PATHS OF GLORY (1957): Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου ένας Γάλλος στρατηγός στέλνει τους άντρες του σε μια αποστολή αυτοκτονίας. Όταν αυτοί αποτυγχάνουν, διαλέγει τρεις στρατιώτες, τους δικάζει για δειλία και τους εκτελεί. Ένας άλλος στρατηγός, μια καρικατούρα προορίζει τον πρώτο για αποδιοπομπαίο τράγο. Ένα δριμύ και ευφυές κατηγορώ, ενάντια στις στρατιωτικές πρακτικές και τη μιλιταριστική ψυχολογία από τον τότε άγνωστο Stanley Kubrick στον οποίο εμπιστεύτηκε τη σκηνοθεσία ο πρωταγωνιστής Kirk Douglas που είχε αγοράσει τα δικαιώματα του βιβλίου του Humphrey Cobb.
LAWRENCE OF ARABIA (1962): Το εντυπωσιακό έπος του David Lean, βασισμένο στη βιογραφία του Τ.Ε.Λόρενς, που περιγράφει καθαρά την πολύπλοκη πολιτική του αραβικού κοινού μετώπου εναντίον των Τούρκων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ παράλληλα διαθέτει ισχυρές δραματικές συγκρούσεις και δυνατούς χαρακτήρες. Εντυπωσιακό μοντάζ και μουσική υπόκρουση, εκπληκτικές ερμηνείες, κυρίως από τον 28χρονο Peter O’ Toole. Απέσπασε συνολικά επτά Όσκαρ – ανάμεσά τους τα βραβεία καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας.
JOHNNY GOT HIS GUN (1971): Στρατιώτης τραυματίζεται στην τελευταία μέρα του Α’ ΠΠ τόσο άσχημα που μένει μόνο ένα κομμάτι κρέας. Χωρίς πρόσωπο, χωρίς χέρια, χωρίς πόδια και χωρίς ακοή, καθηλωμένος στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου προσπαθεί να επικοινωνήσει με το μοναδικό πράγμα που του έχει απομείνει: Το μυαλό του. Δύσκολα διαγράφεται από τη μνήμη το σπαρακτικό αυτό, αντιπολεμικό δράμα του Dalton Trumbo, που αρχικά απορρίφθηκε από μερίδα της κριτικής ως υπερβολικά συναισθηματικό για να εξελιχθεί σε σημαία του αντιπολεμικού κινήματος.
GALLIPOLI (1981): Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, δύο Αυστραλοί ερασιτέχνες δρομείς γίνονται φίλοι και λίγο αργότερα αποφασίζουν να καταταγούν στο ιππικό. Θα σταλούν για εκπαίδευση στο Κάιρο και από εκεί στα Δαρδανέλια, όπου οι συμπατριώτες τους πολεμούν με τους Τούρκους στο πλευρό των βρετανικών δυνάμεων. Ο Peter Weir εστιάζει στην ανεμελιά και το ανυποψίαστο των νέων που πάνε σαν πρόβατα στη σφαγή και σοκάρει με την ψυχρή κινηματογράφηση γεγονότων. Ο ένας από τους δύο πρωταγωνιστές είναι ο Mel Gibson στα πρώτα του βήματα.
CAPITAIN CONAN (1996): Στη Βουλγαρία στα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, ο Κόναν ηγείται της ομάδας 50 άγριων Γάλλων στρατιωτών που λατρεύουν να πολεμούν σώμα με σώμα. Το σκληρό αντιπολεμικό δράμα του Bernand Tavernier δεν είναι ακόμα μια ταινία για τον (Α’ Παγκόσμιο) πόλεμο αλλά περισσότερο μία σπουδή πάνω στη βία και τις συνέπειές της.
THE TRENCH (1999): Τα τελευταία δύο 24ωρα, πριν ξεσπάσει η πολύνεκρη μάχη του Σομ, καταγράφονται στο καλογυρισμένο αυτό φιλμ του William Boynd, που εστιάζει σε ένα γκρουπ Βρετανών στρατιωτών οχυρωμένων στα χαρακώματα.
