Θετική είναι η έκθεση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης για την κατασκευή και λειτουργία της τρίτης φάσης του αποχετευτικού συστήματος Λάρνακας για μεταφορά των αστικών λυμάτων των Κοινοτήτων Κιτίου, Περβολιών και του Δήμου Δρομολαξιάς – Μενεού στην υφιστάμενη Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) της Λάρνακας, η οποία βρίσκεται ανατολικά της περιοχής μελέτης και νότια του Διεθνή Αερολιμένα Λάρνακας.
Μεγάλο μέρος του έργου εμπίπτει στην προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Natura 2000 Αλυκές Λάρνακας. Το συνολικό έργο περιλαμβάνει δίκτυα αγωγών βαρύτητας, μήκους περίπου 147χλμ, κεντρικούς συλλεκτήρες και εσωτερικά δίκτυα αποχέτευσης, οικιακές συνδέσεις, οκτώ κεντρικά αντλιοστάσια μεταφοράς λυμάτων (τα πέντε εκ των οποίων προβλέπεται να κατασκευαστούν στο παραλιακό μέτωπο) για τα υψομετρικά χαμηλά σημεία, καθώς και δίκτυο κεντρικών καταθλιπτικών αγωγών (αγωγών πίεσης), συνολικού μήκους περίπου 9-10χλμ. Το τελικό τμήμα των οποίων χωροθετείται εντός της περιοχής Natura 2000, Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Αλυκές Λάρνακας.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σειρά για αναβάθμιση παίρνει και η Αλυκή της Λάρνακας
Το έργο είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, καθόσον με την υλοποίηση και τη λειτουργία του θα καλυφθούν πλήρως οι απαιτήσεις συμμόρφωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, όπως ισχύει. Επιπλέον, το έργο εκπληρώνει τον στόχο No 6 (Καθαρό Νερό & Αποχέτευση για όλους) της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ που έχει συνυπογράφει και η Κυπριακή Δημοκρατία. Τα κατασκευαστικά συμβόλαια του έργου αναμένεται να προκηρυχθούν τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι αγωγοί αποχέτευσης θα τοποθετηθούν στους άξονες των υφιστάμενων δρόμων, ενώ σε μεγάλου πλάτους δρόμους κατασκευάζονται στα δύο άκρα της οδού για την εξυπηρέτηση της οικιακής σύνδεσης.
Η λειτουργία του προτεινόμενου έργου θα καλύψει τις ανάγκες των 29.000 κατοίκων της περιοχής, ενώ γίνεται και πρόβλεψη 40-ετίας, για 40.000 κατοίκους μέχρι το 2060.
Για το προτεινόμενο έργο και την διέλευση των αγωγών εντός της περιοχής του δικτύου Natura 2000 εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις διέλευσης των αγωγών για ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο υγροτοπικό οικοσύστημα και την άγρια ζωή.
Μετά την αξιολόγηση όλων των δεδομένων, η βέλτιστη εναλλακτική όδευση του αγωγού λυμάτων είναι η 3Α, μήκους 1.158 μέτρων από το σημείο Α1 προς την ΕΕΛ, διαμέσου του υφιστάμενου χωμάτινου οδικού δικτύου. Η όδευση 3Α θα έχει το μικρότερο δυνατό αντίκτυπο στα είδη χαρακτηρισμού καθώς και στους οικοτόπους με αλοφυτική βλάστηση της λίμνης Σπύρος, συγκριτικά με τις υπόλοιπες εναλλακτικές και την 1η αρχική προτεινόμενη όδευση. Η προτεινόμενη όδευση 3Α εκτιμάται ότι θα επηρεάσει στο μικρότερο βαθμό την ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000, αφού οι εργασίες θα διεξαχθούν σε υφιστάμενο χωμάτινο δρόμο πλάτους περίπου 6-7 μέτρων.
Θετικές υπό όρους οι περιβαλλοντικές οργανώσεις
Τα μέλη της Ad hoc επιτροπής (Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου – BirdLife Cyprus, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου – ΟΠΟΚ και Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria) εισηγήθηκαν όπως στους ουσιώδεις όρους που θα πρέπει να επιβληθούν για το μετριασμό ή/και την αποτροπή τυχόν σημαντικά αρνητικών επιπτώσεων στα αντικείμενα προστασίας και τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000 συμπεριληφθούν τα Μέτρα 1 και 2, δηλαδή να μην γίνουν εργασίες την περίοδο φωλεοποίησης και να παραμείνει κλειστός για το κοινό ο υφιστάμενος χωμάτινος δρόμος όπου θα τοποθετηθεί ο αγωγός λυμάτων.
