Σ.Αγγελίδης: Η συνεργασία με ΗΠΑ έχει στρατηγικό ορίζοντα

 

Τονίζει ωστόσο ότι η ατζέντα αυτή εξυπηρετεί το στόχο της επίτευξης και διατήρηση της σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

 

Ξεκαθαρίζει επίσης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσα από τις ενέργειες της έχει διασφαλίσει την αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της για συνέχιση του ενεργειακού της προγράμματος, τονίζοντας σε αυτό το πλαίσιο και τη συνεργασία με χώρες της περιοχής.

 

 

Δηλώνει ακόμα ότι η συμμετοχή των ΗΠΑ στην τριμερή συνεργασία με Ελλάδα και Ισραήλ ήταν επιβεβλημένη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αποκλείει τον οποιονδήποτε.

 

Τονίζει ακόμα ότι οι διευκολύνσεις προς φίλιες χώρες θα συνεχιστούν, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτές και τη Ρωσία, υποδεικνύοντας τον κυρίαρχο ρόλο που έχει να διαδραματίσει η Κύπρος στην περιοχή.

 

 

Στην αναφορά της Ρωσίας για στρατιωτικοποίηση της Κύπρου, η άμεση αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να επαναλάβει τη θέση της ότι η Κύπρος υποστηρίζει την άμεση απομάκρυνση όλων των στρατευμάτων και την εξεύρεση μιας λύσης στo πλαίσιο που τέθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη για μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία όπου θα διαφυλάσσονται οι βασικές ελευθερίες της μιας ιθαγένειας, μιας οντότητας, μιας διεθνούς προσωπικότητας, απαλλαγμένης από αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων.

 

Από την άλλη, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι η γεωπολιτική μας θέση σε συνδυασμό με τη δημοκρατία και τη σταθερότητα που υπάρχει στη χώρα μας, ευνοούν να διατηρούμε συνεργασίες με τρίτες χώρες με μοναδικό στόχο την εδραίωση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

 

Ως εκ τούτου, οι διευκολύνσεις που παραχωρούμε σε φίλιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας, εδραιώνουν τον κυρίαρχο ρόλο που θα πρέπει να παίζουμε στην περιοχή μας. Δεν σας κρύβω ότι μέλημά μου είναι η περαιτέρω εμβάθυνση των συνεργασιών που αφορούν την ασφάλεια και την άμυνά μας.

 

 

Η συνεργασία που έχουμε με τη Ρωσία και αφορά στη συντήρηση και αγορά ανταλλακτικών για τα οπλικά μας συστήματα, δεν επηρεάζεται και ούτε θα πρέπει να επηρεάζεται από όποιες άλλες συνεργασίες, τις οποίες έχουμε. Η αγορά οπλικών συστημάτων εντάσσεται στο πλαίσιο εμπορικών πράξεων και θα πρέπει να διέπεται από υγιή ανταγωνισμό.

 

Αυτό που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δεν είναι η αντίδραση της Ρωσίας, με την οποία διατηρούμε διαχρονικά αρμονικές σχέσεις, αλλά οι διαδικασίες που υπάρχουν στη διεθνή κοινότητα και αφορούν κυρώσεις σε ρωσικές εταιρείες. Μας απασχολεί αυτό το δεδομένο και είμαστε σε συνεχή επαφή με άλλες υπηρεσίες της Δημοκρατίας με σκοπό να βρεθεί λύση.

 

Στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, αλλά και λόγω της παρουσίας του αμερικανικού γεωτρύπανου στην περιοχή, έγινε οποιαδήποτε συζήτηση συνεργασίας σε στρατιωτικό επίπεδο;
Η συνεργασία μας με τις ΗΠΑ στους τομείς Ασφάλειας και Άμυνας έχει στρατηγικό ορίζοντα και διεξάγεται στο πλαίσιο μιας θετικής ατζέντας η οποία δεν στρέφεται εναντίον κανενός. Αντίθετα, η ατζέντα αυτή εξυπηρετεί τον στόχο στον οποίο αναφέρθηκα πιο πάνω, δηλαδή την επίτευξη και διατήρηση της σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

 

Μόλις πρόσφατα ο κ. Χριστοδουλίδης υπέγραψε δήλωση προθέσεων με τον ομόλογο του των ΗΠΑ, που στην ουσία κωδικοποιεί για πρώτη φορά την υφιστάμενη διμερή μας συνεργασία, αποσκοπώντας σε περαιτέρω εμβάθυνσή της σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας. Επίσης, σύντομα ολοκληρώνεται η διαδικασία αποστολής εκ μέρους του ΥΠΑΜ, Ακόλουθου Άμυνας στην Ουάσινγκτον.

