Στην Κύπρο η Επίτροπος Ψηφιακής Οικονομίας – Συνέντευξη στον «Φ»

 

Η κ. Γκάμπριελ έχει αναλάβει την θέση της Επιτρόπου της Ε.Ε. από τον Ιούλιο του 2017, ενώ διετέλεσε ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο με ευθύνη στα θέματα της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

 

Έχει σπουδάσει Βουλγαρική και Γαλλική Φιλολογία και Πολιτικές Επιστήμες, όπως και Διεθνείς Σχέσεις και Ευρωπαϊκή Πολιτική Ιστορία.

 

Η ψηφιακή ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, τα θέματα των ψευδών ειδήσεων και της ψηφιακής παραπληροφόρησης, των δικτύων 5ης γενιάς στην Ευρώπη, τα €19 εκατ. ευρωπαϊκής χρηματοδότησης που εξασφάλισε η Κύπρος για την ψηφιακή της ανάπτυξη, η επιδότηση 19 δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου για ανάπτυξη δωρεάν δικτύων Wi-fi αλλά και η καθυστέρηση της Κύπρου στην εφαρμογή κανόνων για καταπολέμηση του ψηφιακού γεωγραφικού αποκλεισμού είναι μόνο μερικά από τα θέματα που αναλύει, εξηγεί και τοποθετείται σαφώς η Ευρωπαία Επίτροπος.

 

Κυρία Γκάμπριελ, ποιος είναι ο σκοπός της επίσκεψής σας στην Κύπρο;
Είναι πάντα χαρά μου να επισκέπτομαι την Κύπρο. Ακόμη περισσότερο όταν έχω την ευκαιρία, όπως σε αυτό το ταξίδι, να δω από πρώτο χέρι πώς εφαρμόζετε την ψηφιακή ενιαία αγορά στην πράξη. Ο κύριος λόγος που είμαι στο νησί είναι να για συμμετάσχω σε μια διάσκεψη για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την καινοτομία στην Κύπρο.

 

Ανυπομονώ να ακούσω τις προσδοκίες της Κύπρου για το πώς προχωρά και τα οφέλη που περιμένει από τον ψηφιακό μετασχηματισμό μέχρι το 2030.

 

Θα παρουσιάσω επίσης τις φιλόδοξες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ψηφιακή εξέλιξη, στον επόμενο προϋπολογισμό της Ε.Ε. Προτείνουμε για πρώτη φορά ένα πρόγραμμα για την ψηφιακή Ευρώπη με επενδύσεις της τάξης των € 9,2 δισ. για την υποστήριξη των βασικών ψηφιακών τεχνολογιών.

 

Ελπίζω ότι μπορούμε να βασιστούμε στην υποστήριξη και της Κύπρου για την ψηφιακή ατζέντα όταν θα συζητείται ο επόμενος προϋπολογισμός της Ε.Ε. μεταξύ των κρατών-μελών.

 

 

Λοιπόν, δεν συμφωνώ με αυτή την εκτίμηση. Τα στατιστικά στοιχεία είναι εκεί για να υποστηρίξω τη θέση μου. Οι διεθνείς Δείκτες Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Ι-DESI) δείχνουν πως η Ε.Ε. είναι ανταγωνιστική σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες σε τομείς όπως η συνδεσιμότητα, το ανθρώπινο κεφάλαιο (ψηφιακές δεξιότητες), η χρήση του διαδικτύου από τους πολίτες, η ενσωμάτωση της τεχνολογίας και οι ψηφιακά προσφερόμενες δημόσιες υπηρεσίες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι πολλές χώρες της Ε.Ε. συγκρίνονται ευνοϊκά με άλλες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ ή οι ασιατικές χώρες.

 

Σχετικά με τη συνδεσιμότητα, για παράδειγμα -η οποία μετρά την ανάπτυξη της ευρυζωνικής υποδομής και την ποιότητά της- οι ηγετικές χώρες της Ε.Ε. βρίσκονται μπροστά από την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ, αν και εξακολουθούν να βρίσκονται πίσω από τη Νότια Κορέα.

 

Όταν πρόκειται για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη των πωλήσεων μέσω διαδικτύου, οι ηγετικές χώρες της Ε.Ε. βρίσκονται μπροστά σε όλες τις άλλες χώρες, σε άλλα μέρη του κόσμου.

