Όπως δήλωσε στον «Φ» ο υπεύθυνος της υποδιεύθυνσης για την καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος Ανδρέας Αναστασιάδης, μέχρι σήμερα οι υποθέσεις αυτές εξετάζονταν με βάση τον νόμο για τα προσωπικά δεδομένα. Τώρα θα εξετάζονται στη βάση του νέου νόμου ο οποίος προβλέπει φυλάκιση μέχρι και 16 χρόνια. Όπως εξήγησε ο κ. Αναστασιάδης, αν κάποιος ενήλικας δημοσιεύσει ή εκβιάζει κάποιον άλλον ενήλικα με φωτογραφίες του σε προσωπικές στιγμές, τότε η καταγγελία θα εξετάζεται στη βάση του νέου νόμου περί εκδικητικής πορνογραφίας. Κάθε χρόνο, εξετάζονται από την Αστυνομία περί τις 40 υποθέσεις εκδικητικής πορνογραφίας. Ο κ. Αναστασιάδης ξεκαθάρισε ότι για ανήλικα άτομα σε παρόμοιες περιπτώσεις ενεργοποιείται ο νόμος περί παιδικής πορνογραφίας.
Το Revenge Porn, όπως εξήγησε, είναι η αναπαραγωγή και διάθεση σεξουαλικά άσεμνων εικόνων ή βίντεο οι οποίες δημιουργήθηκαν από ένα σύντροφο κατά τη διάρκεια μιας ερωτικής σχέσης, με ή χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση του θύματος και οι οποίες, αφού η σχέση τελειώσει, εκδικητικά διανέμονται δημόσια. Αυτά στη συνέχεια εξαπλώνονται πολύ γρήγορα σε ολόκληρο το διαδίκτυο μέσω ανώνυμων δικτύων, φόρουμ και ιστότοπων εκδικητικής πορνογραφίας.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 14 χρόνια η ποινή για εκδικητική πορνογραφία
Η κατοχή του υλικού μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους δράστες για να εκβιάσουν τα υποψήφια θύματα σε άλλες σεξουαλικές πράξεις, να τα εξαναγκάσουν να συνεχίσουν τη σχέση ή να τους τιμωρήσουν για το τέλος της σχέσης (σε περίπτωση σχέσης) για να τα «σιωπήσουν», να καταστρέψουν τη φήμη τους ή/και για οικονομικό κέρδος.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Γραφείου Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Cyberalert, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αναφερόμενες περιπτώσεις εκδίκησης μέσω εικόνων και βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά το 2015 και το 2016. Με τα κινητά τηλέφωνα να γίνονται όλο και πιο έξυπνα και οι κάμερες να περιλαμβάνονται ως βασικός εξοπλισμός στα περισσότερα μοντέλα, η δημοσιοποίηση εικόνων και βίντεο είναι πλέον δυνατή και επιτυγχάνεται άμεσα και με μεγάλη ευκολία. Αυτό οδήγησε σε αύξηση των ατόμων που μοιράζονται οικείες εικόνες με τους συντρόφους τους μέσω κοινωνικών μέσων και άλλων υπηρεσιών άμεσων μηνυμάτων (Viber, WhatsApp, Messenger κ.λπ.).
Ανυπολόγιστη ζημιά στα θύματα
Όταν μια σχέση τελειώσει και η διάλυσή της δεν είναι φιλική, ορισμένα άτομα μπορεί να επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις εικόνες και βίντεο που έχουν από τον/την πρώην σύντροφό τους εναντίον του, ως μέσο εκδίκησης. Αυτό μπορεί να καταστεί εξαιρετικά επιζήμιο για το θύμα. Τέτοιες οικείες και ιδιωτικές εικόνες, στις περισσότερες περιπτώσεις, προορίζονται για προβολή μόνο από τον παραλήπτη και συνήθως τα θύματα έχουν εμπιστευτεί τον/τη σύντροφό τους για να μοιραστούν τέτοιο προσωπικό περιεχόμενο μαζί τους και έχουν λάβει διαβεβαίωση ότι δεν θα ενεργούσε τόσο κακόβουλα.