 

Το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε είναι ότι αξιοποιούμε όλους αυτούς τους παράγοντες που θα διασφαλίσουν στο τέλος της ημέρας τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Σημειώνω επίσης, ότι δεν θα πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και πρέπει να έχουμε αποφασιστικότητα στη λήψη αποφάσεων. Η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της ΕΕ και αυτό από μόνο του εξυπακούει στενή συνεργασία με τη Δύση.

 

Δεν θέλω να κρύβομαι πίσω από το δάκτυλο μου. Η τριμερής συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ είναι σε τέτοιο επίπεδο που δικαιολογεί και επιβάλλει διεύρυνσή της με τις ΗΠΑ. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι περιοχή όπου χρειάζεται να επικρατήσει η ασφάλεια και η σταθερότητα για την ευημερία των λαών της περιοχής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι της Κύπρου.

 

Τέλος, επαναλαμβάνω ότι συνεργασία με τις ΗΠΑ δεν αποκλείει κανένα και το μήνυμα που δίδουμε, όπως και με τις λοιπές συνεργασίες, είναι ένα μήνυμα ενότητας με όλες τις χώρες που σέβονται η μία τα κυριαρχικά δικαιώματα της άλλης.

 

 

Το Υπουργείο Άμυνας δεν έχει ούτε πρέπει να έχει τον κυρίαρχο ρόλο στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο λόγος είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να στρατιωτικοποιήσουμε αυτό το πρόγραμμα, η επιτυχία του οποίου θα έχει ευεργετικά οφέλη για το λαό μας. Το βέβαιο όμως είναι ότι είμαστε σε πολύ στενή επικοινωνία με τα αρμόδια Υπουργεία και μαζί συλλογικά και συντονισμένα ενεργούμε με σκοπό τη διασφάλιση της ομαλής και απρόσκοπτης συνέχισης του ενεργειακού μας προγράμματος. Τόσο οι συνεργασίες με γειτονικές χώρες που διατηρούν κοινά συμφέροντα όσο και η αναβάθμιση των μέσων μας που έχουν δυνατότητα να ασκούν έλεγχο στην ΑΟΖ μας, συμβάλλουν στο θέμα της ασφάλειας των ενεργειακών μας σχεδιασμών. Αυτή είναι η βασική υποχρέωση του ΥΠΑΜ και όλες μας οι ενέργειες κατευθύνονται προς αυτή τη κατεύθυνση.
 
Θα μπορεί η Κύπρος να αναπτύξει μηχανισμούς διασφάλισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της; Οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται στην κυπριακή ΑΟΖ…

 

Οι προκλήσεις συνεχίζονται χωρίς όμως να επηρεάζεται το ενεργειακό μας πρόγραμμα. Το πετύχαμε αυτό διότι διατηρήσαμε και διατηρούμε μια στάση χαμηλών τόνων, σύνεσης και συντονισμού χωρίς τυμπανοκρουσίες. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εφησυχάσουμε και με μεθοδικότητα, χωρίς μεγάλα λόγια, να κατευθυνόμαστε προς τον στόχο μας. Το ΥΠΑΜ και γενικότερα η κυβέρνηση έχει αναπτύξει μηχανισμούς διασφάλισης των κυρίαρχων δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίες οι αναφορές από Θεσμούς της ΕΕ καθώς επίσης και τρίτες χώρες που διακηρύττουν με κάθε ευκαιρία την αναγνώριση των κυρίαρχων δικαιωμάτων μας όσον αφορά την εκμετάλλευση των πόρων εντός της ΑΟΖ μας.
 
Πληροφορίες κάνουν λόγο για δημιουργία τουρκικής βάσης στο Τρίκωμο. Σας απασχολεί το θέμα; Το έχετε διερευνήσει;

 

Κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας διάφορες πληροφορίες, είτε για ναυτική βάση είτε για αεροπορική βάση από πλευράς Τουρκίας. Τις αξιολογούμε και αναλόγως προχωρούμε σε σχετικές ενέργειες και διαβήματα εκεί και όπου πρέπει, πάντοτε όμως με μεθοδικότητα και συγκράτηση.
 
