Τ’ ακούσαμε κι αυτό: Μύθος ότι οι καταδρομείς που σκοτώθηκαν κατά την εκδήλωση του χουντοφασιστικού και εοκαβήτικου προδοτικού πραξικοπήματος, είναι πραξικοπηματίες! Και θα πρέπει να διορθωθεί η ιστορία και να τους αποχαρακτηρίσει από τη… “ρετσινιά” του πραξικοπηματία. Αλλά πώς θα πρέπει να γίνει αυτή η διόρθωση; Η λύση είναι απλή και την βρήκε ο νομικός κ. Ανδρέας Παπαχαραλάμπους. Ο οποίος, όμως, σε σειρά σχετικών άρθρων του, υπογράφει όχι ως νομικός, αλλά ως «έφεδρος Ανθυπολοχαγός 1974, πρώην πρόεδρος Δ.Σ. Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομών». Αυτό, βέβαια, το “νουρούιν” με το «1974» δεν το καταλαβαίνω, αλλά το προσπερνώ και στέκω στα πιο ουσιαστικά: Πώς θα διαλυθεί αυτός ο μύθος και πώς θα διορθωθεί η ιστορία; Αυτό είναι το ζητούμενο…
Ως σύγχρονος -και αυτόκλητος- “σταυροφόρος” της αλήθειας και της ιστορίας, λοιπόν, ο κ. Ανδρέας Παπαχαραλάμπους, ζητά, λέει:
- Να ξανανοίξει ο φάκελος για τον καταδρομέα Σωτήρη Κωνσταντίνου, που άνοιξε -και για να ακριβολογούμε, ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ για πρώτη φορά- τον Αύγουστο του 2007 με σχετική έρευνα που διέταξε ο τότε υπουργός Άμυνας μ. Χριστόδουλος Πασιαρδής. Με εντολή, από τον υπουργό, να προχωρήσει σε βάθος και να τεκμηριωθεί επιστημονικά, χρησιμοποιώντας πρόσωπα αξιόπιστα, αμερόληπτα και επιστημονικά καταρτισμένα, παρέχοντάς τους εργαλεία που θα διασφάλιζαν πέραν πάση λογικής αμφιβολίας το όποιο αποτέλεσμα/πόρισμα θα προέκυπτε. Και έκλεισε, η έρευνα αυτή, το Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου με μια λεπτομερέστατη έκθεση από την οποία βγήκε ένα καταπελτικό πόρισμα: Ο καταδρομέας Σωτήρης Κωνσαντίνου ΔΕΝ ήταν πραξικοπηματίας. Δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από χουντικό αξιωματικό.
- «Οι 22 καταδρομείς, που σκοτώθηκαν στο προεδρικό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποκαλούνται πραξικοπηματίες». Ακριβή λόγια του έφεδρου ανθυπολοχαγού Καταδρομών 1974, κ. Α. Παπαχαραλάμπους, αλλά και παλαιότερα σύσσωμης της ηγεσίας του Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομών. Ήταν, λένε, σε διατεταγμένη αποστολή/υπηρεσία και δεν μπορούσαν να αρνηθούν τις διαταγές των αξιωματικών τους. Ότι, βέβαια, σ’ αυτούς τους αξιωματικούς υπήρχαν και Κύπριοι μόνιμοι αξιωματικοί, αλλά και έφεδροι ανθυπολοχαγοί και δόκιμοι, όλοι οι θιασώτες αυτής της θεωρίας το προσπερνούν σφυρίζοτας αδιάφορα…

Δύο σημεία επ’ αυτού:
- Απ’ αυτά που τελευταία λέγονται και γράφονται για τους καταδρομείς, που σκοτώθηκαν, λαμβάνοντας μέρος στην εκδήλωση του πραξικοπήματος στις 15/71974, προκύπτει μια διαφορά, που -σε μένανε- δημιουργεί ερωτηματικά. Όχι τυχαία, αφού, σήμερα ο κ. Παπαχαραλάμπους μιλά για 22 καταδρομείς νεκρούς, ενώ προηγούμενα -τουλάχιστον ίσαμε τον Αύγουστο του 2008- ο Σύνδέσμος Εφέδρων Καταδρομέων μιλούσε για 20 καταδρομείς νεκρούς. Κι αυτό, σε μακροσκελή ανακοίνωση της Γραμματείας του, προς απάντηση στον τότε κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ Νίκο Κατσουρίδη, για τον επικήδειο που εκφώνησε στις 13/7/2008 στο 1ο εθνικό μνημοσύνο του Σωτήρη Κωνσταντίνου. Έγραφε στο Δελτίο Τύπου ο Σύνδεσμος: «… 2. Οι 20 καταδρομείς που έπεαν την 15η Ιουλίου 1974, μεταξύ άλλων εθοφρουρών, ήταν άπαντες κληρωτοί…» Κι αν πάμε οκτώ μήνες πριν (19/12/2007), θα βρούμε στην εφ. «Αλήθεια» δήλωση του τότε προέδρου του Συνδέσμου, Γεώργιου Φεραίου, στην οποία αναφέρεται στις «οικογένειες των 20 καταδρομέων που σκοτώθηκαν κατά το πραξικόπημα του 1974»…
- Προκαλείται, λοιπόν, η εξής απορία: Πώς είναι δυνατον οι 20 νεκροί καταδρομείς τον Ιούλη 1974, οι οποίοι τρισήμισυ δεκαετίες μετά (2007-2008), περέμεναν, σύμφωνα την ηγεσία του Συνδέσμου τους, στον ίδιο αριθμό και σήμερα αυξήθηκαν κατά δύο, φτάνοντας στους 22; Βρέθηκαν κι άλλοι δύο νεκροί καταδρομείς, ή προστέθηκαν άλλοι δύο νεκροί καταδρομείς; Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, όμως, πώς και γιατί έγινε αυτό; Να λέμε, δηλαδή, πάλι καλά που αρχές του 2025 παρέμειναν 22 και δεν αυξήθηκαν κι άλλο; Κι αυτό χωρίς ίχνος αστεϊσμού, αλλά με πόνο ψυχής, ως κριτικό σχόλιο για το πώς κάποιοι διαχειρίζονταν και, δυστυχώς, διαχειρίζονται ίσαμε σήμερα, τέτοια σοβαρά ζητήματα.
