Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ (1980): Στην Ελλάδα στα πρόθυρα της “Αλλαγής” και με τους αριστερούς να μπορούν πλέον να αναπνέουν ελεύθερα, ήταν φυσικό και επόμενο να “θεοποιηθεί” αυτό το μονόπλευρο (και μεταξύ μας ψιλομέτριο) φιλμ γύρω από τη ζωή του αντιστασιακού και μέλους του (παράνομου τότε) ΚΚΕ Νίκου Μπελογιάννη που εκτελέστηκε το 1952 με την κατηγορία του “κατασκόπου της ΕΣΣΔ”. Για τον κεντρικό ρόλο ο Νίκος Τζήμας είχε εξασφαλίσει τον Gian Maria Volonté όμως όταν ο διάσημος ηθοποιός παρουσίασε όγκο στον εγκέφαλο αντικαταστήθηκε από τον… διερμηνέα του, τον καθηγητή Ιταλικής Λογοτεχνίας Φοίβο Γκικόπουλο, μοιάζει αρκετά στον Μπελογιάννη όμως ήταν επώδυνα ατάλαντος. Στο φιλμ συμμετείχαν αφιλοκερδώς πολλοί αριστεροί ηθοποιοί (Αλέκος Αλεξανδράκης, Μάνος Κατράκης, Κώστας Καζάκος κ.ά.) και έκοψε πάνω από 618.000 εισιτήρια – αριθμός ρεκόρ για την εποχή.
ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ (1983): Επίσης μία από τις καλύτερες ελληνικές βιογραφίες, η ταινία του Κώστα Φέρρη αφηγείται την ιστορία της μεγάλης ρεμπέτισσας Μαρίκας Νίνου (1918 – 1957) την οποία υποδύεται η Σωτηρία Λεονάρδου. Οι περιπλανήσεις, οι έρωτες, οι επιτυχίες και οι προσωπικές τραγωδίες της ηρωίδας αλλά και μια ματιά στα γεγονότα της Ελλάδας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, συνοδεύονται από την υπέροχη μουσική και τα τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου. Αργυρή Άρκτος στο Βερολίνο και τέσσερα βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
ΘΕΟΦΙΛΟΣ (1987): Πριν γίνει “Καβάφης” ο Δημήτρης Καταλειφός φόρεσε τη φουστανέλα για να υποδυθεί τον μεγάλο λαϊκό ζωγράφο Θεόφιλο Χατζημιχαήλ σ’ αυτό το συμπαθητικό αλλά άνισο βιογραφικό δράμα του Λάκη Παπαστάθη που πάσχει από τις συνήθεις “ασθένειες” του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου των late 80’s.
ΜΠΑΪΡΟΝ: Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΕΝΟΣ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΥ (1992): Ο Νίκος Κούνδουρος καταγράφει τον αγώνα του Λόρδου Βύρωνα στο πλευρό των επαναστατημένων Ελλήνων σε μια πανέμορφη τεχνικά και αισθητικά δημιουργία που κάποιοι ίσως βρουν υπερβολικά λυρική για τα γούστα τους. Γίγαντας ο Μάνος Βακούσης ως Βύρωνας, υπέροχη η διαρκώς συννεφιασμένη φωτογραφία του Νίκου Καβουκίδη. Φορτώθηκε με βραβεία και διακρίσεις όμως απέτυχε εισπρακτικά.
ΚΑΒΑΦΗΣ (1996): Στην πρώτη (και για πολλούς καλύτερη) από μια σειρά από φιλόδοξες και με διεθνή προσανατολισμό βιογραφικές ταινίες, ο Γιάννης Σμαραγδής καταπιάνεται με τη ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Καφάβη (έξοχοι ο Δημήτρης Καταλειφός και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος που τον υποδύεται σε μεγαλύτερη ηλικία), συνδυάζοντας ιστορία και φαντασία αλλά παραμένοντας πιστός στο ύφος και το πνεύμα του Αλεξανδρινού ποιητή.
