θα ήμουν ανακόλουθος αν έλεγα τώρα κάτι διαφορετικό».

Νίκος Χριστοδουλίδης

Ο τέως Υπουργός Εξωτερικών και ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κληθείς να τοποθετηθεί για το περιεχόμενο της επιστολής του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Ερσίν Τατάρ, ανέφερε αρχικά ότι «τα ΜΟΕ, όχι μόνο στην περίπτωση της Κύπρου, αλλά γενικότερα, όπου υπάρχουν στον κόσμο ζητήματα προς επίλυση, έχουν ως βασικό στόχο την ενίσχυση της προοπτικής της επίλυσης του προβλήματος στην βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Στη δική μας περίπτωση, να ενισχύσουν την προοπτική λύσης του Κυπριακού ή της επανέναρξης των συνομιλιών για να φτάσουμε στη λύση, πάντα στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου». 

Υποστήριξε ακολούθως ότι «τα ΜΟΕ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση είτε να ανατρέπουν τη συμφωνημένη μορφή λύσης, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία, γνωρίζοντας τις θέσεις της τουρκικής πλευράς, αλλά ούτε και να λειτουργούν ως υποκατάστατο της συνολικής λύσης του Κυπριακού».

«Επί της επιστολής του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Ερσίν Τατάρ, δεν έχω πλήρη ενημέρωση των σκέψεων, πίσω από την εν λόγω πρωτοβουλία στην παρούσα συγκυρία», διευκρίνισε στη συνέχεια ο Νίκος Χριστοδουλίδης, για να προσθέσει ότι «σαφώς οι θέσεις του Προέδρου δεν είναι καινούργιες, είναι μια πρωτοβουλία που έγινε και στο παρελθόν».  

«Αντιλαμβάνομαι ότι σε αυτή τη φάση έχουν ενσωματωθεί και άλλα δεδομένα, όπως για παράδειγμα το ενεργειακό.  Πιστεύω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπό το φως των νέων τουρκικών προκλήσεων, ενδεχομένως να έκρινε σωστό να κατατεθεί εκ νέου αυτή η πρόταση», σημείωσε ακολούθως.  Πρόσθεσε ότι «από εκεί και πέρα, από τη στιγμή που δεν υπάρχει ανταπόκριση από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει λόγος να διαπραγματευόμαστε μεταξύ μας για το ποιος θέλει περισσότερο ή λιγότερο τη λύση του Κυπριακού», υποδεικνύοντας ότι «όλοι θέλουμε τη λύση του Κυπριακού. Η συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού λαού επιθυμεί τη λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου».  Υπογράμμισε ακόμη ότι «το πρόβλημα μας, και εκεί που πρέπει να εστιαστεί η προσπάθειά μας, είναι πώς να αντιμετωπίσουμε την τουρκική αδιαλλαξία».

«Θα επαναλάβω αυτό που πιστεύω και είχα δημόσια αναφέρει, όταν ήμουν Υπουργός Εξωτερικών, δηλαδή την ανάγκη υιοθέτησης μιας διττής προσέγγισης, «καρότου και μαστιγίου». Ναι στα κίνητρα από τη μια, αλλά από την άλλη, να υπάρχουν επιπτώσεις, αν δεν υπάρξει ανταπόκριση», επεσήμανε στη συνέχεια.

O Nίκος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε ότι «αυτό που πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη για κάθε κίνηση και κάθε πρωτοβουλία, είναι το διεθνές πλαίσιο στο οποίο κινούμαστε», υποδεικνύοντας ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχει μια παράνομη, καταδικαστέα, απαράδεκτη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η αντιμετώπιση από τη διεθνή κοινότητα και την ΕΕ είναι απόλυτα ορθή. Αυτά που η Ρωσία κάνει στην Ουκρανία, είναι τα ίδια με αυτά που έκανε και συνεχίζει να κάνει η Τουρκία στην Κύπρο». Και, τόνισε ότι «η σύγκριση, που και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δημόσια έκανε, είναι ορθή και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να επικεντρώσουμε τις διεκδικήσεις μας».