- Επιτέλους, τί είναι “πραξικόπημα”; Και, συνακόλουθα, ποιοί αποκαλούνται “πραξικοπηματίες”; Η απάντηση χωρεί στην ακόλουθη σύντομη φράση: «Πραξικόπημα = δυναμική πολιτική ή στρατιωτική ενέργεια που παραβιάζει το Σύνταγμα και περιορίζει τις ελευθερίες του λαού.» (Α. Γεωργοπαπαδάκος «Το Μεγάλο Λεξικό της νεοελληνικής γλάσσας», Εκδόσεις ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ-ΠΑΙΔΕΙΑ, 1984, σελ. 796). Συνακόλουθα, πραξικοπηματίας είναι εκείνος/εκείνοι που οργανώνουν, σχεδιάζουν, εκτελούν και/ή μετέχουν σ’ αυτή την παράνομη ενέργεια που παραβιάζει το Σύνταγμα.
- Έτσι απλά. Πουθενά στον κόσμο, όπου έγινε πραξικόπημα, διαχωρίζετο η ηγεσία του στρατού από τους κατώτερους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτες. Κληρωτούς ή έφεδρους. Διότι στο χουντοφασιστικό εοκαβήτικο πραξικόπημα της 15ης του Ιούλη 1974 ΕΙΧΑΜΕ και Κύπριους εφέδρους αξιωματικούς… Που κλήθηκαν, λένε, για άσκηση, πήγαν και μετείχαν στο πραξικόπημα!!! Δεν αποχώρησαν -ως όφειλαν- μετά που είδαν ότι η “άσκηση” ΗΤΑΝ -τελικά- ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ… Κάτι που εμμέσως “ξεφεύγει” και από τα γραφόμενα του κ. Παπαχαραλάμπους, στο οποίο θα επανέλθω αργότερα. Όπως επίσης είχαμε και πολίτες -σύσσωμη τη συνοπαρτζιάν της ΕΟΚΑ Β’ και όχι μόνο- που επίσης μετείχαν στο πραξικόπημα. Και γράφω τούτο “μετά λόγου γνώσεως”, για να χρησιμοποιήσω μια αρχαιοπρεπή ρήση, και μένω, για την ώρα, ίσαμε ’δώ.

Ορισμένα σκόρπια σημεία επί της ουσίας:
1/ Πού και πώς σκοτώθηκε στις 15 του Ιούλη 1974 ο καταδρομέας Σωτήρης Κωνσταντίνου;
- «Ο Σωτήρης επήγεν στο πραξικόπημα. Ο Σωτήρης έλαβε μέρος στις μάχες εκεί που ήταν το εφεδρικό. Ο Σωτήρης σκοτώθηκε από άνθρωπο του εφεδρικού, μαζι με πέντε άλλα άτομα». Λόγια του κ. Ανδρέα Παπαχαραλάμπους, σε εκπομπή του ΡΙΚ (“Γκρο πλαν”, 2/1/2025) ο οποίος σε άλλο άρθρο του, προσδιορίζει και τον χώρο που αυτό έγινε: «Απλά είπα και λέω ότι ο Σωτήρης σκοτώθηκε στους κοιτώνες του Εφεδρικού από μέλος της δύναμης που υπερασπίζετο το χώρο του». («Φιλελεύθερος», 15/1/2025). Σημειώνω -χωρίς να σχολιάζω- πως, σε άρθρο του («Πολίτης», 12/8/2024) ο κ. Παπαχαραλάμπους γράφει: «…Τότε προσπάθησε να εισέλθει (σ.σ. εντός του θαλάμου του Εφεδρικού) ο Σωτήρης Κωνσταντίνου. Πίσω από την πόρτα υπήρχε αμυνόμενος του Εφεδρικού, ο οποίος τον λόγχισε και τον πυροβόλησε εξ επαφής…». Ωστόσο:
- «Κατά την ιατρική μου άποψη, ο Κωνσταντίνου Σωτήριος υπέστη δύο προθανάτιες πληγές, που μπορούν να φανούν στα σκελετικά αποτυπώματα.
