Τρόπους εμβάθυνσης της συνεργασίας μελετούν ο Δήμος Αθηναίων και ο Δήμος Λευκωσίας. Αυτό ήταν και ένα από τα θέματα συζήτησης που είχαν στην πρόσφατη συνάντησης τους, Κώστας Μπακογιάννης και Κωνσταντίνος Γιωρκάτζη κατά την επίσκεψη στην Κύπρο του δημάρχου της Αθήνας. Συναντήσαμε τον δήμαρχο Αθηναίων στα καθ’ ημάς, στην καφετέρια gohealthy, μετά από διάλεξη του στο γειτονικό μας πανεπιστήμιο.
Δέχθηκε αμέσως να μας αφιερώσει λίγο από τον χρόνο του. Και η συνομιλία μας, με δική του επιλογή, στράφηκε στις προετοιμασίες αλλά και στις σκέψεις που γίνονται για αυτή τη συνεργασία μεταξύ των Τοπικών Αρχών των πρωτευουσών Ελλάδας και Κύπρου, αρχής γενομένης από τους κοινούς εορτασμούς του χρόνου για τα 200 χρόνια της εθνικής Παλιγγενεσίας. Ο δήμαρχος Αθηνών, τονίζει τη σημασία αυτών των εκδηλώσεων, αλλά και τον οφειλόμενο φόρο τιμής προς τους Κύπριους που έλαβαν μέρος στην ελληνική επανάσταση του 1821. Μοιράζεται το όραμα του για την Αθήνα και μιλά για τις σύγχρονες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, όπως είναι η ένταξη του μεγάλου αριθμού μεταναστών, καθώς επίσης και η διαχείριση των καθημερινών ζητημάτων που αφορούν την ζωή μιας πόλης και διασφαλίζουν την ποιότητα ζωής των δημοτών της.
– Ποιο το όραμα σας για τον Δήμο της Αθήνας και πώς το υλοποιείτε;
– Να ξεκινήσω από το εξής. Η Αθήνα βγαίνει από μια πολύ δύσκολη περίοδο, από μία μακρόχρονη και επίπονη κρίση από την οποία ταλαιπωρηθήκαμε όλοι. Οι πληγές είναι ακόμα ανοικτές και τα τραύματα βαθιά. Παρά ταύτα όμως, βγαίνει με το κεφάλι ψηλά με ανανεωμένη αυτοπεποίθηση, σιγουριά και πίστη στις δυνάμεις της. Το μεγάλο στοίχημα για εμάς είναι όπως η πρωτεύουσα της Ελλάδας και η πόλη των πόλεων να μην είναι γνωστή στον κόσμο μόνο για το αρχαίο της μεγαλείο, όσο λαμπρό και ένδοξο και αν είναι αυτό, αλλά και για τον σύγχρονο εαυτό της. Πρακτικά, λοιπόν, έχουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα το οποίο παρουσιάσαμε και προεκλογικά και το οποίο υλοποιούμε μέρα με τη μέρα. Δίνουμε πάρα πολύ μεγάλη έμφαση στην προσφορά υπηρεσιών όχι μόνο στους πολίτες αλλά και στους εργαζόμενους και στους επισκέπτες και στους τουρίστες στον Δήμο Αθηναίων. Στην προσφορά όλων αυτών των μικρών που συνθέτουν τα μεγάλα. Όπως είναι η καθαριότητα, το πράσινο, ο φωτισμός, η ασφάλεια. Για εμάς αποτελούν προτεραιότητα. Ταυτόχρονα, ετοιμάζουμε ένα πολύ μεγάλο σχέδιο αναζωογόνησης του κέντρου για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα της πόλης που αντιμετωπίζει και αυτή όπως όλες οι πόλεις του πλανήτη, τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής αλλά και ταυτόχρονα για να αναβαθμίσουμε και την ποιότητα ζωής των γειτονιών της Αθήνας.
– Ποια θεωρείται ότι είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει σήμερα ένας δήμος όπως η Αθήνα;
– Η δουλειά ενός δημάρχου είναι τόσο ευρεία όσες είναι και οι πτυχές της ζωής μας πόλης. Αναφέρθηκα νωρίτερα σε όλα αυτά τα μικρά που κάνουν τα μεγάλα. Εμείς σε όλα αυτά αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία. Στην καθαριότητα για παράδειγμα, υλοποιούμε το μεγαλύτερο σχέδιο επανίδρυσης του τομέα καθαριότητας, των τελευταίων δεκαετιών, ενισχύοντας τον με εξοπλισμό και με όλα τα αναγκαία μέσα για να μπορούμε να αλλάξουμε την εικόνα της πόλης. Σε ο,τι αφορά το θέμα του πρασίνου, έχουμε τετραπλασιάσει τον προϋπολογισμό και ήδη έχουμε προκηρύξει τον διαγωνισμό για να προχωρήσουμε σε μία σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα για να μπορέσουμε να συντηρήσουμε όχι απλά το λιγοστό πράσινο της πόλης αλλά και να το ενισχύσουμε.
