Από παιδί φοβόταν τους clowns εν αντιθέσει με άλλα παιδιά που τους λάτρευαν και έτρεχαν πίσω τους, στο τσίρκο, σε μια γιορτή ή τις Απόκριες. Ήθελαν να τον αγγίξουν, να τον πειράξουν, να τον τραβήξουν από τα ρούχα ή τα μανίκια, ενώ έσπαζαν στα γέλια με τ’ αστεία του. Αυτή αντιθέτως έτρεχε να κρυφτεί σε μια γωνιά ή πίσω από τη μητέρα. Έβρισκε αξιοθρήνητο τον παλιάτσο με τα σαχλά και κακόγουστα κόλπα και τις φάρσες που έκανε εις βάρος κάποιων παιδιών, ώστε να κάνουν πλάκα τα υπόλοιπα. Από την άλλη όμως λυπόταν τον άντρα ή τη γυναίκα που κρυβόταν πίσω από τη μάσκα και το βαμμένο πρόσωπο. Το μόνο που διέκρινε ήταν τα θλιμμένα μάτια του, ακόμη και την ώρα που λυνόταν σε τρανταχτά τρελά γέλια, τα οποία μετέδιδε στην ομήγυρη.
Σ’ αυτήν άρεσε ο σιωπηλός Πιερότος, με το λευκό σαν άγραφη σελίδα πρόσωπο, ο οποίος εν αντιθέσει με την πολυχρωμία του παλιάτσου κυκλοφορούσε τις Απόκριες, ντυμένος λιτά, με λευκά φαρδιά λευκά ή μαύρα παντελόνια και επίσης λευκή μπλούζα με μεγάλα κουμπιά, ένα φουντωτό από δαντέλα ή τούλι κολάρο, ενώ στο κεφάλι φορούσε σκούφο ή καπέλο κωνικού σχήματος. Είχε κάτι το ανδρόγυνο, δίχως φύλο ή ηλικία, δεν ήταν ούτε ενήλικας, ούτε παιδί. Το διακριτικό του πέρασμα, άφηνε μια αίσθηση ζεστασιάς και ελαφρότητας.
Η γέννηση του Πιερότου πηγαίνει πίσω στην Αναγέννηση και στον 16ο αιώνα, όπου υπήρξε βασικός χαρακτήρας της παντομίμας στην ιταλική Commedia dell’ Arte, ενώ αγαπήθηκε αργότερα και στο Παρίσι, όπου ιταλικοί θίασοι ανέβαζαν τον Pierrot, τον μικρό Πέτρο, όπως σημαίνει το όνομά του, ενσαρκώνοντας τον χαρακτήρα ενός τίμιου, απονήρευτου, απλοϊκού και αλαφροΐσκιωτου ανθρώπου.
Ζωγράφοι όπως ο Paul Cézanne, τον αποτύπωσαν στο πανί, ενώ η μορφή του επηρέασε τη μουσική και τη λογοτεχνία. Ο γεμάτος νοσταλγία και μυστήριο χαρακτήρας του αποδόθηκε από συγγραφείς του 19ου αιώνα στη Γαλλία, ως ενσάρκωση του αντισυμβατικού ανθρώπου, που αγωνιζόταν να διασφαλίσει μια θέση στον αστικό κόσμο της μετα-επαναστατικής Γαλλίας.
Όντας μοναχικός οδοιπόρος, με φίλο του το μακρινό φεγγάρι, δεν έμπαινε σε καλούπια, ούτε ακολουθούσε προκαθορισμένα πρότυπα. Μέσα στην τεράστια σκηνή του θεάτρου της ζωής, η παρουσία του υπήρξε διακριτική και αξιοπρεπής, χωρίς να αποζητά να γίνει το επίκεντρο της παρέας ή να είναι αρεστός, όπως ένας παλιάτσος, που στις μέρες μας θα αναρτούσε κάθε του βήμα και κάθε του έξοδο στο διαδίκτυο.
