Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην έντυπη ειδική έκδοση «2025: Έτος Προκλήσεων και Ευκαιριών», η οποία περιλαμβάνει σημαντικές επώνυμες απόψεις και κυκλοφόρησε με τον «Φιλελεύθερου» την Κυριακή 12/1. Δείτε εδώ όλα τα άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή
Το έτος 2024 υπήρξε, λόγω της συμπλήρωσης των 50 ετών από την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή του 37% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα έτος περισυλλογής και αναστοχασμού. Η αξιοπρέπεια που χαρακτήρισε τις σχετικές εκδηλώσεις, σε Κύπρο, αλλά και σε Ελλάδα, για την επέτειο των 50 χρόνων από την εισβολή, έστειλε ένα σαφές μήνυμα ότι το επώδυνο καλοκαίρι του 1974 δεν πρόκειται να θαφτεί στη λήθη, ότι παραμένουμε απόλυτα προσηλωμένοι στην επιδίωξή μας να πετύχουμε την ανάκληση των τετελεσμένων της κατοχής. Η επίλυση του Κυπριακού ήταν και παραμένει σταθερή εθνική προτεραιότητα για την Ελλάδα.
Το διαρρεύσαν έτος υπήρξε όμως και μία χρονιά σημαντικών εξελίξεων στο Κυπριακό ύστερα από ένα μεγάλο διάστημα τέλματος. Χάρη στην επιμονή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη και με τη διαρκή στήριξη της χώρας μας, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών προέβη σε διορισμό Προσωπικής του Απεσταλμένης για την Κύπρο. Επιστέγασμα της εμπλοκής της αλλά και της εποικοδομητικής στάσης της Λευκωσίας και της Αθήνας ήταν η κοινή συνάντηση των δύο ηγετών με το Γενικό Γραμματέα στη Νέα Υόρκη στις 15 Οκτωβρίου, μία συνάντηση κατά την οποία συμφωνήθηκε ότι θα υπάρξει και άτυπη συνάντηση υπό την αιγίδα των ΗΕ σε διευρυμένο σχήμα με τη συμμετοχή και της χώρας μας ως εγγυήτριας δύναμης.
Συνεπώς, επαναλαμβάνουμε την προσδοκία για το 2025, ότι η τουρκική πλευρά θα συμβάλει ουσιαστικά στην επανέναρξη και διεξαγωγή των συνομιλιών, εντός του συμφωνημένου πλαισίου. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να συμβάλλει επιβοηθητικά ο ελληνοτουρκικός διάλογος και το βελτιωμένο κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μία λειτουργική, δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού μπορεί να επέλθει μόνο μέσα από τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τις Αρχές της ΕΕ, και το ενωσιακό κεκτημένο.
Από την 1η Ιανουαρίου 2025 έχει ξεκινήσει η διετής συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η Ελλάδα, που είναι ένα από τα 51 ιδρυτικά μέλη του ΟΗΕ, στοχεύει μέσω της θητείας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας να συνεισφέρει ουσιαστικά στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Μέσω του τρίπτυχου «Διάλογος-Διπλωματία-Δημοκρατία», η Ελλάδα θα επιβεβαιώσει την προσήλωσή της στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων και αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, στην προώθηση της θεματικής «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια», στην αντιμετώπιση των κινδύνων ασφαλείας που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, στην προστασία των παιδιών που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις και στη διασφάλιση της θαλάσσιας ασφάλειας.
Κατά την θητεία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Ελλάδα θα συνεισφέρει επίσης ενεργά και εποικοδομητικά, με την εμπειρία και γνώση που διαθέτει, στις διεργασίες του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Κυπριακό.
Το 2025 σηματοδοτεί για την Κύπρο δύο σημαντικές επετείους, τα 70 έτη από την έναρξη του αγώνα για την αυτοδιάθεση και τα 65 έτη από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας παρευρέθη φέτος στους εορτασμούς της 1ης Οκτωβρίου για την επέτειο της Ανεξαρτησίας, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα στηρίζει και θα στηρίζει με όλες τις δυνάμεις της την Κυπριακή Δημοκρατία, ένα κράτος σύγχρονο, δημοκρατικό και ευήμερον, το οποίο, παρά την ανοιχτή πληγή της συνεχιζόμενης κατοχής, έχει αποδείξει την ανθεκτικότητα, την αποτελεσματικότητα και την ικανότητά του να διασφαλίζει άριστες συνθήκες διαβίωσης στους πολίτες του αλλά και να συμβάλλει με τον πλέον εποικοδομητικό τρόπο στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Τον ίδιο συμβολισμό είχε και η, πρώτη στα χρονικά, παρουσία του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας στις εκδηλώσεις της μαύρης επετείου της 20ης Ιουλίου 1974 στη Λευκωσία.
Όπως κατέδειξε με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο η επιτυχής ολοκλήρωση, προ ολίγων ημερών, της 2ης Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδος Κύπρου, η διμερής αγαστή συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, όχι μόνο θα συνεχισθεί αλλά και θα διευρυνθεί το 2025, με προεξάρχοντες τους τομείς της άμυνας, της παιδείας, της υγείας και της ενέργειας. Η συμμετοχή από την πλευρά μας, του κ. Πρωθυπουργού, δέκα πέντε Υπουργών και Υφυπουργών και πλήθους υπηρεσιακών παραγόντων στην Διακυβερνητική αποδεικνύει, όχι μόνο τη σημασία που αποδίδουμε στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, αλλά και το εύρος και βάθος της συνεργασίας αυτής. Πρόκειται για μία σχέση που εδράζεται στην ειλικρίνεια, στο αμοιβαίο όφελος και τη δεδηλωμένη πρόθεση Αθήνας και Λευκωσίας να εργαστούν από κοινού «για τη βελτίωση της καθημερινότητας και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών των δύο χωρών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το Κοινό Ανακοινωθέν της Διακυβερνητικής Συνόδου. Η Αθήνα θα φιλοξενήσει με τη σειρά της την 3η Διακυβερνητική εντός του 2025 και αποτελεί προσδοκία μας ότι ο θεσμός των Διακυβερνητικών Συνόδων θα συμβάλλει καθοριστικά στην περαιτέρω εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας και θα επιτρέψει στις δύο χώρες να μοιραστούν τεχνογνωσία και βέλτιστες πρακτικές.
Πέραν των ανωτέρω, εντός του 2025, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μετά τη σχετική νομοθετική ρύθμιση που ψηφίσθηκε προσφάτως από την Βουλή των Αντιπροσώπων, προβλέπεται να δρομολογηθεί η σύσταση και ίδρυση στην Κύπρο παραρτημάτων πανεπιστημίων από την Ελλάδα. Θα πρόκειται για έναν ιστορικό σταθμό στις διμερείς μορφωτικές σχέσεις μας.
Το 2025 θα πρέπει επίσης να ενταθούν οι προσπάθειες για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη διασύνδεσή της με τα ευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα, ώστε να διασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και τα συμφέροντα των κυπρίων καταναλωτών.
Μαζί θα πορευτούμε για να συσφίξουμε περαιτέρω τις ήδη άριστες σχέσεις μας, για να διαχειριστούμε τις περιφερειακές προκλήσεις για να οικοδομήσουμε μία καλλίτερη Ευρώπη και έναν καλλίτερο κόσμο.
Εύχομαι σε όλες της Κύπριες και όλους τους Κυπρίους ένα δημιουργικό και παραγωγικό 2025.
*Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο
