Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) είναι μια έννοια που αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να εκτελεί μια εργασία που προηγουμένως θα απαιτούσε ανθρώπινη νοημοσύνη. Υπάρχει από τη δεκαετία του 1950 και ο ορισμός του έχει τροποποιηθεί μετά από δεκαετίες έρευνας και τεχνολογικής προόδου.

Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη τροφοδοτεί αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα, φορητούς υπολογιστές, chatbots όπως το ChatGPT και γεννήτριες εικόνων. Τι είναι λοιπόν και πώς λειτουργεί;

Η φράση AI προέρχεται από την ιδέα ότι αν η νοημοσύνη είναι εγγενής στην οργανική ζωή, η ύπαρξή της αλλού την κάνει τεχνητή. Ο επιστήμονας υπολογιστών Alan Turing ήταν ένας από τους πρώτους που διερεύνησε την ιδέα ότι οι μηχανές θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν πληροφορίες και λογική για να λαμβάνουν αποφάσεις όπως κάνουν οι άνθρωποι. Επινόησε το τεστ Turing, το οποίο συγκρίνει την ικανότητα του μηχανήματος με την ικανότητα του ανθρώπου να δει αν οι άνθρωποι μπορούν να το εντοπίσουν ως τεχνητό (τα πειστικά deepfakes είναι ένα παράδειγμα τεχνητής νοημοσύνης που πέρασε το τεστ Turing).

Τα βασικά υπολογιστικά συστήματα λειτουργούν επειδή οι προγραμματιστές τα κωδικοποιούν για να κάνουν συγκεκριμένες εργασίες. Η τεχνητή νοημοσύνη, από την άλλη πλευρά, είναι δυνατή μόνο όταν οι υπολογιστές μπορούν να αποθηκεύσουν πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων προηγούμενων εντολών, παρόμοια με τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Μαθαίνει αποθηκεύοντας δεξιότητες και αναμνήσεις. Αυτή η ικανότητα καθιστά τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης ικανά να προσαρμόζουν και να εκτελούν νέες δεξιότητες για εργασίες που δεν είχαν προγραμματιστεί ρητά να κάνουν.

Ορισμένοι ειδικοί ορίζουν την ευφυΐα ως την ικανότητα προσαρμογής, επίλυσης προβλημάτων, προγραμματισμού, αυτοσχεδιασμού σε νέες καταστάσεις και εκμάθησης νέων πραγμάτων. Αν και αυτά τα συστήματα δεν αντικαθιστούν την ανθρώπινη νοημοσύνη ή την κοινωνική αλληλεπίδραση, τα σημερινά συστήματα AI επιδεικνύουν ορισμένα χαρακτηριστικά που βρίσκονται στην ανθρώπινη νοημοσύνη, όπως η μάθηση, η επίλυση προβλημάτων, η εύρεση προτύπων, η αντίληψη και ακόμη και ένα περιορισμένο φάσμα δημιουργικότητας και κοινωνικής ευαισθητοποίησης.

Φυσικά, ένα σημαντικό συστατικό της ανθρώπινης νοημοσύνης είναι κάτι που η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει καταφέρει να αντιγράψει ακόμη: το πλαίσιο. Για παράδειγμα, το Google AI στερείται λογικής του πραγματικού κόσμου και δεν μπορεί να διακρίνει ανθρώπινες λεπτότητες όπως ο σαρκασμός και το χιούμορ.

Τα δημοφιλή chatbot AI όπως το ChatGPT, το Copilot της Microsoft μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ερωτήσεις ή εργασίες συνομιλίας, όπως η ανάλυση εννοιών, η σύνταξη μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή περιγραμμάτων έργων, ακόμη και η σύνταξη δημιουργικών ιστοριών. Επειδή όμως τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τα γεγονότα από τη φαντασία, αυτά τα chatbot τείνουν να έχουν παραισθήσεις ή να φτιάχνουν πράγματα.

Η απλούστερη και πιο κοινή μορφή τεχνητής νοημοσύνης στη νομοθεσία είναι η ηλεκτρονική ανακάλυψη: η διαδικασία σάρωσης ηλεκτρονικών πληροφοριών για τη λήψη μη προνομιακών πληροφοριών σχετικών με μια υπόθεση ή αξίωση.

