Του Γιώργου Τζίβα*
Αυτές τις μέρες μας κατακλύζουν από το… πουθενά φωτογραφίες της ιστορίας και της ηλικίας του σύμπαντος.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb με το υπερσύγχρονο φωτογραφικό μάτι του«βλέπει» τόσο «πίσω» και τόσο «μακριά» που ο ανθρώπινος μας νους δυσκολεύεται πραγματικά να συλλάβει και να αντιληφθεί.
Ενώ το τηλεσκόπιο μας παίρνει τόσο πίσω, τα συμπεράσματα από τις αναλύσεις των φωτογραφιών δεν σταματούν. Κι όμως σε κάποιο σημείο οι απόψεις διασταυρώνονται με τον αρχαίο Αθηναίο φιλόσοφο Σωκράτη. Πώς; Ο Σωκράτης με τις ατέλειωτες ερωτήσεις του προς τους πάντες προσπαθούσε να γεννήσει κι άλλες ερωτήσεις παρά απαντήσεις. Η παγκοσμίως γνωστή φράση του: «Εν οίδα ότι ουδέν οίδα» (το μόνο που γνωρίζω είναι πως δεν γνωρίζω τίποτα) φωτογραφίζει την άποψη των επιστημόνων για την αποστολή του τηλεσκοπίου WEBB. «Θα αντικρύσουμε εικόνες και πραγματικότητες που θα μάς τινάξουν το μυαλό στον αέρα»!… Φοβερό δεν είναι να αισθάνεσαι και να αναγνωρίζεις την άγνοιά σου; Σε τι διαφέρει η αποκρυπτογράφηση του σύμπαντος από την αποκρυπτογράφηση της ανθρώπινης ψυχής από τους κλασσικούς μας φιλόσοφους. Βλέποντας την εικόνα πριν 13 δισεκατομμύρια χρόνια νιώθεις δέος τι μπορεί να φανερώσει η επόμενη και η μεθεπόμενη στη συνέχεια! Η γνώση είναι άπειρη. Το Σύμπαν δεν τελειώνει σε έναν… τοίχο. Η περιπέτεια της ανθρωπότητας μόλις χθες άρχισε!
Σκέψεις που ζαλίζουν τον σημερινό άνθρωπο. Από τι μια βλέπει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, την πείνα και τη δίψα να θερίζει εκατομμύρια ανθρώπους που δεν έχουν στέγη να προστατευτούν, κι από την άλλη ένα τηλεσκόπιο που μάς διδάσκει ότι δεν ξέρουμε τίποτα σχεδόν για τον κόσμο και τη ζωή μας.
Οι αστρονόμοι μένουν με το στόμα ανοικτό κι εμείς οι περίεργοι κοινοί όμως θνητοί, αδυνατούμε να περιγράψουμε αλλά και να εξηγήσουμε τι είναι αυτό που εμφανίζεται στις φωτογραφίες. Αποτυπώνει το παλαιότερο καταγεγραμμένο φως στην ιστορία του σύμπαντος, 13 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, γράφουν οι τίτλοι στις παγκόσμιες αναμεταδόσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: NASA: Νέες φωτογραφίες από τα πέρατα του διαστήματος
Την πρώτη-πρώτη φωτογραφία έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και στη NASA τη θεωρούν την πιο λεπτομερή εικόνα του πρώιμου σύμπαντος που έχουμε δει ποτέ. Το James Webb, το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που έχει κατασκευαστεί ποτέ, δείχνει ένα παρελθοντικό καρέ γαλαξιών 600 χρόνια μετά το BigBang. «Αυτό είναι το παλαιότερο καταγεγραμμένο φως στην ιστορία του σύμπαντος από 13 δισεκατομμύρια – επιτρέψτε μου να το επαναλάβω, 13 δισεκατομμύρια – χρόνια πριν» δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν.
Η εικόνα φέρει το όνομα SMACS 0723. Πρόκειται για ένα κομμάτι του ουρανού που είναι ορατό από το νότιο ημισφαίριο της Γης και το οποίο επισκέπτονται συχνά το Hubble και άλλα τηλεσκόπια που αναζητούν το βαθύ παρελθόν. Περιλαμβάνει ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών σε απόσταση περίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Το τεράστιο βαρυτικό πεδίο του σμήνους λειτουργεί ως φακός, παραμορφώνοντας και μεγεθύνοντας το φως των γαλαξιών που βρίσκονται πίσω του και που διαφορετικά θα ήταν πολύ αμυδρά και μακρινά για να τα δούμε.
«Μπορούμε να δούμε πιθανότητες που δεν είχε δει κανείς στο παρελθόν» επεσήμανε, ο Μπάιντεν, και εκτίμησε πως «μπορούμε να πάμε σε μέρη που δεν έχει πάει κανείς». Η δημοσίευση της φωτογραφίας από τον Αμερικανό πρόεδρο έδωσε απλώς μία πρόγευση για το άλμπουμ που θα δημοσιεύσει η NASA με τους επιστήμονες να αποκαλύπτουν πάνω σε τι εργαζόταν το Webb τους τελευταίους έξι μήνες.
Απάντηση χωρίς ερώτηση
Ο επικεφαλής της NASA, Μπιλ Νέλσον, επεσήμανε πως «θα μπορέσουμε να απαντήσουμε σε ερωτήσεις για τις οποίες δεν ξέρουμε ακόμα ούτε τις ερωτήσεις». Μάλιστα, όταν είπε ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να καθορίσει αν άλλοι πλανήτες είναι κατοικήσιμοι, ο κ. Μπάιντεν αναφώνησε ένα «Ουάου».
