Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Φιλελεύθερου (15 Απριλίου) για την κυβερνητική πρόθεση μονιμοποίησης, σε πρώτη φάση, 1100 Συμβασιούχων Οπλιτών που έχουν συμπληρώσει δεκαετή υπηρεσία στην ΕΦ, είναι σίγουρα σημαντική κίνηση για αποκατάσταση μιας μεγάλης εκκρεμότητας που είχε μεγάλο επιχειρησιακό και οικονομικό κόστος στην Δύναμη. Η επιπολαιότητα της προηγούμενης Κυβέρνησης, η οποία θεωρούσε -χωρίς μελέτη των δημογραφικών δεδομένων- ότι η δεξαμενή ενδιαφερομένων θα ήταν ανεξάντλητη, αποδείχθηκε εσφαλμένη. Εκτός της απώλειας άριστου και καλά εκπαιδευμένου προσωπικού, ειδικά των πρώτων σειρών, η συνεχής διαρροή ΣΥΟΠ στην Αστυνομία και την Πυροσβεστική, είχε μεγάλο οικονομικό κόστος στη Δημοκρατία (απαιτητικές εκπαιδεύσεις, δύσκολες ειδικότητες, πανάκριβες βολές, διεθνείς συμμετοχές) και έβλαψε την επιχειρησιακή ετοιμότητα των πολεμικών μονάδων, οι οποίες ταλανίζονται για μια δεκαετία από συνεχείς διαρροές και αυξομειώσεις προσωπικού. Πέραν του μειωμένου ενδιαφέροντος των τελευταίων προκηρύξεων, η ποιότητα (προσόντα) των ενδιαφερομένων είναι φθίνουσα. Θεωρείται δε αδύνατο ότι η προκήρυξη νέων θέσεων θα επιτύχει την συμπλήρωση των 700 θέσεων που παραμένουν κενές από σύνολό 3.090 εγκεκριμένων θέσεων. Για την αποφυγή περισσότερων επιπλοκών στην ομαλή λειτουργία της Δύναμης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένα σημαντικά ζητήματα.
(1) Με την εφαρμογή της απόφασης μονιμοποίησης 1100 ΣΥΟΠ το 2026, πέραν των υπαρχόντων 700 κενών θέσεων θα δημιουργηθούν ακόμη 1100 κενές θέσεις. Δηλαδή εντός διετίας θα προκύψει η ανάγκη πρόσληψης 1800 νέων ΣΥΟΠ, για διατήρηση της απόλυτα αναγκαίας οροφής των 3.090 ΣΥΟΠ. Αυτό εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο, λόγω του μειωμένου πλέον ενδιαφέροντος αλλά και του μεγάλου αριθμού νέου προσωπικού που θα απαιτηθεί. Μοναδική λύση είναι η διεύρυνση της δεξαμενής ενδιαφερομένων, με την έγκαιρη τροποποίηση της νομοθεσίας, για την πρόσληψη προσωπικού ελληνικής ιθαγένειας. Μετά από σχετική διερεύνηση του ενδιαφέροντος στην Ελλάδα, η τροποποίηση θα πρέπει να προωθηθεί χωρίς οποιαδήποτε καθυστέρηση, ώστε να τροχοδρομηθεί έγκαιρα η προκήρυξη των θέσεων στην Ελλάδα, η οποία θα ήταν χρήσιμο να συνοδεύεται από διαφημιστική καμπάνια προβολής της διαδικασίας στα ελλαδικά ΜΜΕ και ΜΚΔ.
(2) Η παροχή μηνιαίου επιδόματος ενοικίου (π.χ. €350) σε ΣΥΟΠ που θα προσληφθούν από την Ελλάδα, δεν είναι αποτελεσματική λύση, αφού, εκτός των πολύ υψηλών ενοικίων στην Κύπρο, δεν υπάρχει ικανός αριθμός διαθέσιμων, προς ενοικίαση, υποστατικών σε περιοχές ενδιαφέροντος (Μαθιάτης, Κόρνος, Δελίκηπος, Κλήρου, Τσέρι, κ.ο.κ.). Μοναδική λύση, η οποία εφαρμόζεται ήδη στην Ελλάδα με την υιοθέτηση προγράμματος ανέγερσης 1000 κατοικιών ετησίως για την εξυπηρέτηση του μονίμου προσωπικού (αξιωματικών, υπαξιωματικών, και ΕΠΟΠ) των μονάδων του Έβρου και του Αιγαίου, είναι η υιοθέτηση ανάλογου ετήσιου προγράμματος από το ΥΠΑΜ. Η κατεπείγουσα ανέγερση στρατιωτικών οικιών ΣΥΟΠ/ΣΥΠ (ΣΟΣΥΟΠ/ΣΥΠ) για την φιλοξενία, αρχικά, συμβασιούχου προσωπικού που θα προσληφθεί από την Ελλάδα, εμπεριέχει σημαντικά οικονομικά κίνητρα για των νέο προσωπικό, προσδίδει κύρος στην ΕΦ, και διαλαμβάνει σοβαρά επιχειρησιακά οφέλη λόγω της εγγύτητας των στρατιωτικών οικιών σε κύρια στρατόπεδα.
(3) Θα πρέπει επίσης να μελετηθεί πολύ σοβαρά το ζήτημα των γυναικών που προσλαμβάνονται ως ΣΥΟΠ στην ΕΦ. Πολλές από αυτές υπηρετούν επάξια σε πολεμικές μονάδες ως χειριστές αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων και σε άλλες μάχιμες θέσεις, αλλά παράλληλα θα πρέπει να διαμορφωθούν με ακρίβεια οι ανάγκες επάνδρωσης επιτελικών γραφείων (αντικατάσταση των εθελοντριών που αποστρατεύονται). Η ιδέα της τυχαίας πρόσληψης οποιουδήποτε αριθμού γυναικών στο πλαίσιο της ισότητας των φύλων, δεν είναι γόνιμη ούτε επιχειρησιακά ωφέλιμη. Απαιτείται σαφές οργανόγραμμα στο οποίο δύνανται να αξιοποιηθούν οι συμβασιούχες ΣΥΟΠ, και μελλοντικά ΣΥΠ, ώστε οι προσλήψεις να μην βασίζονται σε τυχαίες παραμέτρους ενδιαφέροντος αλλά σε καθαρά επιχειρησιακά-επιτελικά κριτήρια.
Το ζήτημα του προσωπικού είναι κρίσιμο και πρέπει να μελετηθεί με απόλυτη προσοχή. Δεν είναι δυνατό οι τοποθετήσεις συμβασιούχου προσωπικού σε νέα υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα που αποκτούνται τα τελευταία χρόνια, να βασίζεται αποκλειστικά στον τόπο κατοικίας τους παρά σε επαγγελματικά κριτήρια γνώσεων και δεξιοτήτων.
*Ακαδημαϊκός, αναλυτής θεμάτων γεωπολιτικής, άμυνας και ασφάλειας.