Η διενέργεια δέουσας επιμέλειας απαιτεί συχνά από επαγγελματίες νομικούς να εξετάσουν μεγάλο αριθμό εγγράφων, όπως συμβάσεις. Όπως και με άλλες προκλήσεις που σχετίζονται με έγγραφα, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τους επαγγελματίες νομικούς να ελέγχουν τα έγγραφα πιο γρήγορα.

Μια λύση δέουσας επιμέλειας που βασίζεται σε AI μπορεί να αντλήσει συγκεκριμένα έγγραφα που απαιτούνται για τη δέουσα επιμέλεια, όπως έγγραφα που περιέχουν μια συγκεκριμένη ρήτρα. Το λογισμικό δέουσας επιμέλειας AI μπορεί επίσης να εντοπίσει παραλλαγές ή αλλαγές σε έγγραφα.

Το AI μπορεί να περάσει μέσα από έγγραφα σε δευτερόλεπτα. Αν και συνιστούμε να εξακολουθούν να εξετάζονται τα δεδομένα από τον άνθρωπο, οι νομικοί μπορούν να επωφεληθούν από τη δραστική μείωση της μη αυτόματης προσπάθειας ελέγχου εγγράφων.

Ο προσδιορισμός της βιωσιμότητας της αγωγής ή ο ποσοτικός προσδιορισμός της αξίας μιας αγωγής απαιτεί εκτενή ανάλυση των υποθέσεων που δημιουργούν προηγούμενο. Το Lawyer AI μπορεί γρήγορα να επανεξετάσει αυτά τα προηγούμενα και να βοηθήσει τους δικηγόρους να συντάξουν πιο ακριβή και κατάλληλα έγγραφα με βάση αυτά τα δεδομένα.

Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ξεκλειδώσει την αποτελεσματικότητα για τους δικηγόρους, εγείρει επίσης ζητήματα δεοντολογίας που πρέπει να λάβουν υπόψη οι δικηγορικές εταιρείες – ειδικά την πιθανότητα μεροληψίας.

Επειδή η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιεί δεδομένα που προέρχονται από ανθρώπους για να δημιουργήσει αποτελέσματα και προβλέψεις – και οι άνθρωποι μπορεί να είναι προκατειλημμένοι – η τεχνητή νοημοσύνη έχει μια εγγενή δυνατότητα μεροληψίας.

Για παράδειγμα, εάν προηγούμενες νομικές αποφάσεις λαμβάνονται με άδικη προκατάληψη και ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιεί μηχανική μάθηση με βάση αυτές τις αποφάσεις για να εξάγει συμπεράσματα, τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε ακούσια να μάθει την ίδια προκατάληψη. Έχοντας αυτό υπόψη, είναι σημαντικό οι δικηγόροι να λαμβάνουν υπόψη τους πιθανές μεροληψίες όταν χρησιμοποιούν AI.

Όταν χρησιμοποιούνται με υπευθυνότητα, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να διδαχθούν να αυτοματοποιούν και να εκτελούν ορισμένες εργασίες ρουτίνας για δικηγόρους όπως η ηλεκτρονική ανακάλυψη και η διαχείριση εγγράφων. Αυτό βοηθά τους δικηγόρους να κάνουν περισσότερα με λιγότερο χρόνο και λιγότερη προσπάθεια – ελευθερώνοντας χρόνο για να προσφέρουν καλύτερες εμπειρίες πελατών με χαμηλότερο κόστος. Με αυτόν τον τρόπο, η χρήση εργαλείων AI μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για περισσότερους πελάτες.

Στάλω Α. Χριστοδούλου

Ιδρύτρια του Financially Aware.

Δικηγόρος – Νομικός Σύμβουλος

Ακαδημαϊκά Προσόντα:

Πτυχίο Νομικής – Ηνωμένο Βασίλειο

Μεταπτυχιακό Ποινικού Δικαίου και Εγκληματολογίας – Ηνωμένο Βασίλειο

Μέλος Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου

Εγγεγραμμένη στο Δημόσιο Μητρώο Πιστοποιημένων Προσώπων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Advance)

Εγγεγραμμένη Λειτουργός Συμμόρφωσης Καταπολέμησης νομιμοποίησης εσόδων απο παράνομες δραστηριότητες στο Δημόσιο Μητρώο Πιστοποιημένων Προσώπων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (AMLCO)

Πιστοποιημένη Λειτουργός (GDPR practitioner) γενικού κανονισμού προστασίας προσωπικών δεδομένων.