Νόμοι στα συρτάρια: Από αποτέφρωση μέχρι έλεγχο της ΚΥΠ

Δεκάδες νομοσχέδια ψηφίζονται από τη Βουλή αλλά οι σχετικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται είτε γιατί ξεχνιούνται στα συρτάρια, είτε γιατί πρέπει να διοριστούν Επιτροπές, Συμβούλια, να γίνουν δομές ή ακόμα και να καταρτιστούν κανονισμοί. Σημαντικοί νόμοι μένουν ανενεργοί ή δεν εφαρμόζονται στο σύνολό τους επειδή υπουργοί δεν προβαίνουν στα αυτονόητα. Πολλές φορές αλλάζουν οι υπουργοί και χάνονται οι νομοθεσίες. Για σκοπούς καλύτερης επιτήρησης και… υπενθύμισης του Υπουργικού Συμβουλίου για τις εκκρεμότητες που υπάρχουν, ανατέθηκε στην Επίτροπο Νομοθεσίας να υποβάλλει εκθέσεις ανά τρίμηνο. 

Ένα από τα νομοσχέδια για τα οποία έγινε μεγάλος θόρυβος κατά την ψήφισή του, αφορά στον περί της Αποτέφρωσης Ανθρώπινης Σορού Νόμο του 2016 – Ν. 53(Ι)/2016. Παρόλο που έχουν περάσει πέντε χρόνια ο νόμος δεν έτυχε εφαρμογής, παρόλο που κάποιοι είναι έτοιμοι να δέχονται αποτεφρώσεις νεκρών. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο υπουργός Εσωτερικών, ως αρμόδια Αρχή, εξουσιοδοτεί ως επιθεωρητές για τους σκοπούς της εφαρμογής των διατάξεων του Νόμου και των Κανονισμών τόσους λειτουργούς του υπουργείου Εσωτερικών όσους αυτός θεωρεί αναγκαίους. Αυτή η διάταξη δεν έχει ακόμα τύχη εφαρμογής.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Βαριά η ατζέντα της Βουλής

Ένας άλλος νόμος που εκκρεμεί είναι ο περί της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΚΥΠ) Νόμος του 2016 – Ν. 75(Ι)/2016, για τον οποίο έγινε αρκετή συζήτηση στη Βουλή. Σύμφωνα με τις πρόνοιές του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προβαίνει σε εισήγηση προς το Υπουργικό Συμβούλιο αναφορικά με τον διορισμό τριμελούς επιτροπής η οποία απαρτίζεται από πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και ανωτάτου επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου που προτείνονται από τον Διοικητή της ΚΥΠ. Η επιτροπή αυτή θα ελέγχει τις ενέργειες της ΚΥΠ, ωστόσο δεν έχει συσταθεί ακόμα. 

Το 2016 ψηφίστηκε ο περί Κέντρων Αναψυχής (Άδειες Εκπομπής Ήχου) Νόμος, με πρόνοια ο ΥΠΕΣ να υποβάλλει πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για έκδοση Κανονισμών για τον καθορισμό των δικαιωμάτων που καταβάλλονται μαζί με την αίτηση για την έκδοση άδειας εκπομπής ήχου. Παρόλο που ο Νόμος τέθηκε σε ισχύ 1/1/2017, οι κανονισμοί δεν έχουν ετοιμαστεί.

Μια άλλη εκκρεμότητα, αφορά στον περί Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Διαφορές Νόμο του 2019. Το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από πρόταση του υπουργού Δικαιοσύνης προβαίνει στον διορισμό των μελών του Πειθαρχικού Συμβουλίου σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 37 του Νόμου. Οι κανονισμοί ετοιμάστηκαν και αναμένεται εξέταση τους από τη Βουλή.  

Εκκρεμότητα παρατηρείται και στον περί Ιδιωτικών Σχολείων Νόμος του 2019, αφού το Υπουργικό Συμβούλιο θα πρέπει να διορίσει τα 11 μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ιδιωτικών Σχολείων, κάτι που δεν έγινε.

Σχετικά πρόσφατα, στις 28.12.2020 δημοσιεύτηκε ο περί της Καταπολέμησης του Σεξισμού και του Διαδικτυακά Διαδιδόμενου Σεξισμού και περί Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2020, Ν. 209(Ι)/2020. Το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να αναθέσει την αρμοδιότητα παρακολούθησης της εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος Νόμου, την ανάπτυξη σχετικών δράσεων και στρατηγικών, σε σώμα ή συμβούλιο ή επίτροπο ή ανεξάρτητο θεσμό που έχει ιδρυθεί με βάση νομοθεσία και έχει αρμοδιότητες σε θέματα σχετικά με την προαγωγή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών ή την καταπολέμηση της έμφυλης βίας ή των διακρίσεων. Μπορεί επίσης να εκδίδει Κανονισμούς. Αυτά δεν έχουν γίνει ακόμα.