Χρίστος Χρίστου

Αναφανδόν εναντίον του περιεχομένου της επιστολής του Προέδρου της Δημοκρατίας τάχθηκε ο πρόεδρος του ΕΛΑΜ και υποψήφιος πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρίστος Χρίστου. Σε σχετική ανακοίνωση του κόμματος αναφέρεται ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρά να προωθεί ενώπιον των Ευρωπαΐων ηγετών τα αποτυχημένα και συνάμα εσφαλμένα Μέτρα Οικοδόμισης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που υποβαθμίζουν το Κυπριακό, όφειλε με αφορμή το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, να ζητήσει αντίστοιχες κυρώσεις κατά της Τουρκίας».

Υπογραμμίζεται ότι «το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο διαχωρίζει την θέση του από τις “εμφάνταστες” πολιτικές του κ. Κασουλίδη, που παρέχουν εγκληματικά κυριαρχική ισότητα στους κατακτητές».

«Και επειδή προσφάτως ο Υπουργός Εξωτερικών εξεμάνη με τον δημοσιογράφο, που τον ρώτησε για τα ΜΟΕ, να τον ενημερώσουμε ότι και οι Έλληνες της Κύπρου νιώθουν ιδιαίτερη οργή όταν βλέπουν τους αξιωματούχους μας να υποχωρούν δειλά στις τουρκικές αξιώσεις, ενδίδοντας στη μια μετά την άλλη», σημειώνεται καταληκτικά.

Aχιλλέας Δημητριάδης

Με τέσσερις παρατηρήσεις σχολίασε την επιστολή του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Ερσίν Τατάρ ο ανεξάρτητος υποψήφιος, Αχιλλέας Δημητριάδης.

Μεταξύ άλλων, εξέφρασε την θέση ότι στην επιστολή «παραγνωρίζεται πλήρως το αποτέλεσμα όλων των συγκλίσεων, που είχαν προηγηθεί και τις οποίες αξιοποίησε ο ΓΓ του ΟΗΕ στο από Έξι Σημεία Πλαίσιό του της 30ης Ιουνίου 2017, ώστε αυτό το Πλαίσιο να αποτελέσει τη βάση για διαπραγμάτευση για να διανυθεί το τελευταίο μίλι», σημειώνοντας δεικτικά ακολούθως ότι «είναι απορίας άξιον πώς ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θυμήθηκε τις συγκλίσεις με Έρογλου του 2014, εννέα μήνες πριν από τις Προεδρικές του 2023!».

Επεσήμανε ακόμη ότι «στην επιστολή ζητείται όπως η περιφραγμένη περιοχή των Βαρωσίων μεταβιβαστεί  στη διοίκηση του ΟΗΕ, το αεροδρόμιο της Τύμπου υπό τη διαχείριση του ΟΗΕ και το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την εποπτεία της ΕΕ», υποδεικνύοντας ότι «ωστόσο, όλο γνωρίζουμε ότι κανένας στο διεθνή χώρο δεν ενδιαφέρεται να μπει σε ένα νέο κύκλο ατέρμονων συζητήσεων, ούτε σε ΜΟΕ από ξαναζεσταμένο φαγητό».

Μέσα από την επιστολή, παρατηρεί, όπως ανέφερε ο κ. Δημητριάδης, «με πόση προθυμία ο Πρόεδρος ζητά από τον Τ/Κ ηγέτη Ε. Τατάρ την έναρξη ενός παραγωγικού διαλόγου, ενώ δεν είχε την ίδια επιθυμία, όταν ηγέτης των Τ/Κ για πέντε χρόνια ήταν ο Μ. Ακιντζί». 

Υποστήριξε ακόμη ότι «η πλήρης απόρριψη των προτάσεων του Προέδρου Αναστασιάδη από τον Τ/κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ επιβεβαιώνει το κόστος της απραξίας από το 2017 – 2020 και ότι τα πράγματα δεν είναι δεδομένα».

Γιώργος Κολοκασίδης

Ο ανεξάρτητος υποψήφιος, Γιώργος Κολοκασίδης, δήλωσε ότι του προξενεί «εντύπωση, αλλά όχι έκπληξη, η εμμονή του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, στην επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, όπως σκιαγραφείται μέσω επιστολής, που έφτασε στον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ και δημοσιεύει η εφημερίδα “Ο Φιλελεύθερος”».

