Για το ΑΚΕΛ η διχοτόμηση είναι πάρα πολύ κοντά. Κακίζει τον Πρόεδρο για πολλά. Για κάκιστους χειρισμούς στο Κυπριακό, κυρίως για το αδιέξοδο. Είναι κάθετο όσον αφορά την πρόσφατη προεδρική πρόταση για αποκεντρωμένες εξουσίες ότι θα δώσει την ευκαιρία στην τουρκική πλευρά να ξεφύγει από τη γραμμή για λύση ομοσπονδίας. Ο Χρίστος Χριστοφίδης, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος της Αριστεράς, υπογραμμίζει πως ο κ. Αναστασιάδης επιλέγει να ανοίξει θέματα τα οποία εκτρέπουν τη διαδικασία. Απαντά ότι η θέση του για «χαλαρή» Ομοσπονδία δεν επιλύει κανένα από τα κεφαλαιώδη ζητήματα τα οποία παραμένουν στις συνομιλίες. Ούτε το θέμα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας. Ούτε το θέμα της εκτελεστικής εξουσίας. Ούτε το θέμα της ισότιμης μεταχείρισης Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων. Το ΑΚΕΛ προειδοποιεί ότι σύντομα δίπλα μας δεν θα υπάρχει το ψευδοκράτος αλλά οικονομικά, πολιτισμικά, κοινωνικά και θρησκευτικά μια άλλη Τουρκία. Κι αυτό πρέπει να προβληματίσει όπως και τις δυνάμεις διεθνώς γιατί σημαίνει έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου από την Άγκυρα. 

-Τι κάνει το ΑΚΕΛ να πασκίζει τόσο πολύ να δείχνει πως διαφωνεί με τους χειρισμούς του Προέδρου στο Κυπριακό; 
-Βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση. Αυτό δεν είναι εκτίμηση μόνο του ΑΚΕΛ αλλά όλων των πολιτικών δυνάμεων περιλαμβανομένης της ηγεσίας του Συναγερμού, η οποία μάλιστα αναφέρεται σε επερχόμενο «τσουνάμι». Είναι αλήθεια ότι διαχρονικά καθοριστικό ρόλο σε αυτή την πορεία διαδραμάτισε η τουρκική στάση και η ανοχή που ο διεθνής παράγοντας επέδειξε απέναντι στην τουρκική αδιαλλαξία. Τα τελευταία όμως κυρίως δύο χρόνια, τραγικοί χειρισμοί του κυρίου Αναστασιάδη διευκόλυναν την Τουρκία και βοήθησαν να φτάσουμε στο πάρα κάτι της οριστικής διχοτόμησης. Απίστευτες παλινωδίες από το Μοντ Πελεράν το φθινόπωρο του 2016, οβιδιακές μεταμορφώσεις, κακή διαπραγμάτευση στις κρίσιμες καμπές, οδήγησαν στην απενοχοποίηση της Τουρκίας, η οποία αλωνίζει ανενόχλητη και εμβαθύνει την κατοχή και τη διχοτόμηση. Μερικά παραδείγματα αυτής της τραγικής πορείας: Η αποδοχή χωρίς να γνωρίζει κανένας της πενταμελούς διάσκεψης. Η οποία έγινε εντελώς απροετοίμαστα, τον Γενάρη του 2017. Για τρεις μήνες η αστεία συζήτηση γύρω από το «ενωτικό δημοψήφισμα» στα σχολεία και η διακοπή των συνομιλιών. Οι προϋποθέσεις που έθεσε για μια νέα διαδικασία και μετά η απαίτηση για το έγγραφο Άιντα για τις εγγυήσεις, το οποίο μετά εμείς καταγγείλαμε. Αφήσαμε να περάσει αναξιοποίητο το έγγραφο Γκουτέρες, που σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, μας απάλλασσε από τις τουρκικές εγγυήσεις και το μονομερές δικαίωμα επέμβασης της Τουρκίας. Τελευταίο παράδειγμα είναι η θέση για «αποκεντρωμένη» ή «χαλαρή» ομοσπονδία, σε μια χρονική στιγμή που καλούμαστε να απαντήσουμε αν αποδεχόμαστε συνέχιση των συνομιλιών στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες. 