Τελειώνοντας τις σπουδές της και επιστρέφοντας στο νησί και δη στην πόλη του Καρναβαλιού, τις πρώτες Απόκριες μεταμφιέστηκαν με τις φίλες της ως Πιερότοι. Ήταν ακόμη η αθώα δεκαετία του ’80, τότε που οι άνθρωποι άνοιγαν τις πόρτες τους σε αγνώστους και τις γιορτινές αυτές μέρες παρέες φίλων ντύνονταν πελλόμασκες, γυρίζοντας σε φιλικά και συγγενικά σπίτια, κάνοντας πλάκες μέχρι να τους αναγνωρίσουν οι οικοδεσπότες. Οι Πιερότοι, έκαναν τη δική τους «περιοδεία» από πόρτα σε πόρτα, όπως κάνουν στις μέρες μας οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι και βουλευτές για να μαζέψουν ψήφους. Οι ανιδιοτελείς Πιερότοι αντιθέτως δεν αποζητούσαν τίποτα στα σπίτια, όπου έκαναν έφοδο παρά μόνο να δώσουν χαρά και γέλιο. Την ίδια την πρόδιδε πάντα το ασυνήθιστο για την Κύπρο ύψος της, οπόταν και την αναγνώριζαν αμέσως.
Πήγαν και στον χορό των Οδηγών και σ’ αυτόν του Άρη, όπου ο κόσμος ντυμένος με ευφάνταστα κοστούμια, χόρευε, γλεντούσε και γελούσε με τις χιουμοριστικές ομάδες του Αρτεμάκη, της Ρίτσας και του Κλείτου Κουτσούδη, της Μύριελ και του Γιώργου Τσακιστού, που άφησαν εποχή. Μέσα σ’ αυτό το φαντασμαγορικό σκηνικό μπήκαν κι οι Πιερότοι για show στην πίστα, όπου όχι μόνο δεν χειροκροτήθηκαν αλλά φτηνά τη γλύτωσαν απ’ το γιουχάισμα, αφού απλά έκαναν γύρους σαν φαντάσματα, άχαροι κι ασυντόνιστοι. Ο Δώρος Ιερόπουλος τους λυπήθηκε δίνοντας τους «βραβείο» ένα κιβώτιο με κρασιά Χατζηπαύλου, μεγάλης αξίας δώρο για εκείνη την εποχή που το νησί δεν είχε ακόμη γίνει ένα απέραντο οινοποιείο.
Ο Πιερότος είχε τη θέση του και στον κινηματογράφο όπως στην εμβληματική road trip ταινία του νέου κύματος, του Jean-Luc Godard «Ο τρελός Pierrot». Με πρωταγωνιστές τoν Pierrot και τη Marianne, σύμβολα της Γαλλίας, της χώρας που πάλεψε για «ισότητα, αδελφοσύνη, ελευθερία», είχε ως κυρίαρχο στοιχείο «τον τρελό έρωτα». Ο Pierrot, ένας χαρακτήρας εκρηκτικός και αυθόρμητος, ζωντανεύει με την καθηλωτική ερμηνεία του Paul Belmondo, που με την Anna Karina ως Marianne, αναζητούν την περιπέτεια, αφήνοντας πίσω τη μέχρι τότε συμβατική τους ζωή στο Παρίσι, ψάχνοντας μιαν αληθινή ταυτότητα και την ουσία της ζωής στον Γαλλικό Νότο. Αν το πείραμά του σκηνοθέτη πέτυχε, θα το πουν οι θεατές, κάποιοι από οποίους λάτρεψαν την ταινία, πιστεύοντας πως το νόημα της ζωής είναι να τη ζούμε αντί να την παρακολουθούμε ως απλοί θεατές.
Καλές Απόκριες! Εδώ Λεμεσός! Εδώ Pierrot!
dena.toumazi@gmail.com
Στη φωτογραφία πίνακας του Paul Cézanne, Πιερότος και Αρλεκίνος