Επεσήμανε, μέσω σχετικής ανακοίνωσης, ότι του προξενεί εντύπωση, «γιατί την ώρα που η Τουρκία δημιουργεί νέα κατοχικά δεδομένα στο Βαρώσι, εμείς επιμένουμε στις συνομιλίες μέσω ΜΟΕ», ενώ υποστήριξε ότι δεν του προκαλεί  «έκπληξη, γιατί αυτή ήταν πάντα η «λογική» του Προέδρου, του υπουργού Εξωτερικών, των προκατόχων τους και των δύο μεγάλων κομμάτων της κυπριακής πολιτικής σκηνής: η αποδοχή της ήττας και η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Σημείωσε ακόμη ότι «πλέον, η κατοχική πλευρά έχει γραπτές διαβεβαιώσεις ότι η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να αναγνωρίσει το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου και να αποδεχθεί άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου, καθώς και την κατάθεση εσόδων από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων σε λογαριασμό μεσεγγύησης προς όφελος των Τουρκοκυπρίων», ενώ σχολίασε καυστικά πως «τελικά ό,τι ζητά το παίρνει η Τουρκία. Καμιά φορά και χωρίς καν να το ζητήσει».

Mάριος Ηλιάδης

Από πλευράς του, ο ανεξάρτητος υποψήφιος, Μάριος Ηλιάδης, τάχθηκε υπέρ της πρωτοβουλίας του Προέδρου, δηλώνοντας ότι «είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές της ανάγκης διαρκούς επικοινωνίας μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, θεωρώντας ότι αυτό συμβάλλει στην ανταλλαγή απόψεων και βοηθά στην αλληλοκατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών».

«Θεωρούμε ότι η αποστολή μίας τέτοιας επιστολής ή η ανάληψη εκ μέρους μας άλλων πρωτοβουλιών που επιδιώκουν να σπάσουν το σημερινό αδιέξοδο, έπρεπε να γίνουν εδώ και αρκετό καιρό σε συνεννόηση και με τις πολιτικές δυνάμεις και διερωτόμαστε πραγματικά, γιατί έως τώρα δεν έγιναν», σημείωσε ακολούθως.

Και καταληκτικά ζήτησε να δοθεί στη δημοσιότητα το πλήρες περιεχόμενο της συγκεκριμένης επιστολής. «Ζητούμε να δοθεί στη δημοσιότητα το πλήρες περιεχόμενο της συγκεκριμένης επιστολής, για να ενημερωθεί ο λαός για το τι ακριβώς προτείνουμε και να διαπιστωθεί αν αυτό κινείται προς την κατεύθυνση μίας ουσιαστικής προσπάθειας διάρρηξης του σημερινού αδιεξόδου», επεσήμανε χαρακτηριστικά.

Κωνσταντίνος Χριστοφίδης

Ο ανέξάρτητος υποψήφιος, Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, εκτίμησε ότι «η προσπάθεια του Προέδρου Αναστασιάδη για επανέναρξη των συνομιλιών, δεν έχει καμία προοπτική καθώς η Τουρκία σε αυτή την συγκυρία δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για την επίλυση του Κυπριακού».

«Στα τραγικά αδιέξοδα, που βιώνει η πατρίδα μας, με την πλήρη τουρκοποίηση των κατεχομένων εδαφών μας να υλοποιείται ραγδαία, ο σημερινός Πρόεδρος καλεί τον Ερσίν Τατάρ σε διάλογο, αφού προηγουμένως αρνήθηκε πεισματικά να συνομιλήσει με τον Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος πολεμήθηκε και υπονομεύτηκε από την τουρκική κυβέρνηση του Ερντογάν», σημείωσε σε ανακοίνωσή του.

Υποστήριξε καταληκτικά ότι «η αποτυχημένη πολιτική Αναστασιάδη, σε συνεργασία και συνεννόηση πάντοτε με τον τέως Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη και με την σιωπηρή ανοχή του διαπραγματευτή Ανδρέα Μαυρογιάννη, κατέστησε την πατρίδα μας ουραγό και επαίτη».