Επιπρόσθετα, η ΟΠΟΚ ζήτησε από την Περιβαλλοντική Αρχή, για σκοπούς μετριασμού ή/και αποτροπής τυχόν σημαντικών σωρευτικών επιπτώσεων στην παράκτια περιοχή της Λίμνης Σπύρος, να εξετάσει δεόντως το ενδεχόμενο επιβολής ουσιώδους όρου για εξαίρεση της παραλίας στην τοποθεσία Κασιανές (Spyros Beach) από τον κατάλογο παραλιών για σκύλους, καθότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στα αντικείμενα προστασίας και τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000 Αλυκές Λάρνακας.
Η Περιβαλλοντική Αρχή δεν υιοθέτησε την εισήγηση, παρά το γεγονός ότι λόγω της εισόδου και στάθμευσης τροχοφόρων οχημάτων κατά μήκος της παραλίας, καθώς και της ανεξέλεγκτης διακίνησης περιπατητών και άσκησης σκύλων σε αυτήν, φαίνεται να προκαλείται όχληση των ειδών πτηνοπανίδας και κυρίως του είδους Νανοπλουμίδι (Charadrius alexandrinus), για το οποίο η συγκεκριμένη παραλία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές φωλεοποίησης στο νησί, αλλά και καταπάτηση και υποβάθμιση των αμμοθινικών φυσικών οικοτόπων.
Εννέα μέτρα προστασίας
Για τον μετριασμό τυχόν επιπτώσεων προτείνονται συνολικά εννέα μέτρα σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος.
1. Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν επιπτώσεις στην πτηνοπανίδα θα πρέπει να μην γίνουν οποιεσδήποτε κατασκευαστικές και άλλες συναφείς εργασίες και κάθε σχετική διατάραξη βλάστησης κατά την περίοδο φωλεοποίησης και της ανοιξιάτικης αποδημίας (από Μάρτιο έως Ιούλιο).
2. Διατήρηση του χωμάτινου δρόμου όπου θα τοποθετηθεί ο αγωγός λυμάτων με απαγόρευση πρόσβασης, εξαιρουμένων των αρμόδιων κρατικών λειτουργών.
3. Η διαχείριση των νερών αποστράγγισης θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ρύπανση των υδάτων.
4. Μη εκχέρσωση φυσικής βλάστησης. Στην περίπτωση που αυτό απαιτείται για συγκεκριμένους λόγους κατά το στάδιο κατασκευής, αυτό να γίνει σε πλήρη συνεννόηση με το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Δασών και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας.
5. Προσωρινή περίφραξη με γεωύφασμα, κατά μήκος του συνόλου του οδικού δικτύου όπου θα γίνουν χωματουργικά για αποτροπή μεταφοράς σκόνης, απόρριψης χωμάτων εκσκαφών εντός οικοτόπων και αλυκών και διέλευσης οχημάτων εντός οικοτόπων.
6. Το υλικό επιχωμάτωσης των ορυγμάτων θα πρέπει να ελεγχθεί σε περίπτωση που απαιτηθεί να μεταφερθεί και χώμα και να είναι απαλλαγμένο από σπόρους ακακίες ή και άλλων χωροκατακτητικών ξένων ειδών. Προτείνεται όπως αποφευχθεί η μεταφορά χώματος και να χρησιμοποιηθεί το υφιστάμενο.
7. Να αναπτυχθεί και να εφαρμοστεί κατάλληλο σχέδιο περιβαλλοντικής διαχείρισης πριν από την έναρξη των εργασιών κατασκευής του έργου.
8. Εργοδότηση λειτουργού περιβάλλοντος για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των εργασιών κατά τη φάση κατασκευής και λειτουργίας του έργου.
9. Να ετοιμαστεί σχέδιο έκτακτων αναγκών και αντιμετώπισης κινδύνων (π.χ. αστοχία αγωγών, διαρροή αποβλήτων, ρύπανση αλυκών με λύματα, υπερχείλιση αντλιοστασίων, κ.λπ.) πριν την έναρξη των εργασιών.
