H μεγάλη γιορτή του Πάσχα πλησιάζει, φέρνοντας μαζί της το μήνυμα της Ανάστασης, της ανανέωσης και της ελπίδας. Η Κυριακή του Πάσχα αποτελεί σημαντική πηγή έμπνευσης και εσωτερικής ανάτασης για τον άνθρωπο. Από τα ματωμένα σεντόνια στον άδειο τάφο του Κυρίου, ο κόσμος σηματοδότησε τότε μια διαφορετική εποχή καινούργιων γενναίων ξεκινημάτων . Το μήνυμα της αγάπης, της πίστης και της ελπίδας αντηχεί σε όλο τον κόσμο.
Ο Ντοστογιέφσκι, στους «Αδελφούς Καραμαζώφ» είπε: «χωρίς Θεό, όλα επιτρέπονται», αλλά η γιορτή του Πάσχα δηλώνει «Με το Θεό, όλα είναι δυνατά». Πρόκειται για ένα μήνυμα ελπίδας που ξεπερνάει τους περιορισμούς μας και θριαμβεύει πάνω στους χειρότερους φόβους μας. Αυτό είναι το πραγματικό νόημα του Πάσχα.
Τα πάθη του Χριστού, σε ψυχολογικό επίπεδο, συμβολίζουν τα πάθη που περνάει κάθε άνθρωπος. Πρόκειται για μια υπενθύμιση ότι, όσο καλά και αν πάει η ζωή κάποιου, υπάρχουν πάντα οι δύσκολες στιγμές, τα πράγματα που δεν μπορεί κανείς να ελέγξει, οι συγκυρίες ή τα δυσάρεστα που συμβαίνουν ξαφνικά και ταράζουν την ομαλή ζωή και τη ρουτίνα.
Η Μεγάλη Εβδομάδα συμβολίζει τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, τα προσωπικά πάθη που βασανίζουν τον κάθε ένα και του θυμίζει με αμείλικτο τρόπο τις ανθρώπινες αδυναμίες.
Βιώνουμε την γιορτή του Πάσχα ως «διάβαση». Ως ένα πέρασμα από το γνωστό στο άγνωστο, από την ασχήμια του θανάτου στην ομορφιά της ζωής. Και ποτέ ένα πέρασμα δεν είναι ειδυλλιακό, χωρίς τα στίγματα της αγωνίας και του φόβου. Για να οικοδομηθεί η ελπίδα και κάθε προσδοκία, δεν υπάρχει πιο στέρεο έδαφος από το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού.
Το Πάσχα πιστεύεται ότι προέρχεται από το Εβραϊκό Πάσχα, το οποίο έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο. Με το «Πισάχ», (που σημαίνει διάβαση) οι Αιγύπτιοι γιόρταζαν τη διάβαση του ήλιου από τον ισημερινό, την εαρινή δηλαδή ισημερία και μαζί της τον ερχομό της άνοιξης. Ουσιαστικά, ήταν η στιγμή η οποία οριοθετούσε την αρχή της άνοιξης και την ισότητα ημέρας και νύχτας, ενώ συνάμα το φως του Ήλιου θριάμβευε επάνω στο σκοτάδι.
Οι Εβραίοι καθιέρωσαν και αυτοί τη γιορτή με την ονομασία «Πεσάχ» (που σημαίνει διάβαση – υπέρβαση), σε ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους Αιγύπτιους, δηλαδή από τη φαραωνική δουλεία και της διάβασης τους από την Ερυθρά Θάλασσα. Επιπρόσθετα όμως για να αποχαιρετήσουν το τέλος του χειμώνα και να υποδεχθούν την άνοιξη.
Η λέξη Πάσχα είναι ελληνοποιημένη απόδοση του Πάσχα και σημαίνει Διάβαση. Στη Χριστιανική γιορτή δόθηκε, το όνομα «Πάσχα» και με απόφαση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ., ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την Πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, και μετά το Εβραϊκό Πάσχα, προκειμένου να τηρείται η σειρά των γεγονότων. Το Χριστιανικό Πάσχα, τιμώντας την Ανάσταση του Χριστού, είναι σαφές ότι δεν έχει καμία σχέση με το εβραϊκό Πεσάχ. Παρ’ όλα αυτά, διατήρησε την ίδια ονομασία, επειδή οι πρώτοι Χριστιανοί, ως προερχόμενοι από τους Εβραίους και συνεπώς άρρηκτα συνδεδεμένοι με την εβραϊκή παράδοση, ταύτισαν την εβραϊκή έξοδο από τη δουλεία της Αιγύπτου με την Ανάσταση του Χριστού και την έξοδο της ψυχής (διάβαση) από τον κόσμο του θανάτου.
Ως εκ τούτου, το Πάσχα των Χριστιανών συμβολίζει το γεγονός ότι ο Σωτήρας Χριστός ελευθέρωσε την ανθρωπότητα από τη δουλεία της αμαρτίας με τον σταυρικό του θάνατο και την Ανάστασή Του. Ο Ιησούς «διέβη» τα σκοτάδια του Άδη, γι’ αυτό οι Χριστιανοί γιορτάζουν την «εκ νεκρών» Ανάσταση και το λαμπρό φως, το οποίο επανέρχεται στη Γη με τον ερχομό της Άνοιξης. Εξ αυτού, η γιορτή του Πάσχα καλείται Λαμπρή.
Με τη λέξη Πάσχα, Λαμπρή και Λαμπρά –στην Κύπρο– εννοούμε δύο βδομάδες που αρχίζουν από την Ανάσταση του Λαζάρου και τελειώνουν την Κυριακή του Θωμά.
*Καθηγήτρια Φιλολογίας
