Σαφείς και ξεκάθαρες απόψεις για μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που τη θεωρεί επιβεβλημένη, έχει ο δήμαρχος Ύψωνα Παντελής Γεωργίου, ο οποίος ζητά να δοθούν διευρυμένες εξουσίες στους δήμους προκειμένου αυτοί να διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αρμόζει και να είναι αντάξιοι της αποστολής τους.
«Προσωπικά», δηλώνει στον «Φ», «είμαι οπαδός της αποκέντρωσης του κεντρικού κράτους και της μεταβίβασης εξουσιών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση», ενώ πιστεύει ότι το Ληξιαρχείο και η Πολεοδομία θα περάσουν στους δήμους, καθώς «κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι πιο κοντά στον πολίτη και τα καθημερινά του προβλήματα είναι οι δημοτικές Αρχές». Ο δήμαρχος Ύψωνα αναφέρεται στα προβλήματα που δημιουργούνται από το γεγονός ότι όλες οι εξουσίες βρίσκονται στο κεντρικό κράτος, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα ότι ο δήμος του δουλεύει ακόμα χωρίς δημοτικό γραμματέα, δημοτικό μηχανικό, δημοτικό ταμία και υγειονομικό επιθεωρητή.
-Πολλά λέγονται και γράφονται για μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Εσείς είστε ένας εξ αυτών που έχει ισχυρές απόψεις γύρω από το θέμα. Πώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα διαδραματίζει τον ρόλο που της αρμόζει και θα είναι αντάξια της αποστολής της;
-Θεωρώ ότι είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι η μεταρρύθμιση στον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι επιβεβλημένη. Το πρόβλημα στο όλο σκηνικό είναι η οπτική γωνία που το βλέπει ο καθένας και τα συμφέροντα που θέλει να εξυπηρετήσει. Για αυτό άλλωστε εδώ και χρόνια καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε να προωθήσει το όλο θέμα για να δώσει λύσεις στα ολοένα και μεγαλύτερα προβλήματα της κοινωνίας μας. Προσωπικά είμαι οπαδός της αποκέντρωσης του κεντρικού κράτους και της μεταβίβασης εξουσιών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Άλλωστε, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι πιο κοντά στον πολίτη και τα καθημερινά του προβλήματα είναι οι δημοτικές Αρχές. Η οικονομική κρίση, η υποστελέχωση αλλά και η εσκεμμένη προσπάθεια από κάποιους να αποδομήσουν τους δήμους έχει δώσει μια εσφαλμένη εικόνα προς τον κόσμο ότι οι δήμοι δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τον πολίτη καλύτερα από το κεντρικό κράτος. Όλα τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τα σκάνδαλα στα οποία κάποιοι «συνάδελφοι» ήταν εμπλεκόμενοι, ενίσχυσαν το όλο κλίμα.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχουν γίνει τέτοια βήματα όπου ο πολίτης δεν έχει καμία σχέση με το κεντρικό κράτος. Συγκεκριμένα, σε ημερίδα που είχε πραγματοποιηθεί πριν μερικούς μήνες και αφορούσε τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι ομιλητές από τη Γαλλία και την Ελβετία είχαν αναφέρει ότι σχεδόν κανένας πολίτης της χώρας τους δεν γνωρίζει πού βρίσκονται τα κυβερνητικά τμήματα. Όλες οι πράξεις, οι καθημερινές εργασίες και τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών τους διεκπεραιώνονται και επιλύονται από τις δημοτικές Αρχές.
