Στο Προσχέδιο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρεται σε επίλυση του Κυπριακού με εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου (δηλαδή ευρωπαϊκής νομοθεσίας), επαναφέροντας στο προσκήνιο το θέμα του νομικού πλαισίου που διέπει τα κατεχόμενα.
Συγκεκριμένα, κάθε Τουρκοκύπριος έχει ως άτομο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, όπως κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Κυπριακής Δημοκρατίας, παρόλο που η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου/δικαίου αναστάληκε στα κατεχόμενα λόγω της παράνομης τουρκικής κατοχής. Ειδικά για τα κατεχόμενα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει θεσπίσει δύο Κανονισμούς, την εφαρμογή των οποίων εποπτεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία: Τον Κανονισμό για οικονομική στήριξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας και τον Κανονισμό για το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής.
Για την οικονομική στήριξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, επιμέναμε για χρόνια για την υποχρέωση που απορρέει από τον σχετικό Κανονισμό, για να διασφαλίζεται εκ των προτέρων ότι, οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προς τα κατεχόμενα δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των φυσικών και νομικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένης της ακίνητης ιδιοκτησίας και περιουσίας βάσει της νομιμότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Ευρ. Επιτροπή επιβεβαίωσε την υποχρέωσή της αυτή και ότι διενεργεί συστηματικές διαβουλεύσεις με τις αρχές της Κύπρου, ώστε να διασφαλίζεται η νομιμότητα προτού χρηματοδοτηθεί οτιδήποτε με ευρωπαϊκά κονδύλια στα κατεχόμενα. Έτσι για παράδειγμα, μια ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για χώρο ανακύκλωσης σκυβάλων στα κατεχόμενα προαπαιτεί τον σεβασμό του νόμιμου ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Επιτροπή έμμεσα επιβεβαίωσε το τεράστιο «έλλειμμα» ανάλογης υποχρέωσής της στην εφαρμογή του Κανονισμού για το εμπόριο από τα κατεχόμενα, αφού ανάλογη πρόνοια δεν υπάρχει. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει υποχρέωση όπως διασφαλίζεται εκ των προτέρων ότι η παραγωγή προϊόντων δεν παραβιάζει δικαιώματα φυσικών και νομικών προσώπων (π.χ. ιδιοκτησιακά, περιουσιακά) βάσει των αρχείων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εν ολίγοις, για τα επιτρεπόμενα προϊόντα εμπορίου από τα κατεχόμενα (π.χ. φθαρτά, φρούτα, τούβλα), δεν υπάρχει ανάλογη διασφάλιση της νομιμότητας παραγωγής τους. Για παράδειγμα, ένας Τουρκοκύπριος ή έποικος σφετεριστής Ελληνοκυπριακής περιουσίας στα κατεχόμενα, μπορεί να τη χρησιμοποιεί (π.χ. γη, εργοστάσιο) για παραγωγή προϊόντων, τα οποία πωλούνται στις ελεύθερες περιοχές!
Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι στην ΕΕ για 19 χρόνια κι ακόμη να διεκδικήσουμε με σθένος τα αυτονόητα. Η παρανομία στο κοινοτικό κεκτημένο με το εμπόριο από τα κατεχόμενα μπορεί να κλείσει με δική μας πρωτοβουλία στην ΕΕ κι αν δεν υπάρξει ανταπόκριση υπάρχει το Δικαστήριο της ΕΕ. Έτσι και τις προάλλες, προέκυψε η διαμαρτυρία των πρατηριούχων καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές, μια νομικά αιτιολογημένη διαμαρτυρία λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού από τα κατεχόμενα, που επικρατεί για χρόνια, όσο και η «σιωπή» αρμοδίων φορέων και Αρχών. Ωστόσο, πέραν από το κοινοτικό κεκτημένο, υπάρχει στις ελεύθερες περιοχές και ο δογματισμός, η υπέρμετρη ιδιοτέλεια και το συμφέρον, που συνθέτουν το «κεκτημένο της ντροπής» από τέτοιους «χρήσιμος ηλίθιους» της Ιστορίας που θέτουν υπεράνω όλων τις ατομικές τους ορέξεις και συμφέροντα.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο.
