Λουκέτο στις χωματερές Βατί - Κοτσιάτη

Σημαντική η ημέρα που έγινε το οριστικό κλείσιμο των τελευταίων παράνομων χωματερών ανεξέλεγκτης ταφής απορριμμάτων στην Κύπρο. Πρόκειται για τους σκουπιδότοπους Βατί και Κοτσιάτη που αναγκάστηκε να κλείσει η Δημοκρατία όχι για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, αλλά εξαιτίας των προστίμων που θα επέβαλε η Κομισιόν, μετά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2013.

Για 30 και πλέον χρόνια οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης στερεών αποβλήτων (ΧΑΔΑ) δέχονταν ποσότητες στερεών υλικών αποβλήτων. Παρά το γεγονός ότι εδώ και χρόνια έφτασαν στα όριά τους, εντούτοις καθυστερούσε το κλείσιμό τους. Η επιτήρηση και ο έλεγχος της απαγόρευσης πρόσβασης στους ΧΑΔΑ θα γίνεται από τα Συμβούλια Εκμετάλλευσης.

Σημειώνεται ότι το οριστικό κλείσιμο των χώρων αυτών αποτελεί υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα πλαίσια της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου, για τη διαχείριση των αποβλήτων. Δεδομένου ότι υπήρξε καταδικαστική απόφαση εναντίον της Δημοκρατίας το 2013, με το κλείσιμο των πιο πάνω χώρων αποφεύγεται η πιθανότητα επιβολής επιπρόσθετου προστίμου και κατά συνέπεια η οικονομική επιβάρυνση των Κύπριων πολιτών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κλείνουν οριστικά Βατί και Κοτσιάτης

Σύμφωνα με το Τμήμα Περιβάλλοντος η τοποθέτηση ανάμεικτων στερεών αποβλήτων, δηλαδή ογκωδών αντικειμένων, κλαδεμάτων κ.λπ. σε μεγάλους κάδους (skip), θα κοστολογείται πλέον υψηλότερα, δεδομένου ότι τα απόβλητα θα οδηγούνται σε μονάδες κατάλληλης διαχείρισης, οι οποίες απαιτούν επιπλέον κόστος.

Για τα ογκώδη απόβλητα και κλαδέματα οι πολίτες προτρέπονται να χρησιμοποιούν τα Πράσινα Σημεία που υπάρχουν στους δήμους, η χρήση των οποίων παρέχεται δωρεάν ή με συμβολικό κόστος.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα σκουπίδια

Το κλείσιμο των δύο χωματερών αποτελεί σημαντικό βήμα προς την ορθή διαχείριση των αποβλήτων στη χώρα μας. «Με το κλείσιμό τους δημιουργούνται καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους κατοίκους που συνορεύουν με τις μέχρι πρότινος χωματερές, αφού έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία αποκατάστασης των χώρων αυτών. Παράλληλα, στο πλαίσιο της αποκατάστασης θα δοθεί και η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από τους χώρους αυτούς, με οφέλη για τις Τοπικές Αρχές», αναφέρει το Τμήμα Περιβάλλοντος.

Μιλώντας στον «Φ» ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος Κώστας Χατζηπαναγιώτου ανέφερε ότι το θέμα του τερματισμού λειτουργίας των ΧΑΔΑ Κοτσιάτη και Βατί απασχόλησε το κράτος διαχρονικά και η καταδικαστική απόφαση το 2013 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν σημαδιακή. Ως εκ τούτου, είπε, ως μέρος των δεσμεύσεων του κράτους προς την ΕΕ είναι ο οριστικός τερματισμός λειτουργίας των δύο ΧΑΔΑ ο οποίος επιτυγχάνεται: α) αφενός με την υλοποίηση της συμφωνίας για μεταφορά των στερεών δημοτικών απορριμμάτων Λευκωσίας στη μονάδα ΟΕΔΑ Κόσιης του (Οκτωβρίου 2018) και
β) αφετέρου με τη λειτουργία της νέας μονάδας ΟΕΔΑ Πεντακώμου για τη Λεμεσό (Οκτώβριο 2017).

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Οριστικοί τίτλοι τέλους για τον σκυβαλότοπο στο Βατί

Τα πιο πάνω ήδη υλοποιούνται και όλα τα οικιακά δημοτικά απορρίμματα των δύο Επαρχιών σήμερα καταλήγουν στις δύο μονάδες ΟΕΔΑ (Κόσιης και Πεντακώμου).