EL GRECO (2007): Η υπερφιλόδοξη (και για κάποιους υπερεκτιμημένη) βιογραφία του θρυλικού αναγεννησιακού ζωγράφου από τον Γιάννη Σμαραγδή σημειώνει πόντους σε ατμόσφαιρα, αναπαράσταση της εποχής και μερικές καλές ερμηνείες αλλά ξαπλαρώνεται φαρδιά-πλατιά από το φλύαρο σενάριο, το πομπώδες ύφος και τις ελεεινές προφορές. Θα τη θυμόμαστε ως το κύκνειον άσμα του μεγάλου Σωτήρη Μουστάκα.
Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΟ ΧΑΒΙΑΡΙ (2012): Ο Sebastian Koch (The Lives of Others) υποδύεται τον Ιωάννη Βαρβάκη, τον εθνικό ευεργέτη που ξεκίνησε ως πειρατής, μπήκε στην αυλή της Αικατερίνης της Μεγάλης, έγινε ζάμπλουτος από το χαβιάρι, βοήθησε στον αγώνα για ανεξαρτησία και για “ευχαριστώ” κλείστηκε σε σανατόριο. Και σαν να μην έφτανε αυτό κατέληξε ως μια ακόμα “διεθνών προδιαγραφών” βιογραφία του Γιάννη Σμαραγδή επιπέδου… Τζέιμς Πάρις με χύμα σενάριο, κακές (στην πλειοψηφία τους) ερμηνείες και -σωστά μαντέψατε- φρικαλέες προφορές. Nice!
ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ (2017): Μετά τον Ελ Γκρέκο και τον Βαρβάκη ο Γιάννης Σμαραγδής καταστρέφει ακόμα μία βιογραφία με αυτή τη μονοδιάστατη, αποσπασματική και πομπώδη περιγραφή της ζωής και του έργου του διασημότερου ίσως Έλληνα συγγραφέα. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου (που υποδύεται τον Καζαντζάκη από τα 15 έως τα 73 ενώ για κάποιο λόγο από τα 74 τη θέση του παίρνει ο Στέφανος Ληναίος στην πιο WTF περίπτωση recasting της δεκαετίας) και τα (κάπως) υψηλά στάνταρ παραγωγής, το φιλμ δεν ανεβαίνει ποτέ πάνω απ’ το επίπεδο μιας εγκυκλοπαιδικής τηλεοπτικής βιογραφίας που αντιμετωπίζει μάλλον επιδερμικά, αγιογραφικά και με υπερβολική -για κάποιον άθεο και αφορισμένο- θρησκευτική ευλάβεια. Και αλήθεια τώρα, η Ζέτα Δούκα ως… Μελίνα Μερκούρη; Δεν ξέρω ποιανού τα κόκαλα θα πρωτοτρίξουν.
ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ
Ευτυχία
Διάσημη στιχουργός πια, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου εμφανίζεται σε μια βραδιά που διοργανώνεται προς τιμήν της. Παρόντες όλοι οι σπουδαίοι δημιουργοί με τους οποίους έχει συνεργαστεί, εκείνης ο νους, όμως, τρέχει στο παρελθόν. Η επιτυχία της θεατρικής βιογραφίας του Πέτρου Ζούλια «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» με τη Νένα Μεντή, η οποία παιζόταν στις αθηναϊκές σκηνές σχεδόν για μία δεκαετία, επανέφερε στο προσκήνιο τη σπουδαιότερη Ελληνίδα στιχουργό και την περιπετειώδη ζωή της (την υποδύονται η Κάτια Γκουλιώνη και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη). Το πρωτότυπο σενάριο της Κατερίνας Μπέη (Θηλυκή Εταιρεία, Success Story) επιχειρεί μια διαφορετική προσέγγιση, η οποία στηρίζεται πάνω στις επώδυνες μνήμες της γεννημένης το 1893 Αϊδινιώτισσας. Σε σκηνοθεσία Άγγελου Φραντζή και με τους Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Ντίνα Μιχαηλίδου και Θάνο Τοκάκη.
Φιλgood, τεύχος 255.
