Το όνομα του Ανδρέα Χρίστου έχει συνδεθεί άμεσα με τη Λεμεσό, αφού μετά από μια δεκαετή θητεία στη δημαρχία της πόλης, του πιστώνεται σημαντική συμβολή στην ανάπτυξή της.

Πέντε χρόνια αφ’ ότου άφησε πίσω του τις ευθύνες του τοπικού άρχοντα, μιλά με αγάπη και έγνοια για την πόλη του, για τα όσα θα ήθελε να πετύχει και δεν πρόλαβε, αλλά και για το πώς βλέπει τη Λεμεσό σήμερα, υποστηρίζοντας ότι η πόλη χρειάζεται περισσότερη φροντίδα, εφαρμογή των κανονισμών για πολλά θέματα και πολεοδομικά έργα.

Ψέγει την παρούσα κυβέρνηση ότι με τις αποφάσεις της και τον τρόπο υλοποίησης της ανάπτυξης των πύργων, μέσα από την παροχή δωρεάν μεγάλου συντελεστή δόμησης σε εταιρείες ανάπτυξης γης, οδήγησε σε παραβίαση του Τοπικού Σχεδίου της Λεμεσού, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στους δημότες. 

Τονίζει ότι οι τοπικές Αρχές θα ‘πρεπε να ζητήσουν περισσότερες εξηγήσεις και να απαιτήσουν πιο ουσιαστικό ρόλο, ενώ εκφράζει την πεποίθηση ότι το Δημοτικό Συμβούλιο θα έπρεπε να είναι πολύ πιο συγκρατημένο στην αδειοδότηση ψηλών κτηρίων σε κάποια σημεία της πόλης, αφού η πολεοδομική πίεση δημιουργεί μεγάλο κοινωνικό κόστος.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Δεν φθάνει ένας μέσος μισθός για το ενοίκιο

Υποστηρίζει ακόμη ότι η Κυβέρνηση προσανατολίστηκε στα χρυσά διαβατήρια, που συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη των πύργων και δεν έδωσε κίνητρα για την ανάπτυξη προσιτών κατοικιών, ενώ υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαία η παροχή κρατικών στεγαστικών σχεδίων προς αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, που αντιμετωπίζει σήμερα σε μεγάλο βαθμό η Λεμεσός.

-Πέντε χρόνια μακριά από το «τιμόνι» της πόλης, πώς βλέπετε τη Λεμεσό σήμερα από απόσταση;

-Είναι δύσκολο να μιλά κανείς για την πόλη και να μην παρεξηγηθεί, δεδομένου ότι δεν είναι ο ίδιος πλέον στα πράγματα. Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να πάμε καλύτερα. Η πόλη απαιτεί περισσότερη φροντίδα, αυστηρότερη εφαρμογή των νόμων και των κανονισμών για πολλά θέματα. Ασφαλώς δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι υπήρξε η περίοδος της πανδημίας, η οποία επηρέασε πολλές δραστηριότητες. Θεωρώ, εντούτοις, ότι μπορούσαμε ίσως να δρομολογήσουμε και να πετύχουμε περισσότερα για την πόλη μας. 

-Σε ποιους τομείς αναφέρεστε κυρίως; Πού βλέπετε να υπάρχουν ελλείψεις;

– Πιστεύω ότι μεταξύ άλλων υστερούμε στα οδικά πολεοδομικά έργα. Δεν υπήρξε συνέχεια στη διαμόρφωση των βασικών αρτηριών της πόλης. Η βελτίωση μιας οδικής αρτηρίας φέρνει και την οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή από την οποία διέρχεται. Η σύνδεση της παραλιακής λεωφόρου με την οδό Φραγκλίνου Ρούσβελτ, έμεινε μέχρι το μισό κομμάτι, εκείνο που είχε δρομολογηθεί πριν από 7-8 χρόνια. Στην Αγίας Φυλάξεως, υλοποιήθηκε ένα μέρος, το άλλο δεν συνέχισε. Η οδός Ρούσβελτ, από τα φώτα του Λιμανιού μέχρι το Μy Μall έμεινε όπως ήταν πριν από χρόνια, ενώ η τροχαία κίνηση έχει πολλαπλασιαστεί. Δεν ξέρω τι γίνεται με τη λεωφόρο Μακαρίου, υπήρχε ένα ρυθμιστικό σχέδιο το οποίο δεν φαίνεται να προχωρεί. Επίσης η οδός Πάφου, η Γρίβα Διγενή, η Λεοντίου Α’… Δημιουργείται η εντύπωση ότι έμειναν μακριά από την έγνοια των αρμοδίων.