Νόμος εκκρεμεί από το 2006

-Ένας νόμος που ψηφίστηκε το 2006 και ακόμα να εφαρμοστεί είναι «Ο περί της Αναγνώρισης της Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας Νόμος του 2006».

-Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού οφείλει να προωθήσει κατάλληλη τροποποίηση όλων των σχεδίων υπηρεσίας θέσεων δημοσίων υπηρεσιών που, δυνάμει των σχετικών σχεδίων υπηρεσίας, αφορούν κωφά άτομα, ή στις οποίες, δυνάμει των σχετικών σχεδίων υπηρεσίας, είναι αναγκαία η άμεση επικοινωνία με κωφά άτομα που επικοινωνούν με αυτή τη γλώσσα, είτε αποκλειστικά  είτε επιπρόσθετα προς την ομιλία. Σχετικό χρονοδιάγραμμα έληξε στις 13.4.2011. 

Εκκρεμότητες για το ΓεΣΥ

-Για το ΓεΣΥ και τη σχετική νομοθεσία παρατηρούνται επί του νόμου 74(I)/2017, αφού θα πρέπει ο υπ. Υγείας να διορίσει Δευτεροβάθμιο Ιατροσυμβούλιο, η σύνθεση, ο τρόπος λειτουργίας και διαδικασίες του οποίου καθορίζονται με Κανονισμούς.

-Με τον ίδιο νόμο ο υπουργός Υγείας θα πρέπει να διορίσει Επιτροπή Ελέγχου σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 60 και όπως καθορίζεται με Κανονισμούς.

Αυτοέλεγχος υπουργείων μέσω Επιτρόπου

Με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2005, ανατέθηκαν στον Επίτροπο Νομοθεσίας οι πιο κάτω αρμοδιότητες:

(α) Η επισήμανση των υποχρεώσεων και ενεργειών, που απορρέουν από νομοθετήματα και αφορούν στο Υπουργικό Συμβούλιο, υπουργό, ανεξάρτητο αξιωματούχο, Υπηρεσίες, Τμήμα, κ.τ.λ.

(β) Έκδοση συγκεκριμένων οδηγιών για συμμόρφωση.

(γ) Ετοιμασία και υποβολή σχετικού ενημερωτικού σημειώματος στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η Επίτροπος Νομοθεσίας, όπως μας ανέφερε η ίδια η κ. Λουΐζα Χριστοδουλίδου Ζανέττου, μελετά ανελλιπώς όλες τις νομοθεσίες που ψηφίζει η Βουλή. Επίσης, όταν παρατηρείται πρόνοια για κάποια υποχρέωση οργάνου της εκτελεστικής εξουσίας π.χ. διορισμό μιας επιτροπής, έκδοση κανονισμών κ.λπ., την υποδεικνύει γραπτώς υπό μορφή επισήμανσης αρχικά προς το αρμόδιο υπουργείο και ακολούθως ενημερώνει το Υπουργικό Συμβούλιο. Συντάσσει επίσης τριμηνιαία έκθεση προς το Υπουργικό Συμβούλιο η οποία χωρίζεται σε δύο μέρη: Στο Μέρος Ι περιλαμβάνονται οι επισημάνσεις της τριμηνιαίας περιόδου που αφορά η έκθεση, με διαχωρισμένα σε τμήματα το κάθε υπουργείο και αναφορά στο συγκεκριμένο νόμο που επιβάλλει την υποχρέωση. Το Μέρος ΙΙ της έκθεσης αφορά τις προηγούμενες περιόδους για τις οποίες στάλθηκαν επιστολές και στον πίνακα αναγράφονται τα υπουργεία που δεν υλοποίησαν την υποχρέωση που τους επέβαλε ο νόμος. 

Πρόκειται για μία αρμοδιότητα της Επιτρόπου, αναφέρει, ή οποία είναι άκρως βοηθητική για το Υπουργικό Συμβούλιο αφού με τη διαδικασία αυτή έχει στην ουσία έλεγχο ανά πάσα στιγμή για τις ενέργειες της εκτελεστικής εξουσίας που πρέπει να γίνουν. Στην ουσία πρόκειται για αυτοέλεγχο των ίδιων των υπουργείων και του Υπουργικού και παράλληλα υπάρχει και η διαφάνεια των ενεργειών τους.  

Όπως μας ενημέρωσε η Επίτροπος, για το ΥΠΕΞ οι επισημάνσεις επαναρχίζουν μετά από 4 χρόνια.