Στον τομέα της ασφάλειάς, για τον οποίο εάν έχετε παρακολουθήσει τη δημόσια συζήτηση τα τελευταία χρόνια, είναι ένας τομέας ο οποίος αποτελεί ένα πολύ μεγάλο ζήτημα για όλους εμάς έχουμε συστήσει σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ένα συντονιστικό κέντρο για την ασφάλεια και θα το ενισχύσουμε για πρώτη φορά με νέες αντι-εγκληματικές πολιτικές με τον καθένα να σέβεται το διακριτό του ρόλο. Η δουλειά της Αστυνομίας μπορεί να είναι η καταστολή, η δουλειά όμως του Δήμου είναι η πρόληψη. Η δημιουργία δηλαδή ενός αστικού περιβάλλοντος το οποίο να είναι φιλικό προς την οικογένεια και εχθρικό προς τον παραβάτη και τον εγκληματία.
– Ένα διαχρονικό πρόβλημα της Αθήνας και γενικότερα των μεγάλων πόλεως είναι αυτό που αφορά το κυκλοφοριακό. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός;
– Για πρώτη φορά από το 2004 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, προχωράμε σε μία κυκλοφοριακή μελέτη για την πόλη της Αθήνας και ετοιμαζόμαστε να λάβουμε και γενναίες αποφάσεις που θα τις δείτε εντός των επόμενων μηνών, όπως είναι ο περιορισμός της γενικής κυκλοφορίας σε ορισμένες περιοχές του κέντρου. Ενδεικτικά αναφέρω την περιοχή της Πλάκας και την περιοχή του εμπορικού τριγώνου.
– Τι συζητήσατε κατά τις επαφές σας εδώ στην Κύπρο;
– Συναντήθηκα με τον ομόλογο μου τον δήμαρχο Λευκωσίας, Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, με τον οποίο συζητήσαμε πολλά και διάφορα για τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσον αφορά το ρόλο του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Μιλήσαμε για τη δυνατότητα συνεργασίας στον πολιτιστικό τομέα και στην εμβάθυνση των σχέσεων μας και βεβαίως αναφερθήκαμε στην προετοιμασία για τον εορτασμό των 200 ετών από την εθνική Παλιγγενεσία για τον οποίο θα θέλαμε να συνεργαστούμε. Πολλές φορές, ένα από τα λάθη που κάνουμε και η Ελλάδα και η Κύπρος είναι ότι θεωρούμε τις σχέσεις μας δεδομένες και αυτονόητες. Αυτό όμως δεν είναι σωστό διότι όσο στενοί και άρρηκτοι και αν είναι οι δεσμοί μας, χρειάζονται να εργαζόμαστε σε αυτό και χρειάζεται πάντα να δουλεύουμε στην ουσία.
– Θα γίνουν δηλαδή κάποιοι κοινοί εορτασμοί Αθήνας-Λευκωσίας;
– Αρχίσαμε τη συζήτηση. Για μένα αυτό το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό είναι ότι είναι μία οφειλόμενη τιμή στην ιστορία όλων μας, να γνωρίσουμε το ρόλο των Κυπρίων στην εθνική Παλιγγενεσία.
– Πώς θα γίνει δηλαδή αυτό;
– Είναι υπό εξέταση. Θα συνεργαστούμε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
– Με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τι συζητήσατε;
– Είχαμε μια γενική συζήτηση. Ο Πρόεδρος ενδιαφέρεται πάρα πολύ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είχα και τη χαρά να τον καλέσω στην Αθήνα και ελπίζω να το κάνει σύντομα.
