Η αποπυροδότηση της βόμβας των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων είναι η μεγάλη πρόσκληση ενώπιον Κυβέρνησης και πολιτικών δυνάμεων. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, τονίζει ότι έγινε ένα πρώτο βήμα με την κρίση στον Συνεργατισμό, αλλά αυτό που πρέπει να γίνει είναι η εξάλειψή τους.
Σημειώνει ότι όσο μεγαλόψυχοι πρέπει να είναι έναντι όσων θέλουν, αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης δεν μπορούν, άλλο τόσο αυστηροί πρέπει να είναι όλοι με τους επιτήδειους που μπορούν, αλλά δεν θέλουν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.
Ρίχνει το γάντι στην Κυβέρνηση επί τούτου.
Δηκτικά δε σημειώνει ότι δεν πρέπει να κρύβει κάτω από το χαλί τα προβλήματα, όπως έγινε με τον Συνεργατισμό, να σταματήσει το βόλεμα φίλων και να αξιοποιήσει την καλή θέληση από το ΔΗΚΟ και άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης για να υπάρξει αποτελεσματικότητα.
Διασώθηκε στο και πέντε η οικονομία με το πιστόλι στον κρόταφο και τώρα τι κάνουμε αφού η βόμβα των ΜΕΔ δεν έχει αποπυροδοτηθεί;
Για να μη βρεθούμε και πάλι στο «και πέντε», πρέπει να δοθεί λύση στο πρόβλημα των ΜΕΔ. Θεωρώ θετικό το ότι, έστω και τώρα, αναγνωρίζουν πλέον όλοι ότι τα ΜΕΔ είναι «βόμβα». Το λέω αυτό γιατί τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια το λέγαμε μόνο εμείς και πολλές φορές δεχτήκαμε κριτική, έως και απαξίωση, για αυτή μας την επισήμανση. Δυστυχώς, η Κυβέρνηση Αναστασιάδη και ΔΗΣΥ επέδειξε εγκληματική αδιαφορία, υπέπεσε σε τεράστια λάθη, εξαπάτησε πολιτικά τους πολίτες με τον Συνεργατισμό και φτάσαμε εκεί που φτάσαμε. Ελπίζω ότι το πάθημα θα γίνει μάθημα και να αντιληφθεί η Κυβέρνηση ότι έχει την ευθύνη να δώσει λύση στο πρόβλημα των ΜΕΔ. Εμείς, ως Δημοκρατικό Κόμμα, και εγώ, προσωπικά, προτείνουμε εδώ και χρόνια τη δημιουργία του Φορέα για τη Διαχείριση των ΜΕΔ. Αυτές τις μέρες, με αφορμή τα ΜΕΔ του Συνεργατισμού, έγινε έστω και καθυστερημένα το πρώτο βήμα και αναμένουμε –για την ακρίβεια, απαιτούμε- από την Κυβέρνηση να προχωρήσει ώστε να καλυφθούν τα ΜΕΔ των τραπεζών. Και τονίζω το εξής: Σκοπός δεν πρέπει να είναι να απαλλάξουμε λογιστικά τις τράπεζες από τα ΜΕΔ. Σκοπός πρέπει να είναι να εξαλείψουμε γενικώς τα ΜΕΔ, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, διότι το πρόβλημα της οικονομίας και της κοινωνίας είναι ο υψηλός ιδιωτικός δανεισμός. Αυτός είναι που πρέπει να μειωθεί σύντομα, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Εσείς τι κρατάτε από την όλη προσπάθεια, η οποία φέρει έντονη τη σφραγίδα σας αφού χωρίς τη στήριξη της κοινοβουλευτικής σας ομάδας θα ήταν αδύνατο να περάσουν οι εγγυήσεις και να μην προκληθεί νέο κούρεμα ή να μας επιβληθεί νέο μνημόνιο;
Κρατώ το γεγονός ότι όσο πιο ανεύθυνη Κυβέρνηση έχουμε τόσο πιο υπεύθυνοι πρέπει να είμαστε εμείς, για το καλό του τόπου και του λαού.