-Ποια είναι η αξιολόγηση του τοπίου που κάνετε; 
-Τα πράγματα δεν πάνε καλά. Όπως πριν δύο χρόνια είχα πει, ο κ. Αναστασιάδης τείνει, ηθελημένα ή άθελα, αυτό δεν επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα, να γίνει ο Πρόεδρος της διχοτόμησης. Η διχοτόμηση θα είναι καταστροφή για τον τόπο. Θα είναι η υλοποίηση των τουρκικών σχεδιασμών του 1974. Και ως τέτοια πρέπει να αποτραπεί με μια σωστή λύση, στη βάση αρχών. 

-Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί το ΑΚΕΛ παρουσιαζόταν αναφανδόν υπέρ των προεδρικών χειρισμών πριν από την Ελβετία και τώρα κάνει στροφή 180 μοιρών; 
-Από τον Νιόβρη του 2016 το ΑΚΕΛ εξέφρασε έντονες διαφωνίες με χειρισμούς του κ. Αναστασιάδη. Διαφωνήσαμε με τον χειρισμό στο Μοντ Πελεράν, με τη μη συμπερίληψη των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας στη Διάσκεψη για την Κύπρο, με τον τραγελαφικό χειρισμό του ζητήματος του «ενωτικού δημοψηφίσματος» στα σχολεία. Διαφωνήσαμε με τη διαπραγματευτική προσέγγιση Αναστασιάδη στο Κραν Μοντάνα. Τον τελευταίο χρόνο διαφωνούμε με την παρελκυστική τακτική Αναστασιάδη και την αδυναμία του να αποδεχτεί αυτό το οποίο λέγει ο κ. Γκουτέρες: συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν, στη βάση του πλαισίου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Αυτού του πλαισίου που ο κ. Αναστασιάδης «διαφήμιζε» ότι οδηγεί σε «κανονικό κράτος» και μας απαλλάσσει από τις εγγυήσεις της Τουρκίας. Το ερώτημα ήταν τότε κατά πόσο το ΑΚΕΛ θα τασσόταν υπέρ ή ενάντια της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Σίγουρα δεν μπορούσε να καλέσει τον κ. Αναστασιάδη να τερματίσει τη διαδικασία, με όλη την ευθύνη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο να πέφτει στη δική μας πλευρά. Δεν στηρίξαμε Αναστασιάδη. Στηρίξαμε τη διαπραγματευτική διαδικασία. Αν κάτι τέτοιο πέρασε προς τα έξω, αυτό είναι μεγάλο λάθος. Και πρέπει να μας προβληματίσει. 

-Δίνεται η εντύπωση πως το ΑΚΕΛ πιέζει τον Πρόεδρο να κάνει βήματα μπροστά χωρίς διασφαλίσεις. Τι απαντάτε; Δεν θεωρείτε σημαντικά στοιχεία την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση του κατοχικού στρατού; 
-Είναι τουλάχιστον πρόκληση ο κ. Αναστασιάδης και το κυβερνών κόμμα να κατηγορούν το ΑΚΕΛ περίπου για «ενδοτισμό». Άλλοι είναι που ξεπέρασαν τα όρια ασφαλείας της πλευράς μας κατά καιρούς στο Κυπριακό. Η κατάργηση των εγγυήσεων και η αποχώρηση του κατοχικού στρατού δεν είναι απλώς σημαντικά για το ΑΚΕΛ. Είναι προϋπόθεση για να αποδεχτεί τη λύση. Παραμονή των Εγγυήσεων και παραμονή στρατευμάτων αποδέχτηκε ο κύριος Αναστασιάδης επίσημα το 2004 υποστηρίζοντας το Σχέδιο Ανάν. Στο Κραν Μοντάνα είχε ενώπιόν του το έγγραφο Γκουτέρες το οποίο πρότεινε ένα νέο σύστημα ασφάλειας χωρίς εγγυήσεις, και δεν το συζήτησε καν γιατί όπως είπε, «υπήρχε ένταση στην αίθουσα». Αυτό είναι που λέμε «κακή διαπραγμάτευση». 