 

Υπάρχει μια τάση να πιστεύουμε ότι η κυριαρχία ορισμένων τομέων της αγοράς από εταιρείες από τις ΗΠΑ ή την Ασία σημαίνει ότι αυτές οι περιοχές είναι πολύ πιο προχωρημένες από την Ε.Ε., αλλά αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

 

Η Ευρώπη έχει δημιουργήσει -και συνεχίζει να δημιουργεί- πολλές πρωτοπόρες σε παγκόσμιο επίπεδο ψηφιακές επιχειρήσεις. Και δημιουργεί συνεχώς νεοφυείς ψηφιακές επιχειρήσεις παγκοσμίου επιπέδου που παράγουν αξίες δισεκατομμυρίων δολαρίων. Κάποιες από αυτές είναι εξίσου γνωστά ονόματα όπως και οι ανταγωνιστές τους σε ΗΠΑ και Ασία.

Ένας από τους θεμελιώδεις πυλώνες της ψηφιακής ενιαίας αγοράς είναι και η υποστήριξη της καινοτομίας και του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που χρειάζονται οι ευρωπαϊκές εταιρείες για να διατηρήσουν τις ηγετικές θέσεις τους ανά τον κόσμο. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνάμεις μας για να καταστούμε πιο ανταγωνιστικοί, καθώς η οικονομία των δεδομένων γίνεται ολοένα και πιο σημαντική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης και ευημερίας.

 

Είμαστε σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση για να πετύχουμε ακριβώς αυτό τον στόχο. Είμαστε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε την ηγεσία μας στον ψηφιακό κόσμο και να εξοπλίσουμε τους πολίτες μας με τις σωστές δεξιότητες που θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε αυτό το αποτέλεσμα.

 

Μετά τη σημαντική επιτυχία προς όφελος των Ευρωπαίων πολιτών με τις χρεώσεις για την κινητή τηλεφωνία, κρίνετε ότι απαιτούνται τέτοια μέτρα και για ενιαία αγορά στο ίντερνετ ή ευρύτερα για ενιαία ψηφιακή αγορά; Ποια είναι τα μέτρα που πήρατε ή θα πάρετε για να εξελιχθεί η Ε.Ε. ως ενιαία αγορά, ιδιαίτερα σε σχέση με την εξασφάλιση για τους πολίτες υψηλών ταχυτήτων και προσιτών τιμών για γρήγορη πρόσβαση;  

 

Η κατάργηση των τελών περιαγωγής ήταν μια μεγάλη επιτυχία, με πραγματικά απτά οφέλη για τους καταναλωτές και ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τι προσπαθούμε να επιτύχουμε με τη δημιουργία μιας ψηφιακής ενιαίας αγοράς. Θα μπορούσατε επίσης να δείτε τους νέους κανόνες σχετικά με την κατάργηση των γεωγραφικών περιορισμών στο ηλεκτρονικό εμπόριο ή τη φορητότητα περιεχομένου ως ένα άλλο καλό παράδειγμα προς την ίδια κατεύθυνση.

 

Μία από τις βασικές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας τώρα είναι πράγματι να χρησιμοποιήσουμε τα οφέλη της ενιαίας αγοράς για να εξασφαλίσουμε ότι οι επιχειρήσεις και οι πολίτες θα μπορούν πάντα να επωφελούνται από τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως είναι τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G.

 

Ένας από τους τρόπους που προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό είναι να καταστήσουμε για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών πιο απλές τις διαδικασίες και πιο αποδοτικές τις επενδύσεις, ώστε να αναπτύξουν την υποδομή που χρειάζεται για να υποστηρίξει αυτές τις εξελίξεις. Για παράδειγμα, οι πρόσφατες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο έχουν βοηθήσει να μειωθεί το κόστος της ανάπτυξης υποδομών, επιτρέποντας την πρόσβαση των τηλεπικοινωνιακών παρόχων με προτεραιότητα στις υφιστάμενες αστικές υποδομές, όπως οι αγωγοί και οι πυλώνες. Δηλαδή, δεν υπάρχει ανάγκη για να σκάψει κάποιος πάροχος τους δρόμους για να περάσει ένα σωλήνα αν κάποιος το έχει κάνει ήδη αυτό. Έχουμε βελτιώσει επίσης τον τρόπο με τον οποίο οι ραδιοσυχνότητες  χρησιμοποιούνται από ψηφιακές υπηρεσίες, κάτι που διασφαλίζει ότι το περιβάλλον είναι κατάλληλο για την ανάπτυξη των δικτύων 5G.

 

Όμως, το να βεβαιωθούμε ότι το νομικό πλαίσιο είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας.  Οι φορείς σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να τυγχάνουν και οικονομικής στήριξης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την ανάπτυξη αυτών των μεγάλων υποδομών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ε.Ε. διαθέτει σε πολλές περιπτώσεις και χρηματοδοτήσεις.

