Παραγωγή-ορόσημο για την Disney καθώς ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους animation ταινία της εταιρείας του ποντικού που άφησε με το στόμα ανοιχτό κοινό και κριτικούς που μέχρι τότε ήταν συνηθισμένοι σε σύντομα, κάπως τραχιά και πρωτόγονα καρτούν. Η “Χιονάτη” εγκαινίασε αυτό που ουσιαστικά θα γίνει η πετυχημένη συνταγή του στούντιο: ένα κλασικό, αγαπημένο παραμύθι που επανασυστήνεται ως μια ευχάριστη περιπέτεια πλημμυρισμένη με μουσική, αξιαγάπητους χαρακτήρες και μπόλικο συναίσθημα που αγγίζει μικρούς και μεγάλους. Σε σημερινά λεφτά είναι ένα από τα εμπορικότερα animation στην ιστορία ενώ το 1938 ο Walt Disney απέσπασε ένα τιμητικό Όσκαρ για το επίτευγμά του, ένα κανονικού μεγέθους αγαλματάκι που συνοδευόταν από επτά μινιατούρες.
FANTASIA (1940)
Η “Φαντασία” υπήρξε ένα τεράστιο ρίσκο για την Disney καθώς συνδύαζε κλασική μουσική με popular κινούμενο σχέδιο, χωρις κεντρική πλοκή, σε μια προσπάθεια να αποδείξει ότι η υψηλή τέχνη μπορεί να απευθυνθεί και στη μάζα. Σήμερα θεωρείται ένα αθάνατο αριστούργημα του είδους ενώ κατέχει και το ιδιόμορφο ρεκόρ του sequel με τη μεγαλύτερη χρονική απόσταση από το original: το Fantasia 2000 βγήκε 49(!) χρόνια μετά -όταν το πρώτο πούλησε τρελά στο βίντεο- χωρίς όμως να προσθέτει κάτι στον θρύλο.
BAMBI (1942)
Περισσότερο γνωστό ως το animation που τραυμάτισε μια ολόκληρη γενιά λόγω της σκηνής της δολοφονίας της μαμάς λαφίνας από κυνηγό και τον μικρό Μπάμπι να την ψάχνει μάταια μέσα στο χιόνι, το πέμπτο κατά σειρά φιλμ της Disney βγήκε κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ και καταπιάνεται με δύσκολες θεματικές όπως η απώλεια, το τέλος της αθωότητας, η απότομη ενηλικίωση, η αποδοχή ευθυνών αλλά και ένας ύμνος στη φιλία, τη συντροφικότητα και την ελπίδα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως υστερεί σε ψυχαγωγική αξία, ο Θάμπερ είναι από τους δημοφιλέστερους κωμικούς χαρακτήρες και το φιλμ αν και δεν διαθέτει φανταστικά ή μαγικά στοιχεία, κερδίζει στη ζεστασιά και το συναίσθημα.
ALICE IN WONDERLAND (1951)
Συνδυάζοντας τα δύο βιβλία του Lewis Carroll, Alice’s Adventures in Wonderland και Through the Looking Glass αυτό το πανέμορφο, σχεδόν ονειρικό αριστούργημα της Disney πολεμήθηκε από την κριτική και υπήρξε εισπρακτική αποτυχία όταν πρωτοβγήκε για να αναγνωριστεί η αξία του ως ένα από τα πιο προχωρημένα (τεχνικά και ουσιαστικά) για την εποχή του animation της εταιρείας του ποντικού. Βοήθησε σ’ αυτό η σουρεαλιστική του ατμόσφαιρα που το έκανε ιδιαίτερα δημοφιλές τις ψυχεδελικές δεκαετίες του ‘60 και ‘70, αποκτώντας ένα ανατρεπτικό cult status που διατηρεί μέχρι σήμερα. Σημειώστε πως κάθε μεταγενέστερη απεικόνιση ή μεταφορά του παραμυθιού ακολούθησε την οπτική αυτής της μεταφοράς που έχει ταυτιστεί μαζί του (μέχρι και η live action μεταφορά του Tim Burton το 2010).
THE LITTLE MERMAID (1989)
Οι δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 ήταν τα πέτρινα χρόνια της Disney σε ό,τι αφορά το animation τουλάχιστον και το στούντιο ίσα που τα έβγαζε πέρα με live action κωμωδιούλες και περιπέτειες για όλη την οικογένεια – βλέπετε η Pixar ήταν ακόμα στα σπάργανα ενώ Marvel και Lucasfilm ήταν ξεχωριστές οντότητες. Όλα άλλαξαν το 1989 με την επιστροφή στο φαντασμαγορικό μουσικό παρελθόν της Disney μέσα από αυτή την υπέροχη μεταφορά του γνωστού παραμυθιού του Hans Christian Andersen. Χωρίς να έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ, η τεράστια επιτυχία της “Γοργόνας” ανέστησε πρακτικά την Disney και την έβαλε στο μονοπάτι της μετατροπής της στον κολοσσό που σχεδόν μονοπωλεί την οικογενειακή ψυχαγωγία μέχρι σήμερα.