-Μήπως από το κάδρο αφήνετε έξω την Τουρκία από την οποία βασικά εξαρτάται η επίτευξη προόδου; 
-Σε όλες τις αποφάσεις του ΑΚΕΛ καταδεικνύεται πρώτιστα η ευθύνη της κατοχικής Τουρκίας. Να το επαναλαμβάνουμε, όμως, μόνο αυτό, δεν αρκεί. Το κρίσιμο ερώτημα είναι το τι εμείς κάνουμε. Σε αυτό μπορούμε να έχουμε λόγο, το τι κάνει η Τουρκία δεν μπορούμε να το καθορίσουμε εμείς. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις διατυπώνουν τη θέση τους για το ποιοι πρέπει να είναι οι χειρισμοί της δικής μας πλευράς, ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο. Ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν υπήρξε λύση όλα αυτά τα χρόνια είναι η Τουρκία. 

-Έντονη είναι η αντίδραση του ΑΚΕΛ στην ιδέα Αναστασιάδη για πιο «αποκεντρωμένη» Ομοσπονδία. Τι σας ανησυχεί;
-Σε μια περίοδο που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ανέμενε μια σαφή απάντηση για το αν θα συνεχιστούν οι συνομιλίες στη βάση των συγκλίσεων και του «πλαισίου Γκουτέρες», ο κ. Αναστασιάδης επιλέγει να ανοίξει θέματα τα οποία εκτρέπουν τη διαδικασία. Και αν ο κ. Αναστασιάδης έχει δικαίωμα σε έναν νέο διάλογο να εγείρει νέα ζητήματα με καινούργιες προσεγγίσεις, να είστε σίγουροι ότι αυτό θα πράξει και η άλλη πλευρά. Δεύτερο η θέση Αναστασιάδη για «χαλαρή» Ομοσπονδία δεν επιλύει κανένα από τα κεφαλαιώδη ζητήματα τα οποία παραμένουν στις συνομιλίες. Δεν επιλύει το θέμα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας. Δεν επιλύει το θέμα της εκτελεστικής εξουσίας. Δεν επιλύει το θέμα της ισότιμης μεταχείρισης Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων. Ο κ. Αναστασιάδης δεν εξήγησε τι επακριβώς σημαίνει αυτό το οποίο προτείνει, ποιες αρμοδιότητες δηλαδή θέλει να φύγουν από την κεντρική Κυβέρνηση, ιδιαίτερα μάλιστα μετά που ο ίδιος έχει αποδεχτεί το κατάλοιπο εξουσίας να είναι στις δύο ομόσπονδες πολιτείες. Τέλος, πιστεύω έντονα ότι μια αδύναμη κεντρική κυβέρνηση χωρίς ουσιαστικές εξουσίες και μια διεθνή εκπροσώπηση στο εξωτερικό του ομόσπονδου κράτους δεν θα δημιουργήσει τις προοπτικές συνεχούς συνεργασίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και δεν θα δημιουργήσει τους απαραίτητους συνεκτικούς δεσμούς ανάμεσα στον λαό για να στηρίξουμε όλοι μαζί την ιδέα της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας. 

