Εκεί που οι αρμόδιοι φορείς πανηγύριζαν ότι έρχεται ο πολυαναμενόμενος Προμηθέας, με τον Υπουργό Ενέργειας να δήλωνε τον περασμένο Οκτώβριο πως βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση -τόσο εξαιρετική που θα τον νοικιάζαμε κιόλας- τελικά, άκυρο! Τον Προμηθέα δεν τον βλέπουμε ούτε με κιάλια. Το μόνο που βλέπουμε προς το παρόν είναι τους φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίοι όχι μόνο δε θα ξεφουσκώσουν, αλλά οσονούπω θα έρθει και το τρίτο χαράτσι να μας έβρει κατακέφαλα.
Ανικανότητα δίχως όριο
Αν κάναμε πρωταθλητισμό στην ανικανότητα, τότε στη νήσο Κύπρο θα παίρναμε το χρυσό. Την ώρα που η χώρα μας φιγουράρει στην 4η θέση με το πιο ακριβό οικιακό ρεύμα στην Ευρώπη -σύμφωνα με μετρήσεις Σεπτεμβρίου 2024- οι κυβερνώντες αντί να επιδοθούν σε έναν αγώνα δρόμου για την έλευση του φυσικού αερίου το συντομότερο δυνατόν, έγκυρες δημοσιογραφικές πληροφορίες θέλουν τον Προμηθέα να χρειάζεται ακόμα 8 μήνες για να μπορέσει να πιστοποιηθεί ως πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU). Αυτό σημαίνει ότι μέχρι το τέλος του 2025, ο Προμηθέας –ο οποίος στο μεταξύ θα πρέπει να μετονομαστεί σε Οδυσσέα με τόσες περιπέτειες- θα τελεί υπό τεχνολογική αναβάθμιση. Μέχρι τότε, δεν θα μπορεί ούτε να πιστοποιηθεί, ούτε να χρησιμοποιηθεί για επαναεριοποίηση LNG σε κάποιο τερματικό. Και αυτό νοουμένου πάντα ότι θα τηρηθεί το ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Φυσικό αέριο ακούμε, φυσικό αέριο δεν βλέπουμε
Σύμφωνα με τα πιο πάνω δεδομένα, η ΕΤΥΦΑ και το Υπουργείο Ενέργειας χρειάζεται να επικεντρωθούν στην ταχύτερη δυνατή αναβάθμιση της τεχνολογικής υποδομής του πλοίου εντός του 2025 και να διακόψουν -ακόμα και να εγκαταλείψουν εντελώς- την αναζήτηση τερματικού στην Ελλάδα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο ή αλλού για την πιστοποίηση ή ενοικίαση του Προμηθέα. Για άλλη μια φορά, μας έμειναν ως αναμνηστικό οι δηλώσεις του Υπουργού Ενέργειας τον Νοέμβριο του 2024 που διαμήνυε ότι θα νοικιάζαμε τον Προμηθέα σε μη ευρωπαϊκή χώρα. Όπως ακριβώς έλεγε τον Δεκέμβριο του 2023 ότι: «Αναμένουμε καύση φυσικού αερίου στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του Βασιλικού της ΑΗΚ, τέλος του 2024, αρχές του 2025».
Αναζητείται…plan B ή απλώς λίγη ελπίδα
Στον αντίποδα των εξαγγελιών και των διαβεβαιώσεων ότι υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο, το τερματικό στο Βασιλικό παραμένει στάσιμο σε εγκληματικό βαθμό. Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της ευθυνοφοβίας και της αναβλητικότητας που επικρατεί, είναι πως παρά το γεγονός ότι οι υπεργολάβοι που είχαν αναλάβει την προβλήτα έχουν τεθεί στη διάθεση της ΕΤΥΦΑ από το περασμένο καλοκαίρι για ολοκλήρωση του έργου που εκτελούσαν, ποτέ δεν τους έχει ανατεθεί η εργασία. Σε αυτό προστίθεται η ανάγκη συντήρησης και προστασίας του εξοπλισμού της προβλήτας για αποφυγή περαιτέρω ζημιών -που συνεπάγεται εννοείται επιπρόσθετο κόστος. Το υποτιθέμενο plan B που μας έλεγαν. Που αν γινόταν αυτό και αναλάμβαναν οι υπεργολάβοι από τον περασμένο Σεπτέμβριο, αν μη τι άλλο θα προχωρούσε μια σημαντική εργασία που βρίσκεται στην κρίσιμη διαδρομή του έργου και θα έμπαιναν τα πράγματα σε μια σειρά.
Εξίσου αδικαιολόγητος είναι και ο χρόνος εξεύρεσης project manager. Από τον περασμένο Ιούλιο που τερματίστηκε το έργο, δηλαδή εδώ και 7 μήνες, ψάχνουμε άνθρωπο για να αξιολογήσει την πρόοδο των μέχρι σήμερα εργασιών και να καθοριστεί τι απομένει να γίνει. Σε περίπτωση που σταθούμε τυχεροί και ο project manager πιάσει δουλειά τέλη Μαρτίου, προσθέστε και τον χρόνο που θα χρειαστεί για να κάνει τη δουλειά του. Και τότε θα ξεκινήσει η αναζήτηση νέου εργολάβου για να ολοκληρώσει το τερματικό. Όσο η ΕΤΥΦΑ βρίσκεται σε μια ατέρμονη διαδικασία αναζητήσεων, παραμένει άγνωστο πότε θα συνεχιστούν οι εργασίες, ποιο θα είναι το τελικό κόστος που θα κληθεί να καταβάλει, αλλά και πότε –και αν– θα τεθεί σε λειτουργία το έργο. Η ρεαλιστική εκτίμηση είναι ότι οι πιθανότητες να λειτουργήσει το τερματικό εντός του επόμενου έτους είναι ελάχιστες έως μηδαμινές.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, στην εξίσωση πρέπει να προστεθούν και οι διαδικασίες που εκκρεμούν για τη σύναψη συμφωνιών προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου, είτε μέσω μακροπρόθεσμου συμβολαίου είτε μέσω της spot market. Επιπλέον, δεν έχει ακόμα διασφαλιστεί η ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών σωληνώσεων που θα συνδέσουν το τερματικό με τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής της ΑΗΚ και της PEC στο Βασιλικό.
Οι καταναλωτές έρμαιο της ακρίβειας
Εννοείται πως αυτοί οι ερασιτεχνισμοί και η έλλειψη σοβαρού σχεδιασμού έχουν ως αποτέλεσμα το κόστος για το τερματικό να ανεβαίνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Μόνο για την αναβάθμιση του Προμηθέα σε FSRU, αναμένεται η ΕΤΥΦΑ να καταβάλλει γύρω στα €8 εκατομμύρια. Αυτοί όμως οι ερασιτεχνισμοί, μόνο μια τσέπη επιβαρύνουν. Αυτή των Κύπριων καταναλωτών, που όχι μόνο έχουν αφεθεί στο έλεος της ακρίβειας, αλλά ακούν με κάθε προκλητικότητα πως το ηλεκτρικό ρεύμα δεν πρόκειται να φθηνίσει τα επόμενα δύο χρόνια. Κι ενώ είναι εμφανές πως η έλευση του φυσικού αερίου αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτόν τον δύσμοιρο τόπο, αυτό φαίνεται να είναι απλώς… ψιλά γράμματα για κυβερνώντες και τεχνοκράτες.