Πώς προχωρεί η αναδιάρθρωση της Εθνικής Φρουράς, σε σχέση και με τις αλλαγές στο σύστημα εφεδρείας;

 

Η εφεδρεία, μας απασχόλησε από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων μου και πιστεύω ότι οι αποφάσεις που λάβαμε και θα εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο 2019 αναβάθμισαν την ΕΦ σε αυτόν τον νευραλγικό τομέα. Σεβαστήκαμε τον έφεδρο και ταυτόχρονα διασφαλίζουμε ότι οι έφεδροι μας είναι σε πλήρη ετοιμότητα να εκτελέσουν την αποστολή τους εάν απαιτηθεί.
 
Μελετούμε και άλλες εισηγήσεις έτσι ώστε σύντομα να πάρουμε αποφάσεις και σε άλλους τομείς, όπως αξιολόγηση των στελεχών, αλλαγή των διαδικασιών και της νοοτροπίας, συγχώνευση τμημάτων και διευθύνσεων υπουργείου και ΓΕΕΦ, αποφυγή γραφειοκρατίας. Στην ουσία αναγνωρίζουμε τους τομείς που έχουν πρόβλημα, αξιολογούμε μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος, εκδηλώνοντας τις απαραίτητες ενέργειες. Δεν κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί και αυτό από μόνο του δημιουργεί την προοπτική για περαιτέρω αναβάθμιση της ΕΦ.
 
Ποιοι οι σχεδιασμοί για το εξοπλιστικό πρόγραμμα της ΕΦ;

 

Καταφέραμε ως ΥΠΑΜ να λάβουμε για το 2018 επιπρόσθετο ποσό της τάξεως των €45 εκατ. που αφορά εξολοκλήρου σε εξοπλιστικά προγράμματα. Το πετύχαμε αυτό αφού παρουσιάσαμε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό θέτοντας προτεραιότητες. Είμαι αισιόδοξος ότι θα πετύχουμε την ολική εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδιασμού εάν συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο και επαγγελματισμό. Τονίζω επίσης ότι τα οπλικά μας συστήματα θα πρέπει να έχουν την προέλευση τους από χώρες που διατηρούμε συμφωνίες στρατηγικής σημασίας. Με αυτό τον τρόπο, έμπρακτα ανταποδίδεις στους εταίρους και αποδεικνύεις την αξιοπιστία σου ως χώρα. 
 
Πρόσφατα βρεθήκατε στην Αίγυπτο σε έκθεση στρατιωτικού υλικού. Προηγήθηκε και η άσκηση «ΜΕΔΟΥΣΑ»… Η συνεργασία με την Αίγυπτο προχωρεί και σε στρατιωτικό επίπεδο;

 

Η πολιτική που ακολουθούμε ως Κυβέρνηση με την ανάπτυξη διμερών και τριμερών συνεργασιών με γειτονικές χώρες αποδίδει καρπούς. Η τελευταία επίσκεψη μου στην Αίγυπτο απέδειξε τόσο την εκτίμηση και σεβασμό που υπάρχει αλλά και την έγνοια που αφορά στη διασφάλιση από κοινού των συμφερόντων των δύο κρατών επί του πλούτου στις αντίστοιχες ΑΟΖ.
 
Η πρόσφατη συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου που υπέγραψε ο κ. Λακκοτρύπης και αφορά στο ενεργειακό μας πρόγραμμα όπως και η δήλωση μετά την τριμερή συνάντηση των αρχηγών κρατών Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου, που μεταξύ άλλων γινόταν ρητή αναφορά στην ενεργειακή ασφάλεια δεν είναι τυχαίες ενέργειες.
 
Η φυσική συνέχεια αυτής της συνεργασίας είναι και η ενίσχυση της συνεργασίας σε στρατιωτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο κοινών ασκήσεων, τα στελέχη μας εμπλουτίζουν τις γνώσεις και εμπειρίες τους, εξοικειώνονται σε διαφορετικές συνθήκες, αντιμετωπίζουν στην πράξη καταστάσεις που μέχρι σήμερα μόνο σε θεωρητικό επίπεδο τις αντιμετώπιζαν. Όλα αυτά αναβαθμίζουν την ικανότητα των στελεχών μας και εξυψώνουν το ηθικό τους.
 