BEAUTY AND THE BEAST (1991)
Υπάρχει λόγος που η “Πεντάμορφη και το τέρας” υπήρξε το πρώτο animation που ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας: είναι ένα κομψοτέχνημα. Η Disney πήρε ένα παμπάλαιο παραμύθι και το απογείωσε με εξαιρετική τεχνική, φανταστική μουσική και τραγούδια, εκλεπτυσμένο voice acting και θεαματικά σκηνικά που υπερβαίνουν κατά την απλή ταινία κινουμένων σχεδίων. Επιπρόσθετα εδώ βλέπουμε την Μπέλα να διαφοροποιείται από τις προηγούμενες πριγκίπισσες του στούντιο, πιο δυναμική και ανεξάρτητη χάραξε το δρόμο για τη γυναικεία χειραφέτηση των ντισνεϊκών ηρωίδων.
THE LION KING (1994)
Το κοντινότερο σε Σαίξπηρ που έφτασε ποτέ η Disney, ο “Βασιλιάς των λιονταριών” άγγιξε το peak της αναζωογονημένης εταιρείας στα mid-90’s καθώς διατηρούσε για πολλά χρόνια τον τίτλο του εμπορικότερου φιλμ κινουμένων σχεδίων παγκοσμίως. Με στόρι που περιέχει όλα τα γνώριμα υλικά του στούντιο και με τη συνδρομή ενός κλασικού πλέον soundtrack (από Elton John και Tim Rice) ο “Βασιλιάς” όχι μόνο δικαίωσε τον τίτλο του αλλά έγινε σημείο αναφοράς της απόλυτης ντισνεϊκής ψυχαγωγίας (με τα σωστά μηνύματα) για όλες τις μεταγενέστερες γενιές αλλά και γι’ αυτές που θα ’ρθουν.
FROZEN (2013)
Αυτή η ευφάνταστη, καλογραμμένη, ξεσηκωτική και γεμάτη κέφι και σπιρτάδα ελεύθερη διασκευή της «Βασίλισσας των Πάγων» του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, είναι η τρανταχτή απόδειξη ότι η Disney, σχεδόν έναν αιώνα μετά την ίδρυσή της, “το έχει ακόμα” στα καλοφτιαγμένα, εντυπωσιακά, κινούμενα σχέδια και χωρίς τη συνδρομή της Pixar. Το “Frozen” παρά τον τίτλο και το setting (το παγωμένο σκανδιναβικό τοπίο) εκπέμπει μια πρωτόγνωρη ζεστασιά με το συναρπαστικό στόρι, τους αξιαγάπητους χαρακτήρες, τη συνεχή δράση, τα εκθαμβωτικά σκηνικά, το εξελιγμένο CGI και τα ξεσηκωτικά τραγούδια. Η πρώτη σκηνοθετημένη από γυναίκα ταινία μεγάλου μήκους της Disney αποδείχθηκε πραγματικό χρυσωρυχείο: Με πάνω από 1 δισ. παγκόσμιες εισπράξεις είναι το εμπορικότερο animation και μιούζικαλ στην ιστορία.
ZOOTROPOLIS/ZOOTOPIA (2016)
Το “Zootropolis”, το δεύτερο εμπορικότερο non-Pixar amimation της Disney μετά το Frozen, είναι ακόμα μία απόδειξη ότι η κάποτε βαθιά συντηρητική εταιρεία του ποντικού εξελίσσεται σε δεξαμενή παραγωγικής προοδευτικής σκέψης. Οι ήρωες είναι ανθρωπόμορφα ζώα που εξελίχθηκαν και εγκατέλειψαν τα άγρια ένστικτά τους για να ζήσουν αρμονικά στη Ζωόπολη. Το στόρι είναι διασκεδαστικό, το animation κόβει την ανάσα, οι χαρακτήρες έχουν βάθος, οι διάλογοι τα σπάνε, τα χρώματα και η μουσική εντυπωσιάζουν, γενικά μιλάμε για ένα ντισνεϊκό καρτούν της εποχής μας που ψυχαγωγεί εξίσου μικρούς και μεγάλους. Παράλληλα όμως είναι μια εξαιρετική παραβολή για τον ρατσισμό, τα στερεότυπα, τη διαφορετικότητα και το bullying.
Φιλgood, τεύχος 249.