Οι ΧΑΔΑ Βατί και Κοτσιάτη συνέχισαν να δέχονται κάποια στερεά απόβλητα όπως: Κλαδέματα (δημοτικούς χώρους πρασίνου και ιδιωτικά και ογκώδη), υλικά (έπιπλα, στρώματα κ.λπ.) και άλλα στερεά, ανάμεικτα σε φορτηγά ή SKIP. Για τα υλικά αυτά συνεχιζόταν η χρησιμοποίηση των δύο ανεξέλεγκτων χωματερών η οποία είναι και παράνομη και ελλοχεύει σοβαρό κίνδυνο επιβολής προστίμου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, πέντε και πλέον χρόνια μετά την καταδίκη του 2013. Δέχονταν ακόμα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ).

Η συνέχιση της λειτουργίας των δύο ΧΑΔΑ περιλαμβάνει τη διάθεση σε αυτούς ποσοτήτων από κλαδέματα, ογκώδη, στερεά υλικά, ΑΕΚΚ και ανάμεικτα που προέρχονται από τις εργασίες τόσο των δημοτικών Αρχών (καθορισμούς δρόμων και οικοπέδων και χώρων πρασίνου) αλλά και των ιδιωτικών επιχειρήσεων (εργολάβων) ή/και επαγγελματικών μεταφορέων (SKIP) και πολιτών που έχουν μικροεπισκευές ή άλλα στερεά απόβλητων (έπιπλα κ.λπ.).

Για τον οριστικό τερματισμό της παράνομης λειτουργίας των ΧΑΔΑ τον Δεκέμβριο του 2019, ειδοποιήθηκαν σχετικά τόσο τα Επαρχιακά Συμβούλια Εκμετάλλευσης Λευκωσίας και Λεμεσού, όσο και οι δήμοι που επιτηρούσαν τους χώρους μέχρι τώρα, δηλαδή, οι Δήμοι Λευκωσίας και Λεμεσού. Η τελική ημερομηνία τερματισμού της λειτουργίας τους ήταν 28 Φεβρουαρίου 2019.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηπαναγιώτου, τους τελευταίους μήνες υλοποιήθηκε μία σειρά από διαβουλεύσεις και συναντήσεις με κρατικές υπηρεσίες, αδειοδοτημένες ιδιωτικές εγκαταστάσεις καθώς και τους εμπλεκόμενους Δήμους και Συμβούλια Εκμετάλλευσης ΟΕΔΑ της Επαρχίας Λεμεσού και Λευκωσίας καθώς επίσης και με Συνδέσμους Επαγγελματιών του Κλάδου και Επιμελητήρια (ΟΕΒ, ΚΕΒΕ & Σύνδεσμος ανακυκλωτών).

Για να γίνει κατορθωτός ο τερματισμός λειτουργίας των ΧΑΔΑ, έγιναν οι πιο κάτω ενέργειες:
α) Δημιουργήθηκε Τεχνική Επιτροπή με τεχνοκράτες των δήμων ευρύτερης Λευκωσίας η οποία ασχολήθηκε με το θέμα, με την τεχνική καθοδήγηση του Τμήματος Περιβάλλοντος, μετά από οδηγίες του Υπουργείου Γεωργίας.
β) Έγιναν τέσσερις συναντήσεις, δύο με τους Συνδέσμους Ιδιοκτητών SKIP (συλλογείς – μεταφορείς) των Επαρχιών Λεμεσού και δύο της Λευκωσίας, υπό τον συντονισμό του Τμήματος Περιβάλλοντος.
γ) Έγιναν δύο συναντήσεις των Δημάρχων Λευκωσίας με τη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου και τον Υπουργό στην παρουσία Τεχνοκρατών / Υπηρεσιακών και μία στον Δήμο Λευκωσίας.
δ) Το Τμήμα Περιβάλλοντος κλήθηκε στον Σύνδεσμο Ανακυκλωτών του ΚΕΒΕ, ενημέρωσε για τις επιλογές που υπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα για τη διάθεση των στερεών αποβλήτων.