Στην έκθεση αμυντικής βιομηχανίας στην Αίγυπτο η συμμετοχή μεγάλων χωρών ήταν εμφανής και επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον τους γενικότερα για τη Μέση Ανατολή αλλά και την εμπιστοσύνη που επιδεικνύουν στη πρόσφατη πολιτική της Αιγύπτου για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και παράνομης μετανάστευσης. 
 
Κοινή άσκηση πραγματοποιήθηκε και με το Ισραήλ. Ποιά η σημασία αυτών των στρατιωτικών ασκήσεων; Αναβαθμίζεται ο ρόλος της Κύπρου μέσα από αυτές τις συνεργασίες;

 

 

Με το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια έχουμε πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό ασκήσεων με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού μέσων και προσωπικού. Η εμπιστοσύνη που δημιουργήθηκε μεταξύ των δυο χωρών σε στρατιωτικό επίπεδο είναι άνευ προηγουμένου και υποχρέωση μας είναι να διατηρήσουμε αυτή τη δυναμική.
 
Η αξιοπιστία και το επίπεδο της στρατιωτικής ικανότητας του Ισραήλ είναι αποδεδειγμένη και η συνεχής ενίσχυση των σχέσεων μας με κοινές ασκήσεις και εκπαιδεύσεις μόνο θετικά προσδίδει στην ικανότητα της Εθνικής μας Φρουράς.
 
Με αυτές τις ασκήσεις στέλνουμε ένα ηχηρό μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση, ότι οι χώρες της Αν. Μεσογείου ενδιαφέρονται και νοιάζονται για την ενότητα, ειρήνη, σταθερότητα και ανάπτυξη της περιοχής μας και ότι μαζί είμαστε πιο δυνατοί από ποτέ.
 
Αναφορικά με την Κύπρο μας, προφανώς προκύπτει ότι ενισχύεται ο ρόλος της σε σχέση με την περιοχή αλλά και στη διεθνή σκακιέρα της πολιτικής. Αναγνωρίζουν τον βαρυσήμαντο ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος ως χώρα της ΕΕ και ταυτόχρονα, χώρα σταθερότητας και με αξίες στην Αν. Μεσόγειο. Η Κύπρος βασικά είναι ο συνδετικός κρίκος της ΕΕ και της Δύσης με τη Μέση Ανατολή και ως τέτοια μας αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες. Με σοβαρά επιχειρήματα και αξιοπιστία πετυχαίνουμε να μεταδώσουμε τα ορθά μηνύματα για το τι συμβαίνει στην περιοχή μας και που βέβαια απασχολεί τους Ευρωπαίους εταίρους μας τόσο στο θέμα ασφάλειας αλλά και γενικότερα στην ανάπτυξη και επένδυση στην περιοχή.
 
Συμμετείχατε πρόσφατα στη Σύνοδο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πώς προχωρά το θέμα της PESCO;

 

Η Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία ή αλλιώς PESCO αλλά και όλες οι αποφάσεις και ενέργειες που στρέφονται γύρω από το θέμα της Κοινής Πολιτικής για Άμυνα και Ασφάλεια ενισχύουν τον ρόλο της ΕΕ στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, αποσκοπώντας μεταξύ άλλων στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, στόχος υψίστης σημασίας για την Κύπρο.
 
Κανείς δεν περίμενε να υπήρχε τέτοια ραγδαία εξέλιξη στα προγράμματα της PESCO που αποσκοπούν στην ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, τη βελτίωση της συνεργασίας, την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας, την αναβάθμιση της ικανότητας και επιχειρησιακής ετοιμότητας των κρατών μελών και κατ’ επέκταση της ΕΕ. Μην ξεχνούμε όμως ότι όλα αυτά εξυπακούουν εκτός από θέληση, πολλές υποχρεώσεις από τη δική μας πλευρά. Η κυβέρνηση έχει θέσει στόχους για αξιοπρεπή και ουσιαστική συμμετοχή σε αυτή τη συνεργασία και υλοποιούμε τις αποφάσεις μας με συνέπεια.
 
Κατά τη Σύνοδο, συζητήθηκε και το θέμα συμμετοχής τρίτων χωρών… Εξηγήσατε ότι αυτές πρέπει να πληρούν κάποια κριτήρια. Ποια ήταν η αντίδραση των υπόλοιπων μελών; Μπορεί η Τουρκία να συμμετάσχει σε δραστηριότητες της PESCO;

 

Μεγάλη συζήτηση γίνεται γύρω από το θέμα της συμμετοχής τρίτων χωρών σε προγράμματα της PESCO. Η θέση μας είναι ότι η συμμετοχή τρίτων χωρών θα επιτρέπεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις και νοουμένου ότι θα προσθέσει αξία αυτή η συμμετοχή. Επιπρόσθετα θα πρέπει να ικανοποιούνται κριτήρια όπως ο σεβασμός στις Ευρωπαϊκές Αρχές και Αξίες, η σύναψη συμφωνίας ασφάλειας πληροφοριών με την ΕΕ και βέβαια να υπάρχουν σχέσεις καλής γειτονίας.
 