-Τι πρέπει να γίνει για να έχουμε μια πιο σωστή Τοπική Αυτοδιοίκηση;
-Θα ξεκινήσω από το προφανές που είναι η διεύρυνση εξουσιών. Πρέπει επιτέλους κάποιες εργασίες του Υπ. Εσωτερικών και άλλων Υπουργείων να μεταφερθούν στους δήμους. Δύο πολύ σημαντικά τμήματα είναι το Ληξιαρχείο και η Πολεοδομία. Αν όλοι οι δήμοι είχαν τη δυνατότητα να λειτουργούν ως Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ), μειώνοντας έτσι και τις μετακινήσεις αλλά και το αναγκαίο προσωπικό που θα χρειαζόταν για αυτές τις εργασίες, θα μπορούσαμε να είχαμε πιο σωστά αρχεία και ταυτόχρονα να εξυπηρετούμε τον πολίτη πιο σύντομα και με λιγότερο κόστος. Η έκδοση πολεοδομικών αδειών από τα επαρχιακά ή τα κεντρικά γραφεία του Τμήματος Πολεοδομίας σε αναπτύξεις που γίνονται εντός δημοτικών ορίων δεν θα έπρεπε ακόμη να υφίσταται. Μια τροποποίηση της διαδικασίας έκδοσης αδειών, όπου η Πολεοδομία θα είχε συμβουλευτικό χαρακτήρα σε ό,τι αφορά οδικά δίκτυα και μόνο και θα μπορούσε να δίνει απόψεις όπως κάθε άλλη αρχή κοινής ωφελείας, θα μείωνε τους χρόνους έκδοσης αδειών κατά μερικούς μήνες.
-Το επόμενο που χρειάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ανεξαρτησία και αυτονομία από το κεντρικό κράτος;
-Ναι. Η δημιουργία Δημοτικής Αστυνομίας και Δημοτικής Πυροσβεστικής θα ήταν ακόμη ένα βήμα προς τα μπρος αφού θα αποφόρτιζε τα προαναφερόμενα τμήματα της κυβέρνησης και ταυτόχρονα θα υπήρχε μεγαλύτερη ασφάλεια για τους κατοίκους της κάθε περιοχής και τις επιχειρήσεις. Ακόμη, η δυνατότητα δημιουργίας εταιρειών από πλευράς δήμων σε συνεργασία με ιδιώτες, θα έδινε τρομερή ώθηση στον επιχειρηματικό κόσμο της μικρής μας Κύπρου.
Το επόμενο που χρειάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ανεξαρτησία και αυτονομία από το κεντρικό κράτος. Κάποιους μπορεί να ξενίσει το γεγονός που αναφέρομαι σε αυτονομία γιατί πολλοί θεωρούν ότι οι δήμοι είναι αυτόνομοι. Αυτό δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από τα πραγματικά δεδομένα. Σήμερα, για να λειτουργήσει ένας δήμος χρειάζεται, για οτιδήποτε κάνει, έγκριση είτε από το Υπουργείο Εσωτερικών είτε από το Υπουργείο Οικονομικών. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι τους πρώτους δύο με τρεις μήνες του χρόνου οι δήμοι λειτουργούν με δωδεκατημόρια, αφού οι προϋπολογισμοί τους δεν είναι εγκριμένοι από τα αρμόδια Υπουργεία. Όλες οι προσλήψεις εδώ και αρκετά χρόνια απαγορεύονταν στον βωμό της Τρόικας και της δημοσιονομικής περισυλλογής χωρίς να εξετάζεται σε καμία περίπτωση η βιωσιμότητα ή οι ανάγκες του κάθε δήμου ξεχωριστά. Απλώς να αναφέρω ότι στον Ύψωνα από το 2012, που είχαμε μετατραπεί σε δήμο, λειτουργούμε χωρίς δημοτικό γραμματέα, δημοτικό μηχανικό, δημοτικό ταμία, υγειονομικό επιθεωρητή και τροχονομία. Είναι αστείο όμως ότι την ίδια ώρα οι απαιτήσεις από το κράτος αυξάνονται χωρίς να μας δίνεται η δυνατότητα πρόσληψης.
Για να γίνουν όλα τα πιο πάνω πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους δήμους να έχουν δική τους φοροθετική πολιτική και να μπορεί να τροποποιηθεί αναλόγως των υπηρεσιών που προσφέρουν. Σήμερα ένας δήμος εισπράττει σκύβαλα (ένα τέλος που είναι ανταποδοτικό) και τέλη ακίνητης ιδιοκτησίας από τα οικιστικά υποστατικά. Αυτό δημιουργεί αυτόματα μια οικονομική εξάρτηση των δήμων προς το κεντρικό κράτος, αφού για να λειτουργήσουν είναι αναγκαία η κρατική χορηγία. Η δυνατότητα χρέωσης υπηρεσιών, το λεγόμενο CouncilTax στις χώρες της Ευρώπης, θα μπορούσε να ανεξαρτητοποιήσει τελείως τους δήμους από όποια κρατική χορηγία και το ποσό που θα δινόταν από τους δημότες θα μπορούσε να ενταχθεί στις φορολογικές δηλώσεις τους ως φοροαπαλλαγαίο για να μην επιβαρύνεται επιπλέον ο πολίτης.