-Επί δημαρχίας σας, παρόλο που η Κύπρος πέρασε από περίοδο οικονομικής κρίσης, η Λεμεσός αναπτύχθηκε με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Τι θα θέλατε να πετύχετε και δεν προλάβατε;

– Την περίοδο της οικονομικής κρίσης καταφέραμε να έχουμε δύο σημαντικές πηγές χρηματοδότησης, που βοήθησαν την οικονομία, την οικοδομική βιομηχανία και την ίδια την πόλη. H πρώτη πηγή είναι αυτή που αναφέρατε. Η Λεμεσός είναι η πρώτη πόλη της Κύπρου, που αξιοποίησε ευρωπαϊκά κονδύλια, γύρω στα 55 εκατομμύρια στην αρχική φάση. Η δεύτερη πηγή ήταν τα δάνεια που πήραμε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα ως Συμβούλιο Αποχετεύσεων για χρηματοδότηση έργων, τόσο για επέκταση του δικτύου των λυμάτων, όσο και των όμβριων υδάτων.

Στην περίπτωση των όμβριων υδάτων είχαμε ακόμα τρία έργα έτοιμα για προσφοροδότηση, που δεν προλάβαμε να υλοποιήσουμε, αφού η Κυβέρνηση μας «κούρεψε» ένα κονδύλι των 30 εκατομμυρίων. Ξέρετε, η πόλη δεν έχει τέλος, στον βαθμό που αναπτύσσεται και επεκτείνεται υπάρχει συνεχώς η απαίτηση για νέα έργα και αναβαθμίσεις των υφισταμένων. 

-Πώς βλέπετε την αδειοδότηση ψηλών κτηρίων στο παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού; Θεωρείτε ότι η ανάπτυξη των πύργων έγινε προς όφελος του συνόλου των πολιτών;

-Aπό μόνη της η έννοια των ψηλών κτηρίων δεν είναι ανάθεμα. Η κάθετη ανάπτυξη έχει τα δικά της πλεονεκτήματα, γιατί μεγιστοποιεί τη χρήση της γης. Στην παραλιακή οδό, από τον Δημόσιο Κήπο μέχρι τα όρια της πόλης, το Crowne Plaza δηλαδή, υπάρχουν μεγάλα τεμάχια γης, τα οποία διευκόλυναν την ανάπτυξη των ψηλών κτηρίων. Τα ψηλά κτήρια, όμως, δεν θα γίνονταν πανύψηλα, αν δεν ερχόταν η παρούσα Κυβέρνηση να δώσει απίστευτα δώρα στους επιχειρηματίες γης, τριπλασιάζοντας τον συντελεστή δόμησης. Η παραχώρηση αυτού του συντελεστή τριπλασίασε ή και τετραπλασίασε τον όγκο των κτηρίων. 

Πιστεύω ακόμη ότι και το Δημοτικό Συμβούλιο έπρεπε να είναι πολύ πιο συγκρατημένο σε άλλα σημεία της πόλης, για παράδειγμα στο παραλιακό μέτωπο από τον Δημόσιο Κήπο μέχρι το Παλιό Λιμάνι και στην οδό Γλάδστωνος, αφού τον τελευταίο καιρό επιτρέπει να αδειοδοτούνται κτήρια μέχρι και 12 ορόφους. Κατηγορούσαμε τους παλαιότερους ότι επέτρεψαν κατά μήκος της παραλίας τους 8 ορόφους και έφτιαξαν τείχος και πάμε σήμερα και το αυξάνουμε στους 12 ορόφους; Πιστεύω ότι είναι λάθος και στα συγκεκριμένα σημεία, όπου είναι σχετικά μικρά τα τεμάχια γης, «κλείνουμε την πόλη». Δεν είναι μόνο οπτικό ή αισθητικό το ζήτημα. Επηρεάζεται αρνητικά και με διάφορους τρόπους η ποιότητα ζωής των δημοτών. Η πολεοδομική πίεση δημιουργεί μεγάλο κοινωνικό κόστος.

-Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τον τρόπο που έγινε η ανάπτυξη των πύργων;

-Η ευθύνη των αποφάσεων για την παροχή όλων αυτών των «δώρων», που τριπλασίασαν τον συντελεστή δόμησης, δεν ανήκει στις τοπικές Αρχές. Την ευθύνη έχει το Υπουργικό Συμβούλιο και ο Υπουργός Εσωτερικών. Ενώ υπάρχει Τοπικό Σχέδιο, το οποίο έχει νομική ισχύ, το Υπουργικό Συμβούλιο λειτούργησε πάνω από τον ισχύοντα νόμο. Δεν λέω να μην δοθούν λογικά πολεοδομικά κίνητρα για τη δραστηριοποίηση της οικοδομικής βιομηχανίας. Θα μπορούσαν όμως να δοθούν κίνητρα και για την ανοικοδόμηση ιδιωτικής κατοικίας, για αύξηση προσφοράς κατοικιών με χαμηλό κόστος, που θα μπορούσαν να αποκτηθούν από πολίτες. Το κράτος προσανατολίστηκε μόνο στα χρυσά διαβατήρια, αφού οι πύργοι κτίζονται κατά βάση για χρυσά διαβατήρια.

«Οι τοπικές Αρχές έπρεπε να ζητήσουν περισσότερες εξηγήσεις»

-Για μια τέτοιου είδους ανάπτυξη, η οποία ουσιαστικά άλλαξε το μοντέλο ανάπτυξης της πόλης, επηρεάζοντας τη ζωή των δημοτών, δεν θεωρείτε ότι θα έπρεπε να γίνει προηγουμένως δημόσια διαβούλευση;

-Δεν άλλαξε το Τοπικό Σχέδιο. Το Τοπικό Σχέδιο παραβιάστηκε, παρακάμφθηκε. Και με αυτή την έννοια έχετε δίκαιο, δεν έγινε διαβούλευση με τους εκπροσώπους της κοινωνίας, όπως προβλέπει για παράδειγμα η διαδικασία έγκρισης των τοπικών σχεδίων. Ήταν και παραμένουν αποφάσεις της κυβέρνησης, πολιτικές και οικονομικές, για τις οποίες οι τοπικές Αρχές έπρεπε να ζητήσουν περισσότερες εξηγήσεις και να απαιτήσουν πιο ουσιαστικό ρόλο.

«Περισσότεροι εθνικοί πόροι για τη στέγαση»

-Η πόλη αντιμετωπίζει μεγάλο στεγαστικό πρόβλημα. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό άμεσα;

-Στεγαστικό πρόβλημα υπάρχει σε όλες τις πόλεις, αλλά περισσότερο στη Λεμεσό, η οποία είναι το οικονομικό κέντρο της Κύπρου. Η παρουσία και η έλευση πολλών ξένων εταιρειών, που αναζητούν στέγη για το προσωπικό τους, είναι ένας λόγος που οδήγησε στην αύξηση του ύψους των ενοικίων. Άλλος λόγος είναι η αδυναμία πολλών ζευγαριών να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία, πράγμα που τους οδηγεί στην ενοικίαση. Η αυξημένη ζήτηση και η περιορισμένη προσφορά οδήγησε σε αύξηση των τιμών των ενοικίων. 

Για αντιμετώπιση του προβλήματος σε ό,τι αφορά τους φοιτητές είναι αναγκαία η ανέγερση όσον το δυνατόν περισσότερων εστιών. Επείγει ταυτόχρονα η ουσιαστική αύξηση των φοιτητικών επιδομάτων διαβίωσης.

Πέραν τούτου, χρειάζονται κρατικά στεγαστικά σχέδια για να μπορεί ο κόσμος να αποκτήσει ιδιόκτητη στέγη. Εδώ είναι που έπρεπε και πρέπει να δοθούν γενναιόδωρα κίνητρα. Θα έπρεπε να λειτουργήσουν πολλά διαφορετικά κρατικά στεγαστικά σχέδια. Πριν χρόνια υπήρχαν 20 διαφορετικά σχέδια, τα οποία εγκαταλείφθηκαν. Τώρα επανέρχονται κάποια, αλλά δεν είναι αρκετά. 