Η Τ.Α. υπερβαίνει κομματικές και ιδεολογικές γραμμές
– Ποιος θεωρείτε ότι είναι ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη σύγχρονη κοινωνία;
– Η μεγαλύτερη πρόκληση αφορά το πώς θα αποκτήσουμε μια ισχυρή και ανεξάρτητη Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για παρά πολλά χρόνια, τα πολιτικά συστήματα όχι μόνο στην Ελλάδα και την Κύπρο αλλά γενικώς, αντιμετωπίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως τα προστατευόμενα ανήλικα τέκνα. Όμως πλέον έχουμε περάσει από την εποχή των ιεραρχιών στην εποχή των δικτύων. Η εγγύτητα που έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι εξαιρετικά χρήσιμη όχι μόνο για την καλύτερη λειτουργία του πολιτικού συστήματος αλλά και για την εμβάθυνση της ίδιας της Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει, όχι μόνο στην Ελλάδα και στη Κύπρο αλλά ευρύτερα, ότι έχει τη δυνατότητα να υπερβαίνει κομματικές και ιδεολογικές γραμμές. Διότι ο δήμαρχος εξ ορισμού, για να επιβιώσει πρέπει να είναι ρεαλιστής και πραγματιστής. Τα σκουπίδια για παράδειγμα δεν έχουν ούτε χρώμα ούτε ιδεολογία. Οπόταν, με άλλα λόγια, έχουμε μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να γυρίσουμε τα κράτη μας ανάποδα. Βεβαίως, απαιτούνται γενναίες και τολμηρές αποφάσεις. Όχι μόνο για το ίδιο το κράτος αλλά και για την ίδια την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με χαρά έμαθα ότι προχωρεί εδώ στην Κύπρο η συζήτηση για τη συνένωση των δήμων. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό για παράδειγμα ότι πέντε εν ενεργεία δήμαρχοι συμφώνησαν να συνενωθούν σε έναν δήμο, δείχνει ότι μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πρόκληση η ένταξη των μεταναστών
– Κάνατε αναφορά στην πρόκληση του μεταναστευτικού. Είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για την Ελλάδα και την Κύπρο το συγκεκριμένο. Συζητήσατε κάποιες κοινές δράσεις ή κάτι άλλο;
– Ανταλλάξαμε εμπειρίες. Η Αθήνα ταλανίζεται από το προσφυγικό-μεταναστευτικό από το 2015. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε καλές και κακές πρακτικές από την οποίες μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα. Προφανώς, το μεγάλο στοίχημα για όλους εμάς είναι να πετύχουμε την ένταξη. Η ένταξη όμως απαιτεί δύο πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, το ξεκαθάρισμα της ευθύνης για την ένταξη που κατά την άποψη μου πρέπει να ανήκει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση διότι είναι ο πλησιέστερος θεσμός και δεύτερον απαιτεί έναν ξεκάθαρο σχεδιασμό και συντονισμό όλων των εμπλεκομένων χωρών. Αυτά είναι τα δύο βασικά συμπεράσματα τα οποία εμείς έχουμε αντλήσει αυτά τα χρόνια και με τα οποία πορευόμαστε στην Αθήνα σήμερα. Με αυτή τη λογική ο Δήμος Αθηναίων μπαίνει στο χώρο του Ελαιώνα αναλαμβάνοντας κατά το ήμισυ την διαχείριση ασφάλειας (σημειώνω εδώ ότι είναι ο μόνος χώρος φιλοξενίας μεταναστών εντός του αστικού ιστού στην Ευρώπη).
Βρίσκεται σε εξέλιξη, επίσης, με μεγάλη επιτυχία ένα πρόγραμμα στέγασης που συνδέεται με συγκεκριμένες υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι πρόσφυγες, το επονομαζόμενο «Εστία» το οποίο και θα το διευρύνουμε τους επόμενους μήνες. Εφαρμόζουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που στοχεύει στην καλλιέργεια των αναγκαίων δεξιοτήτων για να μπορέσουμε να πετύχουμε την είσοδο στην αγορά εργασίας και να ενισχύουμε τους δεσμούς μεταξύ των προσφύγων και των Ελλήνων. Λειτουργούμε, παράλληλα, ένα συντονιστικό κέντρο το οποίο θέλουμε να αναβαθμίσουμε για να εμπλέξουμε όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται στην πόλη, με σκοπό να υπάρχει μία ξεκάθαρη κατανομή ευθυνών, να επιτυγχάνουμε οικονομικές κλίμακας και να αποφεύγουμε τις αλληλοεπικαλύψεις βεβαίως κάτω από μία ξεκάθαρη νομοθεσία με σαφέστατη στοχοθεσία και νομοθεσία.
– Το θέμα του μεταναστευτικού και του ρόλου των τοπικών κοινωνιών συζητείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
– Συζητείται και πολύ έντονα, όχι μόνο σε διακρατικό επίπεδο ή σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά και σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι αν θέλουμε να δώσουμε πραγματικές λύσεις στα προβλήματα πρέπει να αρχίσουμε να δουλεύουμε από κάτω προς τα πάνω. Η εποχή που απλώς κάποιος κουνούσε το δάχτυλο και το «αποφασίζουμε και διατάσσουμε» έχει παρέλθει. Η δύναμη έγκειται στις συνέργειες. Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορεί να είναι καταλυτικός. Η Αθήνα τολμώ να πω ότι αποτελεί ένα παράδειγμα για το πώς μπορούν να αναδειχθούν νέοι δρόμοι. Η ευχή που πάντα διατυπώνω εκτός συνόρων είναι αυτό το παράδειγμα να το υιοθετήσουν και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και να μην λειτουργούνε φοβικά ή κλειστοφοβικά.