-Πληροφορίες σάς φέρουν να είστε από τα στελέχη που κρατούσαν μια κάπως διαφορετική στάση εντός του κόμματος. Νιώθετε δικαιωμένος;
-Δεν πρόκειται να εμπλακώ σε δημόσια συζήτηση για τα εσωκομματικά. Στο ΑΚΕΛ έχουμε τη χαρά και την τιμή να συζητούμε ελεύθερα και δημιουργικά. Προϋπόθεση είναι να μην υπάρχουν διαρροές για να αισθάνεται ο καθένας ελεύθερα και να μην γίνονται και διαστρεβλώσεις. Εν πάση περιπτώσει, επί των βασικών στόχων, επιδιώξεων και αρχών δεν έχω αντιληφθεί να υπάρχει οποιαδήποτε διαφωνία ή για το Κυπριακό ή για άλλο σοβαρό θέμα, στο ΑΚΕΛ.

-Έχετε συνεχή επαφή με τους Τουρκοκυπρίους. Τι μηνύματα εισπράττετε; Ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση που βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση λόγω της κατρακύλας της λίρας; 
-Η εφημερίδα σας φιλοξένησε την περασμένη εβδομάδα μια συνέντευξη της Ντογούς Ντεριά. Μιας Τουρκοκύπριας ακτιβίστριας, η οποία έχει τολμήσει να πει και να κάνει πράγματα που ενόχλησαν πάρα πολύ το καθεστώς στα κατεχόμενα. Το μήνυμά της ήταν ξεκάθαρο: σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει τουρκοκυπριακή κοινότητα για να συνομιλήσουμε και να συνεργαστούμε στα κατεχόμενα. Η Άγκυρα, μετά το εθνικό ξεκαθάρισμα το 1974, εφαρμόζει πολιτική σταδιακής ενσωμάτωσης των κατεχομένων στην Τουρκία. Ενσωμάτωση πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πρόσφατα θρησκευτική. Αυτό σημαίνει ότι σύντομα δίπλα μας δεν θα υπάρχει το ψευδοκράτος αλλά οικονομικά, πολιτισμικά, κοινωνικά και θρησκευτικά μια άλλη Τουρκία. Αυτό πρέπει να προβληματίσει και τις υπερδυνάμεις διεθνώς και την Ε.Ε. οι οποίες πρέπει επιτέλους να εμπεδώσουν ότι έμμεσος ή άμεσος έλεγχος της Κύπρου από την Τουρκία σημαίνει έλεγχος της νοτιανατολικής Μεσογείου από την Τουρκία. Κάτι το οποίο δεν είναι προς όφελος κανενός. Ούτε του κυπριακού λαού, ούτε των Υπερδυνάμεων, ούτε των άλλων χωρών της περιοχής.

Καμιά συνεργασία με ΔΗΣΥ για λόγους αρχής
-Γιατί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έγινε κόκκινο πανί; Μήπως γιατί και το αφήγημα περί ΔΗΣΑΚΕΛ αφήνει κόστος; 
-Οι διαφωνίες μας με τον κ. Αναστασιάδη τόσο στο Κυπριακό όσο και σε άλλα θέματα είναι βαθιά πολιτικές. Ο κ. Αναστασιάδης έχει αποτύχει σε μια σειρά από τομείς όχι γιατί το λέμε εμείς ή η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων αλλά ως εκ του αποτελέσματος. ΔΗΣΑΚΕΛ ούτε υπήρξε ποτέ, ούτε μπορεί να υπάρξει. Συνεργασία εντός του Εθνικού Συμβουλίου με όλες τις Πολιτικές Δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου, εκτός από το φασιστικό ΕΛΑΜ, πρέπει να υπάρχει. Το ΔΗΣΑΚΕΛ ήταν ένα επικοινωνιακό δημιούργημα όσων ήθελαν να προσδιοριστούν μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων του τόπου. Και ως επικοινωνιακό πυροτέχνημα έσβησε γρήγορα. Παρόλο που πρέπει να παραδεχτούμε ότι έκανε ζημιά. Η Αριστερά του τόπου δεν μπορεί για λόγους αρχής, λόγω τεράστιων ιδεολογικών, πολιτικών και ιστορικών διαφορών με τον Συναγερμό, ούτε να συγκυβερνήσει ούτε και να συμπορευθεί. Αυτό είναι προνόμιο άλλων. Για το Κυπριακό, στα πλαίσια του Εθνικού Συμβουλίου πρέπει να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή συνεννόηση και συνεργασία μεταξύ όλων των δυνάμεων, στη βάση πάντοτε απαραβίαστων αρχών.