 

Από τη χρηματοδότηση για την υποστήριξη ευρυζωνικών δικτύων, η Κύπρος παίρνει χρηματοδότηση € 19 εκατ. στο πλαίσιο των διευκολύνσεων του προγράμματος «Συνδέοντας την Ευρώπη», μέσω των οποίων χρηματοδοτεί μια πληθώρα ψηφιακών έργων, από την ηλεκτρονική υγεία μέχρι το ασφαλέστερο διαδίκτυο για τα παιδιά. Υπάρχει σαφής εστίαση στην παροχή κινήτρων και τη διευκόλυνση του έργου των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, αλλά οι τελικοί ευεργετηθέντες θα είναι φυσικά οι καταναλωτές, μέσω της βελτίωσης της πρόσβασής τους σε οικονομικά προσιτές υπηρεσίες επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης και πιο υψηλής ταχύτητας ευρυζωνικής πρόσβασης.

Είναι σε ισχύ για δεύτερο μήνα ο νέος Κανονισμός της Ε.Ε. με τον οποίο αίρονται οι μη βάσιμοι περιορισμοί σε γεωγραφική βάση, του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η Κύπρος, λόγω και του ότι βρίσκεται γεωγραφικά πιο μακριά από την κεντρική Ευρώπη, ήταν ένα από τα «θύματα» των αποκλεισμών αυτών. Βλέπετε ότι ξεκίνησε να αποδίδει το μέτρο αυτό;
Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «ναι». Οι πολίτες το ζήτησαν και η Ευρώπη το έχει δώσει, αλλά δεν σταματούμε εδώ. Είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα παραδείγματα για το πώς η ψηφιακή ενιαία αγορά διευκολύνει άμεσα τη ζωή των πολιτών. Είναι όμως ταυτόχρονα σημαντικό, τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τους κανόνες. Για παράδειγμα, μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, κάθε χώρα – μέλος της Ε.Ε. θα έπρεπε να έχει εφαρμόσει τα μέτρα που προβλέπονται από τους κανόνες για παραβάσεις από πλευράς εμπόρων και να συστήσουν τα αναγκαία σώματα, για την επιβολή των κανόνων και την παροχή βοήθειας στους καταναλωτές.

 

Όμως, κάποια κράτη – μέλη δεν τήρησαν αυτή τη σημαντική προθεσμία, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου. Αυτό σημαίνει ότι οι Κύπριοι καταναλωτές δεν επωφελούνται από ένα σύστημα προστασίας, που να διασφαλίσει ότι οι κανόνες ακολουθούνται σωστά. Για παράδειγμα, δεν έχουν πού να διαμαρτυρηθούν αν αντιμετωπίσουν αδικαιολόγητο πρόβλημα γεωγραφικού περιορισμού. Ως εκ τούτου, θα ενθαρρύνω τις κυπριακές Αρχές να προχωρήσουν γρήγορα σε αυτό το θέμα και να δώσουν στους καταναλωτές τους την προστασία που τους αξίζει. Εμείς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθούμε τη διαδικασία εφαρμογής.

Πριν μερικές μέρες ανακοινώθηκε ότι 19 δήμοι και κοινότητες της Κύπρου –από τις 105 που διεκδίκησαν– πήραν έγκριση για την επιχορήγηση του δωρεάν Wi-fi στο πλαίσιο του WiFi4EU. Σε κάποιες περιπτώσεις η επιχορήγηση αυτή έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από άλλες, αφού αφορά μικρές και απομονωμένες κοινότητες, με πολύ περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες, αλλά και με πολύ περιορισμένες λόγω υποδομών δυνατότητες σύνδεσης με το ίντερνετ. Το ίδιο και οι κάτοικοι τέτοιων περιοχών είναι κυρίως με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες. Οπότε η σύνδεση μέσω του WiFi4EU είναι σαν δώρο εξ ουρανού. Σκοπεύετε να συνεχίσετε και να διευρύνετε το WiFi4EU ή άλλα παρόμοια σχέδια;

 

Είμαι ευτυχής που βλέπω ότι 19 δήμοι και κοινότητες της Κύπρου έχουν εξασφαλίσει τα κουπόνια για να εγκαταστήσουν τα δωρεάν δημόσια Wi-Fi δίκτυα, στο πλαίσιο του πρώτου γύρου εφαρμογής του προγράμματος Wifi4EU.

 

Γνωρίζω ότι συνολικά από την Κύπρο οι διεκδικητές ήταν πολύ περισσότεροι και πως υπάρχουν τοπικές Αρχές που απογοητεύτηκαν αφού δεν επιλέγηκαν. Αλλά θα υπάρξουν ευκαιρίες αφού σχεδιάζουμε τρεις γύρους από τώρα και μέχρι το 2020. Οπότε προτρέπω όλους να διατηρήσουν το ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα Wifi4EU ώστε να είναι ενήμεροι.