Πώς θα ιεραρχούσατε τα επόμενα βήματα για να μην επαναληφθεί το κάκιστο σενάριο που βιώσαμε τις τελευταίες βδομάδες;
Αυτή την ερώτηση έχει μεγαλύτερη σημασία να την απαντήσει η Κυβέρνηση, που έχει και την ευθύνη. Το βέβαιο είναι ότι πρέπει να προχωρήσουμε όπως μπορούμε στην αντιμετώπιση των ΜΕΔ, όπως ανέφερα πριν, και στο κυνήγι των επιτήδειων που μπορούν, αλλά δεν θέλουν να πληρώσουν. Όσο μεγαλόψυχοι πρέπει να είμαστε με τους συμπολίτες μας που θέλουν, αλλά λόγω της οικονομικής καταστροφής δεν μπορούν, άλλο τόσο αυστηροί πρέπει να είμαστε με τους επιτήδειους που μπορούν, αλλά δεν θέλουν. Όμως, υπάρχει και ένα ευρύτερο θέμα πολιτικής και αυτό αφορά αποκλειστικά την Κυβέρνηση: η Κυβέρνηση Αναστασιάδη και ΔΗΣΥ οφείλει να σταματήσει να κρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί, όπως έκανε με τον Συνεργατισμό, οφείλει να σταματήσει να κοροϊδεύει εμάς και τον εαυτό της για success story, οφείλει να σταματήσει το βόλεμα των φίλων της και, τέλος, οφείλει να αξιοποιήσει την καλή θέληση που αποδεδειγμένα επέδειξε τόσο το Δημοκρατικό Κόμμα όσο και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου συλλογικά να λύσουμε τα προβλήματα.
Τα πλέον SOS ζητήματα που χρήζουν αντιμετώπισης, χθες, ποια είναι;
Αναμφίβολα, τα ΜΕΔ και ο υψηλός ιδιωτικός δανεισμός. Και θα προσέθετα, τα προβλήματα στην Παιδεία και τα προβλήματα που σχετίζονται με την αυτονόμηση των νοσοκομείων και την εφαρμογή του ΓεΣΥ.
Προκύπτουν και ευθύνες τεχνοκρατών πέραν των πολιτικών και της εποπτικής Αρχής; Γιατί πολλοί για χρόνια διαχειρίζονται τα ίδια θέματα και υπό διαφορετικές διακυβερνήσεις με διαφορετικές πολιτικές φιλοσοφίες…
Αυτές οι ευθύνες δεν είναι πολιτικές. Για αυτές τις ευθύνες, θα πρέπει να αναμένουμε το πόρισμα της τριμελούς ερευνητικής επιτροπής, υπό τον κ. Αρέστη.
Ευθύνες κομμάτων υπάρχουν;
Πιθανόν να υπάρχουν, για διαχρονικά προβλήματα στον Συνεργατισμό. Και επ’ αυτών, θα πρέπει να περιμένουμε το πόρισμα.