Ολα όσα προανέφερα πρέπει να συνοδεύονται από τον ανάλογο έλεγχο αφού οι αυξημένες εξουσίες μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα και της αυξημένης διασπάθισης δημόσιου χρήματος. Η μόνιμη τοποθέτηση λειτουργών της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε κάθε δήμο, η υποχρεωτική συμπερίληψη της μισθοδοσίας τους στους προϋπολογισμούς μας, η υποχρεωτική εναλλαξιμότητα (rotation) αυτών των λειτουργών κάθε 2,5 χρόνια και η δυνατότητα εύκολης ποινικής δίωξης σε δημάρχους και μέλη των δημοτικών συμβουλίων σε περιπτώσεις διασπάθισης, θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τις όποιες ατασθαλίες.
-Καταθέσατε πρόσφατα πρόταση στην Ένωση Δήμων για τα οικοδομικά απόβλητα. Μια πρωτοποριακή όσο και ενδιαφέρουσα πρόταση. Μπορείτε να μας πείτε τι ακριβώς προνοεί αυτή η πρόταση και πού στοχεύει;
-Όπως είχα αναφέρει και στην επιστολή μου προς την Ένωση Δήμων, η απόρριψη μπαζών από εργολάβους, ιδιοκτήτες skip και ιδιοκτήτες φορτηγών έχει καταστεί μάστιγα για τους περιφερειακούς δήμους. Έχουν γεμίσει τα χωράφια και τα αργάκια με άχρηστα αντικείμενα και σωρούς από οικοδομικά απόβλητα και καλούνται οι δήμοι να προβούν στη μετακίνησή τους και στην απόρριψή τους σε αδειοδοτημένες μονάδες. Αυτό επιφέρει ένα σοβαρό κόστος προς τον δήμο και εντέλει προς τον δημότη, που στην τελική δεν θα έπρεπε να επωμίζεται για να θησαυρίζουν κάποιοι άλλοι στην πλάτη του.
Η πρόταση προνοεί την εισαγωγή ενός ποσού ως εγγύηση κατά το στάδιο της αδειοδότησης μιας μονάδας (ποσό το οποίο θα καθορίζεται με βάση το κόστος κατασκευής και δεν θα είναι καθόλου ευκαταφρόνητο) και θα επιστρέφεται μόνο μετά την έκδοση Πιστοποιητικού Τελικής Έγκρισης της οικοδομής. Η προϋπόθεση για να επιστραφεί το ποσό θα είναι η κατάθεση Ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων από τον εργολάβο που είχε αναλάβει το έργο και πιστοποιημένο από τον οργανισμό που ανήκει.
«Είμαι δήμαρχος όλων των δημοτών»
-Ποια η συνεργασία σας με τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου; Το ότι ανήκουν σε κόμματα αυτά επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο τις αποφάσεις ή την ψήφο τους σε θέματα πολιτικής του δήμου;
-Από την αρχή της εκλογής μου είχα δηλώσει ότι θα είμαι δήμαρχος όλων και αυτό πράττω. Θεωρώ ότι ο κόσμος βλέπει την αντιμετώπιση αυτή και βάζει και την ανάλογη πίεση προς κάποια μέλη του δ.σ. που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν θέματα. Το γεγονός ότι έχω εκλεγεί χωρίς κομματικό συνδυασμό, δεν θεωρώ ότι δημιουργεί ουσιαστικά κάποιες δυσκολίες στην καθημερινή λειτουργία του δημοτικού συμβουλίου. Αντιθέτως μπορώ να πω ότι πολλές φορές το γεγονός αυτό βοήθησε στο να ξεπεραστούν κάποιες αγκυλώσεις και να προωθηθούν θέματα που κανονικά εάν είχα κομματική ταυτότητα, θα ήταν δύσκολο να περάσουν. Συνήθως η συντριπτική πλειοψηφία των θεμάτων ψηφίζεται ομόφωνα και ελπίζω αυτό να παραμείνει μέχρι και το τέλος της θητείας μας.