- 1. Υπήρξε ένας πυροβολισμός στη δεξιά πλάτη, που πέρασε από την κάτω μερίδα της δεξιάς ωμοπλάτης προτού περάσει από τη δεξιά 6η και 7η πλευρές. Τότε αυτή η σφαίρα εισήλθε στη δεξιά θωρακική κοιλότητα και θα είχε περάσει από το δεξί πνεύμονα. Αυτή η πληγή, εάν αφηνόταν αθεράπευτη, θα είχαι ως αποτέλεσμα μαζική αιμορρογία και θάνατο. Η εμφάνιση των ατελειών στο οστό και την έλλειψη τεμαχισμού του οστού, αποκλείει ότι αυτή η σαφαίρα προήλθε από ένα τουφέκι υψηλής ταχύτητας και πρέπει έτσι να είχε πυροβοληθεί από ένα πυροβόλο όπλο χεριού (περίστροφο ή ημιαυτόματο).
- 2. Υπάρχει μια τέμνουσα ατέλεια αιχμηρής δύναμης (πληγή από μαχαίρι) μεσαίων συνόρων της αριτερής ωμοπλάτης και μια αντίστοιχη φλοιώδης ατέλεια στην εξωτερική ειφάνει της 6ης πλευράς. Η άκρη το μαχαιριού διαπέρασε μόνο τον εξωτερικό φλοιό, προκαλώντας ένα κάταγμα της πλευράς, αλά δεν διαπέρασε την ελλοχεύουσα θωρακική κοιλοτητα. Αυτή η πληγή, άνκαι σοβαρή, δεν θα οδηγήσει στο θάνατο ακόμα και αν δεν θεραπευόταν.
- 3. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο σκελετικής ζημιάς για να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός ότι ο αποθανών έλαβε πληγές στο θώρακα, την κοιλία ή την πυελική περιοχή από μια έκρηξη τυφεκιού υψηλής ταχύτητας».
- Τα πιο πάνω από τον Δρ. Robert C. Bux, Δικανικός παθολόγος, Physicians for Human Rights, στην έκθεση Δικανικής Παθολογίας για τα ευρύματα στα λείψανα του Σωτήρη Κωνσταντίνου, ημερ. 20 του Νοέμβρη 2007. Και το ερώτημα είναι πολύ απλό: Αν ισχύει ο ισχυρισμός του κ. Παπαχαραλάμπους, ότι το μέλος του Εφεδρικού «λόγχισε και πυροβόλησε εξ επαφής» τον Σωτήρη, τότε ασφαλώς αυτό θα έγινε κατά την είσοδό του στον θάλαμο των μελών του Εφεδρικού, άρα και τα τραύματα θα ήσαν από μπροστά και όχι από πίσω. Τον διαψεύει, ωστόσο η δικανική έκθεση του ξένου εμπειρογνώμονα της οργάνωσης «Physicians for Human Rights». Την οποία -ας μη ξεχνούμε- η Κυπριακή Δημοκρατία χρησιμοποιεί στις έρευνες για διακρίβωση των συνθηκών θανάτου των Αγνοουμένων.
- Ατεκμηρίωτος και ανυπόστατος, λοιπόν, ο ισχυρισμός Παπαχαραλάμπους, ο οποίος “μπάζει” ακόμη και ως προς τη σειρά που το μέλος του Εφεδρικού υποτίθεται ότι κτύπησε τον Σωτήρη. Να πιστέψουμε, δηλαδή, ότι ο αμυνόμενος αστυνομικός, μπροστά στον επιτιθέμενο ένοπλο καταδρομέα -όποιος και να ήταν αυτός- δεν θα τον πυροβολούσε μόλις τον έβλεπε μπροστά του, αλλά πρώτα θα τον λόγχιζε και μετά θα τον πυροβολούσε εξ επαφής; Έλεος, πκιον… Αλήθεια, όμως: τί έγνε εκείνος ο «αμυνόμενος του Εφεδρικού»; Γιατί το αφήγημα του κ. Παπαχαραλάμπους -και όχι μόνο- μένει ίσαμε ’κείνο το σημείο;

- Ορθή η ρήση που χρησμοποιεί ο κ. Παπαχαράλμπους «φίλος μεν Πλάτων, φιλτέρα δ’ αλήθεια» (αγαπητός ο Πλάτων, πιο αγαπητή όμως [είναι] η αλήθεια). Διαφεύγει, ωστόσο, κάτι του κ. Παπαχαραλάμπους: πιο προσφιλής είναι η εξακρίβωση της αλήθειας. Γιατί αλήθεια δεν είναι κατ’ ανάγκη ό,τι λέμε, αλλά πώς αυτή εξακριβώνεται και τεκμηρώνεται…
* M.Sc. (econ) – Δημοσιογράφος / συγγραφέας – ερευνητής