Τι απαντάτε σε όσους σας επικρίνουν ότι το έγκλημα έγινε από ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ;
Απαντώ ότι ο ΔΗΣΥ και η Κυβέρνηση Αναστασιάδη προκάλεσαν μια πυρκαγιά και το ΔΗΚΟ έτρεξε να τη σβήσει πριν επεκταθεί και γίνει ανεξέλεγκτη. Όσοι παρακολουθούσαν από απόσταση ασφαλείας, οφείλουν τουλάχιστον να δείξουν σεβασμό στο ΔΗΚΟ και τους βουλευτές του που ενήργησαν σαν πυροσβέστες. Και όχι να λασπολογούν…
Συσσωρευμένη η οργή των νομοταγών πολιτών και των συνεπών προς όλα αυτά που γίνονται και βρίσκονται για μια ακόμη φορά να πληρώνουν τα σπασμένα άλλων… Τι έχετε να τους πείτε και τι κάνετε γι’ αυτούς;
Έχουν δίκαιο. Γι’ αυτό επαναλαμβάνω αυτό που είπα και πριν: η Πολιτεία οφείλει να κυνηγήσει αυτούς που μπορούν αλλά δεν θέλουν να πληρώσουν και να στηρίξει αυτούς που θέλουν αλλά, λόγω της οικονομικής καταστροφής, δεν μπορούν να πληρώσουν. Και προσθέτω ότι θα πρέπει να βοηθηθούν και αυτοί που πληρώνουν μεν, αλλά το κάνουν αυτό με πολύ κόπο και στερήσεις, κάτι που μπορεί να γίνει μέσω του προγράμματος Εστία. Επιπλέον, εμείς θεωρούμε ότι τα νομοθετήματα που προτείναμε και ψηφίσαμε την περασμένη Κυριακή δίνουν πρόσθετα εργαλεία, ώστε ακριβώς να ξεχωρίσουμε καλύτερα αυτές τις ομάδες των δανειοληπτών, όχι για να τους βάλουμε σε αντιπαράθεση, αλλά για να τους χειριστούμε, ως Πολιτεία, με όσο το δυνατόν πιο δίκαιο τρόπο.
Κατάλογος στρατηγικών κακοπληρωτών δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. Πού εντοπίζεται το πρόβλημα και γιατί οι τράπεζες και η Κεντρική Τράπεζα δεν ομαδοποίησαν τους οφειλέτες τους και τους καταθέτες τους;
Αυτή είναι μια πολύ σωστή ερώτηση, την οποία θέτουμε διαρκώς, τόσο προς την Κυβέρνηση όσο και προς την Κεντρική Τράπεζα και τις τράπεζες. Δυστυχώς, δεν έχουμε απάντηση. Και επιμένουμε να κρίνουμε ότι μια τέτοια κατηγοριοποίηση θα μας βοηθούσε όλους στη χαρτογράφηση του προβλήματος των ΜΕΔ.
Επειδή ηγέρθη θέμα σύγκρουσης συμφερόντων ενώπιον της Βουλής. Το ζήτημα αυτό πόσο επηρεάζει τελικά την τελική έκβαση ψηφοφοριών στις επιτροπές και την Ολομέλεια;
Εύχομαι και ελπίζω να μην επηρεάζει. Οι κανονισμοί της Βουλής είναι σωστοί και επαρκείς και εναπόκειται στο ήθος, την ειλικρίνεια και την εντιμότητα του κάθε μέλους της να τους εφαρμόζει. Όποιοι δεν το κάνουν, θα πρέπει να κρίνονται αυστηρά.
Η συνένωση δυνάμεων λειτούργησε την περασμένη Κυριακή. Προκύπτει ευρύτερα θέμα κοινών δράσεων σε μείζονα ζητήματα και μπορεί να δουλέψει μια τέτοια πρωτοβουλία; Προκύπτει κατ’ εσάς θέμα Κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής με δεδομένο ότι έπονται πολλές δοκιμασίες για τον τόπο και τον κόσμο;
Προφανώς και είναι αναγκαίες οι κοινές δράσεις σε μείζονα ζητήματα και ως Δημοκρατικό Κόμμα έχουμε αποδείξει επανειλημμένα ότι ενεργούμε υπεύθυνα, με γνώμονα το καλό του τόπο και του λαού. Το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας είναι κάτι που αφορά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Όσον αφορά στην Κεντρική Τράπεζα, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι ευθύνες της για το θέμα του Συνεργατισμού;
Δυστυχώς, η Κεντρική Τράπεζα λάμπει διά της απουσίας και της αδράνειάς της. Πλήρης αδράνεια και απουσία από το πρόβλημα των ΜΕΔ -που είναι το μόνιμο πιστόλι στον κρόταφο ολόκληρης της Οικονομίας- απουσία από μια σειρά προβλημάτων που συνεχίζουν να υπάρχουν στις τράπεζες, αλλά και στη σχέση των τραπεζών με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αναλογιστείτε, ότι η μόνη «ηχηρή» παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας μετά από μήνες, ήταν να σπείρει τον πανικό πριν από δύο εβδομάδες και να στείλει χιλιάδες κόσμο στις ουρές των συνεργατικών. Επομένως, ναι, υπάρχουν πολιτικές ευθύνες και για τη Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας.