Ευρωπαϊκά κονδύλια να δίνονται και στους περιφερειακούς δήμους
-Ηγείστε ενός μικρού αλλά ολοένα και συνεχώς αναπτυσσόμενου δήμου. Γνωρίζουμε ότι έχετε όραμα και θέλετε να τον μετατρέψετε σε έναν σύγχρονο δήμο με αναβαθμισμένες υπηρεσίες και έργα ανάπτυξης. Όλα αυτά όμως χρειάζονται λεφτά. Τα δημοτικά ταμεία αντέχουν να τραβήξουν ή βασίζεστε στην κρατική επιχορήγηση και στα κονδύλια της Ευρώπης; Η κρατική χορηγία που δίνεται στον δήμο σας είναι ικανοποιητική;
-Ο Δήμος Ύψωνα μπορεί να είναι μικρός σε πληθυσμό (δεκατρείς χιλιάδες περίπου) αλλά είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε έκταση δήμος της Λεμεσού. Η διάσπαρτη ανάπτυξη που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε θέματα υποδομών αφού σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν οδικά δίκτυα τα οποία δεν έχουν ολοκληρωθεί και σε περιοχές όπως είναι ο Αγ. Σιλάς δεν υπάρχουν καθόλου πεζοδρόμια στα οικόπεδα της περιοχής. Αυτό δημιουργεί ένα αυξημένο κόστος τόσο για την καθαριότητα των περιοχών αυτών αλλά και για την ολοκλήρωση των προαναφερόμενων εργασιών. Αν και προκύπτει πλεονασμός από τους προϋπολογισμούς του δήμου, τα λεφτά που χρειάζονται για να φτάσουμε τον Ύψωνα στο επιθυμητό επίπεδο είναι πάρα πολλά και δεν μπορούν να καλυφτούν εύκολα. Δυστυχώς για εμάς, και αυτό ισχύει και για όλους τους περιφερειακούς δήμους, δεν είμαστε δικαιούχοι για άντληση πόρων από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης ούτε και τα Ταμεία Αγροτικής Ανάπτυξης και δυσκολεύει ακόμη περισσότερο το έργο μας. Έχουμε ζητήσει επιτακτικά από την Κυβέρνηση όπως ένα μέρος των λεφτών από τα ταμεία αυτά δοθεί προς τους περιφερειακούς δήμους αλλά όπως μας πληροφόρησαν, κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο για την παρούσα προγραμματική περίοδο. Όσον αφορά στην κρατική χορηγία η οποία διανέμεται μέσω της Ένωσης Δήμων, μέρος αυτής (το 1/3 του όλου) διαμοιράζεται ισόποσα σε όλους τους δήμους και μέρος της (τα 2/3 του όλου) διαμοιράζεται με βάση τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους. Αν και στο κομμάτι αυτό δεν έχουμε αντίρρηση για τον τρόπο κατανομής, έχουμε όμως πρόβλημα με τον τρόπο που κατανέμεται η χορηγία για την απώλεια του επαγγελματικού φόρου. Σήμερα το ποσό αυτό δίδεται με βάση τα στοιχεία των εργοδοτούμενων που υπήρχαν το 2002 σε μια περιοχή, σε συνδυασμό με μια μικρή αναγωγή. Αυτό δεν μας βρίσκει καθόλου σύμφωνους αφού σε περιοχές όπως είναι ο Ύψωνας το 2002 εργοδοτούνταν περίπου 1.150 άτομα ενώ σήμερα εργοδοτούνται, λόγω της βιομηχανικής ανάπτυξης της περιοχής, πέραν των 3.300 ατόμων. Περαιτέρω, ο μέσος όρος μισθοδοσίας του 2002 δεν έχει καμία σχέση με τον σημερινό μέσο όρο. Μετά από έρευνα που έγινε για το συγκεκριμένο θέμα προέκυψε ότι ενώ σήμερα παίρνουμε περίπου €110.000, το ποσό αυτό στην πραγματικότητα θα έπρεπε να ξεπερνά τις €500.000. Αντιλαμβάνεστε ότι τα ποσά για τα οποία αναφερόμαστε δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα. Πρόσφατα έστειλα επιστολή προς την Εκτελεστική Επιτροπή της Ένωσης Δήμων και αναμένω την απάντησή τους.