Θα σας πω ένα παράδειγμα για το πώς δαπανώνται πόροι, ενώ μπορούσαν να κατευθύνονται στο θέμα της στέγασης. Θυμάστε ότι πριν λίγα χρόνια αποφάσισε η Κυβέρνηση να μειώσει τον φόρο που επέβαλλε στα καύσιμα. Η συνολική μείωση που επωφελήθηκαν οι καταναλωτές ήταν γύρω στα 50 εκατομμύρια ευρώ. Περίπου 50 ευρώ κατά κεφαλή. Αυτή η μείωση αφορούσε όλους, πλούσιους, φτωχούς, τουρίστες κ.λπ. Θα μπορούσε αυτά τα χρήματα να τα αξιοποιήσει το κράτος για ανέγερση ή αγορά 500 διαμερισμάτων, τα οποία να διανέμει με μια δίκαιη κλήρωση  σε 500 φτωχές οικογένειες, οι οποίες δεν θα αξιωθούν ποτέ να αποκτήσουν δικό τους διαμέρισμα.

Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Πρέπει να σκεφτούμε πώς περισσότεροι εθνικοί πόροι κατευθύνονται στο θέμα της στέγασης. Η ανέγερση χαμηλού κόστους κατοικιών θα ωφελήσει και επαγγελματίες όλων των ειδικοτήτων και κυρίως θα είναι προσβάσιμη σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. 

-Να έχουμε τον νου μας στο περιβάλλον

 -Άρχισαν να γίνονται μεγάλες αναπτύξεις στην περιοχή Φασουρίου–Ακρωτηρίου κοντά στον υδροβιότοπο. Πώς μπορεί να αναπτυχθεί η περιοχή προς όφελος των κατοίκων, χωρίς να καταστραφεί το φυσικό περιβάλλον;

-Η δημιουργία του καζίνου και του γκολφ έφερε μαζί της και μια μεγάλη οικιστική και εμπορική ανάπτυξη. Εύχομαι κι ελπίζω ότι το τμήμα Περιβάλλοντος και οι τοπικές Αρχές θα είναι απόλυτες κι αμετακίνητες στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος. Θέλει πολλή δύναμη κι αποφασιστικότητα να μην αφήσεις να πληρώσει τις επιπτώσεις της ανάπτυξης το περιβάλλον.

Το δεύτερο που συμβαίνει είναι ότι με τη συμφωνία, που έγινε με τις Βρετανικές Βάσεις, περιοχές στις οποίες δεν επιτρεπόταν οποιαδήποτε οικοδόμηση, μπαίνουν πλέον σε μια ζώνη ανάπτυξης. Ήταν ένα αίτημα των κατοίκων των περιοχών που είναι δίκαιο, πρέπει όμως να αντιμετωπιστεί με τα σωστά κριτήρια και τις αναγκαίες ισορροπίες.

-Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος καταδεικνύουν ότι είναι πολύ χαμηλό το ποσοστό πρασίνου στη Λεμεσό, όπως και στη Λευκωσία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Στη Λεμεσό φυτεύτηκαν χιλιάδες δένδρα και έγιναν μεγάλες νησίδες πρασίνου, όπως το γραμμικό πάρκο Γαρύλλη, το πάρκο της Επίχωσης, πολλά πάρκα στις γειτονιές. Και τώρα γίνεται επέκταση πρασίνου όμως συμφωνώ μαζί σας ότι δεν είναι αρκετά. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τον κόσμο να φυτεύει και να προστατεύει τα δέντρα στα πεζοδρόμια και τα πάρκα. Όπου τα πεζοδρόμια είναι στενά να πείσουμε τους δημότες να φυτεύουν δέντρα στο σύνορο των οικοπέδων τους προς το δρόμο. Χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια και για την περιποίηση του αστικού πρασίνου, αλλά και για τα μεγάλα δεντροφυτεμένα τεμάχια όπως το δάσος της Αγίας Φύλας, το οποίο αναπτύσσεται με αργό ρυθμό. Βλέπω επίσης και με στεναχωρεί ότι εκεί όπου «χάνεται» ένα δέντρο δεν αντικαθίσταται αμέσως. Τέλος, εκεί όπου κάποιοι αυθαίρετα κόβουν δέντρα από τα πεζοδρόμια επειδή επηρεάζονται τα προσωπικά τους συμφέροντα, θα πρέπει να είναι βαρύς ο πέλεκυς του νόμου.