Σε μια αιφνιδιαστική όσο και πρωτοφανή κίνηση, η Ειδική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μαρία Άγκελα Ολγκίν Κουεγιάρ απηύθυνε στον Κυπριακό λαό, Έλληνες και Τούρκους, ανοικτή επιστολή μέσω του Τύπου, για την αναποτελεσματική λήξη της αποστολής της προς επανέναρξη των συνομιλιών.
Όπως ήταν επόμενο, το άνευ προηγουμένου γεγονός μια απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα να επικοινωνεί απευθείας με τους πολίτες, έγινε αντικείμενο διαφόρων ερμηνειών, σχολίων και ποικίλων άλλων αντιδράσεων.
Άλλοι απεφάνθησαν ότι η επιστολή είναι αποχαιρετιστήρια, με την κατά τα άλλα συμπαθητική Κολομβιανή να παραδέχεται αποτυχία και να μας λέει adios, και άλλοι ότι είναι διαχειριστήρια, προετοιμάζοντας το έδαφος για την πιο δυναμική επιστροφή της.
Προσωπικά, αισθάνομαι βάναυσα προσβεβλημένος από την ενέργεια αυτή της κ. Ολγκίν, της οποίας οι όροι εντολής ήταν να πραγματοποιήσει επαφές με τις ηγεσίες των δύο πλευρών για το ενδεχόμενο εξεύρεσης κοινού εδάφους, κι ύστερα να υποβάλει αναφορά στον ΓΓ. Καμιά εξουσιοδότηση δεν είχε κι από κανένα να ανεβεί σε δημόσιο βάθρο και να κανοναρχίσει το λαό, μάλιστα με ιατρικούς όρους, για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του.
Δεν ξέρω από πού άντλησε το ανύπαρκτο αυτό δικαίωμα, αν ήταν δική της ιδέα ή της την έβαλαν κάποιοι άλλοι, αλλά έχει προσφέρει τη χείριστη υπηρεσία στην όλη προσπάθεια διάσπασης του αδιεξόδου. Συγκεκριμένα σημεία της επιστολής της δεν αντέχουν στην παραμικρή βάσανο στοιχειώδους ανάλυσης.
«Είναι σημαντικό», μας λέει, «να απομακρυνθούμε από λύσεις που στο παρελθόν δημιούργησαν προσδοκίες που δεν εκπληρώθηκαν και οδήγησαν σε μεγαλύτερες διαφωνίες και απογοητεύσεις» και «τώρα, πρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά».
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος έσπευσαν να μας καθησυχάσουν ότι η κα Ολγκίν δεν εννοεί απομάκρυνση από τη λύση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, έστω κι αν η κυρία Απεσταλμένη δεν είπε λέξη γι’ αυτά. Ο Τατάρ και η Τουρκία, όμως, θα το δέσουν ψιλό μαντήλι και θα επιμένουν ότι το διαφορετικό, για το οποίο κάνει λόγο η κ. Ολγκίν, είναι η λύση δύο κρατών.
Άλλωστε, το λέει και παρακάτω στην επιστολή της: «…Η δέσμευσή μου δεν έχει τελειώσει, θα συνεχίσω να σκέφτομαι εναλλακτικές λύσεις …». Δεν μας το είπε αυτό όταν θα ερχόταν. Ξέραμε ότι η δουλειά της ήταν να βρει τρόπους για να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες γι’ αυτά που είναι ήδη στο τραπέζι, όχι ότι θα έψαχνε για «εναλλακτικές λύσεις».
Και το άλλο; «Παραμένω αισιόδοξη και ζητώ από όλους τους Κύπριους να ενθαρρύνουν και να πιέσουν τους ηγέτες τους να εργαστούν για ένα καλύτερο και ασφαλές μέλλον». Εδώ η κ. Άγγελα Ολγκίν ανάγεται σε αρχάγγελο της λαϊκής οργής κατά των ανάξιων ηγεσιών που στέκονται εμπόδιο στο πεπρωμένο του νησιού.
Στη δική μας την πλευρά, δεν είναι μόνο η αντιπολίτευση που πιέζει την ηγεσία, αλλά η ίδια η ηγεσία αυτοπιέζεται για να πάει σε διαπραγματεύσεις. Απεναντίας, όμως, απέναντι ποιός τολμά να πιέσει την πραγματική ηγεσία και εξουσία, που δεν είναι άλλη από την κατοχική Τουρκία, για την οποία δεν λέει λέξη κ. Ολγκίν; Κατά τα άλλα επαίρεται ότι έχει κάνει και «εκτενή έρευνα για την ιστορία του νησιού».
Οι ιστορικές της γνώσεις την οδήγησαν και στο συμπέρασμα ότι το Κυπριακό πρόβλημα είναι 60 και όχι 50 χρονών. Ίσως να θεώρησε δικαιωματικά ορθό να υπολογίζεται από τότε που ήρθαν τα Ηνωμένα Έθνη στην Κύπρο, το 1964. Με αυτή τη λογική μπορούμε να πάμε άλλα 10 χρόνια πίσω, στο 1954, όταν το Κυπριακό τέθηκε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Έστω, όμως, ας μείνουμε στο 1964. Αφού είναι τόσο καλά διαβασμένη η κ. Ολγκίν, ας μας πει τι είχε γίνει τότε.
Υποτίθεται ότι η ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ θα τέλειωνε όταν ο Μεσολαβητής, που είχαν εγκρίνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, θα παρέδιδε την έκθεσή του για λύση του Κυπριακού. Ο πολύ πιο διαβασμένος γείτονάς της κ. Ολγκίν, από το Εκουαδόρ, που είχε διατελέσει και πρόεδρος της χώρας του, ονόματι Γκάλο Πλάζα, παρέδωσε την αναφορά του τον Μάρτιο του 1965, πλήρως εναρμονισμένη με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, την οποία ο Πρόεδρος Μακάριος αποδέκτηκε αμέσως. Η Τουρκία την απέρριψε κι’ αυτή αμέσως, παρά το γεγονός ότι ο Πλάζα απέκλειε την Ένωση ως λύση. Ο λόγος ήταν ότι από τότε η Τουρκία τα ήθελε όλα, όπως και σήμερα: εδαφικός διαχωρισμός 38% από τη Γυαλιά μέχρι την Αμμόχωστο με χωριστές πλειοψηφίες. Στη συνέχεια απέρριψε και τον Μεσολαβητή και κανένας δεν σηκώθηκε πάνω να της ζητήσει τον λόγο. Μόνο ο καϋμένος ο Γενικός Γραμματέας Ου Θαντ, ο οποίος υποχώρησε τελικά για να μην τον φάνε κι’ αυτόν οι Αγγλότουρκοι.
Έτσι δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε το Κυπριακό πρόβλημα και δεν χρειαζόμαστε νευρολόγους για να μας το εξηγήσουν. Δεν αποκλείεται, όμως, να τους φέρει μαζί της η κ. Ολγκίν, αν οι απόψεις και εισηγήσεις της εισακουστούν από τον Γενικό Γραμματέα και επιστρέψει για ένα νέο παράλογο γύρο επαφών, εκτός των αγνοουμένων πλέον ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