Παράλληλα το Τμήμα Περιβάλλοντος ετοίμασε και απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα στη Γενική Διευθύντρια και τον Υπουργό ΓΑΑΠ για τη συνολική εικόνα του δικτύου ιδιωτικών και κρατικών μονάδων, οι οποίες είναι στη διάθεση των επαγγελματιών και πολιτών για τα εν λόγω απόβλητα.

Επιπρόσθετα αναμένεται πολύ σύντομα η λειτουργία των πράσινων σημείων στην Επαρχία Λευκωσίας. Στην Επαρχία Λεμεσού ήδη λειτούργησαν τα 4 πράσινα σημεία. Η λειτουργία τους συνεισφέρει σημαντικά στη σωστή διαχείριση των εν λόγω στερεών αποβλήτων και κλαδεμάτων και στη χωριστή συλλογή και διαλογή.

Αναφερόμενος στην πιθανή αύξηση κόστους και χρεώσεις τόσο στους πολίτες όσο και επιχειρήσεις, ο κ. Χατζηπαναγιώτου ανέφερε ότι αυτό είναι κατανοητό γεγονός, αν αναλογιστεί κάποιος ότι μέχρι τώρα η απόρριψη γινόταν ανεξέλεγκτα με μηδαμινό κόστος απόρριψης, χωρίς διαχείριση και σε ακατάλληλους χώρους όπως το Βατί και ο Κοτσιάτης.

Όπως είπε είναι κατανοητό ότι υπάρχουν οι τεχνικές λύσεις για τα διάφορα είδη αποβλήτων, σε αδειοδοτημένες μονάδες ιδιωτικού τομέα ή/και ΟΕΔΑ, όπως έχει ήδη επεξηγηθεί σε όλους τους ενδιαφερομένους εμπλεκόμενους, δηλαδή δημοτικές Αρχές, επαγγελματίες και πολίτες.

Μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων σε Λεμεσό και Λευκωσία

Στη Λεμεσό υπάρχουν τέσσερις ιδιωτικές μονάδες οι οποίες είναι έτοιμες να παραλάβουν είδη από τα στερεά απόβλητα όπως κλαδέματα, ογκώδη και ανάμεικτα. Στο Μοναγρούλι και στο Πεντάκωμο, ενώ προγραμματίζεται και μία στη Φασούλα. Και στη σύμβαση της ΟΕΔΑ Πεντακώμου υπάρχει πρόνοια στη σύμβαση όπως παραλαμβάνει και διαχειρίζεται ογκώδη. Αδειοδοτημένη μονάδα υπάρχει και στο Βασιλικό για ογκώδη, τα οποία αφού τεμαχιστούν, διαχειρίζονται ως εναλλακτικό καύσιμο.

Στη Λευκωσία από πλευράς μονάδων υπάρχουν τρεις αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις που παραλαμβάνουν κλαδέματα στο Μαρκί, στο Ακάκι και στο Δάλι. Υπάρχει και αδειοδοτημένος μεταφορέας ο οποίος τεμαχίζει σε χώρους επιλογής των δήμων όπου είναι μαζεμένα τα κλαδέματα ή και τα ογκώδη και τα μεταφέρει σε αδειοδοτημένες μονάδες.

Οι Δήμοι Λευκωσίας συμφώνησαν να διαχειριστούν τα κλαδέματα είτε ξεχωριστά είτε σε συνεργασία με τον Δήμο Λακατάμιας, ο οποίος έχει κατάλληλο χώρο και ενημέρωσε όλους τους δήμους.

Όσον αφορά στα ανάμεικτα στερεά απόβλητα, υπάρχουν δύο αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν ΑΕΚΚ στο Μιτσερό και στα Πυργά / Κόρνο, από τις οποίες η μια μόνο παραλαμβάνει σήμερα ανάμεικτα στερεά απόβλητα. Η άλλη παραλαμβάνει όλων των ειδών στερεά ανάμεικτα και σε SKIP.

Επιπλέον, τα όποια ανάμεικτα απόβλητα μαζεύονται από τους δήμους και αφορούν καθαρίσματα δρόμων με ειδικά αυτοκίνητα (σάρωθρα) δεν μπορούν να τύχουν διαχωρισμού ως στερεά απόβλητα. Αυτά μπορούν να αποτίθενται στην Κόσιη στα κύτταρα ενταφιασμού.

Πράσινα σημεία

Επαρχία Λευκωσίας