Είναι γεγονός ότι υπάρχουν και θέσεις που προσπερνούν αυτές τις βασικές αρχές, αλλά η πλειοψηφία υιοθετεί τις θέσεις μας, στοιχείο που μας ικανοποιεί. Θα ήταν ευχής έργο, η Τουρκία να μπορούσε να ικανοποιεί αυτά τα κριτήρια και να συμμετείχε. Σας διαβεβαιώνω ότι, όταν φτάσουμε ως ΕΕ σε εκείνο το επίπεδο συνεργασίας με την Τουρκία τότε θα σημαίνει ότι πολλά άλλαξαν προς το θετικό και σε άλλα θέματα που απασχολούν τις διμερείς μας σχέσεις με την Τουρκία.
 
Η Κύπρος συμμετέχει σε 3 νέα προγράμματα της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO). Ποια είναι αυτά και τι σημαίνει αυτό;

 

Η Κύπρος συμμετέχει στα ακόλουθα 3 νέα προγράμματα της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO), τα οποία εγκρίθηκαν τον Νοέμβριο 2018 από το Συμβούλιο της ΕΕ:
 
● Ευρωπαϊκό πυραυλικό σύστημα μάχης εκτός οπτικής γραμμής (EU Beyond the Line of Sight (BLOS) land Battlefield Missile System), το οποίο αφορά στην ανάπτυξη νέας γενιάς ευρωπαϊκού πυραυλικού συστήματος μάχης μεσαίου βεληνεκούς πέραν του ορίζοντα.
● Ευρωπαϊκή Διακλαδική Σχολή Πληροφοριών (Joint EU Intelligence School), που έχει στόχο την εκπαίδευση και επιμόρφωση του προσωπικού (Στρατιωτικού και μη) της ΕΕ στους κλάδους των πληροφοριών σε συνεργασία των Υπηρεσιών Πληροφοριών και Ασφαλείας των κρατών μελών και της ΕΕ καθώς επίσης και των Κέντρων Αριστείας του ΝΑΤΟ.
● Ενιαίος – Μεταφερόμενος Σταθμός Διοίκησης και Ελέγχου (One Deployable SOF Tactical C2 Command Post (CP) – for Small Joint Operations(SOCC)) με σκοπό  την ανάπτυξη και λειτουργία μεταφερόμενου σταθμού Διοίκησης και Ελέγχου Διακλαδικών – Ειδικών Επιχειρήσεων μικρής κλίμακας.
 
Συζητήθηκε καθόλου το θέμα αξιοποίησης κυπριακών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της PESCO;
Στα Προγράμματα της Στρατιωτικής Κινητικότητας και «logistics hub», επιχειρούμε να διαδραματίσουμε σημαντικό ρόλο εκμεταλλευόμενοι και τη γεωγραφική μας θέση. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι υποδομές μας στις δύο βάσεις (ναυτική και αεροπορική), με κατάλληλο σχεδιασμό και προγραμματισμό μπορούν να αναπτυχθούν ώστε η χρήση τους, πέραν από την εθνική, μπορεί να εξελιχθεί και σε ευρωπαϊκή.
 
Με τέτοια αναβάθμιση, δίνεται νέα δυναμική και στην ουσία θα εξαργυρώσουμε την αφοσίωση μας στις αρχές και αξίες της ΕΕ και στον πυλώνα σταθερότητας που κατέχουμε ως χώρα στο Ανατολικότερο σημείο της Ευρώπης. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια, ισχυρές συνεργασίες με κράτη-μέλη που έχουν ηγετικό ρόλο στην ΕΕ όπως Γαλλία και Γερμανία και βασικά δεν είναι τυχαίο το ρητό «τα αγαθά κόποις κτώνται». Υπάρχει αφοσίωση και προγραμματισμός από πλευράς μας ώστε να αξιοποιήσουμε τις υποδομές και εγκαταστάσεις μας στον τομέα αυτόν.