Με τις προϋποθέσεις που θέσατε, θεωρείτε ότι διασφαλίσατε τα ελάχιστα που ζητούσατε για τα γενικότερα θέματα της Οικονομίας;
Ναι. Να θυμίσω ότι, αρχικά, η Κυβέρνηση είχε στείλει στη Βουλή μόνο το θέμα των κρατικών εγγυήσεων προς την Ελληνική Τράπεζα. Είναι η επιμονή και οι όροι του Δημοκρατικού Κόμματος, που υποχρέωσαν την Κυβέρνηση να στείλει στη Βουλή και όλα εκείνα τα Νομοσχέδια που ζητούσε το Σώμα και που θα συμβάλουν σε μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων, με κυρίαρχο γνώμονα την προστασία του κόσμου που αξίζει προστασίας και στήριξης. Τονίζω τη λέξη «αξίζει». Έτσι λοιπόν, πετύχαμε την ενσωμάτωση στους Νόμους και τις υπουργικές αποφάσεις όλων των εισηγήσεων του Δημοκρατικού Κόμματος αναφορικά με το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας, τον Φορέα Διαχείρισης των ΜΕΔ, τους «εγκλωβισμένους» ιδιοκτήτες και το πρόγραμμα Εστία, το οποίο θα αφορά ουσιαστικά τα μισά στεγαστικά δάνεια του νησιού. Πετύχαμε, δηλαδή, την εφαρμογή των προτάσεών μας, έστω και με καθυστέρηση μερικών χρόνων. Και επιτρέψετέ μου να αναδεικνύω αυτή την καθυστέρηση της Κυβέρνησης, ακριβώς για να αναδείξω ότι πολύ καλύτερη θα ήταν η κατάσταση σήμερα αν εισακουόμασταν έγκαιρα. Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Έχετε μιλήσει πολύ καθαρά για τις πολιτικές ευθύνες. Κι αυτές είναι εκεί. Τη στήριξη του Προέδρου στον Υπουργό Οικονομικών πώς την εισπράξατε;
Με εξέπληξε δυσάρεστα. Είναι δεδομένο ότι πολιτική ευθύνη υπάρχει. Τόσο στον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος άλλωστε αποδέχτηκε την ύπαρξη πολιτικής ευθύνης, θέτοντας την παραίτησή του στη διάθεση του Προέδρου, όσο και στον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ που προεκλογικώς εξαπάτησαν, με τον τρόπο που έχουμε πει, τον κυπριακό λαό. Βεβαίως, η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης είναι άμεσα συνδεδεμένη με το επίπεδο της πολιτικής ηθικής του καθενός. Αν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου ο ίδιος αυτή την ευθύνη, οφείλει να το δηλώσει ευθαρσώς και, τουλάχιστον, να ζητήσει συγγνώμη από τον λαό.
Οι εξελίξεις στον Συνεργατισμό έβαλαν στο περιθώριο τη συζήτηση για το Κυπριακό. Να αναμένουμε εξελίξεις μετά τις τουρκικές εκλογές; Ήδη ανακοινώθηκε η απεσταλμένη του ΟΗΕ…
Εκτιμώ ότι, ναι, θα πρέπει να αναμένουμε εξελίξεις. Και ευελπιστώ ότι αυτές οι εξελίξεις θα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και δεν θα είναι μια επανάληψη των λανθασμένων και επικίνδυνων διαδικασιών που κορυφώθηκαν πέρσι στο Crans Montana. Ήδη, η πρόσφατη θέση της Ελλάδας ότι θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία με την Τουρκία για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις πριν γίνει μια νέα διάσκεψη αποτελεί μια αξιοσημείωτη εξέλιξη.