Η Επιτροπή έχει εξασφαλίσει κονδύλι €120 εκατ. για την πρωτοβουλία αυτή σε ολόκληρη την Ε.Ε. Όπως προκύπτει όμως από το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε, δεν θα είναι αρκετό για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις από όλους τους δήμους και κοινότητες, είτε αυτό αφορά στην Κύπρο είτε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος.

 

Όμως υπάρχουν ακόμα πολλές δυνατότητες και επειδή το πρόγραμμα Wifi4EU έχει τη μορφή «ο πρώτος που ζητά εγκρίνεται πρώτος» είναι σημαντικό οι τοπικές Αρχές να έχουν έγνοια ώστε μόλις ανοίξει νέος γύρος εγκρίσεων να υποβάλουν το αίτημά τους.

 

Παράλληλα, με τη νέα δημοσιονομική περίοδο της Ε.Ε. που αρχίζει το 2021, εμείς θα προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν πρόσθετα κονδύλια διαθέσιμα για τους δήμους και τις κοινότητες, μέσω της πρωτοβουλίας Wifi4EU, για μετά το 2020.

 

Έχουμε βεβαίως προτείνει ότι το πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχιστεί και ελπίζω ότι θα εγκριθεί από τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα οποία θα λάβουν μαζί την τελική απόφαση για τον μελλοντικό προϋπολογισμό.

Κυρία Γκάμπριελ, ένα από τα πρώτα θέματα που ασχοληθήκατε έντονα με την ανάληψη καθηκόντων ως Επίτροπος ήταν και αυτό των ψευδών ειδήσεων και της κακόβουλης  παραπληροφόρησης μέσω ίντερνετ. Είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί όλους μας· μπορούμε να το περιορίσουμε ή γλυτώσουμε από τις επιπτώσεις του; 

 

Η ηλεκτρονική παραπληροφόρηση είναι ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα που χρειάζεται μια ολοκληρωμένη, συντονισμένη και αποφασιστική απάντηση. Καθώς οι ψευδείς ειδήσεις αυξάνονται τόσο σε όγκο όσο και σε πολυπλοκότητα, ο πρώτος κίνδυνος που διατρέχουμε αφορά στην υπονόμευση της ίδιας της Δημοκρατίας –είναι μια ανησυχητική παρατήρηση, δεδομένου μάλιστα ότι εισήλθαμε σε έτος εκλογών για την Ε.Ε.

 

Δεν υπάρχει μια λύση-«καλούπι», που να λύνει το θέμα, είναι όμως σημαντικό να είμαστε αποτελεσματικοί και περιεκτικοί στις δράσεις μας για να προστατεύσουμε τις αξίες μας. Γι’ αυτό προσπαθούμε να εντάξουμε στην προσπάθειά μας για χαρτογράφηση της μορφής του προβλήματος και στην ανάπτυξη απαντήσεων σε αυτό ένα ευρύ φάσμα οργανισμών, από διαδικτυακές πλατφόρμες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μέχρι την κοινωνία των πολιτών, ακαδημαϊκούς και εκπαιδευτικούς.

 

Ο καθένας μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για τη διάδοση της παραπληροφόρησης έχουν σαφώς ένα ρόλο να παίξουν και είμαι ευτυχής να πω ότι το σύνολο του κλάδου αντέδρασε θετικά στην πρόσκλησή μας για δράση.

 

Στο διαδίκτυο αναπτύχθηκε από την ίδια τη βιομηχανία ένας νέος κώδικας ορθών πρακτικών κατά της παραπληροφόρησης στις online πλατφόρμες και στον τομέα της διαφήμισης. Πολλοί από τους σημαντικότερους παγκόσμιους παίκτες, όπως το Facebook, το Google, το Twitter, συνεχίζουν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι καταναλωτές εφοδιάζονται επίσης με τα εργαλεία που χρειάζονται για να διαχωρίσουν την πραγματικότητα από τη μυθοπλασία, με μια ισχυρή ώθηση για τη βελτίωση της εκπαίδευσής τους στην αντίληψη των Μέσων και της ποιοτικής δημοσιογραφίας.

 

Υποστηρίζουμε κινήσεις με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του περιεχομένου στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα μέσω της ανάπτυξης ενός ευρωπαϊκού δικτύου ελεγκτών πραγματικών περιστατικών. Η παραπληροφόρηση έχει αναμφίβολα τη δυνατότητα να υπονομεύσει τη δημοκρατία μας, αλλά έχουμε τουλάχιστον τις δομές και τα εργαλεία για τη μετωπική αντιμετώπιση του προβλήματος.