Εργοστάσια που διαχειρίζονται απόβλητα δίπλα από εργοστάσια παραγωγής τροφίμων
-Ο Ύψωνας έχει τη μεγαλύτερη σε έκταση βιομηχανική περιοχή της Λεμεσού. Έχουμε υπόψη μας ότι τελευταία ο δήμος σας έχει εμπλακεί άμεσα με τα προβλήματα αυτής της βιομηχανικής. Σε τι αφορά ακριβώς η εμπλοκή του αυτή και πού στοχεύει; Μήπως στην ίδια περιοχή υπάρχουν και ρυπογόνες βιομηχανίες που ελλοχεύουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία;
-Τον τελευταίο καιρό είχαμε συχνά παράπονα για έντονες δυσοσμίες και παράπονα οχληρίας εντός της βιομηχανικής περιοχής από συγκεκριμένα εργοστάσια. Τα προβλήματα που δυστυχώς παρουσιάζονται σήμερα έχουν να κάνουν με την εξ αρχής λάθος χωροθέτηση των εργοστασίων από το Υπουργείο Εμπορίου εντός της βιομηχανικής περιοχής. Δεν είναι δυνατόν εργοστάσια που να διαχειρίζεται απόβλητα ή μονάδες που επεξεργάζονται λάστιχα να βρίσκονται δίπλα από εργοστάσια παραγωγής τροφίμων. Επειδή αναπόφευκτα θα προκαλούσαν οχληρία οι μονάδες αυτές, θα έπρεπε να βρίσκονταν στο πιο ψηλό μέρος της βιομηχανικής περιοχής, η μια δίπλα από την άλλη και διαχωρισμένες από άλλες βιομηχανίες. Αντιθέτως στον βωμό της ανάπτυξης δόθηκαν άδειες για να βρίσκονται δίπλα από μονάδες παραγωγής τροφίμων και βιοτεχνικά υποστατικά, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα. Επειδή δυστυχώς δεν μπορούμε να μετακινήσουμε τα εργοστάσια, συμφωνήσαμε με τα πιο πάνω Τμήματα όπως γίνεται κάποια επεξεργασία στην πηγή παραγωγής των αποβλήτων για να μην υπάρχει αυτή η ένταση στις δυσοσμίες και επίσης εκεί και όπου μπορούν να τοποθετηθούν φίλτρα ενεργού άνθρακα, να δοθούν οδηγίες για εγκατάστασή τους για μείωση της οχληρίας. Θα ήθελα να δηλώσω ότι υπάρχει άριστη συνεργασία και ανταπόκριση με σχεδόν όλους τους ιδιοκτήτες εργοστασίων και η πραγματικότητα είναι πως είναι πρόθυμοι να προβούν σε αυτές τις τροποποιήσεις για μείωση τέτοιων φαινομένων.
Όσον αφορά την ύπαρξη ρυπογόνων βιομηχανιών, θα έλεγα πως υπάρχουν αλλά γίνονται συνεχώς μετρήσεις τόσο από το Τμήμα Περιβάλλοντος όσο και από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας για έλεγχο της κατάστασης και κατά πόσον λειτουργούν με βάση τους όρους αδειοδότησής τους. Χρειαζόμαστε διευρυμένες εξουσίες για να μπορούμε να εξυπηρετούμε τον πολίτη σε όλους τους τομείς.
Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για το οποίο θα ήθελα να αναφερθώ και έχει να κάνει με την Γ’ Βιομηχανική Περιοχή είναι η απουσία δεύτερης εισόδου / εξόδου από την περιοχή και γενικά το ελλιπές οδικό δίκτυο που χρησιμοποιείται για εξυπηρέτησή της.
Σήμερα πέραν των τετρακόσιων φορτηγών καθημερινά χρησιμοποιούν το οδικό δίκτυο, το οποίο διέρχεται μέσα από πυκνή οικιστική ζώνη για να μπορέσουν να φτάσουν στον προορισμό τους. Τόσο εγώ προσωπικά όσο και ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων της Γ’ Βιομηχανικής έχουμε αποστείλει επιστολή για να κατασκευαστεί το μέρος του δρόμου στο οποίο αναφερόμαστε και που θα έπρεπε να είχε ήδη υλοποιηθεί ταυτόχρονα με τη λειτουργία της βιομηχανικής περιοχής.