Έκανε βήματα ο Ακιντζί αλλά δεν προχώρησε

-Τη στάση του Μουσταφά Ακιντζί πώς την αξιολογείτε; Συμφωνείτε ότι διαφορετικά λειτουργούσε προτού καθίσει στην καρέκλα του καθεστώτος και διαφορετικά σήμερα… 

-Ο κ. Ακιντζί έκανε κάποια βήματα μπροστά. Σε άλλα θέματα δεν μπόρεσε να προχωρήσει. Αναγνωρίζουμε τα όρια που του θέτει η Τουρκία. Τον τελευταίο χρόνο κρατά μια απαράδεχτη θέση θέτοντας προϋπόθεση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, να αποφασιστεί εκ των προτέρων αναβάθμιση του ψευδοκράτους αν δεν καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις. Κάτι το οποίο υποσκάπτει την προσπάθεια για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Όπως απαράδεχτες είναι οι συνεχείς δηλώσεις και απαιτήσεις που εγείρει ο κ. Οζερσάι. Και οι οποίες δυναμιτίζουν την όποια προοπτική.

Ο πολίτης θα στείλει μηνύματα στις Ευρωεκλογές

-Οι Ευρωεκλογές βρίσκονται επί θύραις. Πώς κινείστε ως ΑΚΕΛ και με τι στοχεύσεις; 
-Οι Ευρωεκλογές θα διεξαχθούν σε ένα περιβάλλον που θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό τους επόμενους μήνες λόγω της αβεβαιότητας στο Κυπριακό. Παρόλα αυτά, είναι αλήθεια ότι τα όσα διαχρονικά λέγαμε για τον χαρακτήρα και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα επιβεβαιώνονται περισσότερο παρά ποτέ. Το δημοκρατικό έλλειμμα που υπάρχει, η άνοδος της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, οι σκληρές πολιτικές λιτότητας θυματοποιούν τους απλούς πολίτες και υποσκάπτουν το μέλλον της Ευρώπης. Εφαρμόζονται πολιτικές για τους λίγους και προνομιούχους και κατά των πολλών. Αυτό συνιστά απειλή για την ίδια τη Δημοκρατία. Η Ενωμένη Ευρώπη για να επιβιώσει πρέπει να αλλάξει πολιτική κατεύθυνση. Οι αντιδημοκρατικές επιβολές στους ευρωπαϊκούς λαούς του Νότου, το Brexit, η σημερινή σύγκρουση με την Ιταλία, η άνοδος στην εξουσία ακροδεξιών κυβερνήσεων, συνιστούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αφορά στον κάθε Κύπριο και Κύπρια ξεχωριστά. Επίσης οι Ευρωεκλογές, ως πολιτικές εκλογές, θα στείλουν ξεκάθαρα μηνύματα για την απαράδεχτη κατάσταση που επικρατεί σε πολλούς τομείς στον τόπο μας σήμερα. Ένας μικρός αριθμός οικογενειών να νέμονται τον πλούτο, ενώ χιλιάδες άνθρωποι υποφέρουν. Να χάνονται δισεκατομμύρια, τα οποία θα πληρώσει ο πολίτης, στο οικονομικό έγκλημα του Συνεργατισμού. Η οργανωμένη επίθεση των κυβερνώντων κατά των εκπαιδευτικών και του δημόσιου σχολείου. Η απαράδεχτη κατάσταση στα νοσοκομεία και τα δημόσια νοσηλευτήρια που βιώνει ο Κύπριος πολίτης κάθε μέρα. Οι αποφυλακίσεις ημετέρων που δίνουν την εικόνα μιας κατάστασης σήψης και παρακμής. Για όλα αυτά ο πολίτης θα στείλει μηνύματα στις επικείμενες Ευρωεκλογές. Στόχος του ΑΚΕΛ είναι η ενίσχυση. Για να συνεχίσει το πλούσιο έργο του στο Ευρωκοινοβούλιο, να ενισχύσει την επιδίωξή του για μια πιο δημοκρατική, δίκαιη και ανθρωποκεντρική Ευρώπη. Ταυτόχρονα, ως το κυρίως αντίβαρο των κυβερνώντων, έχει τη δύναμη για να ενισχύσει την πάλη του για σωστή λύση του Κυπριακού στη βάση αρχών. Να αποτελεί την υπεράσπιση των πολιτών απέναντι στις κυβερνητικές επιθέσεις. 
Στις τελευταίες δημοτικές και προεδρικές εκλογές ο χώρος της Αριστεράς επέδειξε μια αξιοσημείωτη ενότητα. Είμαστε ένας χώρος που θέλει να επεκτείνεται μέχρι τις παρυφές της δεξιάς με τον θεσμό των Νέων Δυνάμεων. Πιστεύω πολύ στην ενότητα του χώρου. Νομίζω και στις Ευρωεκλογές υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις να συνεχίσουμε στην ίδια πορεία. 