Υπό τα σημερινά δεδομένα, υπάρχουν οι προϋποθέσεις επανέναρξης του διαλόγου;
Άκρως αρνητικό είναι το ενδεχόμενο μιας ενδιάμεσης στρατηγικής συμφωνίας και γι’ αυτό άλλωστε απορρίπτεται διαχρονικά από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Εξ ου και εμείς κρίνουμε αρνητικά τις δύο τελευταίες Εκθέσεις του Γ.Γ. του ΟΗΕ, οι οποίες, μεταξύ πολλών άλλων αρνητικών αναφορών, κάνουν και λόγο για μια τέτοια συμφωνία. Σε ό,τι αφορά ατο πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, εμείς κρίνουμε ότι δεν υπάρχουν σωστές προϋποθέσεις επανέναρξης του διαλόγου, ακριβώς επειδή κρίνουμε ότι το Πλαίσιο Γκουτέρες ΔΕΝ είναι σωστή βάση για έναν τέτοιο διάλογο. Και θα επαναλάβω ότι το Πλαίσιο Γκουτέρες δεν είναι σωστή βάση διότι με αυτό «κλειδώνονται» όλες οι επικίνδυνες και απαράδεκτες υποχωρήσεις Αναστασιάδη –δηλαδή η εκ περιτροπής προεδρία, τα βέτο, η αριθμητική ισότητα, η παραχώρηση του πρώτου λόγου των περιουσιών των προσφύγων στους χρήστες, οι τέσσερις ευρωπαϊκές ελευθερίες στους Τούρκους πολίτες- ενώ στο θέμα των εγγυήσεων και του στρατού απέχει παρασάγγας από την εθνική θέση για «μηδέν στρατό, μηδέν εγγυήσεις».
Από το φθινόπωρο αναμένονται εξελίξεις και όσον αφορά στο ερευνητικό πρόγραμμα στην κυπριακή ΑΟΖ. Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξουν νέες προκλήσεις δεδομένης της έλευσης του «Πορθητή»;
Μα η ίδια η έλευση του «Πορθητή» συνιστά από μόνη της πρόκληση, ανεξαρτήτως αν αυτή η έλευση θεωρείται πλέον λίγο-πολύ δεδομένη. Σε κάθε περίπτωση, εμείς έχουμε πει κατ’ επανάληψη ότι τα ερευνητικά προγράμματα εντός της κυπριακής ΑΟΖ πρέπει να συνεχίσουν κανονικά και ότι θα πρέπει να βρίσκεται σε εξέλιξη μια συνεχής συνεργασία με τις χώρες και τις εταιρίες που εμπλέκονται, προκειμένου να αποτρέπονται τουρκικές ενέργειες παρεμπόδισης ή αυτές να είναι αναποτελεσματικές. Απ’ εκεί και πέρα, υπάρχει το γενικότερο θέμα της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, το οποίο επηρεάζει αρνητικά τόσο τις εργασίες εντός της ΑΟΖ όσο και τις προσπάθειες επίτευξης λύσης του Κυπριακού. Και η μόνη επιλογή αντιμετώπισης -και ει δυνατόν εξουδετέρωσης- αυτής της προκλητικής και αρνητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας είναι η δημιουργία πολιτικού, οικονομικού και διπλωματικού κόστους για αυτήν, εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα επαναλάβω ότι οι ανακατατάξεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, η ρευστότητα στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ και το αρνητικό κλίμα για τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργούν τις συνθήκες ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα, από κοινού, να κτίσουμε συμμαχίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτό το κόστος. Οι συμμαχίες δεν κτίζονται από τη μια μέρα στην άλλη, ούτε στη διάρκεια μιας συνόδου. Χρειάζεται επιμονή, συνέπεια και προσήλωση σε βασικές θέσεις, αλλά και ενίσχυση της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι υποβάθμισή της στον βωμό δημιουργίας δήθεν «καλού κλίματος» ή ικανοποίησης παράλογων ισχυρισμών ξένων πρεσβειών.