JOYEUX NOEL (2005): Τα Χριστούγεννα του 1914 συμβαίνει κάτι πρωτάκουστο στα γαλλο-ελβετικά σύνορα. Άγγλοι, Γάλλοι και Γερμανοί στρατιώτες αφήνουν ό,τι τους χωρίζει στα χαρακώματα και μπαίνουν σε εκεχειρία για τις γιορτινές μέρες. Μέσα από τα μάτια ενός Άγγλου ιερέα, ενός φιλόδοξου Γάλλου υπολοχαγού, ενός Γερμανού τενόρου και μιας σοπράνο, ο σκηνοθέτης Christian Carion σκηνοθετεί μια ταινία γι’ αυτά που ενώνουν τους ανθρώπους, ακόμα και όταν μάχονται σε αντίπαλα στρατόπεδα.
FLYBOYS (2006): Το 1917 μια μικρή ομάδα Αμερικανών εθελοντών σχηματίζουν το σμήνος Λαφαγιέτ και μάχονται κατά των Γερμανών στο γαλλικό μέτωπο, σε έναν πόλεμο που, αν και δεν ήταν τεχνικά δικός τους, τον τίμησαν με ηρωισμό και αυτοθυσία. Παλιομοδίτικη πολεμική περιπέτεια με καλούς συμμάχους και κακούς Γερμανούς, χωρίς πολύ βάθος αλλά με μερικές εντυπωσιακές αερομαχίες και τον James Franco σε καλή φόρμα.
THE RED BARON (2007): Από το αιματοκύλισμα και το χάος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου ξεχώρισε ένας άνδρας, του οποίου το όνομα θα περνούσε στην ιστορία. Ήταν τζέντλεμαν, πολεμιστής ή τυχοδιώκτης; Ο Μάνφρεντ φον Ριχτχόφεν έμεινε γνωστός ως «Ο Κόκκινος Βαρώνος», εξαιτίας του κόκκινου μαχητικού του αεροσκάφους, εμπνέοντας τον φόβο αλλά και τον σεβασμό στους εχθρούς του.
WAR HORSE (2011): H φρίκη και η απόγνωση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μέσα από τα μάτια ενός απ’ τα χιλιάδες άλογα που είχαν στρατολογηθεί απ’ τις βρετανικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του μεγάλου πολέμου. O Steven Spielberg καταπιάνεται για πρώτη φορά με τον Α’ ΠΠ (μετά από έξι ταινίες και δύο σειρές για τον Δεύτερο) και πετυχαίνει ακόμα ένα θρίαμβο, αν όχι καλλιτεχνικό, σίγουρα εμπορικό και άκρως συναισθηματικό.
ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ
1917
Βασισμένο στα απομνημονεύματα του παππού του που υπηρέτησε ως αγγελιαφόρος στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, το σκληρά και ταυτόχρονα ποιητικά αντιπολεμικό έπος του Sam Mendes δεν σου αφήνει πολλά περιθώρια ελιγμού. Ξεκινώντας με τη διαταγή σε δύο οπλίτες να προχωρήσουν πέρα από τις γερμανικές γραμμές και να προειδοποιήσουν ένα βρετανικό τάγμα ώστε να μη μεταβεί σε βέβαιη σφαγή και συνεχίζοντας ως ένα διαρκές, καθηλωτικό και δεξιοτεχνικά γυρισμένο μονοπλάνο που σε βάζει στο επίκεντρο της ιστορίας, ο Mendes δεν έφτιαξε απλά ένα αντιπολεμικό φιλμ αλλά μια ελεγεία στον παραλογισμό, την απώλεια, τη ματαιότητα, την απόγνωση και το αίσθημα καθήκοντος. Τεχνικά άψογο, οπτικά θεσπέσιο (η σκηνή της περιπλάνησης στην ισοπεδωμένη νεκρόπολη θα στοιχειώσει για πολύ καιρό τη μνήμη σας) και με δύο εξαιρετικούς πρωταγωνιστές (και σχετικά αγνώστους ώστε να ταυτίζεται ευκολότερα ο θεατής) το «1917» είναι το μοναδικό πλάνο που χρειάζεται να δείτε φέτος. Και οπωσδήποτε στη μεγάλη οθόνη.
Περιοδικό Go, τεύχος 98.