Όταν μια τέτοια εικόνα κοινοποιείται σε άλλους ή, ακόμη χειρότερα, δημόσια στο κοινό, τότε αυτό το άτομο δεν ελέγχει ποιος βλέπει αυτήν την εικόνα του εαυτού του. Αυτή η έλλειψη ελέγχου σε συνδυασμό με την αίσθηση ταπείνωσης, τον εξευτελισμό, τη γελοιοποίηση, τη δημόσια ντροπή και τον φόβο της περιθωριοποίησής τους καθιστούν τα θύματα αδύνατα να αντιδράσουν, αφήνοντάς τα έρμαιο στα χέρια των δραστών τους, προκαλώντας τους ανεπανόρθωτη ζημιά. Η παραβίαση της εμπιστοσύνης που επέδειξε ο θύτης ασκεί τρομερή ψυχολογική πίεση στο θύμα, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μπορεί να οδηγήσει και στον θάνατο.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια και η εισβολή της στην καθημερινότητά μας επηρεάζουν άμεσα και τους πολιτικούς, ηθικούς, δεοντολογικούς, οικονομικούς και γενικότερα τους κοινωνικούς κανόνες της εποχής. Η εξάπλωσή της επήλθε με γεωμετρική πρόοδο, τόση που ήταν αδύνατο να αφομοιωθεί από μια γενιά στην άλλη, με αποτέλεσμα στη συντριπτική πλειονότητα οι γονείς και η κοινωνία ευρύτερα να αδυνατούν να κατανοήσουν βασικές αρχές λειτουργίας, αλλά και κινδύνους που αυτή εμπερικλείει. Με απλά λόγια, είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τις συνέπειες των ηλεκτρονικών μας ενεργειών.
Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό ότι, όσο και αν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ δύο προσώπων που βρίσκονται σε μία σχέση και πιθανόν να επιθυμούν την αποστολή προσωπικών φωτογραφιών μέσω διαδικτύου, υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα η σχέση αυτή στο μέλλον να αλλάξει και μια τέτοια φωτογραφία δυνατόν να χρησιμοποιηθεί εναντίον του ενός από τον άλλο. Υπάρχουν ιδιωτικές εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Snapchat, το Signal κ.λπ., που ισχυρίζονται ότι οι φωτογραφίες σας θα εξαφανιστούν μετά την προβολή τους καθώς προσθέτουν ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας, αλλά ο δέκτης μπορεί ανά πάσα στιγμή να τραβήξει ένα στιγμιότυπο οθόνης ή ακόμη και φωτογραφία της οθόνης με άλλο μέσο.
Τα θύματα να μιλάνε για να «πιάνεται» ο θύτης
Η εκδικητική πορνογραφία αντιμετωπίζεται, σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, αφού γίνει κατανοητό από τα θύματα ότι δεν ευθύνονται αυτά για το γεγονός της δημοσίευσης κάποιας φωτογραφίας τους και πρέπει να μιλάνε, είτε πρόκειται για ανήλικους είτε για ενήλικες. Μόνο έτσι θα καταστεί εφικτή η τιμωρία του θύτη, αλλά και για να απομακρυνθούν, όσο είναι εφικτό, από τις διάφορες ιστοσελίδες και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης τέτοιες εικόνες και βίντεο. Εξίσου σημαντικό είναι να γίνει κατανοητό και από τους γονείς ότι τα παιδιά τους είναι θύματα της εν λόγω κατάστασης και σε καμία περίπτωση να μη ρίχνουν την ευθύνη στο παιδί τους. Η σεξουαλικότητα αποτελεί συστατικό μέρος της ενηλικίωσής τους και, από τη στιγμή που ζούμε στην ψηφιακή εποχή, αναπόφευκτα αυτή θα εκφραστεί και μέσω της τεχνολογίας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Κατά τον ίδιο, δεν αρκεί δηλαδή να δείξουμε στα παιδιά μας πώς να μπαίνουν στο διαδίκτυο, πώς να βλέπουν βίντεο στο YouTube, να συνδέονται με το Tik-Tok, το Viber, το Instagram ή πώς να χρησιμοποιούν το Teams, το Zoom ή οποιοδήποτε άλλο μέσο τηλεκπαίδευσης ή ψυχαγωγίας. Επιβάλλεται ταυτόχρονα να τους εξηγήσουμε ποιες είναι και πώς λειτουργούν οι υπηρεσίες απορρήτου και τοποθεσίας κ.λπ. που συνοδεύουν την κάθε εφαρμογή. Στο πρακτικό μέρος, τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας πρέπει να ενημερώνουν άμεσα τις Αρχές έτσι ώστε να λαμβάνονται όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα και δράσεις, τόσο προς το θύμα όσο και προς τον θύτη. Τα θύματα έχουν δικαιώματα και οποιοδήποτε υλικό τα αφορά διέπεται από νομοθεσία που τα προστατεύει. Στη συντριπτική πλειονότητα ο θύτης είναι γνωστός στο θύμα, έτσι εύκολα μπορούν να ληφθούν νομικά μέτρα εναντίον του.