-Προταθήκατε ενδοκομματικά, θα είστε στο κομματικό ψηφοδέλτιο…
-Ακόμα δεν έχει ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από τις υποψηφιότητες στο ΑΚΕΛ.

Σταθερή πορεία χωρίς παλινωδίες

-Αν το ΑΚΕΛ ήταν στην προεδρία τι θα έκανε διαφορετικά από τον Πρόεδρο; 
-Πάρα πολλά θα κάναμε διαφορετικά. Τα οποία συνοψίζονται στο εξής: Ξεκάθαροι στόχοι και επιδιώξεις από την αρχή, σταθερή πορεία χωρίς παλινωδίες, διεκδικητική εμμονή στις αρχές λύσης, και διάλυση της περιρρέουσας περί δύο κρατών. Μια τέτοια πορεία θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα είτε τη σωστή λύση του Κυπριακού (αυτό εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την Τουρκία), είτε την έκθεση της Τουρκίας στη διεθνή κοινότητα και την άσκηση πιέσεων. Είναι με αυτό τον τρόπο που διατηρήσαμε την Κυπριακή Δημοκρατία και εντάχθηκε με όλα τα εδάφη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι με αυτή τη στρατηγική που απέτυχαν όλες οι προσπάθειες της Τουρκίας για ουσιαστική αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Και αντίθετα βρήκαν πρόσφορο έδαφος όταν στέλναμε το μήνυμα ότι η δική μας πλευρά δεν ενδιαφέρεται για λύση. Είναι με αυτό τον τρόπο που οριοθετήσαμε την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και καταφέραμε να κάνουμε γεωτρήσεις και να βρούμε φυσικό αέριο. Είναι με αυτό τον τρόπο που διατηρήσαμε τόσα χρόνια μετά την προοπτική για επανένωση και απελευθέρωση ανοιχτή. Αντίθετα, σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με την «περιρρέουσα των δύο κρατών», την Τουρκία απενοχοποιημένη, την ευθύνη να επιρρίπτεται στις δύο κοινότητες στην Κύπρο, τον χρόνο που παγιώνει την κατοχή, την ανατροπή του ερευνητικού μας προγράμματος στην ΑΟΖ μας από την Τουρκία με τη δύναμη των όπλων στην περίπτωση της ΕΝΙ και εμείς σκεφτόμαστε για «χαλαρή Ομοσπονδία».